Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

We ‘mulame binangu’ su?

We ‘mulame binangu’ su?

ABABWELA’SHI, ungi nsongwalume mulanda baadi mushale mu ka kibundji ke mu masuku. Bu bibaadi bu muntu mushimishe binangu, bantu ba mu kyakya kibundji abaadi abamusengye. Pabafikile bantu beenyi, bangi bantu ba mu kibundji na ba kuuku babo ababangile kwasha naaye. Abaadi bamutuudile byamo bibidi, kya kumpala kibaadi kyamo ky’ebakanyi ki bukata na kya kabidi nka kyamo kapeela ka òolo kabaadi na muulo kukila kyamo ky’ebakanyi misango ibidi. Ababangile kumwamba’shi: “Sangula kyokumina.” Yawa nsongwalume basangwile kyamo ky’ebakanyi aye nkusuuka nakyo lubilo.

Dingi efuku, muntu mwenyi bayipwishe yawa nsongwalume’shi: “Touku’shi kyamo kya òolo ki na muulo kukila kyamo ky’ebakanyi misango ibidi?” Kano ka nsongwalume kabasepele, ako nkumwaluula’shi: “Oolo, nauku.” Muntu mwenyi bamwipwishe dingi’shi: “Byabya bwakinyi watanga kyamo ky’ebakanyi? Su watanga kyamo kya òolo, bodya kupeta makuta akile paapa misango ibidi!” Nsongwalume bamwalulwile’shi: “Su nadya kwata kyamo kya òolo, bantu abadya kuleka kwasha nami. Ouku bungi bwa byamo by’ebakanyi binapu kwata?” Uno nsongwalume baadi muleshe eyikashi di na muulo ukata mpa na kwi bantu bakulu​—binangu.

Bible akula’shi: “Olame binangu na budimu. Byabya tokekala na moo mu mafuku a muwa obe, dingi takukekala kintu akikakuponesha.” (Nkindji 3:21, 23, EEM) Byabya kuuka akipushisha “binangu” na mushindo wa kwibifubisha kalolo nkulombeene kwitulama mu kwiyikeela. Bino abiketukwasha bwa kusuuka myanda ilombeene kwituponesha mu kikudi, na kulama ngwa yetu mwishinda dibuwa.

BINANGU NKINYI?

Binangu mbilekeene na kiukilo na lushingulwilo lwa myanda. Muntu e na kiukilo alaminaa myanda ibungi. Muntu e na lushingulwilo lwa myanda mulombeene kumona bipusheene mwanda kampanda na ungi. Anka muntu e na binangu namu e na ngobesha ya kufubisha kiukilo na lushingulwilo lwa myanda byooso bibidi mu kipaso kibuwa.

Kileshesho, ingi nsaa muntu mulombeene kwikala na ngobesha ya kubadika na kupusha mukanda wa A nkinyi akilongyesha namu Bible? Nsaa ya kulonga, mulombeene kwalula kalolo. E kubanga kutwela mpa na mu bisangilo bya mu kakongye na kwaluula kalolo. Bino byooso mbilombeene kulesha’shi kwete kwenda kumpala mu kikudi, kadi bino abilesha’shi e na binangu su? Ta mbyabya nya. E kwikala na kinangu kya kulamina myanda bukidi. Byabya, patumikila myanda ya binyibinyi, na kufubisha kiukilo na lushingulwilo lwa myanda mu mushindo wibuwa, yaya nsaa ekala sha binangu. Su baata bitshibilo bibuwa, abileesha’shi ekalanga munangusheene kalolo, abimweneka kalolo’shi kwete kufubisha binangu.

Mu mukanda wa Mateo 7:24-27 abesambila lukindji lwa Yesu lwa bantu babidi babebakile mashibo aabo. Umune a ku bano bantu abamwitanyina’shi “mmupatulukye.” Bu bibaadi munangusheene kumpala pabitale myanda ayifiki, uno muntu bebakile nshibo yaye p’ebwe. Baadi amono myanda kumpala na kwiyidimukila. Ta mwele binangu’shi su bebaka nshibo pa lusenga atuusha makuta apeela na kupudisha lwibako bukidibukidi nya. Na binangu byooso, baadi munangushene kipindji kibula pa bipeta byadi mulombeene kupeta ku kintu kyooso kyakyebe kukita. Ngi bwakinyi nsaa ibafikile kipapi kibukopo, nshibo yaye tangipone nya. Lukonko lwi’shi, twi balombeene kupeta na kulama binangu bikale eyikashi di na muulo naminyi?

NE KWIBIPETA NAMINYI?

Kya kumpala banda kupusha abyakula mukanda wa Mika 6:9: Basha binangu “Abatshinyi eshina dy’[Efile Mukulu].” Kutshina eshina dya Yehowa akuleesha kumunemeka. Akupushisha kukita lulangwilo lwi selele bwa kulesha akipatuula eshina dyaye mpa na kuneemeka miiya yaye. Bwa kuneemeka muntu abitungu kuuka bi binangu byaye. Kunyima ngi omone bya kumukulupila na kulonga myanda yakuminaa na yapelaa, na kwambula myanda ibuwa yadi mukite. Su atwitatshisha bwa kumona bukitshishi bwi na bikitshino byetu kunyima kwa mafuku mu kipwano kyetu na Yehowa na su atwata bitshibilo bimeene pa miiya yaye, atukekala na binangu.

Kya kabidi, mukanda wa Nkindji 18:1 awamba’shi: “Yawa alamunukâ kwi ben’é akimbâ’nka bya kwisangasha. Dingi, akwatshilâ ese amupa elango [dya binangu] nsungu.” Su twakutwa kudimuka, twi balombeene kulamunuka kwi Yehowa na mwilo waye. Bwa kupela kwilamuna, abitungu twikale atukisha nsaa pamune na bangi bantu abatshinyi eshina dy’Efile Mukulu na abaneemeka miiya yaye. Abitungu twikale ku Nshibo ya Bufumu nsaa yooso yakudi mushindo, na kwibunga lubingo looso na kakongye ka beena Kidishitu. Nsaa yatudi mu bisangilo, abitungu tufungule binangu na mashimba eetu bwa’shi myanda yabakula itukume.

Muloo wabyo, su tubafungwila Yehowa mashimba eetu mu luteko, atukanyiisha kwifubwila peepi naye. (Nkindji 3:5, 6) Su tubafungula binangu na mashimba eetu nsaa yatubadika Bible na mikanda yabetupa kwi ndumbulwilo a Yehowa, atukataluula bipeta bilombeene kutuusha bikitshino byetu kumpala na kutumikila myanda yatubadika. Abitungu tufungule mashimba eetu dingi bwa kuteemesha malangao abetupa kwi bakwetu banyingye mu kikudi. (Nkindji 19:20) Su tubakitshi byabya, pamutwe pa kusumbusheena ‘elango [dya binangu], atukanyiisha kwikala na dino eyikashi di na muulo ukata.

BINANGU BI KUKWASHA KIFUKO KYANDE NAMINYI?

Binangu mbilombeene kupaasha bifuko. Bu kileshesho, Bible alanga bakashi bwabadya “kuneemeka” balume baabo. (Beena-Efeso 5:33) Mulume mmulombeene kupeta kaneemo naminyi? Su bekala akitshisha mukashi myanda pa bukopo sunga kumuteka bwa’shi amuneemekye, apete kaneemo munda mwa kapindji kapeela. Bwa kupela tuleo, mukashi aaye mulombeene kwikala amuneemeka paadi panka. Akamuneemeka nsaa yashii panka su? Abipushika kalolo’shi takamuneemeka nya. Abitungu mulume akimbe myanda ilombeene kutakula mukash’ aye bwa kumuneemeka munda mwa mafuku ebungi. Su bekala na kikuba kya kikudi ki selele, pa kwikala na kifulo na kalolo, mukashi akamupa kaneemo kakata. Byabya, abitungu mukashi mwina Kidishitu ekale aneemeka mulum’aye sunga amona’shi ta mulombeene kaneemo.​—Beena-Ngalatea 5:22, 23.

Bible akula dingi’shi abitungu mulume afule mukashi’aye. (Beena-Efeso 5:28, 33) Mukashi mulombeene kwela binangu’shi bwa kulama kifulo kya mulum’aye, abitungu ekale amufi myanda ibubi yakitshi ayitungu’shi alungule mulum’aye. Twi kwamba’shi uno mukashi e na binangu su? Kunyima kwa mafuku, apakauka mulume myande ayikalanga imufwamishe mukashi, kipeta kinyi akikatuku? Akanyiisha kumufula su? Mbilombeene kwikala bukopo bwadya kumufula. Anka, su mukashi akimba nsaa ibuwa yadya kupatulwila mulum’aye myanda ibubi yadi mukite n’edimi dya kalolo, mulum’aye akamukanyisha mwanda wa kululama kwaye. Yaya nsaa kifulo kyaye akikanyiisha kutama.

Kipaso kyalanga bana boobe lelo uno nkilombeene kwibakutshishwa byabadya kwisamba noobe mu mafuku aafiki

Abitungu bana bekale abakookyela baledi baabo na baledi namu bebakushe mu mashinda a Yehowa. (Beena-Efeso 6:1, 4) Bino abileesha’shi abitungu ba nambutwile belele bana baabo mulongo wa miiya ya kilombeene kukita na kishi kilombeene kukita su? Kwi ingi myanda ayitungu ba nambutwile baukishe bana babo kushi penda kwibelela miiya na kwibanyooka nsaa yabakitsi bilubilo. Nambutwile e na binangu akwashaa mwana bwadya kuuka bwakinyi kukookyela kwibuwa.

Bu kileshesho, banda kupwandikisha’shi mwana batontoola na kapeesha na umune a ku baledi baaye. Kumusaashila sunga kumunyooka nka musango umune nkulombeene kutshinyisha mwana sunga kumutakula bwadya kuumina. Kadi mwishimba dyaye mulombeene kushaala na nsungu sunga na moo, na bino bi kutakula mwana bwadya kwitoola kula na baledi baaye.

Ba nambutwile be na binangu ababandaa kunangusheena bwa kumona kipaso kyabadya kunyooka bana na bukitshishi bwi kwikala na dino dinyooka kwi bana kunyima. Tabitungu’shi ba nambutwile bekale abakitshi myanda bukidibukidi bwa kutshinyisha bana musango umune nya. Mbalombeene kwitanyina mwana ku lupese, na kunangusheena naye na kifulo n’eyi diikye, na kumupatulwila’shi Yehowa amutekye ekale aneemeka bamutande bwadya kwikala na myabi na kukita mafuku ebungi pa nsenga. Yaya nsaa mwana akashinguula’shi su baneemeka bamutande, baneemeka mpa na Yehowa. (Beena-Efeso 6:2, 3) Kino kipaso kya kulanga bana nkilombeene kukuma mwana kwishimba. Mwana apusha’shi baledi baye abamupasukila, na akanyiisha kwikala na kaneemo kwabadi. Bino abikwasha mwana bwadya kuteka bukwashi nsaa yapete mwanda.

Bangi ba nambutwile namu abapushaa bana baabo lusa lukilekile, mu kipaso kyabakutwa kwibanyooka. Byabya, nkinyi akikakitshikila yawa mwana nsaa yakulu? Akatshinyi Yehowa na kuuka’shi kutumikila miiya Yaye akumwikasha na binangu su? Akakumina kufungula eshimba na binaangu byaye bwa kuteemesha Yehowa, su akelamuuna pa bwaye mu kikudi?​—Nkindji 13:1; 29:21.

Nsendwe ebuwa abandaa kusola kintu kyakyebe kukita mu binangu. Tabangaa nka kusee musango umune na kutuusha kintu kibuwa nya. Ba nambutwile be na binangu namu abakishaa nsaa ibungi mu kwilongyela na kutumikila miiya ya Yehowa, na bino abileesha’shi abatshinyi eshina dyaye. Su abashaala balamate kwi Yehowa na ndumbulwilo aaye, abakapete kinangu na kwikifubisha bwa kukwasha bifuko byabo.

Efuku dyooso, atwataa bitshibilo bi na bukitshishi mu muwa wetu bwa mafuku e kumpala. Pamutwe pa kwaluula na kwata kitshibilo bukidibukidi kushii kunangusheena, bwakinyi ta twi balombeene kwimana na kubanda kwela binangu? Bibuwa kubanda kunangusheena bipeta bilombeene nkatuuka kumongo. Kimba buludiki bwa Yehowa, na ofubishe binangu by’Efile Mukulu. Su tubakitshi byabya, atukalama binangu abiketukalwila, na dingi abiketupetesha muwa.​—Nkindji 3:21, 22.