1. Әм жь кʹӧ педьһʹәсьн wәки щьмәʹта Хwәде wе жь Бабилона Мәзьн азабуйа, у кʹижан пьрса әме шеwьр кьн?

ТʹЕМА дьнда әм пеһʹәсийан кӧ чаwа Мәсиһийед амьн кʹәтьнә дилтийа Бабилоне. Ле мьзгини әw ә, wәки әwана wе тʹьме wи һʹалида нәмана, әве йәке әм жь Кʹьтеба Пироз педьһʹәсьн. Хwәде тʹәмикә ӧса да: «Жь нава wе дәркʹәвьн, щьмәʹта мьн». Әв тʹәми wе бадиһәwа буйа, һәрге тʹӧ кәс wе нькарьбуйа жь һʹӧкӧме религийа qәлп дәркʹәта. (Бьхунә Әʹйанти 18:4.) Әм гәләк дьхwазьн пебьһʹәсьн кӧ кʹәнге щьмәʹта Хwәде бь тʹәмами аза бу жь дәсте Бабилоне! Ле пешийе wәрә әм пебьһʹәсьн щаба wан пьрса: Гәло пешийа сала 1914, Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз ча бун һьндава Бабилона Мәзьн? Ча әwана wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа Йәке, шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе дькьрьн? Гәло щьмәʹта Хwәде кʹәтьнә дилтийа Бабилоне жь бо ве йәке, кӧ wи wәʹдәйи wанрʹа рʹасткьрьн у ширәткьрьн лазьм бу?

2. Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз чь фәʹмкьрьн дәрһәqа религийа qәлп?

² Гәләк сала пешийа Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I, Чарлз Теиз Рассел у һәвалед wи тедәрхьстьн, wәки Мәсиһийед ве дьнйайе  рʹастийа Кʹьтеба Пироз һин накьн. Ләма wана сафи кьр wәки тʹӧ тьштида тʹәви религийа qәлп нибьн. «Бьрща Qәрәwьлийе йа Сийоне», сала 1879-да гьлийед qәwи һатьнә готьне дәрһәqа ньһерʹандьна wан: «Һәр дер, кʹижан кӧ хwә һʹәсаб дькә ча qизәкә бькʹьр у бука Мәсиһ, ле бь рʹастийе әw тʹәви ве дьнйайе (щәʹнәwьре) йәктийеда нә у пьштгьрийе ве дькә, бь готьна Кʹьтеба Пироз әw те һʹәсабе дера qав», демәк пʹарәкә Бабилона Мәзьн. (Бьхунә Әʹйанти 17:1, 2.)

3. Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз ча данә кʹьфше, wәки әwана дьхwазьн жь религийа qәлп дәрен? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.)

³ Әw жьн у меред амьн рʹьнд заньбун, wәки әwана гәрәке ча бьн һьндава религийа qәлп. Wана фәʹм кьр кӧ һәрге әwана бәрдәwам кьн нава религийа qәлпда бьн, Хwәде wе кʹәрәма хwә надә wан. Ләма гәләк Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз нәʹмә ньвисибун wәки әwана жь дера дьчьн. Щара wана нәʹмед хwә һәма сәр щьвинед дера бәр һʹәмуйа дьхwәндьн. Wан дерада кʹидәре кӧ изьн нәдьдан кӧ әwана нәʹмед хwә бьхуньн, әwана копийед нәʹма һʹәму әндәмед дерерʹа дьшандьн. Wана дьхwәст бь тʹәмами жь религийа qәлп бьqәтьн! Хьлазийа qьрʹна 19-да, гәләк wәлатада мәрьв ида аза хәбәрдьдан дәрһәqа религийа, чьмки сәрwеред дәwләте ида һаqас пьштгьрийа дера нәдькьрьн ча бәре. Мәрьв дькарьбун бетьрс бьготана, мәсәлә wәки әwана һинкьрьнед дера qәбул накьн. Һәрге Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз бәре ӧса бькьрана, бона ве йәке wана бь мьрьне щәза кьрана.

4. Wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I, щьмәʹта Хwәде ча хwә данә кʹьфше һьндава Бабилона Мәзьн?

⁴ Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз фәʹм дькьрьн кӧ бәс нинә тʹәне һәвал у мәрьвед хwәйи незикрʹа бежьн, wәки әwана дьхwазьн жь религийа qәлп бьqәтьн. Wана дьхwәст кӧ дьнйа әʹлам пебьһʹәсә wәки Бабилона Мәзьн әw һәйә qава религи! Ләма хьлазийа сала 1917 һʹәта дәстпека сала 1918, чәнд һʹәзар Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз бь хирәт бәла кьрьнә 10 000 000 бәлавок. Ве бәлавокеда һәбу готар бь наве «Һʹьлшандьна Бабилоне». Әw бәлавок әʹйан кьр рʹасти дәрһәqа Мәсиһитийа qәлп. Бьдьнә һʹәсабе хwә wәки сәрwеред дере чьqас һерс дькʹәтьн. Ле әw йәк Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз нәда сәкьнандьне, wана бәрдәwам дькьр шьхӧле хwә бькьн. Wана qәwи сафи кьр wәки «гӧрʹа Хwәде бькьн, нә кӧ йа мәрьва» (Кʹар. Шанд. 5:29). Гәло әм чь педьһʹәсьн жь wан qәwьмандьна? Әм педьһʹәсьн wәки wәʹде шәрʹе һʹәмдьнйайе йа I, Мәсиһийед амьн нә кӧ кʹәтьбун дилтийа Бабилона Мәзьн, ле әwана дәрдькʹәтьн жь дилтийа wе, у һьн жи али мәрьва дькьрьн кӧ әwана жи аза бьн.

5. Чь избат дькә wәки хушк-бьра гәләк хирәт бун wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I?

⁵ Бәре әм дьфькьрин wәки Йаһоwа жь щьмәʹта хwә qайил нибу, чьмки әwана бь хирәт мьзгинийе бәла нәдькьрьн wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I. Мә баwәр дькьр wәки Йаһоwа ӧса кьр кӧ әwана сәр wәʹдәки кьн кʹәтьнә дилтийа Бабилона Мәзьн. Ле хушк-бьред амьн, йед кӧ wәʹде сала 1914-1918-да Хwәдерʹа хьзмәт дькьрьн, әʹйан кьрьн wәки wи wәʹдәйи щьмәʹта Хwәде чь кӧ дькарьбун һʹәму тьшти дькьрьн, сәва шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе пешда бьвьн. У әw избаткьрьна qәwи йә, чьмки һәрге әм бьзаньбьн кӧ ча шьхӧле  бәлакьрьна мьзгинийе дьһатә кьрьне, әме һьнә qәwьмандьнед Кʹьтеба Пироз һе рʹьнд фәʹм бькьн.

6, 7. а) Wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I, Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз рʹасти чь чәтьнайа һатьн? б) Мәсәле биньн кӧ чаwа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз бь хирәт шьхӧле бәлакьрьне мьзгинийе дькьрьн.

⁶ Бь рʹастийе, Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз Wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I (1914-1918), хьзмәтийеда пешда чун. Ле бона wан әw йәк нәһеса бу, у мәʹни һәнә кӧ чьрʹа. Wәрә тʹәне дӧ мәʹни шеwьр кьн. Мәʹнийа әʹwльн әw бу, wәки хенщи Кʹьтеба Пироз, wана хьзмәткьрьнеда дьда хәбате кʹьтеба «Сорʹа Хьлазкьри», йа кӧ сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз бу. Ләма чахе дәстпека сала 1918-да сәрwеред wәлате qәдәхә кьрьн әве кʹьтебе, хушк-бьрарʹа чәтьн бу кӧ бей wе кʹьтебе хьзмәт кьн, чьмки дькарьн бежьн әw кʹьтеб «дәwса wан хәбәрдьда». Мәʹнийа дӧда әw ә, кӧ сала 1918, нав тʹәмамийа дьнйайеда епидемийа гәләк гьран бәла бу, (Spanish Influеnza). У сәва хушк-бьра чәтьн у хоф бу кӧ һәрʹьнә щурʹә-щурʹә щийа, чьмки гәләк мәрьв дьмьрйан жь ве нәхwәшийе. Ле әм дькарьн бежьн wәки тʹәвайи ча кʹом, Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз чь кӧ дькарьбун һʹәму тьшти кьрьн, сәва шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе нәсәкьнә.

⁷ Сала 1914-да, әw кʹома бьчʹук йа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз мәрьварʹа нишан кьрьн «Фото-Драма Әʹфьрандьне». Әw Драма пе шькьл у мьqаме бу, кʹижан кӧ нишан дькьр тʹәрихийа инсанәте жь Адәм дәстпекьри һʹәта Һʹәзарсалийа Пʹадшатийа Иса. Wи wәʹдәйи әw Драма тьштәки тʹәзә бу у гәләк мәхсус бу. Әw драма 9 000 000 зедәтьр мәрьв дитьн. Һәжмара мәрьва кӧ Драма дитьн, жь һәжмара хьзмәткʹаред иройин нав тʹәмамийа дьнйайе, зедәтьр бу! Һьн жи сала 1916-да Дәwләтед Йәкбуйида сәр щьвина 809 393 мәрьв һатьн, ле сала 1918-да һәжмара wан зедә бу сәр 949 444. Бәле, әw һʹәму тьшт дьдә кʹьфше wәки Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз гәләк хирәт бун!

8. Wәʹде шәрʹе һʹәмдьнйайе йа йәке, хушк-бьра ча хwарьна рʹӧһʹани дьстандьн?

⁸ Wәʹде шәрʹе һʹәмдьнйайе йа йәке, бьра һʹәму тьшти дькьрьн wәки щәм Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз хwарьна рʹӧһʹани һәбә у wәки әwана qәwи бьн.  Бь сайа ве йәке wана бәрдәwам дькьр шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе. Ричард Барбер, йе кӧ хьзмәткʹаре гәләк хирәт бу, тинә бира хwә: «Чәнд бәрпьрсийаред рʹеви һәбун кʹижан кӧ бәрдәwам дькьрьн шьхӧле хwә бькьн, мә ‹Бьрща Qәрәwьлийе› нәшьр дькьр у бәла дькьр. Әw журнал мә дьшандә Канадайе жи, кʹидәре кӧ әw qәдәхәкьри бу. . . . Мьн ӧса жи хушк-бьрарʹа дьшанд кʹьтеба ‹Сорʹа Хьлазкьри› кӧ чапа щевәки бу, чьмки жь гәләка әw кʹьтеб стандьбун. Рутерфорд бьра мәрʹа гот wәки әм чәнд шәһәрада Дәwләтед Йәкбуйида, щьвина мәзьн саз кьн у готарвана бьшиньн сәва чьqас дькарьн хушк-бьра qәwи кьн».

9. а) Чьрʹа wәʹде сала 1914-1919-да, щьмәʹта Хwәдерʹа лазьм бу кӧ һьнә тьштада бенә гӧһастьне? б) Рʹаст ә wанрʹа рʹасткьрьн лазьм бу, ле wе чь нәрʹастбуйа бьфькьрьн?

⁹ Wәʹде салед 1914-1919-да Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз һьнә принсипед Кʹьтеба Пироз бь тʹәмами фәʹм нәдькьрьн. Мәсәлә, wи wәʹдәйи бьра рʹаст фәʹм нәдькьрьн кӧ чьда гәрәке гӧрʹа сәрwера бькьн (Рʹом. 13:1). Ләма ча кʹом, әwана wәʹде шәрʹ, нәһәртʹьм тʹәвнәбуйине хwәй дькьрьн. Мәсәлә, 30 Гӧлане, сала 1918-да сәрокwәлате Дәwләтед Йәкбуйи тʹәми да, wәки ве рʹоже гьшк гәрәке дӧа бькьн сәва әʹдьлайе. У «Бьрща Qәрәwьлийеда», һатә готьне wәки Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз жи әw тʹәми биньн сери. Һьнә бьра һәла һе алийе пʹәрада жи кʹомәк дьдан сәва шәрʹ, һьнәка жи чʹәк һьлданә дәсте хwә у чунә шәрʹ. Ле wе нәрʹаст бә һәрге әм бьфькьрьн, кӧ Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз кʹәтьнә дилтийа Бабилоне жь бо ве йәке кӧ wана принсипед Кʹьтеба Пироз нәрʹаст фәʹм дькьрьн. Бь рʹастийе wана фәʹм дькьр кӧ әwана гәрәке жь религийа qәлп бьqәтьн. Ләма wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I, дькарьн бежьн wәки ида тʹӧ тьшт wана религийа qәлпва гьренәдьда. (Бьхунә Луqа 12:47, 48.)

10. Ча Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз данә кʹьфше, wәки әwана qәдьре жийине дьгьрьн?

¹⁰ Бәле, wи чахи Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз бь тʹәмами пьрса дәрһәqа тʹәвнәбуйине фәʹм нәдькьрьн, ле тьштәкида әwана сәд сәләфи баwәр бун: Кʹьтеба Пироз qәдәхә дькә wәки мәрьва бькӧжьн. Рʹаст ә бьра чʹәк һьлданә дәсте хwә у wәʹде Шәрʹе Һʹәмдьнйайе йа I чунә шәрʹ, ле wана дьле хwәда сафи кьрьбун wәки тʹӧ кәси нәкӧжьн. Бона ве йәке, һьнә бьра шандьнә шәрʹ, сәва wедәре wана бькӧжьн.

11. Сәрwера ча хwә кʹьфш кьрьн чахе дитьн, кӧ Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз нәдьчунә шәрʹ?

¹¹ Әw бьра амьн бун Хwәдерʹа у ләма жи Мире-щьн гәләк һерс бу, чьмки әwи нькарьбу wан бьра рʹӧһанида сьст кә. Ләма әwи дьхwәст пе «qануне», демәк пе сәрwера wана бьзеринә (Зәб. 94:20). Генерале ордийа Дәwләтед Йәкбуйи, Франклин Бел, готә Рутерфорд у Ван Амбург бьра, wәки сәрwеред wәлат дьхwәстьн qанун дәрхьстана. Qанун әw бу кӧ һәр кәсе кӧ чʹәк һьлнәдә у нәчә әскәрийе, wе wи бьдьнә кӧштьне. Әwи дәрһәqа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз дьгот. У бь һерсе, Генерал Бел готә Рутерфорд бьра: «Әв qанун дәрнәкʹәт чьмки Wилсон [Сәрокwәлате Дәwләтед Йәкбуйи] qайил нәбу. Ле һуне бькʹәвьнә дәстед мә у ида әм заньн чь сәре wә бькьн!»

12, 13. а) Чьрʹа һʹәйшт бьред щабдар кʹәтьнә кәле? б) Wе щерʹьбандьнеда wана ча хwә данә кʹьфше? Шьровәкьн.

¹² Сәрwеред wәлат мәщал дитьн, кӧ  чаwа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз щәза кьн. Wана Рутерфорд, Ван Амбург у шәш бьред дьн, йед кӧ щабдар бун сәва «Щьвака Бьрща Qәрәwьлийе», кьрьнә кәле. Wәʹде диwанкьрьне, һʹакьм гьлийед ӧса гот: «Әw пропаганда религийа кӧ әw мер бәла дькьн, һе зәʹф зийане дькарә бинә, нә кӧ әскәред Алмани. Wана шәрʹ авитә нә кӧ тʹәне хьзмәткʹаред диwане у хьзмәткʹаре щәсусед әскәри, ле wана шәрʹ авитә һʹәму хьзмәткʹаред дере. Ләма әwана гәрәке qайим бенә щәзакьрьне» («Faith on thе March», А. Һ. Макмилан, рʹупʹ. 99.) Ӧса жи qәwьми, әw һʹәйшт Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз кьрьнә кәла Атлантайе, (Щорщийа), у гәләк сал данә wан. Ле чахе шәрʹ хьлаз бу, әwана жь кәле аза бун.

¹³ Һәла һе кәледа жи, әw һʹәйшт бьра гӧрʹа Qануна Хwәде дькьрьн. Wана нәʹмәк ньвиси сәрокwәлате йа Дәwләтед Йәкбуйирʹа, кʹидәре кӧ дьһатә готьне: «Хwәде Ньвисарада әʹйан кьр qьрара хwә, wәки гәрәке ‹Нәкӧжьн›. Ләма һәрге Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз, йед кӧ хwә тʹәсмили Хwәде кьрьнә, ле Qануна Хwәде найньн сери, дькарьн нә кӧ тʹәне qәбулкьрьна Хwәде ӧнда кьн, ле һәла һе әʹмьре хwә жи. Ләма жи ль гора Qануне, әwана нькарьн у нахwазьн тӧ кәси бькӧжьн». Рʹасти жи гьлийед чьqас мерхас ьн! Рʹьнд те кʹьфше wәки әw бьра хwәрʹа изьн нәдьдан wәки qануна Хwәде бьтʹәрьбиньн!

14. Бь сайа Кʹьтеба Пироз шьровәкьн кӧ чь qәwьми жь сала 1914 һʹәта сала 1919.

¹⁴ Малахи 3:1-3-да те гьликьрьне дәрһәqа wәʹде жь сала 1914 һʹәта дәстпека сала 1919, чахе Хwәде «лаwед Леwи», демәк рʹункьрийа рʹаст кьр у ширәт кьр. (Бьхунә.) Wи wәʹдәйи, Йаһоwа Хwәде у «мьлйакʹәте пәймане», демәк Иса Мәсиһ, һатьнә пʹарьстгәһа рʹӧһʹани сәва кӧ бьщерʹьбинә wана, йед кӧ ль wедәре хьзмәт дькьрьн. Чахе Йаһоwа wана рʹаст кьр у ширәт кьр, щьмәʹта wи ида һазьр бун шьхӧләкә тʹәзә бькьн. Сала 1919-да, «хӧламе амьн у сәрwахт» һатә кʹьфшкьрьне, сәва хwарьна рʹӧһʹани бьдә һʹәму хьзмәткʹаред Хwәде (Мәт. 24:45). Демәк ахьрийа-ахьрийе щьмәʹта Хwәде жь дәсте Бабилона Мәзьн аза бун. Жь wи wәʹдәйи, хьзмәткʹаред Хwәде һе зедә педьһʹәсьн дәрһәqа qьрара Йаһоwа у һʹьзкьрьна wан һьндава wи һе зедә дьбә. Әw һʹәму тьшт Хwәде пе qәнщийа хwә мәрʹа әʹйан кьр. Бәле, хьзмәткʹаред Хwәде гәләк рʹази нә сәва кʹәрәмед wи! ^[1]

15. Әм ча дькарьн бьдьнә кʹьфше, wәки әм рʹази нә жь Хwәде кӧ әw мә жь Бабилона Мәзьн аза кьр?

¹⁵ Әw чьqас шабунәкә мәзьн ә, wәки әм жь дилтийа Бабилона Мәзьн аза бунә! Әw нета Шәйтʹан wәки Мәсиһийед рʹаст тʹӧнә бьн сәр әʹрде, нәһатә сери! Ле әм гәрәке бир нәкьн кӧ чьрʹа Хwәде мә аза кьр (2 Корн. 6:1). Гәләк мәрьв һе диса нава религийа qәлпда ньн, у лазьм ә кӧ чʹәʹве wан вәкьн у wе йәкеда әм дькарьн али wан бькьн. Wәрә әм чʹәʹв бьдьнә wан хушк-бьред амьнә бәре, у һʹәму тьшти бькьн сәва али мәрьва бькьн кӧ әwана жи аза бьн!