Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

Ŋwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ na?

Ŋwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ na?

PAMƲYƖ mʋɖɛ naɖɩyɛ se abalɩbɩɣa nakɛyɛ kaawɛ kɔfɩ poliŋ ñɩŋgʋ nakʋyʋ taa, nɛ kaakɛ kʋñɔndʋ. Ɛyaa mba paawɛ kɔfɩ ŋgʋ kɩ-taa yɔ pohoŋaɣ-kɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamaɣzaɣ se kɛfɛyɩ lɔŋ. Agɔma kɔŋ peeɖe lɛ, kɔfɩ ŋgʋ kɩ-taa ɛyaa nabɛyɛ hoŋuu-kɛ nɛ pakpakɩɣ pɔɔyɩsɩ naalɛ nɛ pawɩlɩɣ-kɛ. Kajalaɣ ñɩŋga lɛ liidiye pɔɔyaɣ, nɛ kapaɣlɩ camɩyɛ. Naalɛ ñɩŋga lɛ sika pɔɔyaɣ nɛ kaka ñɛwɛ ññɩɩ, ɛlɛ kɛwɛ ñɩm nɛ pɩkpaɖɩ liidiye pɔɔyaɣ tam nabʋlɛ. Nɛ peheyiɣ-kɛ se: “Lɩzɩ ŋga ŋsɔɔlaa yɔ.” Peheyiɣ-kɛ mbʋ lɛ, kalɩzɩ liidiye pɔɔyaɣ nɛ kese kɛɖɛɛ.

Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, ɛgɔm nɔɔyʋ pɔzɩ abalɩbɩɣa ŋga se: “Ŋtɩna se sika pɔɔyaɣ wɛ ñɩm nɛ pɩkpaɖɩ liidiye pɔɔyaɣ tam nabʋlɛ?” Peeɖe pɩɣa ŋga kamʋʋyaa nɛ kocosi-i se: “Ɛɛɛ, manawa.” Ekitini-kɛ se: “Nɛ ɛbɛ yɔɔ ŋlɩzɩɣ liidiye pɔɔyaɣ yɔ? Ye ŋlɩzɩ sika pɔɔyaɣ kɔyɔ, ŋwɛɣ ñɩm nɛ pɩkpaɖɩ.” Peeɖe pɩɣa ŋga kocosi-i se: “Ɛlɛ ye malɩzɩ sika pɔɔyaɣ kɔyɔ, ɛyaa ɩɩtasɩɣ-m leɣyinuu mbʋ. Ŋsɩm liidiye pɔɔyɩsɩ ɛzɩma mɛntɛm hiɣu yɔ?” Abalɩbɩɣa ŋga, kalɩzɩ wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ nɛ kawɩlɩ, nɛ tɩwazɩɣ ɖɔɖɔ ɛyaa sɔsaa. Ndʋ lɛ lɔŋsɩnɖɛ.

Bibl tɔŋ se: “Ðɔkɩ lɛɣtʋ nɛ lɔŋ [yaa lɔŋsɩnɖɛ], ɖɩnɛ ɛlɛ ŋkaɣ ɖɔm nɛ lidaʋ ña-nʋmɔʋ taa nɛ pɩɩkaɣ ña-naatalʋʋ tuuluu.” (Ad. 3:21, 23) Ye mbʋ, ye ɖɩtɩlɩ mbʋ lɔŋsɩnɖɛ kɛnaa nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩlabɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ, pɩyakɩ ɖa-ñʋʋ. Pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ kpam fezuu taa nɛ piituuluu ‘ɖa-naatalʋʋ.’

ƐBƐ PAYAƔ SE LƆŊSƖNÐƐ?

Lɔŋsɩnɖɛ wɛ ndɩ nɛ sɩmtʋ nɛ lɛɣtʋ. Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ sɩmtʋ yɔ, ɛtɩlɩɣ tɔm sakɩyɛ wondu ndɩ ndɩ yɔɔ. Weyi ɛwɛnɩ lɛɣtʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛna nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ tɔm ndɩ ndɩ hɛkʋ taa yɔ. Nɛ weyi ɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ yɔ, ɛkpɛndɩɣ sɩmtʋ nɛ lɛɣtʋ nɛ ɛkpaɣ-wɛ nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ.

Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ nakʋyʋ. Nɔɔyʋ pɩzɩɣ ɛkpaɣ alɩwaatʋ pazɩ yem nɛ ɛkalɩnɩ Tɔm Ndʋ Bibl Wɩlɩɣ Toovenim Taa? takayaɣ nɛ ɛnɩɩ ka-taa. Alɩwaatʋ ndʋ pɛkpɛlɩkɩɣnɩ-ɩ Bibl yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ecosi tɔm yɔɔ camɩyɛ. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛpaɣzɩ kediɣzisi wobu nɛ halɩ ecosuu tɔm camɩyɛ. Pɩpɩzɩɣ pɩwɩlɩ se ɛyʋ ɛnʋ, ɛwɛɛ nɛ ewokini ɛzɩdaa fezuu taa. Ɛlɛ pʋ-tɔbʋʋ lɛ se paa pɩɩla ɛzɩma yɔ, ɛtɛm wɛnʋʋ lɔŋsɩnɖɛ na? Aayɩ. Pʋtɔma yɔ, ɛkɛ ɛyʋ weyi ɛnɩɣ tɔm taa lɔŋ yɔ. Ɛlɛ ye ɛlakɩnɩ sɩmtʋ nɛ lɛɣtʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se ye ɛkpakɩɣ toovenim tɔm ndʋ ɛkpɛlɩkɩɣ yɔ nɛ ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se ɛwɛɛ nɛ ɛpɩsɩɣ lɔŋsɩnɖʋ. Ye ɛmaɣzɩɣ camɩyɛ pʋcɔ nɛ ɛkpakɩɣ lɩmaɣza yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ.

Maatiyee 7:24-27 taa, Yesu kɛdɩ ɛyaa naalɛ tɔm se pama ɖɩsɩ. Ɛyɔɔdɩ pa-taa lɛlʋ tɔm se ɛkɛ ɛyʋ “lɔndʋ;” mbʋ pʋyɔɔ yɔ pʋcɔ nɛ ɛma ɛ-ɖɩɣa lɛ, ɛmaɣzɩ mbʋ pɩkaɣ-kɛ talʋʋ nɛ ɛzɩdaa yɔ pɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ ɛma-kɛ kaaʋ yɔɔ. Pɩwɩlɩɣ se ɛmaɣzɩɣ camɩyɛ pʋcɔ nɛ ɛkpakɩɣ lɩmaɣza. Ɛtɩyɔɔdɩ se ɛmaɣ ɛ-ɖɩɣa kañɩŋa taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩɩwɛɛkɩɣ liidiye sakɩyɛ yaa ka-maʋ kaɣ-ɩ labʋ lɛɛ lɛɛ. Ɛlɛ ɛzɩma ɛɛkɛ lɔŋsɩnɖʋ yɔ pʋyɔɔ lɛ, ɛmaɣzɩ pee wena pɩkaɣ lʋlʋʋ nɛ ɛzɩdaa yɔ pɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɛʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ nɩwa nɛ helim ma yɔ, ɛ-ɖɩɣa ŋga katɩtɔlɩ. Nɛ ɖa yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ ɖɩɖɔkɩ-ɖɩ mbʋ kpam?

ƐBƐ PƖZƖƔ PƖSƖNƖ-M NƐ MƐWƐƐNƖ LƆŊSƖNÐƐ?

Kajalaɣ lɛ, cɔnɩ tɔm ndʋ Aduwa 9:10 yɔɔdaa yɔ. Pɔtɔm peeɖe se: “Lɔŋsɩmtʋ paɣzɩɣnɩ [Yehowa] seu sɔɔndʋ.” Ye pɔtɔm se ɖise Yehowa sɔɔndʋ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩwɛɛnɩ ñamtʋ sɔsɔtʋ ɛ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔ ɛ-paɣtʋ yɔɔ. Pʋcɔ nɛ ŋña nɔɔyʋ lɛ, pɩwɛɛ se ŋtɩlɩ ɛzɩma ɛmaɣzɩɣ yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtaa-ɩ liu nɛ ŋmaɣzɩnɩ-ɩ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣza kɩbana. Ye ɖɩmaɣzɩɣ ɖoŋ weyi ɖa-lakasɩ kaɣ wɛnʋʋ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ ɖɩlakɩnɩ ɛ-paɣtʋ tʋmɩyɛ pʋcɔ nɛ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩpɩsɩɣ lɔŋsɩnɖaa.

Nabʋlɛ lɛ, Aduwa 18:1 tɔŋ se: “Ɛñɩnɩɣ kawanaɣ, weyi ɛcaɣ ɛ-ɛgbaɣdʋ seu yɔ; ɛ-hɔyɛ taa wɩɣnɩ paa lɔŋ pasʋʋ mbʋ.” Ye ɖɩtɩtɩlɩ labʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiposi ɖa-tɩ nɛ Yehowa nɛ ɛ-samaɣ. Ye ɖɩtɩsɔɔlɩ se pɩtalɩ-ɖʋ mbʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖa nɛ mba pañaŋ Ɛsɔ nɛ pɔɖɔŋ ɛ-paɣtʋ yɔɔ yɔ, ɖɩcakɩ ɖoŋ ɖoŋ. Pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖiwoki kediɣzisi nɛ ɖa nɛ koobiya ɖɩkatɩɣ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki kediɣzisi yɔ, pɩwɛɛ se ɖikuli ɖa-laŋa camɩyɛ, nɛ ɖa-lɩmaɣza wɛɛ tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ tɩpɩzɩ titukuni-ɖʋ.

Pɩtasɩ lɛ, ye ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa nɛ ɖiheyiɣ-i mbʋ pɩwɛ ɖa-laŋa taa yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ. (Ad. 3:5, 6) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ Bibl nɛ ɛgbɛyɛ takayɩsɩ yɔ, ye ɖikuluu ɖa-laŋa camɩyɛ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ kɔyɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna pee wena ɖa-lakasɩ kaɣ lʋlʋʋ cee wayɩ yɔ, nɛ piyeki se ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana. Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɖitisi faaa nɛ ɖɩmʋ lɔŋ weyi koobiya mba papɩ fezuu taa yɔ patasɩɣ-ɖʋ yɔ. (Ad. 19:20) Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɔ-hɔyɛ taa ‘ɛɛwɩɣnɩ paa lɔŋ pasʋʋ mbʋ,’ ɛlɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ.

ƐZƖMA LƆŊSƖNÐƐ PƖZƖƔ NƐ ÐƖSƖNƖ MƆ-HƆƲ?

Lɔŋsɩnɖɛ pɩzɩɣ ɖɩsɩnɩ hɔŋ nɛ ɩwɛɛ koboyaɣ taa. Bibl seɣtiɣ paa halʋ weyi lɛ se “ɛña” ɛ-walʋ siŋŋ. (Efɛz. 5:33) Ɛbɛ abalʋ pɩzɩɣ ɛla nɛ ɛ-halʋ ñamɩ-ɩ siŋŋ? Ye ɛkpaɣ ɛ-halʋ nɛ ɖoŋ se ɛñamɩ-ɩ kɔyɔ, ñamtʋ ndʋ tɩɩkaɣ leɖuu. Pɩsa nɛ you ɛtaakɔɔ lɛ, halʋ pɩzɩɣ nɛ ɛla ɛ-walʋ ɛzɩdaa ɛzɩ ɛñaŋɩ-ɩ yɔ. Ɛlɛ ye pɩlaba se abalʋ fɛyɩ ɖɩɣa yɔ, halʋ kaɣ-ɩ ñam mbʋ? Sakɩyɛ taa lɛ, pɩlakɩ kaɖɛ se halʋ ɛñamɩ-ɩ. Pʋyɔɔ pɩwɛɛ se abalʋ ɛmaɣzɩ nɛ ɛna mbʋ ɛpɩzɩɣ ɛla nɛ ɛ-halʋ ñamɩ-ɩ tam yɔ. Ye ɛñakɩ pana se ɛwɛɛnɩ fezuu lakasɩ, ɛzɩ sɔɔlɩm nɛ camɩyɛ lakasɩ yɔ, pɩkaɣ yebu nɛ ɛ-halʋ ñamɩ-ɩ siŋŋ. Ɛlɛ pɩwɛɛ se paa halʋ weyi lɛ, ɛña ɛ-walʋ paa walʋ ɛmʋnaa yaa ɛtɩmʋna yɔ.—Gal. 5:22, 23.

Bibl yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ se paa abalʋ weyi lɛ, ɛsɔɔlɩ ɛ-halʋ. (Efɛz. 5:28, 33) Halʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩ se ɛmɛsɩɣ ɛ-walʋ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛñɩnɩɣ se ɛlɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ. Ɛlɛ ye ɛlabɩ mbʋ, pɩwɩlɩɣ se toovenim taa lɛ, ɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ na? Pʋwayɩ ɛ-walʋ kɔŋ nɛ ɛna se ɛɛmɛsɩ-ɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ lɛ, ɛbɛ pɩkaɣ tɛmnʋʋ? Pɩkaɣ yebu nɛ ɛ-walʋ sɔɔlɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ yaa we? Aayɩ, pɩkaɣ labʋ kaɖɛ. Ɛlɛ ye halʋ ɛñɩnɩ alɩwaatʋ kɩbandʋ nɛ eheyi ɛ-walʋ tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ nɛ nɔɔ kɩbaŋa yɔ, ɛ-walʋ kaɣ naʋ se ɛwɛ toovenim nɛ pɩkaɣ yebu nɛ ɛ-taa labɩ-ɩ nɛ leleŋ. Piyeki ɖɔɖɔ nɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ.

Ɛzɩma ŋsɩɣzɩɣ ña-pɩɣa lɔŋ sɔnɔ yɔ, pɩkaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ ɛzɩma ña nɛ kɛ ɩyɔɔdʋʋnɩ ɖama cee yɔ pɩ-yɔɔ

Pɩpɔzʋʋ se lʋlɩyaa ɩsɩɣzɩ pe-piya lɔŋ ɛzɩ Yehowa sɔɔlʋʋ yɔ, nɛ pɩwɛɛ se piya ɩña sɩ-lʋlɩyaa. (Efɛz. 6:1, 4) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se lʋlɩyaa ɩɖʋ piya paɣtʋ hɔɔlɩŋ tɩŋa taa nɛ pawɩlɩ-sɩ mbʋ pɩwɛɛ se sɩla nɛ mbʋ sɩtaala yɔ? Ye lʋlɩyaa ɩɖʋʋ piya paɣtʋ yem yaa pɔhɔŋ sɩ-nɩŋgbaaŋ se sɩlabɩ nabʋyʋ yɔ, pɩtɩmaɣ. Lʋlɩyaa mba pɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ yɔ, pasɩɣnɩ pe-piya nɛ sɩna mbʋ pʋyɔɔ paɖʋʋ-sɩ paɣtʋ yɔ.

Kpaɣ se pɩɣa nakɛyɛ tɩyɔɔdɩnɩ ko-ɖoo yaa ka-caa nɛ ñamtʋ. Ye ka-lʋlɩyaa ɩkalɩ-kɛ yaa pɔhɔm ka-nɩŋgbaaŋ nɛ pana yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩɖʋ-kɛ fɛyɛ yaa kaatasɩɣ yɔɔdʋʋ ndʋ tɩwɛ ka-laŋɩyɛ taa yɔ. Ɛlɛ kapɩzɩɣ nɛ kacaɣnɩ ka-lʋlɩyaa nɛ kapaɣzɩ-wɛ posinuu.

Lʋlɩyaa mba pɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ yɔ, pamaɣzɩɣ ɛzɩma pɩwɛɛ se pasɩɣzɩ pe-piya lɔŋ yɔ. Pamaɣzɩɣ ɖɔɖɔ ɖoŋ weyi pɩkaɣ sɩ-yɔɔ wɛnʋʋ nɛ ɛzɩdaa yɔ, pɩ-yɔɔ. Pɩtɩpɔzɩ se lʋlɩyaa ɩmʋ pana lɛɛ lɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-pɩɣa nakɛyɛ labɩ nabʋyʋ nɛ pɩwɩzɩ-wɛ. Pʋtɔma yɔ, papɩzɩɣ nɛ payaa-kɛ pa-taa pe-ɖeke nɛ pɔyɔɔdɩnɩ-kɛ nɛ sɔɔlɩm nɛ nɔɔ kɩbaŋa nɛ pawɩlɩ-kɛ se Yehowa sɔɔlaa se kaña ka-lʋlɩyaa nɛ piɖeni-kɛ tam. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ kañaŋ ka-lʋlɩyaa yɔ, kakaɣ naʋ se kɛwɛɛ nɛ kaɖʋʋ Yehowa hɩɖɛ. (Efɛz. 6:2, 3) Ye lʋlɩyaa ɩlabɩ mbʋ yɔ, pitukuuni pa-pɩɣa laŋɩyɛ. Kakaɣ naʋ se ka-lʋlɩyaa maɣzɩɣ kɔ-yɔɔ siŋŋ nɛ piyeki nɛ kañam-wɛ nɛ pɩkɩlɩ. Piyeki se pɩɣa ŋga, kɔpɔzɩ ka-lʋlɩyaa se pasɩnɩ-kɛ alɩwaatʋ ndʋ kakatɩɣ kala sɔsɔna naayɛ pʋwayɩ yɔ.

Lʋlɩyaa nabɛyɛ ɩɩñɩnɩɣ se pasɩɣzɩ pe-piya lɔŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamaɣzɩɣ se ye palabɩ mbʋ yɔ pɩɖʋʋ-sɩ ɖɩwɩzɩyɛ. Ɛlɛ sɩkɔŋ nɛ sɩpaɣlɩ lɛ, ɛbɛ pɩkaɣ-sɩ tɛmnʋʋ? Sɩkaɣ ñam Yehowa nɛ sɩna se ye sɩɖɔŋ ɛ-paɣtʋ yɔɔ yɔ, sɩwɛɣnɩ lɔŋsɩnɖɛ na? Sɩkaɣ tɩmnʋʋ Yehowa faaa nɛ siheyi-i mbʋ pɩwɛ sɩ-laŋa taa yɔ? Yaa sɩkaɣ-ɩ posinuu?—Ad. 13:1; 22:6.

Weyi eluki wondu yɔ, ɛmaɣzɩɣ wondu ndʋ ɛcaɣ lubu yɔ tɩ-yɔɔ pʋcɔ nɛ elubi-tʋ. Ɛɛcakɩ yem nɛ ɛmaɣzɩɣ se wondu kaɣ ɖeu tɩ-tɩ yɔɔ yem. Lʋlɩyaa mba pɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ yɔ, pakpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ pɛkpɛlɩkɩɣ Yehowa paɣtʋ nɛ pamaɣzɩɣ ɛzɩma palabɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ yɔ, pɩ-yɔɔ; ye palakɩ mbʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se pañaŋɩ-ɩ. Ye paaposuu pa-tɩ nɛ Yehowa nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ kɔyɔ, pɛwɛɣnɩ lɔŋsɩnɖɛ; nɛ pɩsɩɣnɩ-wɛ se pakpazɩ pɔ-hɔŋ ɖoŋ fezuu taa.

Paa evemiye nɖɩ lɛ, ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza wena apɩzɩɣ nɛ atukuni ɖe-wezuu caɣʋ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩɩwɛɣ ɖeu se ɖikpidisi lɛɛ lɛɛ ɖa-lɩmaɣza kpaɣʋ taa. Ɛlɛ pɩkɩlɩɣ ɖeu se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ nɛ pʋcɔ. Maɣzɩ pee wena pɩkaɣ lʋlʋʋ yɔ, a-yɔɔ camɩyɛ. Yele nɛ Yehowa ɖiyi-ŋ nɛ ŋkpaɣ ɛ-lɔŋsɩnɖɛ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩkaɣ wɛnʋʋ lɔŋsɩnɖɛ nɛ ɖɩɖɔkɩ-ɖɩ kpam; nɛ pɩkaɣ yebu nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ.—Ad. 3:21, 22.