САЛА 1937, «Информатореда» * йа Кануна Пешьн, мьзгинванед Британйеда, һеланкьрьнәкә мәзьн һатә әʹламкьрьне: «Мьзгинванед Пʹадшатийе, Һʹьшйар Бьн!» (Дәрхьстьна Лондоне). Бьн наве ве готаре, бьнсәрикә фәрз һәбу кʹидәре ӧса ньвисар бу: «Нава Дәһ Сала Пешдачуйина Гәләк Бьчʹук». У әw гьли избат дькьр һʹәсаба хьзмәтийе жь сала 1928 һʹәта сала 1937-да, кʹижан кӧ сәр рʹупʹела пешьн ньвисар бу.

Гәло чь бу мәʹни wәки Британйеда шьхӧле хьзмәткьрьне һеди пешда дьчу? Щьват хирәта хwә ӧнда кьрьн у гәләк сала әw йәк бәрдәwам дьбу. Һьн жи филиал сафи кьрьбу wәки тʹәне wәкә 200 пешәнг тʹера wана дькә, йед кӧ wе жь шәһәр дәр хьзмәт кьн, нә кӧ щьватада. Ләма филиал дьготә wан кʹи кӧ дьхwәстьн бьбьнә пешәнг, wәки wе һе баш бә кӧ дәрбаз бьн wәлатед Әwропайе майин у ль wедәре хьзмәт кьн, чьмки Британйеда ида мьһалә сәва пешәнга тʹӧнә. Гәләк хьзмәткʹар әw ширәт qәбул кьрьн, у дәрбази wәлатед майин бун, мәсәлә Франсайеда. Гәләка жь wан зьмане Франси һʹәвәк заньбун, ле һәбун йед ӧса кӧ qә әw зьман ньзаньбун, ле әwана рʹасти жи һежайи пʹайа бун чьмки йәкә дәрбази wи wәлати бун.

Ве дәрхьстьнеда йа кӧ жоре һатьбу готьне, демәк «Информатореда» һеланкьрьнәкә нәһеса һатьбу дайине. Һеланкьрьн әw бу, кӧ мьзгинван гәрәке милйон сьһʹәт хьзмәт кьрана! Әw нет wе бьһата сери wи чахи, һәрге мәһәкида хьзмәткʹар 15 сьһʹәт хьзмәт кьрана, ле пешәнг 110 сьһʹәт. Ӧса жи «Информатореда» ширәт һатә дайине wәки щьват гәрәке щьвинед бона хьзмәткьрьне саз кьн, сәва кӧ хьзмәткʹар паши wе щьвине сәр 5 сьһʹәта дәркʹәвьнә хьзмәтийе, у һе рʹьнд дина хwә бьдьн сәрледанед дӧбарә, илаһи бәре евара.

Әw метода тʹәзә гәләка ша кьр. Һилда Пащет тинә бира хwә: «Әw һеланкьрьн wәки әм хьзмәтийеда пешда һәрʹьн жь филиала сәрәкә бу у гәләка жь мә һивийа ве метода тʹәзә бун. Әw йәк бәред баш ани». * Wалис Ә. Ф. гьли кьр: «Ширәт wәки 5 сьһʹәт хьзмәт кьн, гәләк кʹаре ани! Әw йәк кӧ мә тʹәмамийа рʹоже бона шьхӧле Хwәде хәрщ дькьр, чь шабун дькарьбу мәрʹа бьанийа? . . . Әм дьwәстийан, ле йәкә бь шабуне тʹьжә бун!» Стеван Милер кӧ щаһьл бу, фәʹм кьр wәки әw һеланкьрьн гәләк фәрз бу у әw дәрберʹа дәст авитә шьхӧл! Әwи дьхwәст хьзмәтийеда гәләк тьшт бькә һʹәта кӧ щаһьл бу. Әwи дьани бира хwә кӧ хушк-бьра чаwа дьчунә хьзмәтийе пе бисиклете у тʹәмамийа рʹоже хьзмәтийеда бун. Ле һавине, бәре евара wана мәрьварʹа готара дәнгани ведьхьстьн. Әwана ӧса жи пе плаката хьзмәт дькьрьн у бь хирәт кʹучеда пе журнала шәʹдәтийе дьдан.

«Информатореда» ӧса жи әʹламәтийа баш һатә дайине: «Мәрʹа 1 000 пешәнг лазьм ьн». Метода хьзмәткьрьна тʹәзә дьһатә һʹәсабе, wәки пешәнг нә кӧ гәрәке жь wәлат дәр хьзмәт кьрана, ле тʹәви щьвате,  сәва аликʹари бьдьнә щьвате у wана qәwи кьн. Щоис Елис тинә бира хwә: «Гәләк бьра те бежи сәр һʹьше хwәда һатьн wәки гәрәке ча пешәнг хьзмәт кьн. Рʹаст ә әз wи wәʹдәйи 13 сали бум, ле мьн гәләк дьхwәст ча пешәнг хьзмәт кьм». Әw хушк нета хwә ани сери сала 1940-да, чахе бу 15 сали. Питер кӧ паше Щоис станд, чахе бьһист һеланкьрьн «Һʹьшйар Бьн!», «нет хwәрʹа дани wәки ча пешәнг хьзмәт кә». Сала 1940-да, мәһа Һʹәзиране, чахе әw 17 сали бу, пе бисиклете 105 км., чу Скарборо, сәва ль wедәре ча пешәнг хьзмәт кә.

Сирел у Кити Щонсон ча пешәнгед тʹәзә гәләк хирәт бун у бона хьзмәткьрьне, һʹәйфа хwә тʹӧ тьшти нәдьанин. Сәва хwә хwәй кьн у хьзмәтийа хwә бәрдәwам кьн, wана мала хwә у тьштед хwә фьротьн. Сирел хәбата хwә һишт у нава мәһәкеда әwана ида һазьр бун, кӧ дәстпекьн хьзмәт кьн ча пешәнг. Әw тинә бира хwә: «Мә һʹәйфа хwә һәбуна хwә нәдьани. Мә бь дьл у щан дәстпекьр хьзмәтийа хwә».

Гава кӧ һәжмара пешәнга зедә бу, бьред щабдар дьфькьрин wәки чаwа һаqас пешәнг щиwар кьн. Щим Кар, хьзмәт дькьр ча бәрпьрсийаре мьһале сала 1938, әwи готә бьра wәки щи бона пешәнга нав шәһәрда бьвиньн. Сәва хәрщ кем бьн, кʹома пешәнгарʹа һатә готьне wәки тʹәвайи бьжин у тʹәвайи хьзмәт кьн. Шәһәре Шефилдеда, әwана маләкә мәзьн кʹьре һьлдан, у бьред щабдар мьqати ве мале дьбун. Щьвата ве мьһале пе пʹәра кʹомәк данә wан пешәнга у ӧса жи һур-мур сәва мал данә wан. Щим тинә бира хwә: «Ви шьхӧлида һәр кәс чьqас дькарьбу кʹомәке дьда». Wедәре дәһ пешәнгед гәләк хирәт дьжитьн, йед кӧ рʹӧһʹанида хwә qәwи хwәй дькьрьн. Щим гьли кьр: «Әwана һәр шәбәq пешийа нан хwарьне рʹеза рʹоже шеwьр дькьрьн, у һәр рʹож дьчунә щурʹә-щурʹә щийа нав шәһәрда, сәр територийед хwә».

Мьзгинван у пешәнг мина һәв әw һеланкьрьн qәбул кьрьн, кӧ сала 1938 милйон сьһʹәт хьзмәт кьн. Бь рʹастийе, һʹәсаб нишан дькьн wәки хьзмәткьрьн Британйеда гәләк пешда чу. Нава 5 сала, һәжмара хьзмәткʹара wәкә се щара зедәтьр бу. Әw шьхӧле бь хирәт, щьмәʹта Хwәде qәwи кьр, wәки әwана wәʹде шәрʹ кӧ гәрәке дәстпебуйа, сәбьр кьн у qәwи бьминьн.

Иро, шәрʹе Хwәде, демәк Һармәгәдон бәр шемике йә, у һәжмара пешәнга Британйеда диса жи зедә дьбә. Нава 10 салед пашwәхтийеда, һәжмара wан гәләк зедә бу. Сала 2015-да мәһа Щотмәһе ида wәкә 13 224 пешәнг бун. Әw пешәнг рʹьнд фәʹм дькьн wәки хьзмәткьрьна пешәнгтийе, әʹмьре wанда сафикьрьна лапә фәрз бу.