Ẹdẹjọ ọrara jọ ọ tẹ nọ ọmọ na nọ, “Kọ whọ gbẹ riẹ nọ ubiugho igoru na o rọ akuava bu vi ọrọ isiliva na?” Ọmọ na ọ tẹ hwẹ jẹ ta nọ, “Ee, mẹ riẹ.” Kẹsena ọrara na ọ tẹ nọe nọ, “O tẹ rrọ ere, kọ fikieme whọ be hae rọ rehọ ọrọ isiliva na? Whọ tẹ rehọ ọrọ igoru na, ugho nọ who re wo o rẹ rọ akuava bu vi ọrọ isiliva na.” Ọmọ na ọ tẹ vuẹe nọ, “Rekọ mẹ tẹ rehọ ubiugho igoru na, ahwo a gbẹ te zaharo na kẹ omẹ hẹ. Kọ whọ riẹ unu ibigho isiliva nọ mẹ rehọ no?” Ọmọ nana o dhesẹ uruemu jọ nọ ekpako soso a rẹ sai wo erere no ze nẹnẹ, oyehọ emamọ areghẹ.

Ebaibol na ọ ta nọ: “Yọrọ emamọ areghẹ gbe orimuo, who si obọ no ai hi; kẹsena whọ vẹte nya eva omafọwẹ eva idhere ra, who gbe [ti] zoruẹ hẹ.” (Itẹ 3:21, 23) Onana u dhesẹ nọ ma tẹ riẹ oware nọ “emamọ areghẹ” ọ rrọ gbe epanọ a re ro fi ei hiruo, o rẹ thọ omai. U re fiobọhọ kẹ omai dikihẹ ga, nọ ma gbe ti ro mu “zoruẹ hẹ” evaọ egagọ Ọghẹnẹ.

Emamọ areghẹ o wo ohẹriẹ no eriariẹ gbe otoriẹ. Ohwo nọ o wo eriariẹ ọ rẹ riẹ evuẹ hayo eware buobu fihọ uzou. Ohwo nọ o wo otoriẹ ọ rẹ sae riẹ epanọ oware jọ u ro wobọ kugbe ofa. Ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ sai ku eriariẹ kugbe otoriẹ jẹ rehọ ae ru iruo evaọ emamọ edhere.

Wọhọ oriruo, ohwo ọ rẹ sae rọ omoke jọ se je wo otoriẹ obe na, Eme Ebaibol na O Gine Wuhrẹ? Evaọ etoke nọ a bi wuhrẹ obe na kugbei, ọ rẹ sae kẹ iyo gbagba. Ọ rẹ sai mu ewuhrẹ họ ẹnya jẹ jarae kẹ emamọ iyo dede. Enana kpobi i dhesẹ nọ o bi wo ẹnyaharo evaọ usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ, dede na, kọ onana u dhesẹ nọ o wo areghẹ no? O nwane rrọ ere he. O sae jọnọ o re wuhrẹ oware vẹrẹ gaga. Dede na, o te bi ru lele uzẹme Ebaibol na, be rehọ eriariẹ gbe otoriẹ nọ o bi wo ro ruiruo evaọ emamọ edhere, kiyọ o bi wo areghẹ. Nọ ọ tẹ be hae jẹ iroro nọ i dhesẹ orimuo, nọ e be wha erere sei kiyọ u bi dhesẹ oma via inọ o wo emamọ areghẹ.

Ma rẹ jọ obe Matiu 7:24-27 ruẹ ọtadhesẹ Jesu ọrọ ezae ivẹ nọ e bọ ọvuọ uwou riẹ. Jesu o se ọzae jọ evaọ usu ivẹ na “ohwo owareghẹ.” Fikinọ ọzae nana o roro kpahe oware nọ o rẹ sae via evaọ obaro, ọ tẹ bọ uwou riẹ fihọ ehru utho. O rri kpohọ obaro je ru oware nọ u dhesẹ emamọ iroro. O roro ho inọ o te mae vẹrẹ jẹ rehọ umutho ugho nọ ọ tẹ bọ uwou riẹ fihọ ehru uwẹkpẹ. Fikinọ o wo areghẹ, o roro kpahe oware nọ o rẹ sae via evaọ obaro. Fikiere, nọ ofou ọgaga o fou ze, uwou riẹ u kie he. Onọ na họ, ẹvẹ ma sai ro wo jẹ yọrọ emamọ areghẹ?

Orọ ọsosuọ, muẹrohọ nọ obe Maeka 6:9 o ta nọ: ‘Ahwo nọ a wo emamọ areghẹ a rẹ dhozọ odẹ Ọghẹnẹ.’ Re ohwo ọ dhozọ odẹ Jihova u dhesẹ nọ  ọ rẹ kẹe adhẹẹ. O re wo adhẹẹ odidi kẹ oware nọ odẹ riẹ u dikihẹ kẹ, onọ u kugbe izi ikiẹrẹe riẹ. Re whọ sae kẹ ohwo adhẹẹ, o gwọlọ nọ whọ rẹ riẹ eriwo ohwo na. Kẹsena whọ vẹ sai fievahọ iẹe, wuhrẹ mi ei, jẹ rọ aro kele emamọ oriruo riẹ. Ma te bi roro kpahe epanọ owojẹ mai o sai ro kpomahọ usu mai kugbe Jihova jẹ be jẹ iroro rọwokugbe izi riẹ, kiyọ ma be rọ ere dhesẹ nọ ma wo emamọ areghẹ.

Orọ avivẹ, obe Itẹ 18:1 o ta nọ: “Ọnọ ọ hẹriẹ oma ọ gwọlọ nọ ọye ọvo ọ rẹ jọ, re o mukpahe oziẹ okiẹrẹe [hayo emamọ areghẹ] kpobi.” Ma gbẹ yọrọ oma ha, ma sai siomano Jihova gbe idibo riẹ. Re ma whaha oyena, o gwọlọ nọ ma rẹ hai kuomagbe ibe Ileleikristi mai nọ i wo adhẹẹ kẹ odẹ Ọghẹnẹ jẹ be dhozọ riẹ. O tẹ lọhọ, o gwọlọ nọ ma re kuomagbe ibe Ileleikristi mai evaọ obọ Ọgwa Uvie ẹsikpobi. Ma tẹ rrọ obọ ewuhrẹ, o gwọlọ nọ ma re rovie udu gbe iroro mai kpobi re oware nọ a bi wuhrẹ o sai te omai udu.

Ofariẹ, ma te bi rovie eva mai kpobi kẹ Jihova evaọ olẹ, u ti ru omai si kẹle iẹe. (Itẹ 3:5, 6) Ma tẹ be hai rovie udu gbe iroro mai oke kpobi nọ ma bi se Ebaibol gbe ebe ukoko na, ma rẹ sae kparo ruẹ oware nọ u ti no owojẹ mai ze je ru oware nọ u fo. O tẹ jẹ gwọlọ nọ ma re rovie udu mai kẹ ohrẹ nọ inievo nọ i kruga ziezi a rẹ sae kẹ omai. (Itẹ 19:20) Kẹsena, ukpenọ ma re mukpahe “oziẹ okiẹrẹe” hayo emamọ areghẹ, u ve ti ru nọ ma re gbe ro wo uruemu-aghae nana vi epaọ anwẹdẹ.

Emamọ areghẹ o rẹ sae thọ uviuwou. Wọhọ oriruo, Ebaibol na ọ tuduhọ eyae uwou-orọo awọ inọ a wo “adhẹẹ odidi” kẹ ezae rai. (Ẹf. 5:33) Eme ọzae uwou-orọo o re ru re aye riẹ ọ sae kẹe adhẹẹ odidi? Ọzae ọ tẹ be hae rọ ogaga vuẹ aye riẹ inọ ọ rọ adhẹẹ kẹe, adhẹẹ otiọye ọ rẹ tọ họ. Re o whaha ẹme, aye na ọ rẹ sae kẹ ọzae na umutho adhẹẹ nọ ọ tẹ riẹ. Kọ ọ te gwọlọ kẹ ọzae na adhẹẹ nọ ọ gbẹ rrọ uwou hu? Ẹsejọhọ, onana o te via ha. O gwọlọ nọ ọzae na o re roro kpahe oware nọ o rẹ sae lẹliẹ aye riẹ kẹe adhẹẹ ribri. Ọzae na ọ tẹ be hai dhesẹ iruemu ezi wọhọ ẹwo gbe uyoyou nọ e rrọ abọjọ ubi ẹzi na, ọ te rọ enẹ wo adhẹẹ odidi aye riẹ. Uzẹme na họ, o gwọlọ nọ aye Oleleikristi kpobi ọ rẹ kẹ ọzae riẹ adhẹẹ, te ọzae na o bi ru eware nọ a rẹ rọ kẹe adhẹẹ hayo o bi ru hu.—Gal. 5:22, 23.

Ebaibol na ọ tẹ jẹ ta nọ u fo nọ ọzae o re you aye riẹ. (Ẹf. 5:28, 33) Aye ọ rẹ sai roro nọ re ọzae riẹ o gbe you rie, o mai woma re ọ ko eware iyoma nọ u fo nọ ọzae na o re yo kpahe dhere. Dede na, kọ oyena u dhesẹ emamọ areghẹ? Evaọ oke ofa nọ ọzae na ọ tẹ riẹ oware nọ aye na ọ ko dhere na, eme o re noi ze? Kọ ẹsiẹe ọ te mai you aye na? Oyena o rẹ sai ru ei bẹbẹ kẹ ọzae na re o you rie. Ukpoye, aye na ọ tẹ gwọlọ ẹruoke nọ ọ rẹ rọ rehọ omaurokpotọ vuẹ ọzae riẹ eware nọ i fo ho nọ ọyomariẹ o ru, uruemu oruọzewọ utioye o te mae were ọzae na. Onana o vẹ te lẹliẹ ọzae riẹ you rie ziezi.

U fo nọ emọ a re yoẹme esẹgbini rai, yọ esẹgbini a rẹ rọ izi Jihova whọku ae. (Ẹf. 6:1, 4) Kọ onana u dhesẹ nọ esẹgbini a re kele izi kuku otọ kẹ emọ rai kpahe oware nọ a re ru gbe onọ a re ru hu. Orọnikọ izi nọ esẹgbini a gwọlọ nọ emọ rai a koko ọvo u fo nọ emọ rai a rẹ riẹ hẹ hayo oware nọ a ti ru ai nọ a te ruthọ. Ọyewọ nọ o wo emamọ areghẹ o re fiobọhọ kẹ ọmọ riẹ wo otoriẹ oware nọ u ro fo re o yoẹme.

Wọhọ oriruo, ma rehọ iẹe nọ ọmọ jọ ọ kpahe ẹme ọgaga kẹ ọsẹ hayo oni riẹ. Nọ ọsẹ hayo oni na o te doku ọmọ na hayo rọ evedha kẹe uye, o sai kpomovuọ họ ọmọ na oma hayo ru nọ ọ gbẹ rọ ta ẹme viere he. Rekọ ọmọ na ọ sai fi ẹgo heva, onọ o rẹ sai ru nọ o re ro siomano ọsẹgboni riẹ.

Esẹgbini nọ i wo emamọ areghẹ a ti roro kpahe oghẹrẹ nọ a be rọ whọku emọ rai gbe epanọ onana u ti kpomahọ emọ na evaọ obaro. U fo ho re esẹgbini a rọ okpakpa whọku emọ rai fikinọ a ru oware omovuọ jọ. Ukpoye, okenọ ae ọvo a tẹ rrọ oria kugbe ọmọ na, a sae rọ edhere oyoyou lele iei ta ẹme, je dhesẹ kẹe nọ Jihova ọ gwọlọ nọ emọ a rọ ọghọ kẹ esẹgbini rai re u woma kẹ ae. Kẹsena nọ ọmọ na ọ jẹ be rọ ọghọ kẹ ọsẹgboni riẹ, o ve ti vuhumu inọ Jihova ọ be rọ ọghọ kẹ na. (Ẹf. 6:2, 3) O rẹ sai duobọte ọmọ na udu nọ a tẹ be rọ edhere owowou otiọna wuhrẹ iẹe. Ọmọ na ọ rẹ riẹ nọ ọsẹgboni na a be ginẹ daezọ riẹ, u ve ti ru nọ ọ te rọ kẹ ae adhẹẹ vi epaọ anwẹdẹ. Onana u rovie uvẹ fihọ no nọ ọmọ na ọ te hae rọ nyabru ọsẹgboni na kẹ obufihọ nọ ebẹbẹ ilogbo e tẹ romavia evaọ obaro.

Esẹgbini jọ a rẹ gwọlọ whọku ọmọ rai hi fikinọ a gwọlọ ru eva dhae he. Rekọ eme ọ te via nọ ọmọ na ọ tẹ kpako no? Kọ ọ te dhozọ Jihova je vuhumu nọ izi ikiẹrẹe Ọghẹnẹ nọ o re ru lele e mai woma? Kọ o ti rovie udu gbe iroro riẹ kẹ Jihova, manikọ o ti siomano egagọ Jihova?—Itẹ 13:1; 29:21.

Ohwo nọ ọ rẹ kare eware ọ rẹ ma omaa oware nọ ọ gwọlọ kare kpahotọ. Orọnikọ o re mu kare evẹvẹ ure fihotọ avọ iroro inọ ure nọ ọ be kare na u ti zihe ruọ obọdẹ oware jọ họ. Esẹgbini nọ i wo emamọ areghẹ a rẹ raha oke buobu wuhrẹ izi Jihova, daoma fi ai họ iruo evaọ uzuazọ, jẹ rọ ere dhozọ Jihova. Nọ a gbe bi si omarai no Jihova gbe ukoko riẹ hẹ, a re wo emamọ areghẹ jẹ rehọ iẹe fiobọhọ kẹ uviuwou rai.

Kẹdẹ kẹdẹ ma rẹ rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ nọ e rẹ sai kpomahọ uzuazọ mai oke lelehie. Ukpenọ ma rẹ rọ okpakpa jiroro itiena, kọ u gbe ti woma re ma fọ jẹ nabi roro te ziezi? Roro kpahe oware nọ o rẹ sai no iroro-ejẹ nana ze evaọ obaro. Gwọlọ ọkpọvio Jihova, jẹ rọ areghẹ nọ o no obọ riẹ ze ru iruo. Enẹ ma rẹ rọ yọrọ emamọ areghẹ nọ u ti ru omai wo uzuazọ.—Itẹ 3:21, 22.