1. Se a te mea ne fakavae ki ei te fakamoemoega o tino o te Atua ke fakasaoloto mai te ‵nofo fakapagota i Papelonia, kae ne a fesili ka iloilo ne tatou?

I TE mataupu mai mua atu, ne tauloto tatou ki te auala ne ‵nofo fakapagota ei a Kelisiano fakamaoni i Papelonia. Kae ko te ‵tala fakafiafia, me ka sē ‵nofo tumau latou i te tulaga tenā. A te fakatonuga a te Atua ke “‵Tele keatea mai i a ia, oku tino” ka sē aoga māfai e seai se tino e sao mai i pulega a fakapotopotoga o lotu ‵se. (Faitau te Fakaasiga 18:4.) Ko oko eiloa te ma‵nako o tatou ke tauloto ki te taimi ne saoloto katoatoa ei a tino o te Atua mai te pulega a Papelonia! Kae muamua, e ‵tau o tali ne tatou a fesili konei: E uiga ki Papelonia te Sili, se a te faifaiga loto ‵toa ne fai ne Tino A‵koga i te Tusi Tapu mai mua o te 1914? Ne ma‵losi pefea a ‵tou taina i te galuega talai i te taua Muamua i te Lalolagi? E mata, e isi se sokoga ki te ma‵nako o latou ki pati fakatonutonu mo polopolokiga i te taimi tenā, mo te ‵nofo fakapagota o latou i Papelonia?

2. Se a te fakaikuga ne fai ne Tino A‵koga muamua ki te Tusi Tapu i te taimi ne malamalama ei latou i lotu ‵se?

² I se fia sefulu tausaga mai mua o te Taua Muamua i te Lalolagi, ne iloa ne Charles Taze Russell mo ana taugasoa i fakapotopotoga  o Fenua Lotu Kelisiano e se akoako atu ne latou te munatonu mai te Tusi Tapu. Tela la, ne fakaiku aka ne latou ke se ‵kau atu latou ki lotu ‵se me ko malamalama latou i ei. I te kamataga o Novema i te 1879, ne taku ‵tonu mai ne te Zion’s Watch Tower a te tulaga o latou i mea faka-te-Tusi Tapu: “So se lotu telā e fai me ‵ma kae ‵lago atu ki a Keliso, kae i te tonuga e ‵lago atu ki te lalolagi (manu fekai) e tau o taku fakamasei ki te lotu a te fafine talitagata, se tugāpati e fakaaoga i te Tusi Tapu,” kae fakauiga ki Papelonia te Sili.​—Faitau te Fakaasiga 17:1, 2.

3. Se a te faifaiga mautinoa ne fai ne Tino A‵koga ki te Tusi Tapu, ke fakaasi atu ei te manakoga ke ‵vae kea‵tea mai lotu ‵se? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

³ Ne iloa ne tagata mo fafine kolā e ma‵taku ki te Atua a te mea e ‵tau o fai. E se mafai o maua ne latou a fakamanuiaga mai te Atua māfai e tumau latou i te ‵lago atu ki lotu ‵se. Tela la, ne fakatoka ne Tino ‵Akoga ki te Tusi Tapu e tokouke a olotou tusi ke se toe ‵kau atu ki olotou lotu. I nisi koga, e faitau a tusi konā i mua o te kaulotu kātoa. Kae ko koga kolā e se talia ke fai penā, e tufa atu fua a ‵kopi o tusi ki tino taki tokotasi o te lotu. Ne seki toe ma‵nako latou ke isi se olotou sokoga ki lotu ‵se! I tausaga mai mua atu e mafai o tamate te tino māfai e fai ne ia se faifaiga loto toa penā. Kae i tausaga fakamuli ifo talu mai te 1800 tupu, a te ukega o fenua ko kamata o sē ‵lago atu a te malo ki te lotu. E aunoa mo se ma‵taku ki tino kolā e fakasauā atu ki latou, ne saoloto a tino ‵tonu o te fenua o sau‵tala ki mea fakalotu kae fakaasi atu foki a mea kolā e se ma‵lie latou ki ei i lotu kolā ko oti ne faka‵tu aka.

4. I taimi o te Taua Muamua i te Lalolagi, se a te kilokiloga a tino o te Atua ki Papelonia te Sili?

⁴ Ne malamalama foki a Tino A‵koga ki te Tusi Tapu me sē ko kāiga fua, taugasoa ‵pili, mo tino o te lotu e ‵tau o fakailoa atu ki ei a te olotou fakaikuga ki lotu ‵se. E ‵tau o lavea ne te lalolagi kātoa me ko oi a Papelonia te Sili—ko te fafine talitagata fakalotu! Tela la, talu mai i a Tesema 1917 ki te kamataga o te 1918, ne tufatufa atu mo te loto finafinau ne Tino A‵koga ki te Tusi Tapu e 10,000,000 a ‵kopi o te tamā pepa telā e fakaulutala penei “Ko Pakū a Papelonia”—e taku ‵tonu mai ei a faifaiga ‵se a fenua lotu Kelisiano. Mafaufau la, ki te kaitāua o takitaki lotu; kae ne seki faka‵tuka atu te mea tenā ki Tino ‵Akoga ki te Tusi Tapu, ne tumau eiloa latou i te faiga o te galuega tāua tenei. Ne fakaiku aka mo te mautinoa ne latou ke faka‵logo ki te “Atua e pelā me ko te pule i lō tāgata.” (Galu. 5:29) Se a te mea e mafai o fakaiku aka ne tatou? E ‵kese mai te ‵nofo pologa ki Papelonia te Sili i te taimi o te taua, a tagata mo fafine Kelisiano konei ko saoloto mai fakamalosiga a lotu ‵se kae ko fesoasoani atu nei ki nisi tino ke fai penā.

5. E fakamaoni pefea ne tatou me ne loto finafinau a taina i te taimi o te Taua Muamua i te Lalolagi?

⁵ I te tekaatuga o tausaga, ne tali‵tonu tatou me ne seki fiafia a Ieova ki ana tino ona ne seki loto finafinau latou i te faiga o te galuega talai i te Taua Muamua i te Lalolagi. Ona ko te pogai tenei ne fakaiku aka ei ne tatou me ne talia ne Ieova ke puke fakapagota latou ne Papelonia te Sili mō se vaitaimi toetoe. Kae tiga te feitu tenā, ne fakaasi manino mai ne taina mo tuagane fakamaoni kolā ne tavini atu ki te Atua talu mai te 1914-1918, i tino o te Atua ne fai ne latou a te ‵toe mea e mafai ne latou ke fakatumau ei te fano ki mua o te galuega talai. E isi ne fakamaoniga mautinoa o te mea tenei. A te iloa ‵lei ne tatou a mea ne tupu ki tou Tino A‵koga muamua i te Tusi Tapu e tuku mai ei se fakamatalaga manino ki nisi tala i te Tusi Tapu.

6, 7. (a) Ne a fakalavelave ne manakogina ke manumalo i ei a Tino A‵koga ki te Tusi Tapu i te Taua Muamua i te Lalolagi? (e) Tuku mai a fakaakoakoga e fakamatala ei a te loto finafinau o Tino A‵koga ki te Tusi Tapu.

⁶ A te tonuga loa, a Tino A‵koga ki te Tusi Tapu kolā ne maua ne latou avanoaga i te  Taua Muamua i te Lalolagi (1914-1918) ne tuku atu ne latou se molimau lasi i te taimi tenā. Ne seki faigofie ke fai ne latou te mea tenā ona ko nisi pogai. Ka sau‵tala tatou ki pogai e lua. A te mea muamua, a te galuega tāua ne fai i aso konā ne aofia ei te tufatufaga o tusi faka-te-Tusi Tapu. I te taimi ne fakatapu ei te tusi ko The Finished Mystery ne tino pule i te malo i te kamataga o te 1918, ne faigata ei te galuega talai ki te tokoukega o taina. Ne seki tauloto latou ki te talai kae fakaaoga fua te Tusi Tapu, kae ne faka‵na loa latou ki te tusi ko The Finished Mystery ke fakamatala atu te munatonu. A te suā fakalavelave ko te pokotiaga i te masaki ko te Fulū faka-Sepania i te 1918. Ne fai ne te masaki ‵pisi fakamataku tenā ke faigata ki tino talai ke oloolo. Kae tiga a feitu konā mo nisi fakalavelave aka, ne fai eiloa ne ‵Tino A‵koga ki te Tusi Tapu e pelā me se fakapotopotoga kātoa a te ‵toe mea e mafai ne latou o fai ke fakatumau te gasolo ki mua o te galuega.

⁷ I te tausaga fua ko te 1914, ne fakaasi atu ne se potukau foliki o Tino A‵koga ki te Tusi Tapu a te tamunei ko te “Photo-Drama of Creation” ki tino e silia atu mo te 9,000,000. E fakaasi mai i te tamunei tenā a ata fakatasi mo te leo kolā e fakaasi mai ei a te tala fakasolopito o tino ola talu mai te faitega o mea ola katoa ke oko ki te fakaotiga o te Meleniuma. Ko oko eiloa i te aoga te taumafaiga tenā. Mafaufau la. A te aofaki o tino kolā ne lavea ne latou te tamunei tenā i te tausaga fua ko te 1914 e tokouke atu ki te aofaki o tino talai o te Malo i aso nei! Ne toe fakaopoopo mai ne lipoti i te aofaki o tino ne ‵kau ki fakatasiga i te Iunaite Sitete i te 1916 e tusa mo te 809,393, kae ne fanaka te aofaki ki te 949,444 i te tausaga e 1918. Ne loto finafinau eiloa a Tino A‵koga ki te Tusi Tapu i aso konā!

8. Ne fakama‵lie aka pefea a manakoga o taina i te taimi o te Taua Muamua i te Lalolagi?

⁸ I te taimi o te Taua Muamua i te Lalolagi, ne seki fakata‵mala latou i se avanoaga ke tuku atu a mea‵kai faka-te-agaga mo fakamalosiga ki Tino A‵koga ki te Tusi Tapu kolā e salalau i nisi koga. Ne tuku atu ne fakatokaga konei a te malosi ki taina ke fakatumau te faiga o te galuega talai. Ne fai mai a Richard H. Barber, telā ne malosi ‵ki i te taimi tenā penei: “Ne iku manuia matou i te ugaatuga o nāi ovasia faima‵laga kae avatu faeloa a Faleleoleo Maluga ki Kanata telā ne fakatapu. Ne maua ne au te tauliaga ke meli atu faeloa a ‵kopi fo‵liki o te tusi The Finished Mystery ki taugasoa kolā ko oti ne ‵fao mālō  olotou ‵kopi mai ia latou. Ne fakatagi atu a te Taina ko Rutherford ke fakatoka ne fono ‵lasi i fakai i te feitu togala o te Iunaite Sitete kae ke avatu ne tino failauga ke taumafai o fakamalosi aka a taugasoa i konā.”

9. (a) Kaia ne ‵tau ei o maua ne tino o te Atua a pati fakatonutonu mo polopolokiga i te 1914 ki te 1919? (e) Se a te mea e se ‵tau o fakaiku aka me tenā te pogai e ‵tau ei o maua ne latou a polopolokiga?

⁹ E se ko mea katoa ne fai ne Tino A‵koga ki te Tusi Tapu i te 1914 ki te 1919 ne fetaui mo fakatakitakiga i te Tusi Tapu. E tiga eiloa ne fai ne latou mo te loto ‵lei, ne seki maua ne taina a te kilokiloga tonu e uiga ki te faka‵logo ki pule o malo i nisi taimi. (Loma 13:1) Tela la , e pelā me se potukau, ne seki fakamaoni latou ki te fakaikuga ke se ‵kau atu ki se feitu i taua. E pelā me se fakaakoakoga, i te taimi ne fai ei a te fakatonuga a te pelesitene o te Iunaite Sitete ke fai a te masina o Me 30, 1918, e pelā me se aso e ‵talo atu ei mō te filemu, ne fakamalosi atu a te Faleleoleo Maluga ki Tino A‵koga ki te Tusi Tapu ke ‵kau ki te fakamanatuga tenā. A nisi taina ne ‵togi ne latou a feagaiga ke fesoasoani atu ki taua, kae ko nisi taina ne puke ne latou a fana mo sapelu kae olo atu i auala funa i lalo i te laukele. Kae tiga ne ‵tau o polopoloki kae fakatonutonu latou i te feitu tenā, e se ‵tau o fakaiku aka me tenā te pogai ne ‵nofo fakapagota ei latou i Papelonia te Sili. E tai ‵kese mai ei, ne maina faka‵lei latou i te olotou tiute ke ‵vae kea‵tea mai lotu ‵se, kae toeititi ko ‵vae katoatoa latou mai malo pule o te lalolagi i te Taua Muamua i te Lalolagi.—Faitau te Luka 12:47, 48.

10. Se a te fakaikuga ‵mautakitaki ne fai ne Tino A‵koga ki te Tusi Tapu e uiga ki te tāua o te ola?

¹⁰ E tiga e se iloa ne Tino A‵koga ki te Tusi Tapu a vaega katoa o te se ‵kau atu o se Kelisiano ki se feitu e pelā mo te mea ko iloa ‵lei ne tatou i aso nei, kae tasi te mea ne iloa ‵lei ne latou: E fakatapu i te Tusi Tapu a te tamate o se tino. Tela la, ke oko foki eiloa ki taina kolā ne puke ne latou a meatau kae olo atu i auala funa i lalo i te laukele i te taua Muamua i te Lalolagi, ne seki talia lele ne latou ke fakaaoga a meatau konā ke tamate ei se tino. A nisi taina kolā ne seki talia ne latou o tamate a tino, ne faka‵tu atu i te laina ki mua i te taua ke mafai o ‵mate i ei.

11. Ne a mea ne fai ne tino pule o te malo ki te fakaikuga a Tino A‵koga ki te Tusi Tapu telā e fakavae ki te Tusi Tapu e uiga ki taua?

¹¹ Ko oko eiloa i te kaitaua o te Tiapolo ki te fakaikuga ne fai ne taina e uiga ki taua. Kae ko te ikuga, ne fakamafua ne ia a “fakalavelave i te igoa o te tulafono.” (Sala. 94:20) Ne fakaasi mai ne te takitaki kautau o te U.S. ko James Franklin Bell i se sau‵talaga a latou mo te Taina ko J. F. Rutherford fakatasi mo W. E. Van Amburgh, me ne taumafai a te matagaluega o te U.S. i mea tau tulafono o fai se tulafono ke talia o fakasala ki te mate a latou kolā e se talia ne latou ke ‵kau ki te taua. Ne fakuiga eiloa a ia ki tino A‵koga ki te Tusi Tapu. Ona ko te kaitaua, ne fai atu a Bell ki te Taina ko  Rutherford: “Ne seki talia te tulafono tenā me ne taofi aka ne Wilson [te Pelesitene o te U.S.]; kae e iloa ne matou te auala ke ‵poa aka ei koutou, kae ka fai eiloa ne matou!”

12, 13. (a) Kaia ne ‵pei ei ki te falepuipui a taina atamai e tokovalu mō se taimi leva? (e) E mata, ne taofi aka ne te falepuipui a te loto naunau o taina konei ke faka‵logo ki a Ieova? Fakamatala mai.

¹² Ne iku manuia eiloa a a takitaki pule i i te fakamatakutakuga tenā. E pelā me ko sui o te Watch Tower Society, a te Taina ko Rutherford, Van Amburgh, mo te sua tokoono ne ‵pei ki te falepuipui. I te taimi ne fai ei te fakasalaga o latou, ne faka‵pula mai ne te famasino: “A tala ‵loi fakalotu kolā ne fai ne tagata konei e sili atu te fakamataku ki se potukau sotia Siamani . . . Ne seki gata fua i te fakafesili ne latou a tino o te malo i mea  tau tulafono mo te kautau, kae ne taku fakamasei foki ne latou a faifeau katoa o lotu. E ‵tau eiloa o ‵mafa te olotou fakasalaga.” (Faith on the March, ne tusigina ne A. H. Macmillan, itu. 99) Kae ne fai eiloa penā. A Tino A‵koga ki te Tusi Tapu e tokovalu konei ne fakasala ki te ‵pei ki te falepuipui i Atlanta, Georgia mo se taimi leva. I te taimi ne gata atu ei te taua, ne ‵tala mai latou ki tua kae ne fakaseai foki a fakasalaga kolā ne ‵tau o maua ne latou.

¹³ I te taimi ne ‵nofo latou i te falepuipui, ne tumau takitaki latou i te faka‵logo ki te Tusi Tapu e pelā mo te mea ko oti ne iloa ne latou. I se tusi fakatagi ke fakamāmā te sala, ne tusi atu latou penei: “A te loto o te Aliki e fakaasi mai i te Tusi Tapu, ‘E se ‵tau mo koe o tatino,’ tela la so se tino o te Fakapotopotoga [International Bible Student] ko oti ne tuku atu ki te Aliki kae ko manako ke fakaseaoga ne ia tena tukuatuga tenā ka se maua ne ia te taliaga a te Atua, ke oko foki eiloa ki te fakaseai katoatoa atu o ia. Tela la, e se talia ne tino penā mo te iloa tonu ke aofia latou i te tamatega o tino.” Ko oko eiloa i te ‵toa o pati konā! E manino ‵lei ei me ne seki ma‵nako a taina ke gutugutulua latou!

14. Ke fakamatala mai te Tusi Tapu a mea ne ‵tupu talu mai i te 1914 ki te 1919.

¹⁴ E fakamatala mai i te Malaki 3:1-3, NW—talu mai i te 1914 ki te kamataga o te 1919—i te taimi ne faka‵ma ei “a faitaulaga”. (Faitau.) I te taimi tenā, a Ieova te Atua “te Aliki tonu,” fakatasi mo Iesu Keliso, “te avefekau o te feagaiga,” ka au‵mai o asi a latou kolā e ga‵lue i loto i te faletapu faka-te-agaga. Mai tua o te mauaga ne latou o polopolokiga kolā ne manakogina, ne toka ‵lei a tino kolā ne faka‵ma ne Ieova ke fai ne latou se galuega fou. I te 1919, ne fili a te “tavini fakamaoni kae poto” ke tuku atu ne ia a mea‵kai faka-te-agaga ki tino fakatuanaki. (Mata. 24:45) Nei la ko saoloto a tino o te Atua mai faifaiga se ‵tonu a Papelonia te Sili. Talu mai i te taimi tenā, e auala i te alofa tauanoa o Ieova, ne momea aka faeloa a te iloa o ana tino i te loto o te Atua mo te a‵lofa ki te lotou Tamana faka-te-lagi. Ko oko eiloa i te lotou loto fakafetai fakafetai ki ana fakamanuiaga! ^[1]

15. E aoga pefea ki a tatou a te ‵tou fakasaoloto mai Papelonia te Sili?

¹⁵ Se mea fakafiafia ke ‵nofo saoloto mai Papelonia te Sili! Ne seki iku manuia a taumafaiga a Satani ke fakaseai a Kelisiano‵tonu i te lalolagi. Kae tiga te feitu tenā, ke mo a eiloa e galo i a tatou a te pogai tonu ne tuku mai ei ne Ieova te saolotoga tenei. (2 Koli. 6:1) E tokouke a tino loto ‵lei koi ‵nofo fakapagota eiloa i Papelonia te Sili. E ‵tau o fakaasi atu ki a latou a te auala ke ‵sao ei latou. E mafai o takitaki ne tatou a latou. Tela la, ke fai ne tatou te ‵toe mea e mafai ne tatou o fai, mai te fakakoako atu ki ‵tou taina i te senitenali mua, o fesoasoani atu ke fakasaoloto latou!