Esiku limwe omuyenda gumwe okwa pula okamati ta ti: “Owu shi shi ngaa kutya oshimaliwa shoshingoli osho shi na ongushu shi vule shoshisiliveli?” Oki imemeha e taka ti: “Eeno, ondi shi shi.” Omuyenda okwa pula a ti: “Omolwashike nduno ho kutha po shoka shoshisiliveli? Ngele owa kutha po shoshingoli, oto ka kala niimaliwa oyindji noonkondo.” Okamati oka ti: “Ngele onda kutha po shoshingoli, aantu itaya ka tsikila we okupa ndje iimaliwa. Owu shi shi ngaa kutya ondi na iimaliwa yoshisiliveli ingapi?” Okamati haka ka popiwa mehokololo ndika, oku ulika uukwatya wowino mboka aakuluntu oyendji taya vulu okumona mo uuwanawa muwo.

Ombiimbeli otayi ti: ‘Dhiginina owino neuvoko. Otayi ku enditha nondjila yoye waa na mbudhi, noompadhi dhoye itadhi ipumu koshithindi.’ (Omayel. 3:21, 23) Okukala tu shi kutya “owino” oshike nankene tu na oku yi longitha, otashi vulu oku tu gamena. Shika otashi tu kwathele kaatu punduke pambepo mokukala “noompadhi” dha kola.

Owino oya yooloka ko kontseyo neuvoko. Omuntu ngoka e na ontseyo oha kala e shi uuyelele woshinima. Ngoka e na euvoko oha vulu okumona nkene uuyelele wontumba tawu tsu kumwe nuukwawo. Ngoka e na owino oha kala e na ontseyo neuvoko lyoshinima noha vulu oku yi longitha momukalo omwaanawa.

Pashiholelwa, otashi vulika omuntu a leshe embo Omalongo gashili gOmbiimbeli ogeni naanaa? e te li uvu ko meni lyethimbo efupi. Sho ta konakona, otashi vulika a yamukule mondjila omapulo agehe. Otashi vulika nokuli a tameke okukala ha yi kokugongala nokukala ha gandja omayamukulo omawanawa puko. Iinima ayihe mbyoka otashi vulika yi ulike kutya ota ningi ehumokomeho lyopambepo, ihe mbela osha hala okutya oku na owino? Aawe, otashi vulika owala e na omutse omupu. Onkee ano, ngele okwa kala ha tula miilonga oshili ndjoka ti ilongo noha longitha ontseyo neuvoko momukalo gwomondjila, ota ka kala e na owino. Ngele omatokolo ngoka ha ningi ohaga pondola notagu ulike kutya oha dhiladhila komeho yethimbo manga inee ga ninga, otashi ka kala sha yela kutya oku na owino.

MuMateus 7:24-27 otamu popiwa ethaneko ndyoka lya popilwe kuJesus kombinga yaalumentu yaali, mboka ya li ya tungu omagumbo gawo. Gumwe ota popiwa kutya “omunandunge.” Okwa tungile egumbo lye kemanya, oshoka okwa li a dhiladhila komeho yethimbo shoka tashi vulu okuningwa po. Okwa li a ningi oondjumbu dhokomongula nokwa li e na owino. Ka li i ipopile kutya ngele okwa tungile egumbo lye pehekevi, otali ka pwa nziya nenge itashi ke mu pula oshindji. Okwa li a longitha owino, mokudhiladhila kombinga yiilanduliko mbyoka tayi ke ya monakuyiwa, ngele okwa tungile pehekevi. Onkene, sho oshikungulu she ya, egumbo lye inali hanagulwa po. Ngashingeyi natu ka tale kutya ongiini tatu vulu okukala tu na uukwatya mbuka wu na ondilo wowino nankene tu na oku wu dhiginina.

Tango, ndhindhilika shoka sha popiwa muMika 6:9 (OB-1954), ndjoka tayi ti: ‘Omuntu ngoka e na oondunge,  oha tila edhina lyOmuwa.’ Okutila edhina lyaJehova otashi ti otu na oku mu simaneka. Shoka osha hala okutya otu na okusimaneka eityo lyedhina lye, mwa kwatelwa omithikampango dhe. Opo wu simaneke omuntu gwontumba, owa pumbwa okutseya nkene ha dhiladhila. Opo nduno oto vulu oku mu inekela noto ki ilonga ko sha kuye. Oto ka pondola wo ngaashi ye, ngele owe mu holele. Otatu ka likola owino, ngele otwa kala hatu ipula kombinga yankene iilanduliko yomatokolo getu tayi ka guma ekwatathano lyetu naJehova nongele otwa kala hatu ningi omatokolo gi ikolelela komithikampango dhe.

Oshitiyali, Omayeletumbulo 18:1 otayi ti: “Omukunyunu oha landula omakamba ge, ota kondjitha ayihe mbyoka tayi hilile kuuwanawa.” Ngele inatu kotoka, otatu vulu okwiitopola ko kuJehova nokoshigwana she. Otwa pumbwa okukala hatu endathana naamboka haya tila edhina lyaKalunga nohaya vulika komithikampango dhe, opo tu yande okwiikalela. Otwa pumbwa okukala pokugongala nokweendathana aluhe negongalo. Uuna tu li pokugongala, otwa pumbwa okugandja eitulomo kwaashoka tashi kundathanwa po notu na wo oku shi tula miilonga.

Shimwe ishewe, ngele otwa kala hatu mbumbulile Jehova omitima dhetu megalikano, otatu ka hedha popepyeelela naye. (Omayel. 3:5, 6) Ngele otwa kala twi itula mo thiluthilu uuna tatu lesha Ombiimbeli niileshomwa yilwe mbyoka hatu pewa kehangano lyaJehova, otashi ke tu kwathela tu dhiladhile kiizemo yomatokolo getu mbyoka tatu ka mona monakuyiwa. Otatu ka ninga wo etokolo lyopandunge. Otu na okutaamba ko omayele ngoka hatu pewa kaamwatate mboka ya koka  pambepo. (Omayel. 19:20) Kungawo, otatu ka koleka uukwatya mbuka wa simana, pehala ‘lyokukondjitha ayihe mbyoka tayi hilile kuuwanawa.’

Owino otayi vulu okugamena aanegumbo. Pashiholelwa, Ombiimbeli otayi ladhipike aakulukadhi ya ‘simaneke’ lela aasamane yawo. (Ef. 5:33) Omusamane ota vulu ngiini okwiilongela esimaneko ndyoka? Ngele okwa kondjitha nenge a thiminike omukulukadhi e mu simaneke, iilanduliko ote ke yi mona meni lyethimbo efupi. Opo omukulukadhi a yande oontamanana, otashi vulika e mu simaneke ngaa, uuna e li po. Ihe mbela ote ke mu simaneka ngaa uuna kee po? Osha yela kutya ite ke shi ninga. Onkee ano, omusamane okwa pumbwa okudhiladhila kwaashoka tashi ke eta iizemo iiwanawa komeho. Ngele omusamane oku ulike iiyimati yombepo ngaashi ohole, uukuume nenge ohenda, ota ka mona esimaneko ndyoka a pumbwa okupewa komukadhi. Nonando ongawo, omukulukadhi Omukriste okwa pumbwa okusimaneka omusamane gwe, nonando ine shi ilongela. — Gal. 5:22, 23.

Ombiimbeli otayi ti wo kutya omusamane oku na okuhola omukulukadhi gwe. (Ef. 5:28, 33) Otashi vulika omukulukadhi i ipopile kutya oshihwepo kaa lombwele omusamane gwe iinima yontumba, nonando okwa pumbwa oku yi tseya, oshoka okwa hala a kale e holike komusamane gwe. Ngele okwa ningi ngawo, otashi ku ulika ngaa kutya oku na owino? Ngele omusamane gwe okwe ku uva shoka e mu holeka, otashi ke eta iizemo yini? Mbela omusamane ota ka kala e mu hole shi vulithe nale? Otashi vulika shi ka kale oshidhigu komusamane oku shi ninga. Pehala lyaashono, ngele omukulukadhi okwa kongo ethimbo lyo opala, e ta lombwele omusamane gwe nombili shoka sha holoka po, omusamane ota ka kala e mu pandula sho a popi oshili. Kungawo, ota ka kala e holike komusamane gwe tagu pu mo.

Aanona oya pumbwa okuvulika kaavali yawo nokuputudhwa paukriste. (Ef. 6:1, 4) Mbela shika osha hala okutya aavali oye na okutulila po oyana omusholondondo gwoompango dhaashoka ye na okuninga naashoka kaaye na okuninga? Okuputudha aanona okwa kwatela mo oshindji kaashi shi owala okukala ye shi oompango dhomegumbo nenge egeelo ndyoka taya ka pewa, uuna ya yona sha. Omuvali ngoka e na owino, oha kwathele omwana a kale u uvite ko kutya omolwashike a pumbwa okuvulika.

Pashiholelwa, natu tye ando okanona oka popi nomuvali gwako nondhino. Ngele omuvali okwe ka ngwanyagula nenge e ka dhenge pethimbo mpoka, otashi vulika ka se ohoni nenge ka kale ka mwena. Ihe otashi vulika ke mu kwatele onkone, shoka tashi vulu oku ka ningitha ka kale kaake na we ekwatathano naavali yako.

Aavali mboka ye na owino ohaya dhiladhila kombinga yegeeloputudho ndyoka ye na okupa omaluvalo gawo nankene tali ke ya kwathela monakuyiwa. Uuna oyana ya ninga epuko, aavali inaya kala owala haya katuka onkatu nziya, molwaashoka ya sa ohoni. Otaya vulu okupopya noyana pehala lyi ikalekelwa, opo ye ya yelithile kutya Jehova okwa tegelela ya kale haya vulika kaavali yawo, oshoka otashi ke ya etela uuwanawa tawu kalelele. Aavali naye shi ninge nengungumano nonohole. Shoka otashi ka kwathela oyana ya mone kutya uuna taya simaneke aavali yawo, otaya simanekitha wo Jehova. (Ef. 6:2, 3) Ngele aavali oya gandja egeeloputudho momukalo nguka, otashi ka guma omitima dhoyana. Oyana otaya ka mona kutya aavali oye na ko nasha nayo notaya ka simaneka aavali yawo shi vulithe nale. Shika otashi ke shi ningitha oshipu, aanona ya kale haya pula aavali yawo kombinga yiinima ya simana monakuyiwa.

Aavali yamwe ohaya yanda okupukulula oyana, molwaashono ya tila oku yu uvitha nayi. Mbela oyana otaya ka kala ya tya ngiini ngele ya koko? Mbela otaya ka kala ngaa haya tila Jehova noyu uvite kutya okutaamba ko omithikampango dhe otashi ulike owino? Mbela otaya ka pulakena ngaa kuJehova nenge otaya ka kala kokule naye? — Omayel. 13:1; 29:21.

Omuhongi gwiiyuma onkulungu oha dhiladhila komeho yethimbo manga inaa tameka okuhonga oshiyuma. Iha thikile owala ta hongo e na einekelo kutya otashi ka kala nawa. Onkee ano, aavali mboka ye na owino ohaya kala uule wethimbo tayi ilongo omithikampango dhaJehova noku dhi tula miilonga, opo ya kale haya tila edhina lye. Ohaya likola owino nohaye yi longitha ya tunge omaukwanegumbo gawo pambepo, mokukala ihaayi itopola ko kuJehova nokehangano lye.

Esiku kehe ohatu ningi omatokolo ngoka taga vulu okuguma onkalamwenyo yetu konahiya. Pehala lyokukatuka onkatu yontumba nziya nokuninga etokolo inaali dhiladhilwa nawa, onawa tu kankame e tatu dhiladhila. Natu dhiladhile nawa kombinga yiilanduliko mbyoka tayi ke ya komeho. Natu konge ewiliko lyaJehova e tatu longitha owino ndjoka hayi zi kuye. Kungawo, otatu ka dhiginina owino notayi ke tu pa omwenyo gwaaluhe. — Omayel. 3:21, 22.