Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onga la mbetawɔ lo alaka wa Jehowa

Onga la mbetawɔ lo alaka wa Jehowa

“Mbetawɔ ele . . . djembetelo yetawoya y’akambo wa mɛtɛ wahɛnama.”—HƐBƐRU 11:1, nɔtɛ.

ESAMBO: 54, 125

1. Ahombaso nsala l’ɔtɛ weso la mbetawɔ?

MBETAWƆ ekɔ dionga diele aha onto tshɛ mbele la diɔ. (2 Tɛsalɔnika 3:2) Koko Jehowa mbishaka wanɛ tshɛ wɔtɛmɔla mbetawɔ. (Rɔmɔ 12:3; Ngalatiya 5:22) Shi sho pombaka monga la lowando l’efula l’ɔtɛ wakatosha Jehowa mbetawɔ!

2, 3. a) Wahɔ akɔna wakondjaso lo monga la mbetawɔ? b) Ambola akɔna wayangaso nsɛdingola?

2 Jehowa akakimɔ Ɔnande la ngandji dia onto tshɛ longa la mbetawɔ le Yeso dimanyiyama pɛkato yande. Dui sɔ mbishaka anto diaaso dia monga angɛnyi wa Jehowa ndo ndjɔsɛna pondjo pondjo. (Joani 6:44, 65; Rɔmɔ 6:23) Ande woho watosalɛ Jehowa ɔlɔlɔ lee! Kaanga mbeso atshi wa pɛkato ndo mbasunganaso ndjakema, Jehowa akɛnyi dia taki l’akoka wa nsala akambo w’ɛlɔlɔ. (Osambo 103:10) Nde akatokimanyiya dia mbeka akambo wendana la lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso ndo olambo ande. Lam’ele takatatɛ monga la mbetawɔ le Yeso ndo mboyela, sho kokaka nongamɛ lɔsɛnɔ la pondjo!​—Adia 1 Joani 4:9, 10.

3 Ko naa akambo akina wakokaso mbeka lo dikambo dia mbetawɔ? Naka sho mbeyaka tsho akambo wakatosalɛ Nzambi ndo wayondosala lo nshi yayaye, onde dui sɔ nembetshiyaka ɔnɛ tekɔ la mbetawɔ? Nyɛsɔ tɔsɛdingole awui akina wahombaso nsala.

“ONGA LA MBETAWƆ L’OTEMA AYƐ”

4. Naka tekɔ la mbetawɔ, ngande wonga dui sɔ la shɛngiya le so?

4 Naka tekɔ la mbetawɔ le Jehowa nde la Yeso, kete hatotokomɛ tsho lo mbeya akambo wakawatosalɛ ndo wayowotosalɛ. Tayonga nto la nsaki k’efula ka nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’akambo wakawatetsha. Ndo nto tayonga la nsaki k’efula ka nkimayiya anto akina dia vɔ mbaeya. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akate ate: “Naka wɛ mbewoya lo sɛkɛ la onyɔ ayɛ dia Yeso ekɔ Nkumadiɔndjɔ ndo wɛ monga la mbetawɔ l’otema ayɛ dia Nzambi akawolola oma lo nyɔi, kete wɛ ayoshimbamɛ. Nɛ dia la otema mbonga onto la mbetawɔ dikambo dia losembwe, koko la onyɔ mbasala onto wotelo wa lo sɛkɛ dikambo dia panda.”​—Rɔmɔ 10:9, 10; 2 Kɔrɛtɔ 4:13.

5. Lande na kele mbetawɔ kekɔ ohomba efula, ndo kakɔna kahombaso nsala dia monga la mbetawɔ ka wolo? Sha ɛnyɛlɔ.

5 Mbokɛmaka hwe ɔnɛ, dia ndjokondja lɔsɛnɔ la pondjo l’andja w’oyoyo waki Nzambi, sho pombaka monga la mbetawɔ ndo nkeketsha mbetawɔ kaso. Mbetawɔ kekɔ oko eononɛ. Sho pombaka ntetemala mbitɛ eononɛ kakɔ ashi dia tɔ monga ashashi ndo ntetemala mbola. Koko naka hatokitɛ ashi efula, tɔ kayɔlɛngɛ ndo kayovɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, sho pombaka ndjashikikɛ dia kana mbetawɔ kaso kekɔ “nge” ndo kekɔ lo “tahame” tsho.​—Tito 2:2; 2 Tɛsalɔnika 1:3; Luka 22:32; Hɛbɛru 3:12.

BIBLE NEMBETSHIYAKA ELƐWƆ MBETAWƆ

6. Lo toho tohende takɔna talembetshiya Hɛbɛru 11:1 mbetawɔ?

6 Lo Hɛbɛru 11:1, Bible nembetshiyaka elɛwɔ mbetawɔ. (Adia.) 1) Mbetawɔ ekɔ “okongelo wa la eshikikelo tshɛ wa kɛnɛ kalongamɛ onto.” Lo akambo “walongamɛ[so]” mbele ndo alaka waki Nzambi wendana la nshi yayaye. Ɛnyɛlɔ, tekɔ l’eshikikelo ɔnɛ akambo wa kɔlɔ wayokomɛ ndo andja w’oyoyo wayoya. 2) Mbetawɔ ekɔ “wɛnyɛlɔ wa lo sɛkɛ,” kana djembetelo yetawoya “y’akambo wa mɛtɛ wahɛnama.” Sho mbeyaka ɔnɛ Jehowa Nzambi, Yeso Kristo, Diolelo ndo andjelo wekɔ l’olongo kaanga mbahatakoke mbaɛna. (Hɛbɛru 11:3) Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ tekɔ mɛtɛ la mbetawɔ l’alaka waki Nzambi ndo lo diangɔ diahatakoke mɛna? Sho mɛnyaka dui sɔ oma lo yoho yaso ya lɔsɛnɔ, kɛnɛ katɛkɛtaso ndo kasalaso.

7. Ngande watokimanyiya ɛnyɛlɔ ka Nɔa dia nshihodia kɛnɛ kalembetshiya monga la mbetawɔ? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

7 Wetshelo akɔna wakondjaso oma le Nɔa lo dikambo dia mbetawɔ? Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akate ɔnɛ Nɔa, “l’ɔkɔngɔ wa Nzambi mbɔhɛmɔla lo akambo waki watɛnama, nde akɛnya wɔma wakandokaka Nzambi ndo akasale waato wa luudu dia nshimbɛ ase nkumbo kande.” (Hɛbɛru 11:7) Lam’ele Nɔa aki la mbetawɔ lo kɛnɛ kakawotɛ Jehowa, nde akasale waato wa luudu wa woke efula ɔsɔ. Ondo asukanyi ande wakawombolaka lande na kakandasalaka waato wa luudu. Sho koka monga l’eshikikelo ɔnɛ Nɔa kotshikala ki. Bible mbutaka ɔnɛ Nɔa aki “osambisha w’akambo w’ɛlɔlɔ.” (2 Petero 2:5) Nde akahɛmɔlaka anto ɔnɛ Nzambi ayanga ndɔsha mvula k’elola dia ndanya anto wa kɔlɔ. Ondo nde akatɛka anto paka kɛnɛ kakawotɛ Jehowa ɔnɛ: “Lambɔsa yɛdikɔ ya nshila anto tshɛ oshiki, nɛ dia nkɛtɛ kambolola la akambo wa ngala l’ɔtɛ awɔ,” ndo ɔnɛ “dimi layanga ndɔsha Mvula k’elola la nkɛtɛ dia ndjaka ɛngɔ tshɛ kele la lomu la lɔsɛnɔ kele l’ɛse k’olongo. Ɛngɔ tshɛ kele la nkɛtɛ kayovɔ.” Oma laasɔ, Nɔa akahombe nembetshiya anto kɛnɛ kakawahombe nsala dia ndjoka. Jehowa akawodjangɛ ate: “Kɔtɔ lo waato wa luudu.”​—Etatelo 6:13, 17, 18.

8. Kakɔna kakate Jakɔba lo dikambo dia mbetawɔ?

8 Jakɔba nde la wɔ akafunde lo dikambo dia mbetawɔ. Ondo nde akasale dui sɔ yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ fundɛ ase Hɛbɛru. Jakɔba akafunde ate: “Ɔmɛnya mbetawɔ kayɛ kaha l’etsha, ko dimi layokɛnya mbetawɔ kami oma l’etsha ami.” (Jakɔba 2:18) Jakɔba akalembetshiya ate dia monga la mbetawɔ, sho pombaka nsala akambo efula lo dihole dia mbetawɔ tsho. Ɛdiɛngɛ mbetawɔka dia Nzambi ekɔ, koko vɔ bu la mbetawɔ le Jehowa. Lo dihole dia monga la mbetawɔ le nde, vɔ ndɔshanaka la nde la wolo tshɛ. (Jakɔba 2:19, 20) Lo wedi okina, naka onto ekɔ la mbetawɔ, kete nde ayɔngɛnyangɛnya Nzambi lo monga la etsha w’ɛlɔlɔ kana nsala akambo w’ɛlɔlɔ. Kɛsɔ mbakasalaka Abrahama. Jakɔba akafunde ate: “Onde tshɛso Abrahama kɔmbɔsama oko onto ɔlɔlɔ oma l’etsha ande l’ɔkɔngɔ wa nde nambola ɔnande Isaka lo elambwelo? Wɛ ambɛna dia mbetawɔ kande kaki kaamɛ la etsha ande ndo etsha ande wakakonya mbetawɔ kande kokele.” Oma laasɔ, dia ntɔtɔmiya ɔnɛ mbetawɔ kaha l’etsha kekɔ anyanya, Jakɔba akate ate: “Oko wele demba diaha la lomu diambovɔ, mbele ndo mbetawɔ kaha la etsha kambovɔ.”​—Jakɔba 2:21-23, 26.

9, 10. Alembetshiya monga la mbetawɔ le Ɔna?

9 Ɛnɔnyi ndekana 30 l’ɔkɔngɔ, Joani akayofunda Evanjiliɔ ande ndo mikanda esato. L’ɛnyɛlɔ ka afundji wa Bible akina, Joani akeyaka kɛnɛ kalembetshiya mbetawɔ. Lo efundelo ande, Joani akakambe mbala efula la vɛrbɛ ya lo Grɛkɛ yakadimɔma tena dimɔtshi l’Ɔtɛtɛla ɔnɛ “monga la mbetawɔ.”

10 Ɛnyɛlɔ Joani akalembetshiya ate: “Onto tshɛ lele la mbetawɔ le Ɔna ayokondja lɔsɛnɔ la pondjo. Onto tshɛ lahakitanyiya Ɔna hatɛna lɔsɛnɔ, koko odudu wa Nzambi wekɔ le nde.” (Joani 3:36) Monga la mbetawɔ le Ɔna nembetshiyaka ɔnɛ sho pombaka nkitanyiya Yeso. Lo mɛtɛ oma l’efundelo wa Joani, sho mɛnaka dia Yeso akate mbala efula ɔnɛ, dia nkondja lɔsɛnɔ la pondjo sho pombaka monga la mbetawɔ le nde ndo le She.​—Joani 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Ngande wakokaso mɛnya dia tekɔ la lowando le Jehowa l’ɔtɛ wakateye akambo wa mɛtɛ?

11 Jehowa kambaka la nyuma kande k’ekila dia tokimanyiya dia nshihodia akambo wa mɛtɛ wendana la nde ndo la Ɔnande ndo dia tokimanyiya dia sho monga la mbetawɔ le wɔ. (Adia Luka 10:21.) Ngande wakokaso mɛnya dia tekɔ la lowando le Jehowa lo kɛnɛ tshɛ kakandasale? Hatohombe pondjo ntshika dia mbookaka losaka l’ɔtɛ wakandetawɔ dia sho monga la diɔtɔnganelo la nde lo tshimbo ya Yeso, ɔnɛ lele “Owandji wa Woke wa mbetawɔ kaso ndo Ɔnɛ lakikonya kokele.” (Hɛbɛru 12:2) Ndo nto, sho pombaka ntetemala nkeketsha mbetawɔ kaso lo nɔmbaka Jehowa tena tshɛ ndo mbekaka Ɔtɛkɛta ande.​—Ɛfɛsɔ 6:18; 1 Petero 2:2.

Kɛnɛmɔla mbetawɔ kayɛ lo mbutɛ anto akina akambo wendana la lokumu l’ɔlɔlɔ etena tshɛ katanayɛ diaaso (Enda odingɔ 12)

12. Naka tekɔ la mbetawɔ, kakɔna kayotosala?

12 Sho pombaka ntetemala mɛnya oma l’etsha aso ɔnɛ tekɔ la mbetawɔ ka wolo l’alaka wa Jehowa. Ɛnyɛlɔ, lo ntetemala sambisha anto akambo wendana la Diolelo dia Nzambi ndo mbakimanyiya dia monga ambeki wa Yeso. Sho tetemalaka nto “[salɛ] anto tshɛ ɔlɔlɔ, djekoleko wanɛ wotɔ la so lo mbetawɔ.” (Ngalatiya 6:10) Ndo sho pombaka nsala la wolo dia “n[kolola] lonto l’edjedja la ditshelo dialɔ,” nɛ dia hatolange di’ɛngɔ kakɔna tshɛ mfukutanya diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa.—Kɔlɔsayi 3:5, 8-10.

MONGA LA MBETAWƆ LE NZAMBI EKƆ ETENYI KƐMƆTSHI K’ETSHINA KASO

13. Lande na kele ekɔ ohomba monga la “mbetawɔ le Nzambi”? Ngande wakilembetshiya Bible, ndo lande na?

13 Bible mbutaka ɔnɛ: “Onto lele bu la mbetawɔ hakoke ngɛnyangɛnya Nzambi, nɛ dia ɔnɛ layasukanya la Nzambi pombaka mbetawɔ dia nde ekɔ, ndo nde ndjalaka ofutshi wa wanɛ wooyanga l’otema ɔtɔi.” (Hɛbɛru 11:6) Bible mɛnyaka nto ɔnɛ monga la “mbetawɔ le Nzambi” ekɔ dui dimɔtshi l’atei w’awui wa ntondo wahomba Akristo wa mɛtɛ monga la wɔ. Ɔsɔ ekɔ etenyi kɛmɔtshi ka lo “etshina” kaso. (Hɛbɛru 6:1) Koko laadiko dia mbetawɔ, sho pombaka monga nto la waonga akina w’ohomba dia monga la diɔtɔnganelo la Jehowa ndo dikokɛ.​—Adia 2 Petero 1:5-7; Judɛ 20, 21.

14, 15. Lo mbɛdika la ngandji, naa ohomba wele la mbetawɔ?

14 Afundji wa Bible wakatɛkɛta dikambo dia mbetawɔ mbala efula ndeka dionga dikina tshɛ. Onde dui sɔ nembetshiyaka dia mbetawɔ ekɔ dionga dioleki ohomba diahombaso monga la diɔ?

15 Pɔɔlɔ akɛdika mbetawɔ la ngandji. Nde akafunde ate: “Dimi kongaka la mbetawɔ tshɛ kakoka nsɛkɔla akona, ko dimi bu la ngandji, kete dimi lekɔ anyanya.” (1 Kɔrɛtɔ 13:2) Yeso akate ate “ɔlɛmbɛ woleki woke” ele nanga Nzambi. (Mateo 22:35-40) Ngandji tokimanyiyaka dia monga la waonga akina efula wangɛnyangɛnya Nzambi. Ɛnyɛlɔ, Bible mbutaka ɔnɛ ngandji “mbetawɔka akambo tshɛ.” Diakɔ diele, ngandji mbayotokimanyiya dia mbetawɔ kana monga la mbetawɔ lo dui tshɛ diatotɛ Nzambi lo Bible.​—1 Kɔrɛtɔ 13:4, 7.

16, 17. Kakɔna kata Bible lo dikambo dia mbetawɔ la ngandji? Lo waonga asɔ diakɔna dioleki woke, ndo lande na?

16 Mbetawɔ ndo ngandji, vɔ tshɛ wekɔ waonga w’ohomba efula ndo mbala efula afundji wa Bible mbashilaka vɔ tshɛ kaamɛ. Pɔɔlɔ akakeketsha anango ɔnɛ “tɔlɔtɛ okombɔ wa mbetawɔ ndo wa ngandji.” (1 Tɛsalɔnika 5:8) Petero akafunde dikambo dia Yeso ate: “Kaanga mbenyu nyatawɛnaka, nyu mbookaka ngandji. Kaanga mbahanyawɛnyi kakianɛ, nyekɔ la mbetawɔ le nde.” (1 Petero 1:8) Jakɔba akambola anango w’akitami ate: “Onde Nzambi kɔsɔna wanɛ wele wola lo ndjela kanyi y’andja ɔnɛ dia vɔ monga ɛngɔnyi lo mbetawɔ ndo ekitɔ wa Diolelo diakandalake wanɛ wawoka ngandji?” (Jakɔba 2:5) Joani akafunde ɔnɛ kɛnɛ katodjangɛ Nzambi ele dia “sho monga la mbetawɔ lo lokombo l’Ɔnande Yeso Kristo ndo dia mbokana ngandji oko wakandatodjangɛ.”​—1 Joani 3:23.

17 Koko Pɔɔlɔ akafunde nde la wɔ ɔnɛ: “Koko kakianɛ, ambotshikala akambo 3: Mbetawɔ, elongamelo la ngandji. Koko kɛnɛ koleki woke l’atei awɔ ko ngandji.” (1 Kɔrɛtɔ 13:13) Lo nshi yayaye, hatotonga nto l’ohomba wa monga la mbetawɔ lo alaka wa Nzambi wendana l’andja w’oyoyo, nɛ dia laasɔ ko wambokotshama. Tayɔsɛna lɔsɛnɔ la dimɛna efula latɛkɛta Bible lo dikambo dia lɔ. Koko tayohombaka nshi tshɛ mboka Nzambi la anto ngandji. Lo mɛtɛ, ngandji kawaokaso kayotafulaka pondjo pondjo.

JEHOWA TSHƆKƆLAKA MBETAWƆ KASO

18, 19. Etombelo akɔna wambonga l’ɔtɛ wele ekambi wa Nzambi la mbetawɔ ɛlɔ kɛnɛ, ndo onto akɔna ahombaso ntombola l’ɔtɛ wa dui sɔ?

18 Ekambi wa Jehowa wa lo nshi yaso nyɛ wekɔ la mbetawɔ lo Diolelo dia Nzambi ndo vɔ disukɛka. Ndo vɔ mbokanaka ngandji. Vɔ salaka dui sɔ nɛ dia vɔ mbetawɔka dia nyuma kaki Nzambi nɔmbɔla nsɛnɔ yawɔ. (Ngalatiya 5:22, 23) Etombelo akɔna wambonga la dui sɔ? Anangɛso l’akadiyɛso ndekana miliyɔ enanɛi wa l’andja w’otondo wekɔ lo nsɛna lo wɔladi ndo kaamɛ lo tshumanelo diawɔ. Shi dui sɔ diekɔ djembetelo ya woke ya mbetawɔ ndo ngandji kele l’Akristo wa mɛtɛ!

19 Kaamɛ kɛsɔ kokaka monga paka l’ekimanyielo ka Nzambi kaso. Diakɔ diele nde sunganaka tombɔma. (Isaya 55:13) Tekɔ mɛtɛ la lowando l’ɔtɛ wakandasale dia sho “[shimbamɛ] l’ɔtɛ wa mbetawɔ.” (Ɛfɛsɔ 2:8) Jehowa ayotetemala nkimanyiya anto efula dia monga la mbetawɔ le nde. L’ekomelo, nkɛtɛ k’otondo kayololanɛ l’anto wa kokele, w’ɛlɔlɔ ndo wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ wayotombolaka Jehowa pondjo pondjo!