„UMA.” Na so Yesus ben e kari umasma son leisi. Fu eksempre, di Yesus dresi wan uma di ben kron so te taki 18 yari langa a no ben man tanapu leti-opo, a taki: ’Uma, yu kon betre fu a siki fu yu’ (Luk. 13:10-13). Na ini Bijbel ten, disi ben de wan lespeki fasi fa sma ben e taki nanga umasma èn Yesus srefi ben e kari en mama so tu (Yoh. 2:4; 20:13). Ma wan tra wortu ben de di den ben e gebroiki tu fu sori bigi lespeki gi umasma.

„Umapikin.” Na ini Bijbel ten, sma ben e gebroiki a wortu disi fu sori switifasi noso sari-ati gi umasma di ben de na ini wan aparti situwâsi. Na a wortu disi Yesus gebroiki di a taki nanga wan uma di ben lasi brudu sowan 12 yari kaba. A Wet fu Gado ben taki dati umasma di ben de na ini so wan situwâsi, no ben krin èn den no ben mag go pe tra sma de. Sobun, di na uma kon moro krosibei fu Yesus, a du wan sani di no kruderi nanga a Wet (Lef. 15:19-27). Ma na uma disi du en fu di a no ben sabi moro san fu du. Fu taki en leti, „wan lo datra ben pina na uma èn a ben gebroiki ala en gudu kaba, ma toku a no ben feni yepi. Na presi fu dati, sani ben kon moro ogri gi en.”​—Mark. 5:25, 26.

Safrisafri na uma waka na mindri den sma, kon na Yesus baka, dan a fasi den franya fu en dyakti. Wantewante a no lasi brudu moro! A ben e howpu taki nowan sma ben o si en, ma Yesus aksi: „Suma fasi mi?” (Luk. 8:45-47) Na uma ben e frede èn a ben e beifi. Ne a saka kindi na Yesus futusei, „dan a fruteri en ala sani”.​—Mark. 5:33.

Fu no meki na uma firi syen, Yesus taigi en na wan switi fasi: „Abi deki-ati, mi umapikin” (Mat. 9:22). Soleki fa Bijbel skrifiman e taki, dan sma ben e gebroiki a Hebrew nanga Griki wortu gi „umapikin”, na wan agersi fasi tu fu sori switifasi nanga sari-ati. Baka dati Yesus trowstu na uma, dan a taki: „A bribi fu yu meki yu kon betre. No broko yu ede moro. Yu o de gosontu now, bika yu no abi a takru siki moro.”​—Mark. 5:34.

Boas, wan guduman fu Israel, gebroiki a wortu disi tu di a taki nanga a Moab uma Rut. Rut ben e fredefrede pikinso fu di a ben e piki nyanyan na a gron fu wan man di a no ben sabi. Boas taigi en: „Arki mi, mi pikin [noso, umapikin].” Baka dati a taigi Rut taki a ben kan go piki nyanyan na den gron fu en. Ne Rut saka kindi boigi gi Boas, dan a aksi en fa a du kon taki a ben de so bun gi wan trakondre sma. Fu trowstu en, Boas piki en: „Mi yere ala den sani di yu du gi [Naomi] a mama fu yu masra . . . Meki Yehovah pai yu fu den sani di yu du.”​—Rut 2:8-12.

Yesus nanga Boas na moi eksempre gi owruman. Son leisi owruman musu taki nanga wan Kresten sisa di abi deki-ati nanga yepi fanowdu fu Bijbel. Baka te den owruman aksi Yehovah fu yepi den èn den arki bun san a sisa abi fu taki, den kan gebroiki Gado Wortu fu gi en deki-ati èn fu trowstu en.​—Rom. 15:4.