1. Unsay basehanan sa paglaom sa katawhan sa Diyos nga mahigawas sila sa Dakong Babilonya, ug unsang mga pangutana ang atong tubagon?

SA NAG-UNANG artikulo, atong nakat-onan kon sa unsang paagi ang matinumanong mga Kristohanon samag nabihag sa Babilonya. Ang nakaayo kay dili sila magpabiling ingon niana hangtod sa hangtod. Ang sugo sa Diyos nga “Gumula kamo kaniya, katawhan ko” mahimong walay pulos kon wala gyoy makagawas sa impluwensiya sa tibuok kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon. (Basaha ang Pinadayag 18:4.) Gusto natong mahibaloan kon kanus-a bug-os nahigawas ang katawhan sa Diyos gikan sa pagkabihag sa Babilonya! Apan kinahanglan una natong matubag kining mga pangutanaha: Unsay lig-ong baroganan sa mga Estudyante sa Bibliya maylabot sa Dakong Babilonya sa wala pa ang 1914? Unsa ka dasig ang atong mga igsoon sa pagsangyaw panahon sa Gubat sa Kalibotan I? Duna bay koneksiyon ang pagtul-id ug pagdisiplina kanila nianang panahona ug ang ilang pagkabihag sa Babilonya?

2. Unsay baroganan sa unang mga Estudyante sa Bibliya maylabot sa bakak nga relihiyon?

² Sa mga tuig una pa ang Gubat sa Kalibotan I, naamgohan ni  Charles Taze Russell ug sa iyang mga kauban nga ang mga relihiyon sa Kakristiyanohan wala magtudlo sa kamatuoran. Busa, nakadesisyon sila nga dili na makigbahin sa bakak nga relihiyon sumala sa ilang pagsabot niana. Gani, sukad pa niadtong Nobyembre 1879, ang Zion’s Watch Tower prangkang naghisgot sa ilang Kasulatanhong baroganan: “Ang matag relihiyon nga nangangkon nga putling ulay nga naminyo kang Kristo, apan sa pagkatinuod nahiusa ug gipaluyohan sa kalibotan (mananap), kinahanglan nga atong hukman sumala sa pagtawag niini sa kasulatan ingong bigaong relihiyon,” nga nagtumong sa Dakong Babilonya.—Basaha ang Pinadayag 17:1, 2.

3. Unsay gihimo sa mga Estudyante sa Bibliya nga nagpakitang nasabtan nila ang panginahanglan nga mobiya sa bakak nga relihiyon? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

³ Ang mahinadlokon sa Diyos nga mga lalaki ug babaye nahibalo kon unsay angay nilang buhaton. Dili sila makadahom nga panalanginan sila sa Diyos kon padayon nilang suportahan ang bakak nga mga relihiyon. Tungod niini, daghang Estudyante sa Bibliya ang naghimog sulat nga mobiya na sila sa ilang relihiyon. Sa pipila ka kahimtang, ila kining basahon panahon sa simba. Kon dili sila tugtan nga basahon kana sa publiko, ilang padad-an ug kopya ang matag membro sa simbahan. Dili na nila gustong makigbahin sa bakak nga relihiyon! May mga panahon nga ang pagbuhat niana magpameligro sa ilang kinabuhi. Pero pagka-1870, daghang nasod ang dili na kaayo mosuportar sa relihiyon. Sa maong mga nasod, ang mga molupyo gawasnong maghisgot ug mosupak sa relihiyon kay wala nay silot sa pagbuhat niana.

4. Panahon sa Gubat sa Kalibotan I, unsay panglantaw sa mga Estudyante sa Bibliya labot sa Dakong Babilonya?

⁴ Nasabtan sa mga Estudyante sa Bibliya nga dili igo ang pagpahibalo lang sa ilang mga paryente, suod nga mga higala, ug membro sa simbahan bahin sa ilang baroganan maylabot sa bakak nga relihiyon. Ang tibuok kalibotan kinahanglang mahibalo kon unsa gayod ang Dakong Babilonya—usa ka relihiyosong pampam! Busa, sukad sa Disyembre 1917 hangtod sa sayong bahin sa 1918, libolibo ka Estudyante sa Bibliya ang madasigong nanagtag ug 10,000,000 ka kopya sa tract nga may artikulong “Pagkapukan sa Babilonya”—usa ka bug-at nga paghukom sa Kakristiyanohan. Sama sa atong mahunahunaan, puwerteng sukoa sa mga lider sa relihiyon; pero ang mga Estudyante sa Bibliya nagpadayon gihapon niining importanteng buluhaton. Determinado silang sundon ang “Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.” (Buh. 5:29) Unsay atong ikahinapos? Imbes naulipon sa Dakong Babilonya panahon sa gubat, kining Kristohanong mga lalaki ug babaye sa pagkatinuod anam-anam nga nahigawas sa Babilonya ug nagtabang sa uban sa pagbuhat niana.

5. Unsay nagpamatuod nga madasigon kaayo ang mga igsoon panahon sa Gubat sa Kalibotan I?

⁵ Sa mga tuig nga milabay, nagtuo ta nga wala mahimuot si Jehova sa iyang katawhan kay mihinay ang buluhatong pagsangyaw panahon sa Gubat sa Kalibotan I. Nakaingon kita niana tungod niini nga rason, gitugotan ni Jehova nga mabihag sila sa Dakong Babilonya sa mubong panahon. Pero, gipamatud-an sa matinumanong mga igsoon nga nag-alagad sa Diyos niadtong mga tuig sa 1914-1918 nga sa katibuk-an ang katawhan sa Ginoo nagbuhat sa ilang maarangan sa pagpadayon sa buluhatong pagsangyaw. May lig-ong ebidensiya nga  nagpamatuod niini. Tungod sa mas tukmang pagsabot bahin sa kasaysayan sa atong organisasyon, mas nasabtan na nato ang pipila ka panghitabo nga narekord sa Bibliya.

6, 7. (a) Unsang kalisdanan ang gisagubang sa mga Estudyante sa Bibliya panahon sa Gubat sa Kalibotan I? (b) Paghatag ug mga pananglitan nga nagpakita sa kadasig sa mga Estudyante sa Bibliya.

⁶ Sa pagkatinuod, ang mga Estudyante sa Bibliya niadtong Gubat sa Kalibotan I (1914-1918) nagmadasigon sa pagsangyaw. Dili kadto sayon tungod sa pipila ka rason. Atong hisgotan ang duha niini. Una, ang pangunang buluhaton niadtong panahona mao ang pagpanagtag ug mga literatura sa Bibliya. Dihang gidili sa gobyerno ang librong The Finished Mystery sa sayong bahin sa 1918, daghan ang nalisdan sa pagsangyaw. Wala pa nila makat-oni ang pagsangyaw gamit lang ang Bibliya, ug nagsalig sila sa The Finished Mystery nga maoy “moestorya” para nila. Ang ikaduhang rason mao ang pagkaylap sa trangkaso Espanyola niadtong 1918. Ang pagkaylap sa maong makamatayng sakit nakapalisod sa mga magmamantala sa pag-adto bisag asa. Bisan sa maong mga kalisdanan, ang mga Estudyante sa Bibliya sa katibuk-an nagbuhat sa ilang kinamaayohan sa pagpadayon sa buluhaton.

⁷ Niadto lamang 1914, gipasalida sa gamayng grupo sa mga Estudyante sa Bibliya ngadto sa kapig 9,000,000 ang “Photo-Drama of Creation.” Ang Drama, nga maoy tawag niini, maoy kombinasyon sa mga letrato, slide, ug tingog, ug kini nag-asoy sa kasaysayan sa tawo sukad sa paglalang hangtod sa kataposan sa Milenyo. Talagsaon kaayo kadto nga kalamposan. Hunahunaa ra. Ang nakakita nianang salidaha niadtong 1914 mas daghan pa kay sa aktibong mga magmamantala sa Gingharian karon! Dugang pa, gipakita sa mga report nga 809,393 ang mitambong sa mga miting publiko sa United States niadtong 1916, ug miuswag kini ngadto sa 949,444 pagka-1918. Pagkamadasigon sa maong mga Estudyante sa Bibliya!

8. Sa unsang paagi natagan-an ang espirituwal nga panginahanglan sa mga igsoon panahon sa unang gubat sa kalibotan?

⁸ Panahon sa unang gubat sa kalibotan, ilang gihimo ang tanan aron padayong matagan-ag espirituwal nga pagkaon ug pagdasig ang nagkabulagbulag nga mga Estudyante  sa Bibliya. Nakahatag kinig kusog sa mga igsoon sa pagpadayon sa buluhatong pagsangyaw. Si Richard H. Barber nga masibotong nagsangyaw niadtong panahona miingon: “Milampos mi sa pagpaluyo sa pipila ka nagapanawng magtatan-aw ug sa padayong pag-imprentag The Watch Tower, ug sa pagpadala niini sa Canada diin kini gidili. Nakapribilehiyo ko sa pagpadalag pocket-size nga mga kopya sa The Finished Mystery ngadto sa mga igsoon kansang mga kopya gikompiskar. Giawhag mi ni Brader Rutherford sa pagpahigayog mga kombensiyon diha sa ubay-ubayng siyudad sa kasadpang bahin sa United States ug sa pagpadalag mga mamumulong aron dasigon ang mga igsoon kutob sa mahimo.”

9. (a) Nganong nagkinahanglag pagtul-id ug pagdisiplina ang katawhan sa Diyos niadtong mga tuig 1914 hangtod 1919? (b) Unsay wala ipasabot sa maong pagdisiplina?

⁹ Gikan niadtong mga tuig 1914 hangtod 1919, may mga nahimo ang mga Estudyante sa Bibliya nga wala mahiuyon sa mga prinsipyo sa Bibliya. Bisag tininuod ang ilang pag-alagad, wala kaayo masabti sa mga igsoon ang bahin sa pagpasakop sa gobyerno. (Roma 13:1) Maong ingong grupo, sila dili kanunayng neyutral kon bahin sa gubat. Pananglitan, dihang gideklarar sa presidente sa United States ang Mayo 30, 1918 ingong adlaw sa pag-ampo alang sa kalinaw, ang The Watch Tower nag-awhag sa mga Estudyante sa Bibliya nga moapil sa maong selebrasyon. Ang pipila mihatag ug pinansiyal nga suporta sa gubat, ug ang uban nagsundalo pa gani nga nagdalag armas. Pero, sayop ang paghinapos nga nabihag sa Dakong Babilonya ang mga Estudyante sa Bibliya tungod kay nagkinahanglan silag pagtul-id ug pagdisiplina. Sa laing bahin, nasabtan nila ang ilang obligasyon sa pagbulag gikan sa bakak nga relihiyon, ug sila halos nahigawas na gikan nianang tibuok kalibotang imperyo panahon sa Gubat sa Kalibotan I.—Basaha ang Lucas 12:47, 48.

10. Unsay lig-ong baroganan sa mga Estudyante sa Bibliya maylabot sa pagkasagrado sa kinabuhi?

¹⁰ Bisag wala kaayo nila bug-os masabti ang Kristohanong neyutralidad sama sa atong pagsabot karon, ang mga Estudyante sa Bibliya nahibalo sa usa ka butang: Ang Bibliya nagdili sa pagpatay ug tawo. Busa, bisan kadtong mga igsoon nga nagsundalo ug nagdalag armas panahon sa Gubat sa Kalibotan I determinadong dili mopatay ug tawo. Ang pipila nga dili mopatay gibutang atubangan sa panggubatan aron mamatay.

11. Unsay reaksiyon sa gobyerno bahin sa baroganan sa mga Estudyante sa Bibliya maylabot sa gubat?

¹¹ Seguradong nasuko pag-ayo ang Yawa tungod sa baroganan sa mga igsoon bahin sa gubat, bisag dili pa kaayo tin-aw ang ilang pagsabot. Busa, ang Yawa nagpahinabog “kasamok pinaagig mando [o, balaod].” (Sal. 94:20) Si Major-General James Franklin Bell sa U.S. Army mitug-an kang Brader J. F. Rutherford ug W. E. Van Amburgh nga gisulayan sa U.S. Department of Justice ang pagpasag balaod ngadto sa Kongreso nga sentensiyahag kamatayon ang dili magsundalo panahon sa gubat. Partikular niyang gitumong ang mga Estudyante sa Bibliya. Si General Bell suko kaayong miingon kang Brader Rutherford: “Kadtong balaora wala makalusot kay gibabagan kana ni Wilson [presidente sa U.S.]; pero may plano na mi kon unsaon mo, ug buhaton gyod namo kana!”

12, 13. (a) Nganong ang walo ka responsableng brader gisentensiyahan ug dugay nga pagkapriso? (b) Ang ila bang pagkapriso nakabungkag sa ilang determinasyon sa pagsunod kang Jehova? Ipatin-aw.

¹² Gitinuod gyod sa mga awtoridad ang  maong mga hulga. Ingong mga representante sa Watch Tower Society, gidakop si Brader Rutherford, Van Amburgh, ug unom pa ka igsoon. Dihang gibasa ang sentensiya, ang huwes mideklarar: “Ang propaganda sa relihiyon niining mga tawhana mas delikado pa kay sa usa ka dibisyon sa German nga kasundalohan . . . Wala lang nila supaka ang mga opisyales sa Gobyerno ug ang ahensiya sa militar, kondili gisaway pa gyod ang tanang lider sa tanang relihiyon. Kinahanglang bug-at kaayo ang ilang silot.” (Faith on the March, ni A. H. Macmillan, p. 99) Ug bug-at gyod ang silot. Ang walo ka Estudyante sa Bibliya gisentensiyahan ug dugay nga pagkapriso sa pederal nga prisohan sa Atlanta, Georgia. Apan, pagkatapos sa gubat, sila gibuhian ug gisibog ang kaso.

¹³ Bisag nangapriso, ang walo ka brader nagpadayon sa pagsunod sa Kasulatan, ingon sa ilang nasabtan. Sa ilang petisyon ngadto sa presidente sa United States, sila misulat: “Ang kabubut-on sa Ginoo mao kanang giingon sa Kasulatan nga ‘Dili ka mopatay,’ ug busa bisan kinsa nga membro sa [International Bible Students] Association nga napahinungod sa Ginoo kinsa tinuyong molapas sa iyang panaad mawad-an sa pabor sa Diyos, malaglag pa gani. Busa ang maong mga membro dili gayod mopatay ug tawo tungod sa ilang konsensiya.” Pagkamaisogon sa maong mga igsoon! Klarong wala silay planong mokompromiso!

14. Base sa Kasulatan, hisgoti kon unsay nahitabo gikan sa 1914 hangtod 1919.

¹⁴ Ang Malaquias 3:1-3 naghisgot sa panahon—gikan sa 1914 hangtod sa sayong bahin sa 1919—dihang ang dinihogang “mga anak ni Levi” pagahinloan. (Basaha.) Nianang panahona, si Jehova nga Diyos, ang “matuod nga Ginoo,” uban kang Jesu-Kristo, “ang mensahero sa pakigsaad,” miabot sa espirituwal nga templo sa pagsusi niadtong nag-alagad didto. Human madisiplina, ang nahinloang katawhan ni Jehova andam na sa pagdawat ug dugang nga asaynment sa pag-alagad. Pagka-1919, gitudlo “ang matinumanon ug maalamong ulipon” sa pagtaganag espirituwal nga pagkaon sa panimalay sa pagtuo. (Mat. 24:45) Ang katawhan sa Diyos nahigawas na sa Dakong Babilonya. Sukad niadto, tungod sa dili takos nga kalulot ni Jehova, ang iyang katawhan padayong nag-uswag sa kahibalo bahin sa kabubut-on sa Diyos ug sa gugma alang sa ilang langitnong Amahan. Mapasalamaton gayod sila sa iyang panalangin! ^[1]

15. Sa unsang paagi makaapektar kanato ang pagkanahigawas sa Dakong Babilonya?

¹⁵ Makapalipay gayod nga nahigawas kita sa pagkabihag sa Dakong Babilonya! Napakyas gayod ang paningkamot ni Satanas nga paphaon sa yuta ang tinuod nga Kristiyanidad. Pero kinahanglang dili ta malimot sa katuyoan kon nganong gipahigawas kita ni Jehova. (2 Cor. 6:1) Daghan pa kaayong sinserong mga tawo ang nabihag sa bakak nga relihiyon. Kinahanglan silang tudloan kon sa unsang paagi mahigawas. Makagiya ta nila. Busa, ingong pagsundog sa atong mga igsoon sa milabayng siglo, buhaton nato ang tanan aron tabangan ang uban nga mahigawas!