Skip to content

Skip to table of contents

Oinsá atu ‘proteje matenek’?

Oinsá atu ‘proteje matenek’?

TUIR istória, iha labarik-mane kiak ida neʼebé hela iha knua dook husi sidade. Ema sempre hamnasa nia tanba sira hanoin nia beik uitoan. Bainhira ema bá vizita, ema balu iha neʼebá sempre goza nia iha ema nia oin. Sira sempre foti osan-besi rua, ida osan-mutin neʼebé boot, ida seluk osan-mean kiʼik neʼebé folin-boot liu fali osan-mutin. Sira sempre hatete ba labarik neʼe, “Hili ida neʼebé mak ó hakarak”. Labarik neʼe sempre foti osan-mutin no depois halai.

Loron ida, ema husu ba labarik neʼe, “Ó hatene ka lae, tuir loloos osan-mean neʼe iha folin-boot liu fali osan-mutin?” Ho oin-midar labarik neʼe dehan, “Haʼu hatene.” Depois ema neʼe husu fali, “Entaun, tanbasá mak ó sempre foti osan-mutin? Se ó hili ida mean, ó sei iha osan barak!” Labarik neʼe hatán, “Maibé, se haʼu mak foti osan-mean, ema sei la halimar tan hanesan neʼe ho haʼu. Ita hatene iha osan-mutin hira mak haʼu rai ona toʼo agora?” Labarik iha istória neʼe hatudu hahalok ida neʼebé ema boot mós bele aprende, neʼe mak hanoin ho matenek.

Bíblia dehan: “Proteje bá matenek no kbiit atu hanoin. Nuneʼe ó sei laʼo iha ó-nia dalan ho seguru, no ó-nia ain sei nunka sidi.” (Provérbios [Amsal] 3:21, 23) Tan neʼe mak komprende didiʼak saida mak “matenek” no oinsá atu uza matenek bele proteje ita-nia moris. Neʼe sei proteje ita-nia relasaun diʼak ho Jeová, no ajuda ita atu “nunka sidi”.

SAIDA MAK MATENEK?

Matenek la hanesan ho koñesimentu no kbiit atu hatene. Ema neʼebé iha koñesimentu buka-hatene informasaun, ka faktu sira. Ema neʼebé iha kbiit atu hatene bele haree oinsá mak faktu ida-idak liga ba malu. Ema neʼebé iha matenek, nia buka dalan atu uza koñesimentu ho kbiit atu hatene hodi lori buat diʼak ba ninia moris.

Porezemplu, karik iha tempu badak nia laran ema ida konsege lee no komprende livru Tuir Loloos, Saida mak Bíblia Hanorin? Iha tempu nia estuda Bíblia, karik nia hatán pergunta sira ho loos. Karik nia mós komesa tuir reuniaun no fó komentáriu. Neʼe hatudu katak ema neʼe laʼo ba oin iha lia-loos, maibé nia hetan ona matenek ka lae? Karik seidauk. Karik nia mak ema neʼebé ulun-mamar deʼit. Maibé se nia mak uza koñesimentu no kbiit atu hatene iha dalan neʼebé loos, neʼe mak hatudu katak nia hetan ona matenek. Se desizaun sira neʼebé nia halo lori rezultadu diʼak tanba nia hanoin uluk antes nia halo desizaun sira-neʼe, neʼe hatudu katak nia iha duni matenek neʼebé lori buat diʼak ba ninia moris.

Iha Mateus 7:24-27, Jesus temi ai-knanoik ida kona-ba mane naʼin-rua neʼebé harii sira ida-idak nia uma. Ida “matenek” tanba antes atu harii, nia hanoin uluk saida mak bele akontese, tan neʼe nia harii ninia uma iha fatuk leten. Nia la hanoin katak se nia mak harii uma iha rai-henek leten lalais liu no nia la presiza hasai osan barak. Nia uza matenek tanba nia hanoin kona-ba saida mak sei akontese iha futuru. Tan neʼe mak bainhira udan no anin-boot mai, ninia uma la naksobu. Maibé oinsá mak ita bele hetan no proteje ita-nia matenek?

OINSÁ ATU HETAN MATENEK?

Primeiru, Miquéias (Mikha) 6:9 dehan: “Sira neʼebé matenek sei hamtaʼuk [Maromak nia] naran.” Hamtaʼuk Jeová nia naran katak ita respeitu nia, no mós ita respeitu ninia naran reprezenta saida kona-ba nia, inklui ninia morál sira. Ita presiza hatene ema hanoin saida hodi ita bele hatudu respeitu ba nia. Tuirmai mak ita bele tau fiar no aprende husi nia, no halo tuir ninia ezemplu diʼak. Se ita mak hanoin uluk oinsá mak ita-nia desizaun bele estraga ita-nia relasaun diʼak ho Jeová, no foti desizaun tuir ninia matadalan, neʼe hatudu ita iha duni matenek.

Segundu, Provérbios (Amsal) 18:1 hatete: “Ema neʼebé gosta atu mesamesak sei halo tuir deʼit ninia hakarak rasik; nia la hafolin matenek hotu.” Se ita la kuidadu ita bele hadook an husi Jeová no ninia povu. Ita presiza ransu beibeik ho ema neʼebé hamtaʼuk Maromak nia naran no sira neʼebé respeitu ninia morál. Diʼak atu hakaʼas an hodi tuir reuniaun sira iha Reuniaun-Fatin no ransu beibeik ho maluk kristaun sira. Bainhira tuir reuniaun, ita presiza loke ita-nia neon no laran atu simu informasaun neʼebé ita rona.

No mós, se ita mak halo orasaun hodi fakar sai ita-nia sentimentu ba Jeová, ita sei hakbesik liután ba nia. (Provérbios [Amsal] 3:5, 6) Bainhira ita loke ita-nia neon no laran hodi lee Bíblia no livru sira neʼebé Jeová fó liuhusi ninia organizasaun, neʼe sei ajuda ita atu hatene kona-ba rezultadu husi ita-nia desizaun sira, hodi nuneʼe ita bele halo desizaun ho matenek. Ita mós tenke loke ita-nia laran atu simu konsellu husi irmaun sira neʼebé maduru. (Provérbios [Amsal] 19:20) Se ita halo nuneʼe, ita sei hafolin liután matenek.

OINSÁ MATENEK BELE AJUDA FAMÍLIA?

Matenek mós bele proteje família. Porezemplu, Bíblia fó laran-manas ba feen atu hatudu “respeitu kleʼan” ba ninia laʼen. (Éfeso 5:33) Oinsá mak laʼen bele hetan respeitu husi feen? Se nia mak obriga deʼit ninia feen atu hatudu respeitu ba nia, karik feen sei halo tuir, maibé la husi laran. Karik iha nia oin, feen hatudu respeitu ba nia hodi la hamosu problema, maibé oinsá iha kotuk? Feen neʼe sei la hatudu respeitu ba nia. Tan neʼe mak laʼen neʼe presiza hanoin kona-ba futuru. Se nia haburas hahalok husi espíritu santu, hanesan domin no laran-diʼak, ninia feen sei sente fasil atu respeitu nia. Maibé ba feen, nia presiza duni hatudu respeitu ba ninia laʼen maski laʼen neʼe merese ka la merese.—Galásia 5:22, 23.

Bíblia mós hatete katak laʼen tenkesér hadomi ninia feen. (Éfeso 5:28, 33) Tan deʼit atu ninia laʼen bele hadomi nafatin nia, diʼak ka lae ba feen atu subar buat ruma neʼebé ladún diʼak no la fó-hatene ba ninia laʼen maski laʼen iha direitu atu hatene? Hahalok hanesan neʼe hatudu matenek ka lae? Oinsá se aban-bainrua ninia laʼen hatene kona-ba neʼe? Nia sei hadomi liután ninia feen ka lae? Karik neʼe susar ba laʼen atu hadomi nia. Diʼak liu se feen mak buka tempu atu esplika didiʼak ba ninia laʼen kona-ba buat neʼebé akontese, karik ninia laʼen sei agradese ba feen hodi koʼalia nakloke ba nia. Neʼe sei halo laʼen hadomi liután ninia feen.

Atu oan bele simu dixiplina iha futuru depende oinsá ita fó dixiplina ba sira ohin loron

Oan tenke rona ba inan-aman no inan-aman tenke fó dixiplina ba sira tuir Jeová nia hakarak. (Éfeso 6:1, 4) Ida-neʼe dehan katak inan-aman tenkesér halo lei naruk kona-ba saida mak oan bele ka labele halo ka lae? Latoʼo ba oan atu hatene deʼit lei sira iha uma laran ka sira sei hetan kastigu ruma se sira halo sala. Inan-aman neʼebé iha matenek, sira sei ajuda sira-nia oan atu komprende tanbasá mak oan tenke halo tuir lei sira-neʼe.

Porezemplu, oan ida mak koʼalia la ho respeitu ba inan ka aman, se inan ka aman siʼak ka fó kastigu kedas ba nia, neʼe bele halo oan neʼe moe ka halo nia nonook. No karik iha oan nia laran, nia bele sente hirus no ikusmai bele halo nia hadook an husi inan-aman.

Inan-aman neʼebé iha matenek sempre hanoin uluk kona-ba dalan neʼebé sira fó dixiplina ba oan no halo nuneʼe bele lori rezultadu saida ba oan iha futuru. Se oan nia hahalok ruma mak halo sira moe iha ema barak nia oin, diʼak atu la saruntu oan. Karik diʼak atu hein toʼo hamutuk ho oan mesak mak koʼalia ho kalma no domin ba oan atu esplika katak, tuir loloos Jeová hakarak nia atu rona ba inan-aman. Se oan komprende kona-ba neʼe, bainhira nia halo tuir nia inan-aman, nia hatene katak nia hatudu respeitu ba Jeová. (Éfeso 6:2, 3) Hahalok domin hanesan neʼe bele book oan nia laran. Se nia mak sente ninia inan-aman iha interese ba nia, ninia respeitu ba sira mós sei sai kleʼan liután. Neʼe halo fasil liu ba oan atu husu ajuda bainhira nia presiza tebes ajuda.

Inan-aman balu taʼuk atu hakanek oan nia sentimentu, tan neʼe sira lakohi korrije sira-nia oan. Maibé, saida mak bele akontese bainhira oan sira sai boot? Sira sei hamtaʼuk Jeová no rekoñese katak halo tuir Maromak nia matadalan mak hahalok neʼebé matenek ka lae? Sira sei loke sira-nia laran no neon ba Jeová, ka sira sei hadook an husi Jeová?—Provérbios (Amsal) 13:1; 29:21.

Badain-fatuk sempre halo planu didiʼak kona-ba saida mak nia atu halo. Hanesan neʼe mós ho inan-aman neʼebé iha matenek, sira gasta tempu barak atu aprende no uza Jeová nia matadalan sira, hodi nuneʼe mak sira hatudu katak sira hamtaʼuk Jeová. Tanba sira la hadook an husi Jeová no ninia organizasaun, sira hetan duni matenek barak no sira uza fali matenek sira-neʼe hodi hametin sira rasik nia família.

Loroloron ita presiza halo desizaun barak neʼebé kona ita-nia moris iha futuru. Tan neʼe ita presiza hanoin didiʼak uluk antes halo desizaun sira-neʼe. Hanoin kona-ba futuru, buka Jeová nia matadalan, no uza matenek neʼebé ita aprende husi Jeová. Hodi nuneʼe, ita bele proteje ita-nia matenek, no matenek neʼe bele fó moris ba ita.—Provérbios (Amsal) 3:21, 22.