Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Asoo ‘Ɛsɔ Nrɛlɛbɛ Nu Boɛ’?

Asoo ‘Ɛsɔ Nrɛlɛbɛ Nu Boɛ’?

BƐHA ye wɔ nwɔra bie anu kɛ, ɛnee kakula nrenyia ehyianli bie wɔ namule bie azo. Kɛmɔ ɛnee namule ne anu amra dwenle kɛ ɔnyɛ fɔɔnwo kpalɛ la ati, ɛnee bɛsele ye. Saa nyɛvolɛ ba namule ne anu a, namule ne azo amra bie mɔ golo kakula ne anwo wɔ bɛ nyunlu. Bɛfa dwɛtɛ fufule coin kpole ko yɛɛ nvutuke coin ekyi ko mɔɔ ye bolɛ bayɛ kɛ dwɛtɛ fufule ɛdeɛ ne anwo zo fane nwiɔ la bɛgua ɛkɛ na bɛaha bɛahile ye kɛ, “fa ko.” Kakula ne fa dwɛtɛ fufule coin ne na ɔnriandi ɔkɔ.

Kenle ko, ɛyɛvolɛ bie bizale kakula nrenyia ne kɛ, “Ɛnze kɛ nvutuke coin ne le dwɛtɛ fufule ne anwo zo fane nwiɔ ɔ?” Kakula ne zelele na ɔhanle kɛ, “Meze.” Ɛyɛvolɛ ne eza bizale ye kɛ, “Ɛnee duzu ati a ɛfa dwɛtɛ fufule coin ne ɛ?” Kakula ne hanle kɛ, “Saa ɛfa nvutuke coin ne a ɔbo dwɛtɛ fufule ɛdeɛ ne anwo zo fane nwiɔ ɛdeɛ, noko saa mefa nvutuke ne a, menli ne bagyakyi mɔɔ bɛyɛ la. Asoo ɛze dwɛtɛ fufule coins dodo mɔɔ menyia la ɔ?” Kakula ne mɔɔ wɔ nwɔra ne anu la lale subane bie mɔɔ ɔbaboa mgbanyinli noko la ali​—nrɛlɛbɛ.

Baebolo ne ka kɛ: ‘Sɔ nrɛlɛbɛ nee adwenlenunwunlɛ nu boɛ. Ɛhye bamaa wɔalua, ɛ nwo ayɛ kɔlɔnwo wɔ wɔ ɛlualɛ nu, yɛɛ ɛ gyakɛ ɛnrɛkpula.’ (Mrɛ. 3:21, 23) Yemɔti saa yɛnwu “nrɛlɛbɛ” na yɛnwu kɛzi yɛbava yɛali gyima la a, ɔbabɔ yɛ nwo bane. Ɔnrɛmaa yɛnrɛdɔ aze wɔ sunsum nu, yɛɛ yɛ “gyakɛ” ɛnrɛkpula.

NRƐLƐBƐ A LE DUZU?

Nrɛlɛbɛ le ngakyile fi adwenlenubukelɛ nee ndelebɛbo nwo. Adwenlenubukelɛ maa awie nwu ninyɛne dɔɔnwo. Ndelebɛbo maa awie nwu kɛzi edwɛkɛ bie fale fofolɛ nwo la. Nrɛlɛbɛ maa awie fa adwenlenubukelɛ nee ndelebɛbo bɔ nu na ɔfa ɔyɛ gyima.

Kɛ neazo la, awie bahola agenga Duzu A Baebolo Ne Kilehile Amgba A? buluku ne wɔ mekɛ ekyi bie anu yeade ɔ bo. Saa ɛ nee ye ɛlɛsukoa debie a, ɔbamaa mualɛ bɔkɔɔ. Bie a ɔbahɔ debiezukoalɛ na yeamaa mualɛ ngɛnlɛma bɔbɔ. Bie a ɛhye mɔ amuala bahile kɛ ɔlɛnyi sunsum nu, noko asoo yemɔ kile kɛ yenwu nrɛlɛbɛ ɔ? Kyɛkyɛ. Bie a ye adwenle kye ninyɛne ndɛndɛ. Noko saa ɔfa nɔhalɛ ne ɔbɔ ye ɛbɛla, ɔfa adwenlenubukelɛ nee ndelebɛbo ɔdi gyima wɔ adenle kpalɛ zo a, ɛnee ɔlɛnwu nrɛlɛbɛ. Saa ɔsi kpɔkɛ kpalɛ mɔɔ kile kɛ ɔlimoale ɔdwenlenle ninyɛne nwo a, ɔkile kɛ yela nrɛlɛbɛ ali.

Mateyu 7:24-27 ka Gyisɛse ndonwo bie mɔɔ fale mrenyia nwiɔ bie mɔɔ bɛzile sua la anwo. Ɔse bɛ nuhua ko le “nrɛlɛbɛvolɛ.” Ɔlimoale ɔdwenlenle mɔɔ bahola azi la anwo na ɔzile ye sua ne wɔ bodane zo. Ɛnee ɔlɛ nwunu. Yeannyia adwenle kɛ saa ɔsi ye sua ne wɔ ɛnwea nu a ɔnrɛbɔ kakɛ dɔɔnwo anzɛɛ ɔbahɔ ndɛndɛ. Kɛmɔ ɔze nrɛlɛbɛ la ati, ɔdwenlenle esiane mɔɔ ɔbahola yeazi amozi la anwo. Yemɔti mɔɔ ahumu ne dule la, ye sua ne ambubu. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanyia nrɛlɛbɛ ɛhye mɔɔ sonle bolɛ la na yɛazɔ nu boɛ ɛ?

KƐ ƆKƐYƐ NA MEANWU NRƐLƐBƐ Ɛ?

Mɔɔ limoa la, yɛ ye nzonlɛ kɛ Maeka 6:9 se: “Ɔle nrɛlɛbɛ debie bɔkɔɔ kɛ bɛkɛzulo [Gyihova].” Gyihova mɔɔ yɛsulo ye la kile kɛ yɛbabu ye. Ɔwɔ kɛ yɛnyia ɛbulɛ kpole yɛmaa mɔɔ ye duma ne kile la, nee ye ngyinlazo ne mɔ. Amaa wɔabu awie la, ɔwɔ kɛ ɛnwu kɛzi ɔdwenle la. Akee ɛbahola wɔava ɛ nwo wɔado ɔ nwo zo na wɔazukoa kɛzi ɔyɛ ninyɛne bie mɔ ɔmaa ɔwie ye boɛ la. Saa yɛdwenle kɛzi yɛ nyɛleɛ baha yɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne la anwo na yɛgyinla ye ngyinlazo ne mɔ azo yɛsi kpɔkɛ a, ɔmaa yɛnwu nrɛlɛbɛ.

Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, Mrɛlɛbulɛ 18:1, NW se: “Sonla mɔɔ ɔtwe ɔ nwo ɔfi menli nwo la kpondɛ mɔɔ ɔdaye mumua ne ɔkulo la, ɔtwe ɔ nwo ɔfi nrɛlɛbɛ biala anwo.” Saa yɛannea boɛ a, yɛbahwe yɛ nwo yɛavi Gyihova nee ye menli ne anwo. Amaa yɛandwe yɛ nwo la, ɔwɔ kɛ yɛ nee menli mɔɔ bɛsulo Nyamenle duma ne na bɛbu ye ngyinlazo ne mɔ la tu. Ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle biala yɛkɔ debiezukoalɛ na yɛ nee Kilisiene asafo ne tu dahuu. Saa yɛkɔ debiezukoalɛ a, ɔwɔ kɛ yɛbuke yɛ adwenle nu nee yɛ ahonle nu na yɛmaa edwɛkɛ ne ka yɛ kpalɛ.

Eza saa yɛfi yɛ ahonle nu yɛsɛlɛ Gyihova a, yɛbabikye ye. (Mrɛ. 3:5, 6) Saa yɛlɛkenga Baebolo ne nee mbuluku mɔɔ Gyihova ahyehyɛdeɛ ne yɛ maa yɛ la na yɛbuke yɛ adwenle nee yɛ ahonle nu a, ɔbamaa yɛanwu mɔɔ ɔbahola yeavi yɛ nyɛleɛ nu ara la na yɛali nwolɛ gyima. Eza ɔwɔ kɛ yɛbuke yɛ ahonle nu yɛtie folɛdulɛ mɔɔ mediema mɔɔ bɛnyi sunsum nu la fa maa yɛ la. (Mrɛ. 19:20) Ɛhye ɛnrɛmaa ‘yɛnrɛhwe yɛ nwo yɛnrɛvi nrɛlɛbɛ biala anwo,’ emomu, ɔbamaa yɛanwu nrɛlɛbɛ.

KƐZI NRƐLƐBƐ BABOA ME ABUSUA NE Ɛ?

Nrɛlɛbɛ kola bɔ mbusua nwo bane. Kɛ neazo la, Baebolo ne tu yelɛ folɛ kɛ ɔli “ɔ hu eni” anzɛɛ ɔbu ye kpalɛ. (Ɛfɛ. 5:33) Kɛ ɔkɛyɛ na yelɛ abu ɔ hu kpalɛ ɛ? Saa ɔtinlitinli ɔ ye kɛ ɔbu ye a, ɔnrɛboa. Wɔ yelɛ ne afoa nu, amaa ɔ hu anyɛ kyengye wɔ ɔ nwo zo la, saa ɔ hu wɔ sua nu a, yemɔ ɔbabu ye ekyi. Na saa ɔnle sua nu ɛ, asoo ɔbabu ye? Fane dɔɔnwo ne ala, ɔmba ye zɔ. Ɔwɔ kɛ kunli ne dwenle ninyɛne mɔɔ ɔyɛ a ɔ ye babu ye dahuu la anwo. Saa ɔda sunsum nu ma ne ali, ɔnyia ɛlɔlɛ na ɔyɛ atiakunlukɛnlɛma a, ɔ ye babu ye kpalɛ. Noko ɔnva nwo mɔɔ kunli ne bayɛ biala la, ɔwɔ kɛ Kilisiene yelɛ bu ye.​—Gal. 5:22, 23.

Eza Baebolo ne se ɔwɔ kɛ kunli kulo ɔ ye. (Ɛfɛ. 5:28, 33) Bie a yelɛ bie banyia adwenle kɛ amaa ɔ hu ahulo ye la, ɔnle kɛ ɔka ninyɛne bie mɔ mɔɔ angɔ boɛ wɔ ye ɛbɛlabɔlɛ nu la ɔkile ye. Noko asoo ɛhye kile kɛ ɔlɛda nrɛlɛbɛ ali ɔ? Saa nzinlii nrenyia ne te nwolɛ edwɛkɛ a, duzu a bazi a? Asoo ɔbahulo ɔ ye kpalɛ? Bie a ɔbayɛ se. Noko saa yelɛ ne kpondɛ mekɛ kpalɛ kilehile ninyɛne mɔɔ angɔ boɛ la anu bɛtɛɛ kile ɔ hu a, ye biala anu ɔ hu anye balie ye nɔhalɛlilɛ ne anwo kpalɛ. Akee ɔbahulo ye kpalɛ.

Kɛzi ɛtenrɛ ɛ mra ɛnɛ la baha kɛzi bɛ nee wɔ bali adwelie kenle bie la

Ɔwɔ kɛ ngakula tie bɛ awovolɛ na bɛmaa bɛdua Gyihova ndenle ne mɔ azo bɛtenrɛ bɛ. (Ɛfɛ. 6:1, 4) Asoo ɛhye kile kɛ ɔwɔ kɛ awovolɛ di mɛla dɔɔnwo maa bɛ mra ɔ? Saa bɛnwu kɛ bɛanli mɛla bie azo a bɛbahwe bɛ nzo a, ɛnee ɔtɛwiele. Wovolɛ nrɛlɛbɛvolɛ boa ɔ ra ɔmaa ɔte deɛmɔti ɔwɔ kɛ ɔdi mɛla zo la abo.

Kɛ neazo la, fa ye kɛ kakula bie ɛdendɛ ɛtane ɛhile ye awovolɛ ne mɔ anu ko. Saa wovolɛ ne twe kakula ne anzo ɛkɛ ne ala a, bie a ɔbamaa ɔ rɛle abɔ anzɛɛ yeayɛ koonwu. Noko bie a ɔbava ɛya wɔ ye ahonle nu na ɛhye bahola amaa yeahwe ɔ nwo yeavi ye awovolɛ anwo.

Awovolɛ mɔɔ bɛze nrɛlɛbɛ la badwenle kɛzi ɔwɔ kɛ bɛtenrɛ bɛ mra nee kɛzi ɔbaha bɛ kenle bie la anwo. Ɔnle kɛ awovolɛ gyinla bɛ nganeɛdelɛ zo di tɛnlabelɛ ne anwo gyima ɛkɛ ne ala. Bie a bɛbahola bɛ nee kakula ne azuzu edwɛkɛ ne anwo wɔ fealera nu na bɛahilehile mɔɔ Gyihova kpondɛ kɛ ɔyɛ ɔfa ɔbu ye awovolɛ amaa yeanyia dahuu ngoane la anu bɛahile ye. Akee kakula ne banwu kɛ saa ɔbu ye awovolɛ a, ɛnee ɔkile kɛ ɔlɛdi Gyihova eni. (Ɛfɛ. 6:2, 3) Saa bɛdua adenle ɛhye azo a, edwɛkɛ ne baha bɛ ra ne ahonle. Ɔbanwu kɛ ye awovolɛ dwenle ɔ nwo na yeabu bɛ kpalɛ. Akee bɛbabuke nwolɛ adenle bɛamaa kakula ne aha ngyegyelɛ mɔɔ ɔbayia la yeahile bɛ.

Bie a awovolɛ bie mɔ ɛngulo kɛ bɛgyegye bɛ mra, yemɔti bɛndenrɛ bɛ. Noko saa kakula ne nyi a, edwɛkɛ boni a bazi a? Asoo ɔbazulo Gyihova na yeanwu nvasoɛ mɔɔ wɔ zo kɛ ɔbalie Gyihova ngyinlazo yeado nu la ɔ? Asoo ɔbabuke ye ahonle nu yeamaa Gyihova aboa ye, anzɛɛ ɔbahwe ɔ nwo yeavi sunsum nu ninyɛne nwo?​—Mrɛ. 13:1; 29:21.

Dwinvolɛ mɔɔ ɛbe la dimoa tɛnla aze suzu ninyɛne mɔɔ ɔkpondɛ kɛ ɔyɛ la anwo kpalɛ. Ɔmbɔ ɔ ti anu ɔnyɛ debie bie na ɔmmaa ɔ nye ɛnla kɛ ɔbayɛ kɛnlɛma. Awovolɛ mɔɔ bɛze nrɛlɛbɛ la fa mekɛ dɔɔnwo sukoa Gyihova ngyinlazo ne mɔ na bɛfa bɛdi gyima, ɛhye maa bɛsulo ye. Saa bɛandwe bɛ nwo bɛanvi Gyihova nee ye ahyehyɛdeɛ ne anwo a, bɛbanwu nrɛlɛbɛ na bɛava bɛaboa bɛ abusua ne.

Dahuu yɛsi kpɔkɛ dɔɔnwo mɔɔ ɔbaha yɛ ɛbɛlabɔlɛ kenle bie la. Kɛ anrɛɛ ɛbabua edwɛkɛ bie na wɔagyinla wɔ nganeɛdelɛ zo wɔazi kpɔkɛ ɛkɛ ne ala la, duzu ati a ɛngyinla ɛndwenle edwɛkɛ ne anwo ɛ? Suzu mɔɔ bavi nu ara la anwo kpalɛ. Kpondɛ adehilelɛ fi Gyihova ɛkɛ na fa nrɛlɛbɛ mɔɔ ɔbava yeamaa wɔ la di gyima. Ɛhye bamaa yɛanwu nrɛlɛbɛ na yeamaa yɛanyia ngoane.​—Mrɛ. 3:21, 22.