Skip to content

Skip to table of contents

Sena ‘Mulabubambilila Busongo Bugwasya’?

Sena ‘Mulabubambilila Busongo Bugwasya’?

MUKAANINGA! Kwakali mwana mulombe mucete kapati iwakali kukkala kumunzi. Kabayeeya kuti wakali mudaalu, bantu bamumunzi bakali kumuseka. Ikuti kwaboola beenzu, bantu bamwi bamumunzi bakali kumufwubaazya beenzu kabalangilila. Bakali kumutondezya makkobili obilo, kkobili lyomwe lipati lyansiliva alimwi alisyoonto lyangolida pesi ilijisi mweelwe wiinda ziindi zyobilo aali leelyo lyansiliva. Bakali kumwaambila kuti, “Kobweza ndyoyanda.” Mulombe ooyo wakali kusala kkobili lyansiliva akutija.

Bumwi buzuba, mweenzu umwi wakabuzya mulombe ooyo kuti, “Sena tozyi kuti kkobili lyansiliva lilanjila ziindi zyobilo mukkobili lyangolida?” Mulombe ooyo wakamweta-mweta akwiingula kuti, “Inzya, ndilizyi.” Mweenzu wakamubuzya kuti, “Ino nkaambo nzi ncobwezela kkobili lyansiliva? Ikuti naa wabweza kkobili lyangolida, ulaba amweelwe wamali wiinda ziindi zyobilo!” Mulombe ooyu wakati, “Pele naa ndabweza kkobili lyangolida, bantu balaleka kusobana cisobano eeci andime. Sena ulizyi mweelwe wamakkobili aansiliva ngondakabweza kale?” Mulombe ooyu mukaano aaka wakatondezya bube ibapati mbobakonzya kwiiya—busongo ibugwasya.

Bbaibbele lyaamba kuti: “Kobambilila busongo bugwasya alimwi akuyeeya kabotu. Aboobo unakweenda koliibide munzila yako, alimwi kuulu kwako takukalinontoli pe.” (Tus. 3:21, 23) Aboobo ikuzyiba ncobwaamba “busongo bugwasya” alimwi ambotukonzya kububelesya mubwini kulatukwabilila. Eeci citugwasya kutafwumpuzyigwa kumuuya, akupa kuti “kuulu” kwesu kutalinontoli pe.

INO BUSONGO BUGWASYA NINZI?

Busongo bugwasya buliindene aluzyibo alimwi akumvwisya. Muntu uujisi luzyibo ulajana makani manji alimwi atwaambo twamasimpe. Muntu uumvwisya ulabona twaambo mbotweendelana. Muntu uujisi busongo ulakonzya kubikka antoomwe luzyibo alimwi akumvwisya mpoonya akuzibelesya munzila iigwasya.

Mucikozyanyo, muciindi cisyoonto buyo muntu ulakonzya kubala alimwi akumvwisya bbuku lyakuti Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya? Ciindi naiya Bbaibbele, inga kapa bwiinguzi buluzi. Ulakonzya kutalika kujanika kumiswaangano yambungano alimwi buya akupa bwiinguzi bubotu. Zintu zyoonse eezyi inga zyatondezya kuti uyaambele kumuuya, pele sena eeci caamba kuti wabujana busongo? Peepe. Ambweni ufwambaana buyo kumvwisya zintu. Nokuba boobo, ikuti naa watalika kucita zintu kweelana akasimpe, kubelesya kabotu luzyibo alimwi akumvwisya, nkokuti uyaabubujana busongo. Ikuti naa zintu nzyasala zilazwidilila, ikutondezya kuti ulayeeya ziyakucitika kumbele, cilalibonya kuti wabujana busongo bugwasya.

Lugwalo lwa Matayo 7:24-27 lwaamba cikozyanyo ca Jesu cabaalumi bobilo ibakayaka ŋanda umwi aumwi. Mwaalumi omwe wakaambwa kuti “uucenjede.” Kayeeyela limwi kujatikizya izyakali kuyoocitika kumbele, mwaalumi ooyo wakayaka ŋanda yakwe amwala. Wakali kubonena limwi zyakumbele alimwi akucita zintu izigwasya. Tanaakayeeya kuti tacikoomudulila kuyaka ŋanda yakwe amusenga, naa kuyeeya kuti nenzila yakufwambaana kumana kuyaka. Cabusongo, wakayeeyela limwi izyakali kuyoocitika kumbele akaambo kamilimo yakwe. Aboobo ciindi nokwakaboola imvwula mpati, ŋanda yakwe tiiyakawa pe. Lino mubuzyo ngwakuti, Mbuti mbotukonzya kubujana alimwi akububambilila bube oobu ibuyandika kapati bwabusongo ibugwasya?

MBUTI MBONDIKONZYA KUBUJANA?

Cakusaanguna, amubone kuti lugwalo lwa Mika 6:9 lwaamba kuti: “Bantu bajisi busongo bugwasya banooyoowa zina lya [Leza].” Kuyoowa zina lya Jehova caamba kumulemeka. Caamba kulemeka ncoliiminina zina lyakwe, kubikkilizya azyeelelo zyakwe. Kutegwa mumulemeke muntu umwi, mweelede kuzyiba nzyayeeya. Mpoonya inga mwamusyoma alimwi akwiiya kuzwa kulinguwe, nkokuti ikwiiya icipa kuti zintu nzyacita zizwidilile. Ikuti naa tulayeeya zintu iziyoocitika kumbele akaambo kamicito yesu, mbozikonzya kujatikizya cilongwe cesu a Jehova alimwi ikuti katusala kweelana azyeelelo zyakwe, nkokuti tuyaabubujana busongo ibugwasya.

Cabili, lugwalo lwa Tusimpi 18:1 lwaamba kuti: “Kufwumbwa muntu uulizandula utobela buyo zintu nzyayanda walo alikke; ulabukaka busongo boonse bugwasya.” Ikuti naa tiitwacenjela, tulakonzya kulizandula kuli Jehova alimwi abantu bakwe. Kutegwa tutalizanduli, tweelede kujana ciindi cakuba antoomwe abaabo ibayoowa zina lya Leza alimwi ibalemeka zyeelelo zyakwe. Ikuti naa kacikonzyeka, tweelede kujanika cacigaminina ku Ŋanda ya Bwami alimwi akuyanzana lyoonse ambungano ya Bunakristo. Notuli kumiswaangano, tweelede kujalula mizeezo amyoyo yesu kutegwa zyoonse izili mukwaambwa kazitusika amoyo.

Kuyungizya waawa, ikuti naa twapaila camoyo woonse kuli Jehova, tuyooba acilongwe ciyumu anguwe. (Tus. 3:5, 6) Ikuti naa twajalula mizeezo amyoyo yesu ciindi notubala Bbaibbele alimwi amabbuku ngotupegwa mumbunga ya Jehova, tulazyiba nokuceya zintu izikonzya kucitika kumbele akaambo kamicito yesu mpoonya tulakonzya kubweza ntaamu iiyandika. Alimwi tweelede kulutambula lulayo camoyo woonse ndobatupa bakwesu basimide. (Tus. 19:20) Aboobo, muciindi ‘cakubukaka busongo ibugwasya,’ tunoobuyumya bube oobu ibuyandika kapati.

INO MBUTI MBOBUKONZYA KUGWASYA MUKWASYI WANGU?

Busongo bugwasya bulakonzya kwiibambilila mikwasyi yesu. Mucikozyanyo, Bbaibbele likulwaizya mukaintu “kumulemeka kapati” mulumaakwe. (Ef. 5:33) Mbuti mulumi mbwakonzya kucita kutegwa alemekwe kapati? Ikuti naa kasinikizya mukaintu wakwe kumulemeka naa kacita boobo cabukali, tanoomupi bulemu lyoonse. Kutegwa batazwangani, mukaintu wamwaalumi uuli boobu inga wamupa buyo bulemu ciindi nobali antoomwe. Pele, sena inga wayanda kumuleka nobatali antoomwe? Kanji-kanji eeco tacikonzyi kucitika pe. Aboobo mulumi weelede kuzyiba ncakonzya kucita kutegwa kalemekwa lyoonse. Ikuti naa watondezya mucelo wamuuya, mbuli kuba aluyando alimwi aluzyalo, mukaintu wakwe unoomulemeka kapati. Mubwini, mukaintu Munakristo weelede kutondezya bulemu kumulumi wakwe ciindi coonse.—Gal. 5:22, 23.

Bbaibbele alimwi lyaamba kuti mulumi weelede kuyanda mukaintu wakwe. (Ef. 5:28, 33) Mukusola kuti kayandwa amulumaakwe, mukaintu ulakonzya kuyeeya kuti inga cainda kubota kumusisa zintu zibi mulumaakwe zyalo nzyayelede kuzyiba. Pele, sena kucita boobo kutondezya kuti wabujana busongo bugwasya? Mukuya kwaciindi, ikuti naa wazyiba nzyobakali kumusisa, ncinzi cikonzya kucitika? Sena inga mulumi wazumanana kumuyanda mukaintu wakwe? Eeco mulumi inga camuyumina kucita. Muciindi caboobo, ikuti naa mukaintu wajana ciindi cibotu cakumwaambila zintu zibi, kulalangilwa kuti mulumaakwe uyoomulumba akaambo kakusyomeka kwakwe. Lino luyando ndwajisi mulumi kulinguwe luyookomena.

Nzila mbomubalaya bana banu lino, kuyoojatikizya mbomubandika ambabo kumbele aamazuba

Bana beelede kumvwida bazyali babo alimwi akulaigwa munzila zya Jehova. (Ef. 6:1, 4) Sena eeci caamba kuti bazyali beelede kubikka mulongo mulamfwu wazintu nzyayelede kucita mwanaabo alimwi anzyateelede kucita? Kuli zintu zinji zijatikizyidwe ikutali buyo kuzyiba milawo yeelede kutobelwa muŋanda alimwi acisubulo cikonzya kupegwa akaambo kakutaitobela. Muzyali uujisi busongo bugwasya ulamugwasya mwanaakwe kumvwisya ikaambo ncayelede kumvwida.

Mucikozyanyo, atwaambe kuti mwana tanaabandika cabulemu kuli umwi wabazyali bakwe. Kwaambaula cabukali naa kumusubula mpoona mpoona inga kwamupa kulimvwa bubi naa kumupa kutaanguluka. Alimwi ulakonzya kucimwa mumoyo, calo cikonzya kumupa kutalika kubatantamuka bazyali bakwe.

Bazyali ibali mukusoleka kuba abusongo bugwasya beelede kulanga-langa nzila mbobalaya bana babo alimwi akulaya ooko mbokukonzya kubajatikizya bana kumbele aamazuba. Bazyali tabeelede kubweza ntaamu cakufwambaana akaambo buyo kakuti mwanaabo wabajazya nsoni. Ambweni kumbali, cakukkazika moyo alimwi acaluyando balakonzya kubandika amwanaabo, akumupandulwida kuti Jehova uyanda kuti kalemeka bazyali bakwe kutegwa kakkomene mubuumi. Mpoonya ikuti mwana ooyo katondezya kuti ulabalemeka bazyali bakwe, uyoobona kuti mubwini ulemeka Jehova. (Ef. 6:2, 3) Kubelesya nzila yaluzyalo eeyi kulakonzya kumusika amoyo mwana. Ulabona mbobamubikkilide kapati maano bazyali bakwe alimwi eeci cipa kuti azumanane kubalemeka. Aboobo lino nzila ilajaluka kumwana yakulomba lugwasyo kufwumbwa nokwaba makani mapati mwayandika busolozi.

Bazyali bamwi balalimvwa bubi akaambo kakuti ambweni balabanyemya bana babo, aboobo balawayawaya kubalulamika. Pele ino ncinzi cikonzya kucitika ciindi mwana uli boobu akomena? Sena unoomuyoowa Jehova akuzyiba mbociyandika kutobela zyeelelo zya Leza? Sena unoolibambilide mumoyo alimwi amumizeezo kuswiilila Jehova, naa sena unoozitantamuka zintu zyakumuuya?—Tus. 13:1; 29:21.

Mubezi mubotu uyeeyela limwi ncayanda kubeza. Tabezi-bezi buyo akuyeeya kuti ncatiibeze cilabota kapati. Bazyali ibajisi busongo bugwasya balajana ciindi cinji cakwiiya alimwi akutobela zyeelelo zya Jehova, aboobo eeci cibagwasya kulilemeka zina lyakwe. Kwiinda mukutalizandula kuli Jehova ambunga yakwe, balajana busongo bugwasya alimwi balabubelesya kuyaka mikwasyi yabo.

Buzuba abuzuba tulasala zintu zyalo zikonzya kubujatikizya buumi bwesu kumbele aamazuba. Muciindi cakwiile kubweza ntaamu kakunyina akuyeeya, amukkale ansi akuyeeya. Amuyeeyesye zilangilwa kucitika akaambo kakusala kwanu. Amuyandaule busolozi bwa Jehova akutobela busongo bwakwe. Twacita boobo, tunooli twabukwabilila busongo bugwasya, alimwi buyootupa kujana buumi.—Tus. 3:21, 22.