Lisiku line, mlendo jwine ŵam’wusisye mnyamatajo kuti, “Ana mkumanyilila kuti likobili lyagolidi lili lyamacili kuwilisya kaŵili likobili lyasilifa? Mnyamatajo jwamwemwetele ni jwasasile kuti, “Elo, ngumanyilila.” Mlendojo jwatite, “Nambi ligongo cici mkusajigala likobili lyasilifa? Naga mkujigala likobili lyagolidi, nikuti mpaka mkole mbiya syejinji.” Mnyamatajo jwatite, “Naga ngujigala likobili lyagolidi, ŵandu cacileka kutenda ung’asiwu ni une. Ana mkumanyilila mbiya syasilifa syambatile?” Mnyamata jwamunganiji ŵalosisye ndamo jambone jele acakulungwa mpaka ajigalile. Ndamoji jili lunda lwakamucisya.

Baibulo jikusasala kuti, ‘Msunje lunda lwakamucisya soni kuganisya cenene. Pamkutenda yeleyo cimcijenda palitala lyenu pali pangali yakumjogoya, soni lusajo lwenu ngasilukuŵala.’ (Miy. 3:21, 23) M’yoyo, kumanyilila kuti “lunda lwakamucisya” luli cici soni mwampaka tulukamulicisye masengo mpaka yitukamucisye kuŵa ŵakuteteyeka. Yeleyi mpaka yitukamucisye kuti tuŵambale kuŵala mwausimu, soni kuti “lusajo” lwetu luŵe cenenepe.

Lunda lwakamucisya luli lwakulekangana ni umanyilisi soni kupikanicisya yindu. Mundu jwakwete umanyilisi akusamanyilila yindu yakulekanganalekangana. Mundu jwakusapikanicisya yindu akusakombola kulola mwele cindu cine cikusakamulanilana ni cine. Nambo mundu jwakwete lunda akusakola umanyilisi soni akusapikanicisya yindu, nambosoni akusayikamulicisya masengo.

Mwambone, mundu mpaka akombolece kwandaŵi jamnono kuŵalanga soni kupikanicisya buku jakuti Ana Baibulo Jikusajiganya Cici Kusyesyene? Pandaŵi jakumjiganya Baibulo, mpaka ajanjeje cenene. Mpaka atande kusimanikwa pamisongano jampingo soni atamose kupeleka songa syambone. Yosopeyi mpaka yilosyeje kuti akwawula pasogolo mwausimu. Nambo ana yeleyi mpaka yilosye kuti apatile lunda? Ngaŵa m’yoyo. Jwalakwe agambile kuŵa jwakwanguya kulijiganya soni kupikanicisya. Nambope, pakwendelecela kulijiganya usyesyene, soni kamulicisya masengo umanyilisi ni kupikanicisya yindu m’litala lyambone, ni pakusakola lunda. Naga yakusagula yakwe yikola yakuyicisya yambone, yakulosya kuti ŵaganicisye mwakusamala, ni payikusawonecela kuti jwalakwe akulosya lunda lwakamucisya.

Pa Matayo 7:24-27, Yesu ŵapelece cisyasyo ca acalume ŵaŵili ŵele jwalijose jwataŵile nyumba. Yesu ŵasasile kuti jumo mwa acalumeŵa jwaliji “jwalunda.” Paganicisya yampaka yitendekwe msogolo, jwamlumeju jwataŵile nyumba jakwe palwala. Ŵalolaga yamsogolo soni ŵakosecele. Nganaganicisya kuti yikaliji yangasosa mbiya syejinji nambosoni yacitema kutaŵa nyumba jakwe pamsanga. Mwalunda, ŵaganicisye yakuyicisya ya yakutenda yakwe. M’yoyo, mbungo jamacili pajayice, nyumba jakwe nganijigwa. Sambano ciwusyo ni cakuti, Ana mpaka tupate catuli lunda lwakamucisya nambosoni mpaka tuteteye catuli ndamo japenaniji?

Candanda, alole yaŵasasile pa lilemba lya Mika 6:9,  “Wosope ŵakwete lunda lwakamucisya cacijogopa lina lya [Mlungu].” Kogopa lina lya Mlungu kukupwatikapo kumcimbicisya. Yigopolela kucimbicisya ni mtima wosope yalikusagopolela lina lyakwe, soni ndamo syakwe syapenani. Kuti tumcimbicisye jwine, tukusosekwa kumanyilila mwakusaganicisya. Kaneko mpaka tumkulupilileje soni kulijiganya kutyocela kwa jwalakwe, nambosoni kumsyasya yakusatenda. Naga tukuganicisya mwele yakuyicisya ya yakutenda yetu mpaka yikwayile unasi wetu ni Yehofa, soni naga tukusagula yindu mwakamulana ni ndamo syakwe syapenani, tukusapataga lunda lwakamucisya.

Caŵili, lilemba lya Miyambo 18:1 likusati, ‘Jwakusalilekanganya ni ŵane akusakuya yakusaka jwalakwe jika nambosoni akusakana lunda losope lwakamucisya.’ Naga ngatukusamala, mpaka tulilekanganye ni Yehofa soni ŵandu ŵakwe. Kuti tuŵambale kulilekanganyaku, ndaŵi syosope tukusosekwa kuŵa ni ŵandu ŵakusajogopa lina lya Mlungu nambosoni ŵakusacimbicisya ndamo syakwe syapenani. Tukusosekwa kusimanikwa pa misongano mwakutamilicika naga yili yakomboleka. Patuli ku misongano, tukusosekwa kuwugula nganisyo syetu soni mitima jetu mwakukunda kuti yayikuŵecetedwayo yituyiceje pamtima.

Konjecesya pelepa, naga tukumkusulila Yehofa mwipopelo yayili mumtima mwetu, mpaka tum’ŵandicile jwalakwejo. (Miy. 3:5, 6) Patukuŵalanga Baibulo soni mabuku gakupelecedwa ni likuga lya Yehofa, tukusamanyilila yakuyicisya ya yitendo yetu soni mpaka tusagule kutenda yakuŵajilwa. Tukusosekwasoni kunda cikamucisyo cakutyocela kwa abale ŵakomangale mwausimu. (Miy. 19:20) Yakuyicisya yakwe, m’malo  ‘mwakana lunda losope lwakamucisya,’ tucilimbisya ndamo jambone jeleji.

Lunda lwakamucisya mpaka luteteye maŵasa. Mwambone, Baibulo jikusalimbikasya acakongwe kuti ‘ŵacimbicisyeje mnope’ aciŵamkwawo. (Aef. 5:33) Ana jwamlume mpaka atende wuli kuti ŵamkwakwe amcimbicisyeje? Naga jwalakwe akusatenda mwakwalamula kuti amcimbicisyeje, ŵamkwakwewo nganaŵa ajendelecele kumcimbicisya. Pakusaka kuŵambala kangana, jwamkongwejo mpaka agambeje kumcimbicisya jwamlumejo pali papopo, nambo patyosile, jwalakwe nganaŵa amcimbicisye. Jwamlume akusosekwa kuganicisya yampaka yatendekasye ŵamkwakwe kuti amcimbicisyeje. Naga jwalakwe akusalosya yisogosi ya msimu, akwanonyela soni kwaganicisya ŵamkwakwewo, mpaka yiŵe yangasawusya kuti amcimbicisyeje mnope. Nambope, yili yakusosekwa kuti jwamkongwe jwaciklistu ŵacimbicisyeje ŵamkwakwe cinga akuŵajilwa kapena ngakuŵajilwa.—Aga. 5:22, 23.

Baibulo jikusasalasoni kuti acalume ŵanonyeleje aciŵamkwawo. (Aef. 5:28, 33) Pakusaka kuti ajendelecele kunonyeledwa, jwamkongwe mpaka aganisye yakwasisila ŵamkwakwe yindu yine yakulemweceka yaŵatesile nambo yayaliji yakuŵajilwa kuti jwamlumejo ayimanye. Nambo ana kutenda yeleyi mpaka kulosye kuti akwete lunda lwakamucisya? Panyuma pakuti jwamlumejo amanyilile yaŵamsisileyo, ana yakuyicisya yakwe mpaka yiŵe yatuli? Ana mpaka ajendelecele kumnonyela? Mpaka yiŵe yakusawusya. Nambo naga jwamkongwejo apatile ndaŵi jambone jakumsalila jwamlumejo yindu yakulemweceka yaŵatesileyo, jwamlumejo mpaka ayamicile kuwona mtima kwakwe. Yeleyi mpaka yitendekasye kuti jwamlumejo ajendelecele kumnonyela mnope jwamkongwejo.

Acinangolo akusosekwa kwajamuka ŵanace ŵawo m’matala ga Yehofa soni ŵanacewo akusosekwa kwapikanila acinangolowo. (Aef. 6:1, 4) Ana yeleyi yikulosya kuti acinangolo akusosekwa kumpa mwanace malamusi gejinji gakuti agakuyeje? Pakusasosekwa yindu yejinji ngaŵape kuti mwanacejo agambe kumanyilila malamusi gapelece acinangolowo kapena kumanyilila cilango campaka apocele palemwisye. Nangolo jwakwete lunda lwakamucisya akusamkamucisya mwanace kupikanicisya ligongo lyakwe akusosekwa kupikanila.

Mwambone, tuwanicisye kuti mwanace aŵecete mwangacimbicisya kwa jumo mwa acinangolo ŵakwe. Kumkalipila kapena kumpa cilango mwangaganicisya mpaka kumtendekasye sooni kapena kumtendekasya kuti akaŵeceta cilicose. Nambo mpaka yimsakalisye mumtima mwakwe, yampaka yimtendekasye kuti akakamulanaga ni acinangolo ŵakwe.

Acinangolo ŵakukusya lunda lwakamucisya caciganicisya mwakusiŵajamucila ŵanace ŵawo soni yakuyicisya yampaka yipagwe msogolo. Acinangolo ngakusosekwa kuwutucila kumpa mwanace cilango ligongo lyakuti ŵatendekasisye sooni. M’malo mwakwe, mpaka asagule malo gambone gapajika soni kutagulilana ni mwanacejo mwacinonyelo, pakumsalila kuti Yehofa akusasaka kuti jwalakwejo ŵacimbicisyeje acinangolo ŵakwe kuti yindu yimjendeleje cenene. Mwanacejo pakulosya kuti akwacimbicisya acinangolo ŵakwe, jwalakwejo cacimanyilila kuti akumcimbicisyasoni Yehofa. (Aef. 6:2, 3) Kutenda yeleyi mpaka kumkamule mtima mwanacejo. Jwalakwe mpaka amanyilile kuti acinangolo ŵakwewo akusamganicisya soni mpaka ajendelecele kwacimbicisya. Yeleyi mpaka yimlimbikasye mwanacejo kuti aŵendeje cikamucisyo kwa acinangolowo pasimene ni yindu yine yakusosekwa mnope.

Acinangolo ŵane mpaka aŵambaleje kumjamuka mwanace jwawo pakogopa kuti camtumbilikasye. Nambo, ana cici cacicimtendecela mwanacejo pakusile? Ana cacimjogopaga Yehofa soni kukuwona kusosekwa kwakuya ndamo syakwe syapenani? Ana jwalakwe cacimnonyela Yehofa, kapena cacililekanganya ni jwalakwe?—Miy. 13:1; 29:21.

Mundu jwagoba akusaciganicisya cenene cindu cakusaka kucigoba. Jwalakwe ngakusagamba kutama ni kwembeceyaga kuti cacipanganya cindu cambone. Acinangolo ŵakwete lunda lwakamucisya akusamalila ndaŵi jelewu ali mkulijiganya soni kuya ndamo syapenani sya Yehofa. Pakutenda yeleyi akusaŵa ali mkogopa lina lyakwe. Ligongo lyakuti ngakusalilekanganya ni Yehofa soni likuga lyakwe, jemanjaji akusapata lunda lwakamucisya soni akusalukamulicisya masengo pakulimbisya liŵasa lyawo.

Lisiku lililyose tukusasosekwa kusagula yindu yampaka yikwaye umi wetu kwandaŵi jelewu. Nambo m’malo mwakuwutucila kusagula yakutenda, uli ngaganicisya kaje? Tukusosekwa kuganicisya yakuyicisya yampaka yipagwe ligongo lya yakusagula yetu. Tukusosekwasoni kupata cikamucisyo ca Yehofa, soni kamulicisya masengo lunda lwakwe. Patukutenda yeleyi nikuti tukusunga lunda lwakamucisya, lwalucitupa umi.—Miy. 3:21, 22.