1. Kasi tikujipulika wuli kuti Yehova wali kutipa chipulikano?

CHIPULIKANO ntchinthu chakuzirwa chomene, kweni ni ŵanthu wose yayi awo ŵali nacho. (2 Tes. 3:2) Yehova wali kupeleka “chipulikano” kwa muteŵeti wake waliyose. (Rom. 12:3; Gal. 5:22) Ntheura tikukondwa chomene kuti Yehova wali kutipa chipulikano.

2, 3. (a) Kasi munthu uyo wali na chipulikano wangasanga vitumbiko wuli? (b) Kasi tidumbiskanenge mafumbo wuli?

² Yesu wakati Yehova wakuguza ŵanthu kwizira mwa Mwana wake. (Yoh. 6:44, 65) Para munthu wali na chipulikano mwa Yesu, zakwananga zake zikugowokereka. Para zakwananga zake zagowokereka, wakukondwa kuŵa paubwezi na Yehova. (Rom. 6:23) Kasi tili ŵakwenelera nadi vitumbiko ivi? Pakuti ndise ŵakwananga, tikwenelera chilango cha nyifwa. (Sal. 103:10) Kweni Yehova wakawonamo kauwemi mwa ise. Ndipo chifukwa cha lusungu lwake lukuru, wakajura mitima yithu kuti tizomere makani ghawemi. Ntheura tikamba kuŵa na chipulikano mwa Yesu  kweniso chilindizga cha umoyo wamuyirayira.—Ŵazgani 1 Yohane 4:9, 10.

³ Kasi chipulikano ni vichi chomene? Kasi nkhumanya waka vinandi vyakukhwaskana na Chiuta na ivyo wazamutichitira munthazi? Kasi tingalongora wuli kuti tili na chipulikano?

4. Kasi munthu wachipulikano wakuchita wuli?

⁴ Chipulikano nkhumanya waka vinandi vyakukhwaskana na Chiuta yayi panji vinthu ivyo wazamuchita munthazi. Kweni nkhuchita vinthu mwakukolerana na khumbo la Chiuta. Munthu uyo wali na chipulikano wakuphalirako ŵanyake makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta. Paulosi wakalongosora kuti: “Usange na mulomo wako ukuzomera pakweru kuti, Yesu ni Fumu, ndipo wuli na chipulikano mu mtima wako kuti Chiuta wakamuwuska ku ŵakufwa, uzamuponoskeka. Pakuti munthu wakuŵa na chipulikano mu mtima kuti waŵe murunji, kweni na mulomo munthu wakuzomera pakweru kuti waponoskeke.”—Rom. 10:9, 10; 2 Kor. 4:13.

5. Chifukwa wuli chipulikano ntchakuzirwa, ndipo tingachita wuli kuti chiŵe chakukhora? Yowoyani chiyelezgero.

⁵ Tikwenera kuŵa na chipulikano kuti tizakasange umoyo wamuyirayira, ndipo tikwenera kulutilira kukhozga chipulikano chithu. Chipulikano chithu chili nga ni khuni. Para tapanda khuni, tikwenera kuthilira kuti likurenge. Para taleka kuthilira, lingafota na kufwa. Ntheura ndimo chipulikano chithu chiliri. Nacho chingafota panji kuti kulopwa na kufwa para taleka kuchipwelelera. (Luka 22:32; Heb. 3:12) Kweni usange tikuchipwelelera, chipulikano chithu chiŵenge chamoyo ndipo ‘chikurenge chomene.’—2 Tes. 1:3; Tito 2:2.

6. Kasi lemba la Ŵahebere 11:1 likuti chipulikano ntchivichi?

⁶ Baibolo likutiphalira ng’anamuro la chipulikano pa lemba la Ŵahebere 11:1. (Ŵazgani.) Ilo likuti, (1) Chipulikano “ntchilindizga chanadi cha vinthu ivyo tikugomezga.” Chimoza mwa vinthu ivyo tikugomezga ntchakuti Chiuta wazamuparanya charu chiheni ichi na kwiziska charu chiphya. (2) Chipulikano ‘mbukaboni wakukhorweska wa vinthu vyenecho ivyo ni vyambura kuwoneka.’ Mazgu ghakuti “ukaboni wakukhorweska” ghakung’anamura “ukaboni wakuwoneka” wa vinthu vyambura kuwoneka ivyo viliko nadi. Vinyake mwa vinthu vyambura kuwoneka ni Ufumu wa Chiuta, ŵangelo, Yesu Khristu, na Yehova Chiuta. (Heb. 11:3) Kasi tikulongora wuli kuti tili na chipulikano chamoyo mu vinthu vyambura kuwoneka ivyo Yehova wali kutilayizga mu Mazgu ghake? Tikulongora kuti tili na chipulikano chanadi kwizira mu ivyo tikuyowoya na kuchita. Kweni chipulikano chambura milimo ntchakufwa.

7. Kasi ivyo Nowa wakachita vikutovwira wuli kumanya ng’anamuro la chipulikano? (Wonani chithuzi chakwamba.)

⁷ Lemba la Ŵahebere 11:7 likulongosora vinandi vya chipulikano cha Nowa. Likuti: “Nowa wakati wachenjezgeka na Chiuta pa vinthu ivyo vikaŵa vindawoneke, wakalongora kopa Chiuta ndipo wakapanga chingalaŵa chakuponoskeramo ŵamunyumba yake.” Nowa wakazenga chingalaŵa chikuru kulongora kuti wakaŵa na chipulikano. Ŵazengezgani ŵake ŵakwenera kuti ŵakamufumbanga chifukwa icho wakazengeranga chingalaŵa. Kasi Nowa wakakhala waka chete, panji kuŵazgora kuti manyani waka twinu? Yayi! Chipulikano chikamuchiska kuŵapharazgira mwachikanga na kuŵachenjezga za cheruzgo icho Chiuta wakaŵa pafupi kupeleka. Nakuti Nowa wakwenera kuti wakaŵaphaliranga mwakuwerezgawerezga vyose ivyo Yehova wakamuphalira. Yehova wakati kwa Nowa: “Naghanaghana  kuparanya chamoyo chose, pakuti charu chapasi chazura na nkhaza chifukwa cha ŵanthu. . . . Nitumenge chigumula cha maji pa charu chapasi icho chiparanyenge chilichose icho chili na mvuchi wa umoyo. Ndipo chilichose icho chili pa charu chapasi chifwenge.” Kweniso Nowa wakwenera kuti wakalongosoleranga ŵanthu ivyo ŵangachita kuti ŵazakapone. Wakaŵaphaliranga dango lakufuma kwa Chiuta lakuti: ‘Ŵanjire mu chingalaŵa.’ Ntheura Nowa wakalongora chipulikano kwizira mu ntchito ya kupharazga. Lekani Baibolo likuti Nowa wakaŵa “mupharazgi wa urunji.”—Gen. 6:13, 17, 18; 2 Pet. 2:5.

8. Kasi Yakobe wakalongosora vichi pa nkhani ya chipulikano?

⁸ Yakobe wakwenera kuti wakalemba kalata yake pati pajumpha nyengo yichoko waka kufuma apo mpositole Paulosi wakalembera nkhani yakukhwaskana na chipulikano. Yakobe nayo wakalongosora kuti chipulikano chikwendera lumoza na milimo. Iyo wakati: “Nilongora chipulikano chako chambura milimo, ndipo ine nikulongorenge chipulikano chane kwizira mu milimo yane.” (Yak. 2:18) Yakobe wakalongosoraso mphambano pakati pa kugomezga waka na kuŵa na chipulikano. Viŵanda vikugomezga kuti Chiuta waliko, kweni vilije  chipulikano mwa iyo. M’malo mwake, viŵanda vikuchita vinthu vyakususkana na khumbo la Chiuta. (Yak. 2:19, 20) Mwakupambana na viŵanda, Yakobe wakalongosora kuti Abrahamu wakaŵa na chipulikano. Iyo wakati: “Asi Chiuta wakawona Abrahamu dada withu kuti ni murunji kwizira mu milimo, wati wapeleka Yisake mwana wake pa jotchero? Ukuwona kuti chipulikano chake chikawovwirana na milimo yake, ndipo chipulikano chake chikazgoka chakufikapo na milimo.” Kuti wadidimizge fundo yakuti chipulikano chikwenderana nadi na milimo, Yakobe wakayowoyaso kuti: “Thupi kwambura mzimu ndakufwa, chipulikano nacho kwambura milimo ntchakufwa.”—Yak. 2:21-23, 26.

9, 10. Kasi Yohane wakati chipulikano ntchakuzirwa wuli?

⁹ Pakati pajumpha vyaka 30 kufuma apo Yakobe wakalembera nkhani ya chipulikano, mpositole Yohane wakalemba buku lake la Makani Ghawemi kweniso makalata ghatatu. Kasi ivyo Yohane wakalemba vikulongora kuti nayo wakamanyanga makora ng’anamuro la chipulikano? Enya. Nakuti ndiyo pera uyo wakazunura kanandi lizgu Lachigiriki ilo likung’anamura ‘kuŵa na chipulikano.’

¹⁰ Mwachiyelezgero, Yohane wakalongosora kuti: “Uyo wakupulikana mwa Mwana wali na umoyo wamuyirayira. Uyo wakuleka kupulikira Mwana wazamuwona umoyo chara, kweni ukali wa Chiuta ukukhalilira pa iyo.” (Yoh. 3:36) Munthu wakulongora kuti wali na chipulikano para wakupulikira ivyo Yesu wakayowoya. Kanandi Yohane wakawerezganga mazgu gha Yesu agho ghakulongora kuti nyengo zose tikwenera kuŵa na chipulikano.—Yoh. 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Kasi tingalongora wuli kuti tikuwonga Yehova chifukwa cha kumanya unenesko?

¹¹ Tikukondwa chomene kuti Yehova wakutipa mzimu wake utuŵa kuti utovwire kupulikiska unenesko na kuŵa na chipulikano mu makani ghawemi. (Ŵazgani Luka 10:21.) Tingalekanga yayi kuwonga Yehova kuti watiguzira kwa iyo kwizira mwa “Yesu uyo ni Mulongozgi Mulara na Wakufiska chipulikano chithu.” (Heb. 12:2) Tingalongora kuti tikuwonga lusungu lwa Yehova para tikukhozga chipulikano chithu. Tingakhozga chipulikano chithu para tikulomba na kusambira Mazgu gha Chiuta.—Efe. 6:18; 1 Pet. 2:2.

12. Kasi tingalongora wuli kuti tili na chipulikano chakukhora?

¹² Nyengo zose, vyakuchita vithu vikwenera kulongora kuti tili na chipulikano chakukhora mu malayizgo gha Yehova. Mwachiyelezgero, tikwenera kulutilira kupharazga za Ufumu wa Yehova na kuzgora ŵanthu kuŵa ŵasambiri. Kweniso tikwenera kulutilira kuchita “icho ntchiwemi kwa wose, kweni chomene kwa awo mbamoza na ise mu chipulikano.” (Gal. 6:10) Tikweneraso kuyezgayezga ‘kuvura wunthu wakale na milimo yake’ kuti tileke kulopwa mwauzimu.—Kol. 3:5, 8-10.

13. Chifukwa wuli tikwenera kuŵa na chipulikano mwa Chiuta? Kasi chipulikano chikuyana na vichi, ndipo chifukwa wuli?

¹³ Baibolo likuti: “Kwambura chipulikano ntchambura machitiko kumukondweska Chiuta, pakuti uyo wakusendelera kwa Chiuta wakwenera kugomezga kuti waliko ndipo wakuŵapa njombe awo ŵakumupenja na mtima wose.” (Heb. 11:6) Baibolo likuti kuŵa na “chipulikano mwa Chiuta” ‘mphakwambira’ panji kuti fawundeshoni iyo yikovwira munthu kuŵa Mkhristu na kulutilira kuŵa wakugomezgeka kwa Yehova. (Heb. 6:1) Kweniso Ŵakhristu ŵakwenera ‘kusazgirako ku chipulikano chawo’ mikhaliro yiwemi kuti ‘ŵajisungilire  mu chitemwa cha Chiuta.’—Ŵazgani 2 Petrosi 1:5-7; Yuda 20, 21.

14, 15. Kasi chitemwa na chipulikano ni vyakuzirwa wuli?

¹⁴ Mazgu ghakuti chipulikano ghakusangika kanandi waka mu Baibolo. Palije mukhaliro unyake uwo ukuzunulika kanandi nthena mu Baibolo. Kasi ichi chikung’anamura kuti chipulikano ndicho ntchakuzirwa chomene kuluska vinyake vyose?

¹⁵ Padera pa chipulikano, Paulosi wakalongosora kuti chitemwa nacho ntchakuzirwa. Iyo wakalemba kuti: “Usange . . . nili na chipulikano mwakuti ningasezga mapiri, kweni nilije chitemwa, vyose ivi vilije ntchito.” (1 Kor. 13:2) Yesu wakadidimizga kuzirwa kwa kutemwa Chiuta apo wakazgora fumbo lakuti: “Kasi dango likuru chomene mu Malango ni ndi?” (Mat. 22:35-40) Chitemwa chikovwira Mkhristu kuti waŵe na mikhaliro yose iyo yikukondweska Chiuta, ndipo chipulikano ntchimoza mwa mikhaliro iyi. Baibolo likuti chitemwa “chikupulikana vinthu vyose.” Chitemwa chikugomezga vyose ivyo Yehova walayizga mu Baibolo.—1 Kor. 13:4, 7.

16, 17. Kasi chitemwa na chipulikano vikulembeka wuli mu Baibolo? Kweni chikuru chomene ntchivichi, ndipo chifukwa wuli?

¹⁶ Ŵalembi ŵa Baibolo ŵakalemba kanandi waka kuti chitemwa na chipulikano ni vyakuzirwa, ndipo mu malo ghanandi mu Baibolo mazgu agha ŵali kughalemba pamoza. Paulosi wakachiska Ŵakhristu ŵanyake kuti ŵakwenera “kuvwara chakuvikilira pa chifuŵa cha chipulikano na chitemwa.” (1 Tes. 5:8) Petrosi wakalemba kuti: “Nangauli [Yesu] mundamuwonepo, kweni mukumutemwa. Nangauli pasono mukumulaŵiska yayi, kweni muli na chipulikano mwa iyo.” (1 Pet. 1:8) Yakobe wakafumba Ŵakhristu ŵanyake ŵakuphakazgika kuti: “Asi Chiuta wakasora awo mbakavu mu charu kuti ŵaŵe ŵasambazi mu chipulikano na ŵahaliri ŵa Ufumu, uwo wakalayizga awo ŵakumutemwa?” (Yak. 2:5) Yohane wakalemba kuti: “Ili ni dango [la Chiuta], lakuti: tiŵe na chipulikano mu zina la Mwana wake Yesu Khristu na kutemwana.”—1 Yoh. 3:23.

¹⁷ Nangauli chipulikano ntchakuzirwa, kweni chizamumara para vyose ivyo Chiuta wali kulayizga vyafiskika. Ndipouli, kutemwa Chiuta na ŵazengezgani kumarenge yayi. Lekani Paulosi wakalemba kuti: “Kweni sono pakhala vinthu vitatu ivi: chipulikano, chigomezgo na chitemwa. Kweni chikuru chomene pa vyose ivi ntchitemwa.”—1 Kor. 13:13.

18, 19. Kasi chipulikano chawovwira wuli ŵateŵeti ŵa Yehova mazuŵa ghano, ndipo ni njani uyo tikwenera kumulumba?

¹⁸ Mazuŵa ghano, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵali na chipulikano mu Ufumu wa Chiuta. Ichi chawovwira kuti ŵabali na ŵadumbu ŵakujumpha 8 miliyoni pa charu chose ŵaŵe mu paradiso wauzimu. Wose awo ŵali mu paradiso wauzimu ŵakulongora vipambi vya mzimu wa Chiuta. (Gal. 5:22, 23) Nadi, ichi ntchimanyikwiro chikuru cha chipulikano chanadi na chitemwa.

¹⁹ Yehova ndiyo wakwenera kulumbika chifukwa cha kutipa paradiso wauzimu uyu. Ndipo ni “lumbiri kwa Yehova, chimanyikwiro chamuyirayira icho chizamumara chara.” (Yes. 55:13) Enya, “ichi ntchawanangwa cha Chiuta” kuti ise ‘tizakaponoskeke kwizira mu chipulikano.’ (Efe. 2:8) Paradiso withu wauzimu walutilirenge kukura m’paka charu chose chapasi chizakazure na ŵanthu ŵarunji kweniso ŵakukondwa. Para ivi vyachitika, zina la Yehova lizamutuŵiskika kwamuyirayira. Mphanyi tose talutilira kuŵa na chipulikano mu vinthu vyose ivyo Yehova watilayizga.