Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi ‘Mukusungilira Vinjeru’ Vinu?

Kasi ‘Mukusungilira Vinjeru’ Vinu?

CHIDOKONI chinyake chikuti, pakaŵa munyamata munyake mukavu uyo wakakhalanga kukaya. Ŵanthu ŵanandi ŵakatenge mwana uyu walije mahara na vinjeru, ndipo para kwiza ŵalendo, ŵanthu ŵa mu chikaya ŵakamusekanga kuti ŵamukhozge soni pamaso pa ŵalendo. Iwo ŵakatoranga ndalama ziŵiri, yasiliva na yagolide. Ndalama yasiliva ndiyo yikawonekanga yikuru pakuyelezgera na yagolide, kweni yagolide ndiyo yikaŵa yankhongono. Pamanyuma, ŵakamuphaliranga kuti: “Sankhapo ndalama iyo ukukhumba.” Nyengo zose munyamata uyu wakasankhanga yasiliva na kufumapo.

Zuŵa linyake, pakizaso mulendo ndipo wakafumba munyamata yura kuti: “Kasi ukumanya kuti ndalama yagolide njankhongono kuluska yasiliva?” Munyamata yura wakamwemwetera na kuzgora kuti: “Enya, nkhumanya!” Mulendo yura wakamufumbaso kuti: “Chifukwa wuli pera nyengo zose ukusankha ndalama yasiliva? Para wasankha yagolide, ndikuti wasankha yankhongono.” Munyamata yura wakazgora kuti: “Kweni kuti waka para natora yagolide, ŵanthu ŵamanyenge kuti nili na vinjeru ndipo ŵalekenge kunipa ndalama kuti nisankhepo. Pasono nili na buma la ndalama zasiliva.” Munyamata uyu wakalongora kuti wali na vinjeru ndipo ŵalara nawo ŵangasambirako.

Baibolo likuti: “Sungilira vinjeru na kaghanaghaniro kawemi, penepapo wendenge mwakufwasa mu nthowa yako, lundi lako likhuŵarenge yayi.” (Zinth. 3:21, 23) Ntheura para tikumanya makora ng’anamuro la “vinjeru” na kuvigwiliskira ntchito, vitivikilirenge. Vinjeru vikovwira kuti “lundi” lithu lileke kukhuŵara panji kuti tileke kulopwa mwauzimu.

KASI VINJERU NI VICHI?

Pali mphambano yikuru chomene pakati pa vinjeru na umanyi kweniso kupulikiska vinthu. Munthu waumanyi ni uyo wakumanya waka vinthu panji fundo. Munthu wakupulikiska vinthu wakumanya waka umo fundo yinyake yikukolerana na yinyake. Kweni munthu wavinjeru wakumanya na kupulikiska makora vinthu ndipo wakugwiliskira ntchito ivyo wakumanya.

Mwachiyelezgero, mu nyengo yichoko waka munthu wangaŵazga na kupulikiska fundo za mu buku la Kasi Baibolo Likusambizgachi Chomenechomene? Apo wakusambira, wangazgora makora chomene. Pamasinda, wangamba kuwungana na kuzgorapo pa maungano gha mpingo. Nakuti ivi vingalongora kuti wakuluta panthazi mwauzimu. Kweni kasi vikung’anamura kuti munthu uyu ngwavinjeru? Viŵi yayi! Vingachitika kuti wakupulikiska waka vinthu mwaluŵiro. Kweni usange wakugwiliskira ntchito ivyo wakusambira, ndipo tingati ngwavinjeru nadi. Kweniso usange wakughanaghanirapo dankha pambere wandasankhe vyakuchita, vinthu vikumwendera makora. Ntheura wakulongora kuti wali na vinjeru.

Pa lemba la Mateyu 7:24-27, Yesu wakayowoya za ŵanalume ŵaŵiri ndipo waliyose wakazenga nyumba yake. Yesu wakati mwanalume munyake wakaŵa “wakuchenjera.” Mwanalume uyu wakazenga nyumba yake pa jalawe chifukwa wakaghanaghanira ivyo vingachitika munthazi. Iyo wakalongora kuti wali na vinjeru. Wakademwera yayi kuti usange wangazenga nyumba yake pa mchenga, waluzenge ndalama zinandi yayi kweniso kuti wangamara luŵiro. Wakamanyanga kuti ivyo wangachita pakuzenga nyumba yake pa jalawe, vimovwirenge chomene munthazi mose. Chimphepo chikati chaputa na kutimba nyumba yira, yikawa yayi chifukwa yikazengeka pa jalawe. Ntheura fumbo ndakuti, ‘Kasi tingasanga wuli vinjeru ndipo tingavivikilira wuli?’

KASI TINGASANGA WULI VINJERU?

Chakwamba, wonani ivyo lemba la Mika 6:9 likuyowoya. Likuti: “Awo ŵali na vinjeru vyenecho ŵazamuliwopa zina” la Chiuta. Kuwopa zina la Chiuta kukung’anamura kuchindika Chiuta, kweniso kumanya makora fundo zake na icho zina lake likwimira. Munthu wangachindika munyake para wakumanya makora umo munyake uyo wakuwonera vinthu. Pamasinda, ungamugomezga, kusambira kwa iyo na kuchita ivyo wakuchita. Usange nyengo zose tikughanaghanira dankha umo vyakusankha vithu vingakhwaskira ubwezi withu na Yehova kweniso tikusankha vyakuchita mwakuyana na fundo za Yehova, ndikuti tili na vinjeru nadi.

Chachiŵiri, lemba la Zintharika 18:1 likuti: “Uyo wakujipatura wakulondezga makhumbiro ghake. Wakukana vinjeru vyose.” (Zinth. 18:1) Nadi, usange tingapusa, tingajipatura kwa Yehova na Ŵakhristu ŵanyithu. Ntheura kuti tileke kujipatura, tikwenera kuchezga na ŵanthu awo ŵakopa zina la Chiuta na kuchindika fundo zake. Nyengo zose tikwenera kuwungana na mpingo na kuchitira lumoza vinthu na ŵabali na ŵadumbu. Para tili pa maungano, tikwenera kujura maghanoghano na mitima yithu kuti ivyo tikusambira vitifike pa mtima.

Kweniso usange nyengo zose tikulomba kwa Yehova, tisendelerenge kwa iyo. (Zinth. 3:5, 6) Usange tikujura maghanoghano na mitima para tikuŵazga Baibolo na mabuku gha gulu, tisangenge fundo izo zingatovwira pa umoyo withu wose. Tikweneraso kupulikira ulongozgi uwo ŵabali ŵakukhwima mwauzimu ŵangatipa. (Zinth. 19:20) Ivi vitovwirenge kuti tisungilire “vinjeru” na kukhozga ubwezi withu na Yehova.

UMO VINJERU VINGAWOVWILIRA MBUMBA YITHU

Vinjeru vingavikilira mbumba zithu. Mwachiyelezgero, Baibolo likuchiska muwoli kuti “wachindikenge chomene mfumu wake.” (Efe. 5:33) Kasi mfumu wangachita wuli kuti muwoli wake wamuchindikenge? Usange mfumu wakuchita umutu wake mwankhaza na kuchichizga muwoli wake kuti wamuchindikenge, ntchindi zanthena izi zikuŵa zanadi yayi. Muwoli wangachichizgika waka kuchindika mfumu wake para walipo kuti waleke kumukhuŵazga. Kweni kasi para muwoli wanthena wali kwayekha, wangamuchindika mfumu wake? Yayi. Mfumu wakwenera kuchita vinthu ivyo vingapangiska kuti muwoli wake wamuchindikenge. Usange mfumu wali na vipambi vyamzimu, nga chitemwa na lusungu, vingawovwira kuti muwoli wake wamupenge ntchindi nyengo zose. Ndipouli, muwoli wakwenera kuyezgayezga kuchindika mfumu wake nyengo zose.—Gal. 5:22, 23.

Baibolo likuyowoyaso kuti mfumu wakwenera kutemwa muwoli wake. (Efe. 5:28, 33) Nyengo zinyake muwoli wangabisa tunkharo tunyake tuheni uto mfumu wake wakwenera kutumanya. Iyo wangachita nthena kuti mfumu wake walutilire kumutemwa. Kasi ivi vingalongora kuti mwanakazi uyu ngwavinjeru? Kasi mfumu wake wangajipulika wuli usange wangamanya kuti muwoli wake wakubisira dala? Kasi mfumu wangalutilira kutemwa muwoli wanthena? Chingaŵa chakusuzga. Kweni usange mwanakazi uyu wabudiska chinthu chinyake, wakwenera kusanga nyengo yiwemi na kulongosolera mfumu wake mwakuzika. Para ndimo wangachitira, mfumu wake wangamuwonga chomene chifukwa wayowoya unenesko. Ivi vingapangiska kuti mfumu wake walutilire kumutemwa.

Umo mukulangira ŵana ŵinu, vikukhwaska umoyo wawo wamunthazi

Ŵana nawo ŵakwenera kupulikira na kuzomera para ŵapapi ŵawo ŵakuŵalanga mwakuyana na fundo za Yehova. (Efe. 6:1, 4) Kasi ichi chikung’anamura kuti ŵapapi ŵakwenera kupeleka malango ghanandinandi ku ŵana ŵawo? Yayi, kweni chakuzirwa ntchakuti para mukuphalira ŵana ŵinu ivyo ŵakwenera kuchita kweniso kugega, mukweneraso kuŵaphalira uwemi wake. Ŵana ŵakweneraso kumanya uheni wakuleka kupulikira. Ntheura mupapi wavinjeru wakovwira ŵana ŵake kupulikiska chifukwa icho ŵakwenera kulondezgera malango.

Tiyelezgere kuti mwana wakuyowoya mwambura ntchindi kwa amama panji adada ŵake. Usange mungamba waka kumukalipira panji kumulanga, wangaleka kuyowoya mwambura ntchindi kweni mwakuchichizgika waka. Iyo wangamba kusunga waka vyakusingo ndipo paumaliro wangalekerathu kutemwa ŵapapi.

Ŵapapi ŵavinjeru ŵakulanga mwana wawo munthowa yiwemi chifukwa ŵakumanya umo vikukhwaskira umoyo wamunthazi wa mwana wawo. Ŵapapi ŵakwenera yayi kuchimbilira kulanga mwana wawo chifukwa chakuti waŵalengeska. M’malo mwake, ŵakwenera kuyowoya nayo paŵekha na kumulongosolera mwakuzika kweniso mwachitemwa kuti Yehova wakukhumba kuti ŵana ŵachindikenge ŵapapi ŵawo kuti vinthu viŵayendere makora. Ntheura mwana wamanyenge kuti para wakuchindika ŵapapi ŵake, wakuchindikaso Yehova. (Efe. 6:2, 3) Ivi vingawovwira chomene mwana wawo kumanya kuti ŵapapi ŵake ŵakumutemwa, ndipo walutilirenge kuŵachindika. Kweniso para wasangana na suzgo lililose, chizamuŵa chipusu kupempha ŵapapi ŵake kuti ŵamovwire.

Ŵapapi ŵanyake ŵakulanga yayi ŵana ŵawo chifukwa cha kopa kuŵakhuŵazga. Kweni kasi ntchivichi chingazakachitika para mwana wawo wakura? Kasi wazamopanga Yehova na kupulikira fundo zake? Kasi wazamuzomera kulangika na Yehova, panji wazamuŵa kajilange?—Zinth. 13:1; 29:21.

Munthu uyo wakuŵaja vidoli, wakughanaghanira dankha chidoli icho wakukhumba kupanga. Ntheura pakudumura khuni, wakucheketa waka mwachisawawa yayi na kujipusika kuti chizamuwoneka makora. Mwakuyana waka, ŵapapi ŵavinjeru ŵakupatura nyengo kuti ŵasambire na kulondezga fundo za Yehova. Para ŵakuchita nthena ŵakulongora kuti ŵakopa zina la Chiuta panji kuti ŵakuchindika Yehova. Iwo ŵakudemelera kwa Yehova na gulu lake kuti ŵasange vinjeru ndipo ŵakuvigwiliskira ntchito pakovwira mbumba yawo.

Nyengo zose tikwenera kusankha vyakuchita mwavinjeru kuti vinthu vitiyendere makora. Tileke kuchimbilira kusankha vyakuchita. Kweni tikwenera kuzikira na kughanaghanira dankha uwemi na uheni wa ivyo tikukhumba kuchita. Tikwenera kupenja ulongozgi wa Yehova na kulondezga vinjeru vyake. Para tikuchita nthena, tisungilirenge vinjeru ivyo vizamutovwira kusanga umoyo wamuyirayira.—Zinth. 3:21, 22.