Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

Po o E “Taofimau i le Atamai Aogā”?

Po o E “Taofimau i le Atamai Aogā”?

E IAI se tala i se tamaitiiti mativa na nofo i se nuu maotua. E ula tagata o le nuu iā te ia ona e manatu e vaivai lona mafaufau. Pe a iai ni tagata e asiasi atu, e faalili e tagata o le nuu lenei tamaitiiti i luma o a latou uō. E latou te faaali atu iā te ia ni tupe se lua, o se tupe siliva lapoʻa, ma se tupe auro laʻitiiti lea e faaluaina lona aofaʻi nai lo o le tupe siliva. E latou te fai atu i le tamaitiiti, “Filifili le tupe e te manaʻo ai.” E filifili e le tamaitiiti le tupe siliva ma tamoʻe ese.

I se tasi aso, na fesili atu ai i le tamaitiiti se tagata na asiasi atu, “Pe e te iloa e faaluaina le aofaʻi o le tupe auro nai lo o le tupe siliva?” Na ʻata le tamaitiiti ma tali ane, “Ioe, o lea ou te iloa.” Na toe fai atu le tagata asiasi, “Aiseā la e te filifilia ai le tupe siliva? Afai e te filifilia le tupe auro, o le a faaluaina le aofaʻi e te mauaina!” Peitaʻi na tali le tamaitiiti, “Pe a ou filifilia le tupe auro, e leai se isi e toe fia taalo mai. Pe e te iloa ua tele tupe siliva ua ou aoina?” O le tamaitiiti i lenei tala, sa ia faaalia le atamai aogā, o se uiga e aogā foʻi i tagata matutua.

Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia e taofimau i le atamai aogā ma le mafaufau lelei, ona mafai ai lea ona e savali ma le saogalemu i lou ala, ma e lē tuʻia foʻi lou vae i se mea.” (Faata. 3:21, 23) O le iloaina po o le ā le “atamai aogā” ma pe faapefea foʻi ona faatatauina i o tatou olaga, e mautinoa e puipuia ai i tatou. E fesoasoani e tatou te ʻalofia ai le paʻuʻū faaleagaga, ma lē tuʻia ai o tatou “vae.”

O LE Ā LE ATAMAI AOGĀ?

E lē tutusa le atamai aogā ma le poto ma le malamalama. O le tagata e iai le poto, e na te iloa le tele o faamatalaga ma mea moni. O se tasi e iai le malamalama, e na te iloa le auala e fesootaʻi ai faamatalaga ma mea moni ua ia iloaina. Ae o le tagata e iai le atamai, e na te tuufaatasi le poto ma le malamalama, ma faatatau i se auala aogā.

O se faataʻitaʻiga, e mafai e se tagata i se taimi puupuu ona faitau ma malamalama i le tusi O ā Aʻoaʻoga Moni a le Tusi Paia? I le taimi o lana suʻesuʻega, e na te ono faia ni tali saʻo. Atonu e amata foʻi ona auai i sauniga ma faia ni ona sao e saunia lelei. O vala uma nei e iloa ai ua agaʻigaʻi i luma faaleagaga. Ae po o lona uiga la ua ia mauaina le atamai? E leai. Atonu o ia o se tagata e vave lona aʻoaʻoina o mea. Peitaʻi, pe a ia faatatauina le upu moni, e ala i le faaaogāina o lona poto ma lona malamalama i le auala saʻo, ua amata la ona ia atiaʻe le atamai. Pe a taulau manuia ana faaiʻuga e fai, ma atagia mai ai lona mafaufau loloto a o leʻi faia ana faaiʻuga, e manino mai ai ua ia faaalia le atamai aogā.

O loo faamatala i le Mataio 7:24-27 le talafaatusa a Iesu i tamāloloa e toʻalua na fausia o la fale. O le tasi tamāloa e “faautauta.” Talu ai na mafaufau i le mea e ono tupu, o lea na ia fausia ai lona fale i luga o le papa. Na iā te ia le tofā mamao ma le mafaufau lelei. E leʻi manatu o ia e taugofie ma puupuu le taimi e alu i le fausiaina o le fale i luga o le oneone. O le faaalia o le atamai, na ia mafaufau ai i āuga tumau o ana gaoioiga. O lea, ina ua agi mai le afā na saogalemu pea lona fale. O le fesili tāua la, e faapefea ona tatou mauaina le atamai aogā ma taofimau i lenei uiga tāua?

E FAAPEFEA ONA OU MAUAINA?

Muamua, ua faapea mai le Mika 6:9: ʻO le tagata e iai le atamai aogā e mataʻu i le suafa o le Atua.’ O le mataʻu i le suafa o Ieova e aofia ai le faaaloalo iā te ia. E uiga atu i le faaalia o le faaaloalo loloto i le uiga o lona suafa ma ana tapulaa. Ina ia e faaaloalogia se tasi, e manaʻomia ona e iloa le auala o loo ia mafaufau ai. O le iʻuga, o le a e faatuatuaina o ia, aʻoaʻo mai iā te ia, ma faataʻitaʻi i mea o loo ia taulau manuia ai. Pe a tatou manatu mamafa i aafiaga tumau o a tatou gaoioiga i la tatou faiā ma Ieova, ma afai e faavae a tatou filifiliga i ana tapulaa, o le a amata la ona tatou atiaʻe le atamai aogā.

Lona lua, ua faapea mai le Faataoto 18:1: “O lē e na te faaesea o ia lava, e saʻili o ia i lona lava faanaunauga; o le a tetee o ia i le atamai aogā uma.” Pe a tatou lē faaeteete, e mafai ona faaesea i tatou lava mai iā Ieova ma ona tagata. Ina ia ʻalofia lenā tulaga, e manaʻomia ona tatou faaalu se taimi e faatasitasi ai ma ē e matataʻu i le suafa o le Atua, ma faaaloalo i ana tapulaa. E manaʻomia ona tatou iai i le Maota mo Sauniga pe a talafeagai, ma auaufaatasi e lē aunoa ma le faapotopotoga Kerisiano. A o tatou iai i sauniga, e manaʻomia ona tatala o tatou mafaufau ma loto ina ia ave i fale mea ua tatou aʻoaʻoina.

E lē gata i lea, pe a sasaa atu o tatou loto iā Ieova e ala i le tatalo, o le a tatou vavalalata atu ai iā te ia. (Faata. 3:5, 6) Pe a tatala o tatou mafaufau ma loto a o faitau le Tusi Paia ma lomiga faale-Tusi Paia mai i le faalapotopotoga a Ieova, o le a tatou iloa ai aafiaga tumau o a tatou amioga, ma gaoioi ai e tusa ma mea ua tatou aʻoaʻoina. E manaʻomia foʻi ona tatou talia fautuaga mai i uso taʻumatuaina. (Faata. 19:20) O le faia faapea, o le a atili ai ona tatou faaalia lenei uiga tāua o le atamai aogā, nai lo o le “tetee” atu i ai.

E FAAPEFEA ONA FESOASOANI I LOʻU AIGA?

O le atamai aogā e mafai ona puipuia ai aiga. O se faaaʻoaʻoga, ua uunaʻia i le Tusi Paia se avā ia “matuā faaaloalo” i lana tane. (Efe. 5:33) E faapefea ona maua e le tane lenā faaaloalo? Pe afai e na te faamalosia pe tauanau le avā e faaaloalo atu iā te ia, o le a faaaloalo la lana avā iā te ia mo se taimi puupuu. Atonu o le a faaalia atu e le avā sina faaaloalo a o iai lana tane, ina ia ʻalofia ai ni feeseeseaʻiga. Peitaʻi, po o le a ia faaalia pea lenā faaaloalo pe a leai lana tane? E masani lava e leai. O lea, e manaʻomia ona manatu mamafa le tane i le faaalia o uiga lelei e mafai ona maua ai aogā tumau. Pe a ia faaalia vala o le fua o le agaga, e pei o le alofa ma le agalelei, o le a ia mauaina le faaaloalo loloto o lana avā. I le isi itu, e tatau i se avā Kerisiano ona faaaloalo pea i lana tane, e tusa pe e lē o faia e le tane mea e na te maua ai le faaaloalo a le avā.—Kala. 5:22, 23.

Ua faapea mai foʻi le Tusi Paia e tatau i se tane ona alofa i lana avā. (Efe. 5:28, 33) E ono natia e se avā ni mea lē lelei mai i lana tane, e ui o ni mea e tatau ona iloa e le tane, ona e manaʻo ia alofa atu pea lana tane iā te ia. Ae o le ā sou manatu, po o atagia mai ai le atamai aogā? Pe a iloa e le tane mea na natia mai iā te ia, o le ā le iʻuga o le a oo i ai? Po o le a atili ai ona alofa o ia i lana avā? E leai, o le a faigatā ai i le tane ona faaalia atu le alofa. Peitaʻi, pe a maua e le avā se taimi talafeagai e faamatala atu ai na mea lē lelei i lana tane i se auala toʻafilemu, e lē taumatea o le a talisapaia e le tane lona faamaoni. O le iʻuga, o le a oo ina faateleina le alofa o le tane i lana avā.

O le auala e aʻoaʻi ai lau fanau a o lāiti, e iai se aafiaga i a outou fesootaʻiga pe a matutua

E tatau i fanau ona usiusitaʻi i o latou mātua, ma ia aʻoaʻi le fanau i auala a Ieova. (Efe. 6:1, 4) Po o lona uiga e tatau i mātua ona faamautinoa e iai se lisi o mea e tāga ma mea e faasā ona fai e le fanau? E lē lava le tau ina iloa e le fanau o tulafono a mātua, ma faasalaga e oo i ai pe a lē usitaʻi. O se matua e na te faaalia le atamai aogā, e fesoasoani i lana tama ia malamalama i le māfuaaga e tatau ai ona usiusitaʻi.

O se faataʻitaʻiga, seʻi faapea ua tautala lē faaaloalo atu se isi o le fanau i sona matua. Pe afai e ʻinaʻinā atu i ai le matua pe faasala le tamaitiiti a o ita, e ono māsiasi ai le tamaitiiti pe lē toe tali mai foʻi. Peitaʻi, atonu o loo ita lona loto ma faasolosolo ina tetee atu i ona mātua.

O mātua o loo atiaʻe le atamai aogā, e mafaufau lelei i le auala e aʻoaʻi ai le fanau, ma aafiaga o le a oo i le fanau i le lumanaʻi. E lē tatau i mātua ona vave tali atu ona ua latou lagona le māsiasi. Atonu i se taimi pe a na o i latou ma le fanau, e mafai ona latou faamatala atu i se auala toʻafilemu ma alofa e faapea, e faatalitalia e Ieova fanau ia usiusitaʻi i mātua mo lo latou lelei tumau. Pe a faaaloalo fanau i o latou mātua, o le a iloa ai e fanau o loo latou faaaloalo foʻi iā Ieova. (Efe. 6:2, 3) O lenei auala agalelei o le a pāʻia ai loto o le fanau. O le a latou iloa ai le manatu mamafa o mātua iā i latou, ma o le a atili ai ona faaaloalo i o latou mātua. O le iʻuga, o le a faigofie i le fanau ona fesili atu i mātua mo se fesoasoani pe a tulaʻi mai se mataupu tāua i se taimi mulimuli ane.

O nisi mātua e latou te lē avatua faasaʻoga i fanau ona e lē mananaʻo e faatigā i faalogona o a latou fanau. Peitaʻi, o le ā o le a tupu i le fanau pe a matutua? Po o le a latou matataʻu iā Ieova ma iloa le atamai o le talia o ana tapulaa? Po o le a tatala o latou loto ma mafaufau e talia Ieova, po o le a latou lē toe naunau i mea faaleagaga?—Faata. 13:1; 29:21.

O se tagata tomai e tāina faatagata, e sauniuni lelei ina ia maua foliga o se faatagata o loo ia tāina. E lē manatu o ia e tau lava ina tā ma faamoemoe o le a matagofie. E faapena foʻi mātua e iai le atamai aogā, e latou te faaalu le tele o le taimi e aʻoaʻo ma faatatau ai taʻiala a Ieova, ma faaalia le mataʻu i lona suafa. Nai lo o le faaesea o i latou mai iā Ieova ma lana faalapotopotoga, e latou te taumafai e maua le atamai aogā e atiaʻe ai o latou aiga.

O aso taʻitasi e tatou te faia ai ni faaiʻuga e ono aafia ai o tatou olaga mo se taimi umi. Nai lo o le vave ona tali atu ma fai se faaiʻuga faatopetope, aiseā e lē nofo ai ma mafaufau lelei? Iloilo lelei āuga tumau o a tatou faaiʻuga. Ia saʻili atu iā Ieova mo lana taʻitaʻiga, ma faatatau le atamai mai le Atua. O le iʻuga, o le a tatou taofimau ai i le atamai aogā, ma tatou maua ai le ola.—Faata. 3:21, 22.