1. Ano an basehan kan banwaan nin Diyos para lauman ninda na makakatalingkas sinda sa Dakulang Babilonya, asin anong mga hapot an sisimbagon niyato?

NANUDAN niyato sa sinusundan na artikulo kun paano nagin bihag kan Dakulang Babilonya an maimbod na mga Kristiyano. Pero, an maugmang bareta iyo na dai sinda magdadanay na bihag sagkod lamang. Kun mayo ni saro na makakatalingkas sa impluwensiya kan pambilog na kinaban na imperyo nin palsong relihiyon, mawawaran nin saysay an pagbuot nin Diyos na ‘Banwaan ko, maghali kamo diyan sa saiya.’ (Basahon an Kapahayagan 18:4.) Interesado nanggad kitang maaraman kun kasuarin lubos na nakabutas an banwaan nin Diyos sa kamot kan Babilonya! Pero, dapat nguna niyatong simbagon an minasunod na mga hapot: Bago an taon 1914, ano an nagin paninindugan kan Mga Estudyante sa Bibliya kun dapit sa Dakulang Babilonya? Gurano kaaktibo sa paghuhulit an satong mga tugang sa panahon kan Giyera Mundiyal I? Nagin bihag daw sinda kan Babilonya huling kaipuhan sindang itanos asin disiplinahon kan panahon na iyan?

2. Sigun sa nasabutan ninda, ano an nagin paninindugan kan Mga Estudyante sa Bibliya kun dapit sa palsong relihiyon?

² Sa mga dekada bago an Giyera Mundiyal I, narealisar ni Charles Taze Russell asin kan saiyang mga kairiba na dai itinutukdo kan relihiyosong  mga organisasyon kan Kakristiyanuhan an katotoohan sa Bibliya. Kaya sigun sa nasabutan ninda, nagdesisyon sinda na dai magkaigwa nin ano man na pakikikabtang sa palsong relihiyon. Kaidto pang Nobyembre 1879, prangka nang ipinaaram kan Zion’s Watch Tower an saindang paninindugan na basado sa Kasuratan: “An lambang iglesya na naghihingakong malinig na birhen na kasal ki Cristo, pero an totoo kasaro asin sinusuportaran kan kinaban (mabangis na hayop) dapat niyatong kondenaron, arog kan sabi kan kasuratan, bilang sarong imoral na iglesya,” na nanunungod sa Dakulang Babilonya.—Basahon an Kapahayagan 17:1, 2.

3. Ano an determinadong ginibo kan Mga Estudyante sa Bibliya na nagpapahiling na nasabutan ninda na kaipuhan na sumuway sinda sa palsong relihiyon? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

³ Aram kan may takot sa Diyos na mga lalaki asin babayi kun ano an dapat nindang gibuhon. Dai sinda bebendisyunan nin Diyos kun padagos nindang susuportaran an palsong relihiyon. Kaya, dakul na Mga Estudyante sa Bibliya an naggibo nin surat na mahali na sinda sa saindang simbahan. May mga pagkakataon na binabasa ninda iyan sa mga pagtiripon kan saindang simbahan. Kun dai itinutugot an pagbasa sa publiko, an iba sa sainda nagpadara nin kopya kan surat sa lambang miyembro kan saindang simbahan. Habo na nindang magkaigwa pa nin ano man na koneksiyon sa palsong relihiyon! Puwede kutana nindang ikagadan iyan kun ginibo ninda iyan kaidto, dakul na taon na an nakalihis. Pero sa dakul na nasyon, kan huring mga dekada kan ika-19 siglo, bako nang arog kan dati an pagsuportar kan Estado sa Simbahan. Huling dai na takot na tibaad magbalos sa sainda an simbahan, buwelo nang nakakapag-ulay an mga tawo dapit sa relihiyon asin hayagan na naipapahiling an saindang dai pag-uyon sa simbahan.

4. Sa panahon kan Giyera Mundiyal I, ano an relasyon kan banwaan nin Diyos asin Dakulang Babilonya?

⁴ Nasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya na bakong igo kun sa mga paryente, amigo, asin mga miyembro kan simbahan sana ninda sasabihon an paninindugan ninda sa palsong relihiyon. Dapat na maaraman kan bilog na kinaban na sarong imoral na iglesya an Dakulang Babilonya! Kaya, puon kan Disyembre 1917 sagkod sa inot na mga bulan kan 1918, pirang ribong Mga Estudyante sa Bibliya an maigot na nagdistribwir nin 10,000,000 na kopya kan tract na tampok an artikulong may temang “The Fall of Babylon (An Pagbagsak kan Babilonya),” na daing takot na ihinayag an katotoohan mapadapit sa Kakristiyanuhan. Siyempre, naanggot na marhay an mga lider nin simbahan; pero dai natakot an Mga Estudyante sa Bibliya, nagpadagos sinda sa mahalagang gibuhon na ini. Para sa sainda, “an Diyos an . . . dapat sunudon bilang tagapamahala imbes na an mga tawo.” (Gibo 5:29, NW) Ano an ipinapahiling kaini sa sato? Ipinapahiling kaini na imbes na nagigin bihag kan Dakulang Babilonya an mga Kristiyanong ini, minabutas sinda sa impluwensiya kaiyan asin tinatabangan an iba na magibo man iyan.

5. Taano ta masasabi niyato na nagin maigot na marhay an satong mga tugang sa panahon kan Giyera Mundiyal I?

⁵ Sa nakaaging mga taon, sinasabi niyato na naanggot si Jehova sa saiyang mga lingkod huling dai sinda nagin maigot sa paghuhulit sa panahon kan Giyera Mundiyal I. Inisip niyato na huli kaini kaya itinugot ni Jehova na magin bihag sinda kan Dakulang Babilonya sa halipot na panahon. Pero kan huri, ipinaliwanag kan maimbod na mga tugang na naglingkod sa Diyos kan 1914 sagkod 1918 na bilang sarong grupo, ginibo ninda an gabos tanganing padagos na maghulit. Suportado nin makusog na ebidensiya an mga sinabi nindang ini. Mas nasabutan ta an partikular na mga pangyayari sa Bibliya huli sa tamang pakasabot niyato sa talagang nangyari sa Mga Estudyante sa Bibliya.

6, 7. (a) Anong mga kadipisilan an kinaipuhan na pangganahan kan Mga Estudyante sa Bibliya sa panahon kan Giyera Mundiyal I? (b) Magtao nin mga halimbawa na nagpapahiling kan kaigutan kan Mga Estudyante sa Bibliya.

 ⁶ An totoo, nagin sibot na marhay sa paghuhulit an Mga Estudyante sa Bibliya sa panahon kan Giyera Mundiyal I (1914-1918). Dipisil para sa sainda an paggibo kaiyan huli sa nagkapirang dahilan. Pag-ulayan ta an duwa sa mga iyan. Inot sa gabos, an panginot na gibuhon ninda kan panahon na idto iyo an pagdistribwir nin mga babasahon na basado sa Bibliya. Kan ipagbawal kan sekular na mga awtoridad an librong The Finished Mystery sa kapinunan kan 1918, nagin dipisil an paghuhulit para sa dakul na tugang. Dai pa aram kan Mga Estudyante sa Bibliya kun paano mahulit na Bibliya sana an gamit, asin nakadepende sinda sa The Finished Mystery na iyo an “magtaram” para sa sainda. An ikaduwa iyo an biglang pag-abot kan Trangkaso Española kan 1918. Huli sa grabeng paglakop kan nakakatakot na epidemyang iyan, nagin dipisil para sa mga parahayag na makabiyahe tanganing maghulit. Pero sa ibong kaiyan asin kan iba pang mga kadipisilan, ginibo kan Mga Estudyante sa Bibliya an saindang pinakamakakaya tanganing padagos na maghulit.

⁷ Kan 1914 sana, naipahiling kan Mga Estudyante sa Bibliya an “Photo Drama of Creation” sa labing 9,000,000 katawo. An Dramang iyan, arog kan apod diyan kaidto, naggamit nin mga slide asin haralipot na isinapelikulang pag-akto na may musika saka boses. Ipinahiling kaiyan an kasaysayan nin tawo puon sa paglalang sagkod sa katapusan kan Milenyo. Sarong pambihirang bagay iyan na naisagibo kan panahon na idto. Isip-isipon ini! Kan taon sanang iyan, an bilang kan mga nakahiling kan pelikulang iyan mas dakul pa kisa sa bilang kan aktibong parahayag kan Kahadian sa bilog na kinaban ngunyan! Ipinapahiling pa kan mga report na kan 1916, may total na 809,393 an nag-atender sa mga pagtiripon sa publiko sa Estados Unidos, asin kan 1918 nagdakul pa iyan, nagin 949,444. Nagin maigot nanggad an Mga Estudyante sa Bibliya!

8. Paano napaniguan an espirituwal na mga pangangaipo kan mga tugang sa panahon kan Giyera Mundiyal I?

⁸ Sa panahon kan Giyera Mundiyal I, ginibo kan nanginginot na mga brother an bilog nindang makakaya tanganing padagos na matawan nin espirituwal na kakanon asin pampakusog nin buot an suruway-suway na Mga Estudyante sa Bibliya. Sa mga probisyon na ini nakakakua nin kusog an mga brother tanganing padagos na maghulit. Nagigirumduman ni Richard H. Barber, sarong maigot na parahayag kan panahon na idto:  “Mapanggana ming napagdanay an pirang nagbibiyaheng paraataman asin an sirkulasyon kan The Watch Tower saka an pagpadara kaiyan sa Canada na diyan ipinagbabawal iyan. Nagkapribilehiyo akong padarahan paagi sa koreo nin naibubulsang mga kopya kan The Finished Mystery an nagkapirang tugang na nawaran nin kopya huling kinumpiskar iyan sa sainda. Sinabi ni Brother Rutherford na mag-areglar kami nin mga kumbensiyon sa nagkapirang siyudad sa sulnupan na Estados Unidos asin magpadara nin mga madiskurso tanganing pakusugon an buot kan mga tugang sagkod na posible.”

9. (a) Taano ta kinaipuhan na itanos asin disiplinahon an banwaan nin Diyos puon 1914 sagkod 1919? (b) Dawa kinaipuhan sindang itanos, ano an bakong tama na isipon?

⁹ An mga ginibo kan Mga Estudyante sa Bibliya puon 1914 sagkod 1919 bako gabos kauyon kan mga prinsipyo sa Kasuratan. Dawa udok sa puso an saindang paglilingkod, dai lubos na nasasabutan kan mga tugang an tamang kahulugan kan pagpapasakop sa sekular na mga gobyerno. (Roma 13:1) Kaya bilang grupo, dai sinda pirming nagigin neutral kun dapit sa pakikigiyera. Halimbawa, kan ipagbuot kan presidente kan Estados Unidos na magin aldaw nin pagpamibi para sa katuninungan an Mayo 30, 1918, dinagka kan The Watch Tower an Mga Estudyante sa Bibliya na makikabtang diyan. May mga tugang na nagtao nin pinansiyal na suporta sa pakikigiyera, saka nagsuldados pa ngani an iba sa sainda asin nagkapot nin riple pati bayoneta. Pero, bakong tama na isipon na huling kinaipuhan itanos asin disiplinahon an Mga Estudyante sa Bibliya kaya nagin bihag sinda kan Dakulang Babilonya. An totoo, nasasabutan ninda an saindang obligasyon na isuway an sadiri sa palsong relihiyon, asin sa panahon kan Giyera Mundiyal I, haros nakakabutas na sinda sa pambilog na kinaban na imperyong iyan.—Basahon an Lucas 12:47, 48.

10. Ano an nagin marigon na paninindugan kan Mga Estudyante sa Bibliya kun dapit sa pagigin sagrado kan buhay?

¹⁰ Dawa dai nasasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya an lambang aspekto kan pagigin neutral bilang Kristiyano arog kan malinaw na pakasabot niyato diyan ngunyan, sarong bagay an sigurado sinda: Ipinagbabawal kan Bibliya na gumadan nin tawo. Kaya dawa idtong pipirang brother na nagkapot nin armas saka uminiba sa ralaban determinadong nagsayumang gamiton an armas ninda para manggadan nin iba. An iba sa sainda na nagsayumang manggadan, ipinadara sa inutan kan ralaban tanganing magadan.

11. Ano an nagin reaksiyon kan sekular na mga awtoridad sa maka-Kasuratan na paninindugan kan Mga Estudyante sa Bibliya kun dapit sa pakikigiyera?

¹¹ Siguradong naanggot an Diyablo sa nagin paninindugan kan satong mga brother kun dapit sa pakikigiyera, dawa bako pang lubos an paninindugan ninda. Kaya, ‘nagmukna siya nin kariribukan paagi sa ley.’ (Sal. 94:20, NW) Sa pakikipag-ulay ki Brother J. F. Rutherford asin Brother W. E. Van Amburgh, ihinayag ni Major-General James Franklin Bell kan U.S. Army na pinurbaran kan Department of Justice kan Estados Unidos na magpasar sa Kongreso nin ley na nagtutugot na sentensiyahan nin kagadanan an siisay man na magsayumang makipaglaban sa giyera. Nangurugnang pinapanungdan niya an Mga Estudyante sa Bibliya. Angguton si General Bell asin sinabi ki Brother Rutherford: “Dai iyan naipasar huling pinugulan iyan ni [Presidente] Wilson; pero aram mi kun paano mi kamo mapapanimbag, asin talagang gigibuhon mi iyan!”

12, 13. (a) Taano ta sinentensiyahan nin dakul na taon na pagkapreso an walong may katungdan na brother? (b) Napaluya daw kan presuhan an determinasyon kan mga brother na sunudon si Jehova? Ipaliwanag.

¹² Nakahanap nin paagi an mga awtoridad tanganing mapadusahan an Mga Estudyante sa Bibliya. Bilang mga representante kan Watch Tower Society, inarestar ninda si Brother Rutherford, Brother Van Amburgh, asin an anom na iba pa.  Kan sinesentensiyahan sinda kan huwes na nagkapot kan kaso, sinabi kaini: “An relihiyosong propaganda kan mga lalaking ini mas peligroso pa kisa sa sarong dibisyon nin mga suldados na Aleman . . . Dai sana sinda nagdara nin pagduda tumang sa mga pulis kan Gobyerno asin sa mga imbestigador kan militar, kundi kinondenar man ninda an gabos na ministro kan gabos na simbahan. Dapat na magabat an magin padusa sa sainda.” (Faith on the March, ni A. H. Macmillan, p. 99) Iyo man nanggad. Sinentensiyahan an walong Estudyante sa Bibliya nin dakul na taon na pagkapreso sa Atlanta, Georgia. Pero kan matapos na an giyera, pinaluwas sinda asin hinali an mga demanda sa sainda.

¹³ Dawa nakapreso, determinado an walong lalaking ini na mangapot sa Kasuratan sigun sa nasasabutan ninda diyan. Kan magsurat sinda sa presidente kan Estados Unidos tanganing makiulay na paluwason sinda sa presuhan, sinabi ninda: “An kabutan kan Kagurangnan, arog kan ihinayag sa Kasuratan, iyo na ‘Dai ka maggadan,’ kaya an siisay man na nagdusay sa Kagurangnan na miyembro kan [International Bible Students] Association, na tuyong minabalga sa ipinanuga niya sa saiyang pagdusay, maiwawara an pag-uyon nin Diyos, asin malalaglag pa ngani. Huli kaini, dai gugustuhon asin dai kaya kan konsiyensiya kan mga miyembrong iyan na makikabtang sa paggadan nin mga tawo.” Daing takot nanggad na mga tataramon iyan! Kaya malinaw na mayong planong makikompromiso an mga brother na idto.

14. Iladawan paagi kan Kasuratan kun ano an nangyari puon kan 1914 sagkod 1919.

¹⁴ Ilinaladawan kan Malaquias 3:1-3 an panahon—puon 1914 sagkod sa inot na mga bulan kan 1919—na maagi sa sarong peryodo nin pagdalisay an linahidan na ‘mga aking lalaki ni Levi.’ (Basahon.) Kan panahon na iyan, an Diyos na Jehova, ‘an [tunay na] Kagurangnan,’ kaiba si Jesu-Cristo, an ‘[mensahero] kan tipan,’ nagdatong sa espirituwal na templo tanganing siyasaton an mga naglilingkod diyan. Pagkatapos na matawan nin kinakaipuhan na disiplina, andam na an lininig na banwaan ni Jehova na mag-ako nin dugang pang asignasyon nin paglilingkod. Kan 1919, sarong “maimbod asin mapagmansay na uripon” an ninombrahan tanganing magtao nin espirituwal na kakanon sa gabos na lingkod nin Diyos. (Mat. 24:45, NW) Talingkas na ngunyan an banwaan nin Diyos sa impluwensiya kan Dakulang Babilonya. Puon kan taon na iyan, huli sa daing kapantay na kabuutan ni Jehova, padagos nang nagrararom an pakasabot kan saiyang banwaan mapadapit sa kabutan nin Diyos asin an pagkamuot ninda sa saindang Ama sa langit. Ipinagpapasalamat nanggad ninda an mga bendisyon niya sa sainda! ^[1]

15. Ano an dapat na magin epekto sa sato kan pagkatalingkas niyato sa Dakulang Babilonya?

¹⁵ Nakakaugmang marhay nanggad na makatalingkas sa Dakulang Babilonya! Biyong nasudya an mga paghihinguwa ni Satanas na puhuon sa daga an tunay na Kristiyanismo. Pero, dai niyato dapat lingawan an rason kun taano ta pinatalingkas kita ni Jehova. (2 Cor. 6:1) Dakulon na sinserong indibidwal an bihag pa kan palsong relihiyon. Kaipuhan na itukdo sa sainda an dalan paluwas. Puwede niyato sindang giyahan. Kaya bilang pag-arog sa mga tugang niyato kan nakaaging siglo, lugod na gibuhon ta an bilog niyatong makakaya na tabangan sindang makatalingkas!