1. Akin ya maniilalo iray totoo na Dios ya makablos irad Makapanyarin Babilonia, tan anto ran tepet so aralen tayo?

DIAD apalabas ya artikulo, naaralan tayo no panon ya naaripen na Babilonia iray matoor ya Kristiano. Balet say maong a balita et ag-ira nansiansian ontan. Anggapoy kana na imbaga na Dios ya “Paway kayo ed sikato, sikayo ran totook” no anggapoy anggan sakey ya makablos ed impluensya na empiryoy palson relihyon. (Basaen so Apocalipsis 18:4.) Labalabay tayo lan naamtaan no kapigan akablos iray totoo na Dios ed impluensya na Babilonia! Balet, ebatan tayo ni irayan tepet: Antoy determinasyon na saray Estudyante na Biblia nipaakar ed Makapanyarin Babilonia antis na 1914? Talaga kasin aktibon manpupulong iray agagi legan na World War I? Kasin samay impangipetek tan impandisiplina ed sikara et walay pikonektaan tod impakaaripen dad Babilonia?

2. Antoy determinasyon na Saray Estudyante na Biblia nipaakar ed palson relihyon?

² Pigaran dekada antis na World War I, apruebaan nen Charles Taze Russell tan saray kakaiba to ya anggapod Biblia  so ibabangat na saray Kakristianoan. Lapud satan, determinado ran agmiulop ed palson relihyon. Nen Nobyembre 1879, prangkan nabasa ed Zion’s Watch Tower so Makasulatan ya determinasyon da: “Amin ya simbaan ya maniisip a malinis tan asawa nen Kristo anta diad tua et kakomplot tan susuportaan day mundo (ayep) et nepeg tayon ipasen ya imoral ya simbaan,” a singa impanawag na Biblia ed Makapanyarin Babilonia.—Basaen so Apocalipsis 17:1, 2.

3. Antoy makpel ya ginawa na Saray Estudyante na Biblia pian nipanengneng dan kaukolan day onekal ed palson relihyon? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

³ Amta na saray matoor ed Dios ya lalaki tan bibii no antoy nepeg dan gawaen. Agda nailaloan ya bendisyonan ira na Dios no itultuloy dan suportaan iray organisasyon na palson relihyon. Kanian dakel ya Estudyante na Biblia so nanggaway sulat pian onekal lad saray simbaan da. No maminsan, ibabasa dad simbaan iratan ya sulat. No sebel balet so pambasa ed simbaan, ikdan da lay kopya so amin ya membro. Labay da lan pultoten so amin ya koneksion dad palson relihyon! Diad apalabas, ompan pateyen da ra no ontan so gawaen da. Balet diad dakel a bansa nen manampot lay 1800’s, naaandi lay suporta na Gobierno ed simbaan. Lapud anggapo lay tatakotan dan mandusa ed sikara, sarag da lan itongtong so nipaakar ed relihyon tan arap-arapan da lan kokontraen iray simbaan.

4. Nen World War I, antoy pangipapasen na totoo na Dios ed Makapanyarin Babilonia? Ipaliwawa.

⁴ Atalosan na Saray Estudyante na Biblia ya agmagenap so basta pangipaamta dad saray kakanayon, kakaaro, tan membro na simbaan ya inmekal irad palson relihyon. Kaukolan ya naamtaan na interon mundo no anton talaga so Makapanyarin Babilonia—imoral itan ya relihyon! Kanian nen Disyembre 1917 anggad kagapo na 1918, nilibon Estudyante na Biblia so makulikulin angibunog na 10,000,000 ya kopya na tract ya say title to et “Naderal Lay Babilonia”—talagan diretsaan itan ya akusasyon ed Kakristianoan. Agaylay pasnok na saray papari; balet agsinmuko iray Estudyante na Biblia tan intuloy da so importantin kimey. Determinado ran “unoren so Dios bilang manuley imbes a saray totoo.” (Gawa 5:29) Antoy nibaga tayod satan? Malinew sirin ya agla ra naaripen na Makapanyarin Babilonia legan na guerra. Diad tua, saratan ya Kristiano et makakalukpos la rad impluensya to tan tutulongan da ray arum ya ontan met so gawaen da.

5. Akin et nibaga tayon maseseg iray agagi legan na World War I?

⁵ Diad apalabas, papanisiaan tayo ya ag-aliketan si Jehova ed totoo to lapud abawasay seseg dad panagpulong legan na World War I. Inisip tayo ya lapud satan et inabuloyan nen Jehova ya naaripen iran magano na Makapanyarin Babilonia. Balet, prinuebaan na saray matoor ya agagin nanlingkor ed Dios nen 1914-1918 ya ginawa day anggaay nayarian dan ituloy so pampulong. Walay mabiskeg ya ebidensyan onsuporta ed satan. Lapud mas susto lay pakatalos tayod history na totoo na Dios, mas natatalosan tayo la ray walad Biblia.

6, 7. (a) Anto ran subok so inarap na Saray Estudyante na Biblia legan na World War I? (b) Anto ray prueba ya maseseg iray Estudyante na Biblia?

 ⁶ Diad tua, aktibon manpupulong iray Estudyante na Biblia legan na World War I (1914-1918). Aliwan mainomay itan parad sikara. Pantongtongan tayoy duaran rason. Unona, say manunan kimey dad saraman ya panaon et say pangibunog na saray literaturan base ed Biblia. Nen insebel na gobierno so libron The Finished Mystery diad kagapoy 1918, dakel ya agagi so nairapan ya manpulong. Agda ni naaralay manpulong ya Biblia labat so usaren, tan apasal iran say The Finished Mystery so “mansalita” parad sikara. Komadua, kinmayat nen 1918 so sakit ya Trangkaso Español. Lapud satan ya makapatey ya sakit, nairapan iray manangipalapag ya manbiahe tan manpulong. Balet, anggano wala iratan ya subok, siansian nin ginawa na Saray Estudyante na Biblia so anggaay nayarian dan ituloy so kimey.

⁷ Nen 1914, impabantay na dagdaiset ya Estudyante na Biblia so “Photo-Drama of Creation” ed masulok ya 9,000,000 a totoo. Satan ya Drama et impaniban litrato tan slide ya babansagan na sound tan nabantayay history na too manlapud impamalsa anggad panampot na Sanlibon Taon ya uley nen Jesus. Baleg itan ya agawaan dad saman a panaon. Isip mo pa, say karakel na akabantay nen 1914 et mas dakel ni nen say bilang na saray aktibon manangipalapag na Panarian natan ed interon mundo! Nireport ya nen 1916 et walay 809,393 ya inmatendid publikon pantitipon diad United States, tan nen 1918 et asabi toy 949,444. Talagan maseseg iray Estudyante na Biblia!

8. Panon ya nitarya so espiritual a pankaukolan na saray agagi legan na World War I?

⁸ Legan na World War I, ginawan amin so paraan pian nitarya so espiritual a naakan tan panamaseseg ed saray nitaytayak ya Estudyante na Biblia. Saratan so amabiskeg ed saray agagin mantultuloy ya manpulong. Oniay natandaan nen Richard H. Barber, ya aktibo ed saman a panaon: “Akapantultuloy ed kimey iray pigaran ombiabiahen manangasikaso tan  siansian nibubunog so The Watch Tower tan nipapawit itan ed Canada ya diad saman et sebel so kimey tayo ditan. Apribilehyoan ak ya mangipawit ed pigaran agagi na pocket-size iran kopya na The Finished Mystery ta kinompiska iray kopya da. Kinerew nen Brother Rutherford ya mangorganisa kami na saray kombension diad pigaran syudad ed western United States tan mangibaki na saray manpaliwawa pian napaseseg iray agagi.”

9. (a) Akin ya kaukolan a nipetek tan nadisiplina iray totoo na Dios nen 1914 anggad 1919? (b) Antoy agtayo nepeg ya isipen ed impakadisiplina na saray totoo na Dios?

⁹ Wala ray ginawa na Saray Estudyante na Biblia nen 1914 anggad 1919 ya agmitunosan ed saray prinsipyo na Biblia. Anggano matua ra, no maminsan et aliwan duga so panmoria dad panagpasakop ed gobierno. (Roma 13:1) Kanian bilang grupo, no arum et aliwa ran neutral ed guerra. Singa bilang, nen indeklara na presidente na United States ya say Mayo 30, 1918 et agew pian ipikasi so kareenan, pinaseseg na The Watch Tower iray Estudyante na Biblia ya mibiang irad satan. Wala ray agagin angiter na pinansyal a suporta parad guerra, tan wala ni ingen iray akilad labanan ya walay awit dan paltog. Balet, aliwan duga no mankonklusyon tayon Saray Estudyante na Biblia et naaripen na Makapanyarin Babilonia lapud kaukolan day nipetek tan nadisiplina. Diad tua, atalosan da ya kaukolan day onekal ed palson relihyon, tan legan na World War I, ngalngali la ra sigpot ya akalukpos ed empiryo na palson relihyon.—Basaen so Lucas 12:47, 48.

10. Panon ya impanengneng na Saray Estudyante na Biblia ya sagrado ed sikara so bilay?

¹⁰ Anggano agni masyadon natatalosan na Saray Estudyante na Biblia so nipaakar ed Kristianon neutralidad a singa natan, malinew iya ed sikara: Isesebel na Biblia so pamatey na too. Kanian anggano akibiang ed guerra iray pigaran lalaki legan na World War I, determinado ran agmamatey. Saray arum ed sikara ya agda labay so mamatey et inyan ed arap na labanan pian sikara so napatey.

11. Antoy reaksion na gobierno ed determinasyon na Saray Estudyante na Biblia ya agmamatey?

¹¹ Talagan mansyodot so Diablo ed determinasyon na saray agagi nipaakar ed guerra. Kanian namplano na “gulo diad panamegley na ley.” (Sal. 94:20) Impaamta nen Major-General James Franklin Bell na U.S. Army ed si Brother J. F. Rutherford tan W. E. Van Amburgh ya sinali na U.S. Department of Justice so mangipasa na ley ed Kongreso pian nasentensiaan na patey iramay agda labay so mamatey na kalaban ed guerra. Say tutukoyen to et Saray Estudyante na Biblia. Diad petang na ulo nen General Bell et oniay imbaga tod si Brother Rutherford: “Agnaaprobaan itan ya ley ta ag-inmabobon si [U.S. President] Wilson; balet amta mi no antoy gawaen mid sikayo, tan gawaen mi itan!”

12, 13. (a) Akin ya asentensiaan na mabayag a pakapriso iray waloran agagi? (b) Kasin kinmapuy so determinasyon dan unoren si Jehova nen apriso ra? Ipaliwawa.

¹² Tinoor na gobierno iman ya impantaktakot da. Inaresto da ray representative na Watch Tower Society ya si Brother Rutherford, Van Amburgh, tan anemiran kakaiba ra. Nen imbasa na huis so sentensia da,  oniay imbaga to: “Say relihyoson propaganda na sarayan lalaki et mas mapeligro nen say grupo na saray sundalo na Germany . . . Aliwa labat ya saray opisyal na Gobierno tan militar so kokontraen da noagta pati amin ya ministro na amin ya simbaan. Nepeg ya ambelat so dusa ra.” (Faith on the March, nen A. H. Macmillan, p. 99) Tan talagan ontan so agawad sikara. Say waloran Estudyante na Biblia et senentensiaan na mabayag ya pakapriso diad Atlanta, Georgia. Balet nen asumpal lay guerra, nibulos ira tan akansela so kaso ra.

¹³ Pero anggano nen wala rad prisoan, nansiansia ran matoor ed saray naaralan dad Biblia. Nansulat irad presidente pian nibulos ira, tan oniay imbaga ra: “Akasulat ed Biblia so linawa na Katawan ya, ‘Agka nepeg a mamatey,’ kanian siopaman ya membro na [International Bible Students] Association ya indedika toy bilay to ed Katawan balet agto tooren so impromisa to et naandid sikatoy pabor na Dios, ompan naderal ni ingen. Kanian agnaawat na konsiensia na saray matoor a membro so mamatey na too.” Talagan makpel ira! On, determinado ran agmikompromiso!

14. Ipaliwawa so ibabaga na Biblia ya agawa manlapud 1914 anggad 1919.

¹⁴ Adeskribe ed Malaquias 3:1-3 so panaon—manlapud 1914 anggad kagapo na 1919—sano nalinisan iray “ananak nen Levi.” (Basaen.) Legan na satan a panaon, si Jehova a Dios, “say tuan Katawan,” ya kaiba toy Jesu-Kristo, say “mensahero na sipanan” et onla rad espiritual a templo pian inspeksionen iray manlilingkor diman. Kayari na pandisiplina nen Jehova ed sikara, akaparaan la ray alinisan ya totoo nen Jehova ya mangawat na kaaruman ya responsabilidad. Nen 1919, tinuro na Katawan so “matoor tan makabat ya aripen” ya mangitarya na espiritual a naakan parad matoor a sankaabungan to. (Mat. 24:45) Akablos lad impluensya na Makapanyarin Babilonia iray totoo na Dios. Manlapu lad saman, panamegley na agnaparaan ya pangasi nen Jehova, tuloytuloy lan onaaralem so kakabatan dad panlabayan na Dios tan say panangaro dad Ama rad tawen. Talagan misalsalamat irad satan ya panamendisyon to! ^[1]

15. Antoy nepeg ya epektod sikatayo na impakablos tayod Makapanyarin Babilonia?

¹⁵ Talagan malikeliket tayo ta akablos tayo lad Makapanyarin Babilonia! Atalo si Satanas ed pansasagpot ton deraley tuan Inkakristiano. Balet, agtayo komon lilingwanan so rason no akin ya imbulos itayo nen Jehova. (2 Cor. 6:1) Dakdakel nin makadios ya totoo so aripen na palson relihyon. Kaukolan tayo ran tulongan ya makapaway. Igiya tayo ra. On, aligen tayo sirin iray agagi tayo nensaman, tan gawaen tayoy anggaay nayarian tayon tulongan iran makablos!