Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Upungwiro Woyininke Yanare

“Vazuvhisi woUhompa womoBritania, vangarareni!!”

“Vazuvhisi woUhompa womoBritania, vangarareni!!”

ALYO kwa kere ehundiro lyongenderera asi: “Vazuvhisi woUhompa womoBritania, vangarareni!!” (Sirongwa oso kwa pwege mosimbapira Informant, * Sindimba 1937, London edition) Amo kwa uyungire mo hena asi: “Kwata eyi ya runduruka monomvhura murongo da ka pita.” Erapoto eli lya kere mosimbapira oso kuhamena yirugana yokuzuvhisa kutundilira momvhura 1928 dogoro 1937 kwa likidire asi kapi pwa kere marunduruko.

VAZUVHISI WOVANZI WOKUKARERERA

Yisinke ya ninkisire yirugana yokuzuvhisa yi dire kugenda po nawa mosirongo saBritania? Morwa nombungakriste ngadi kwama ngendeseso ezi zokuzuvhisa ezi va tulire po nomvhura danare. Ntani hena, Beteli kwa tokwere asi mosirongo tamu kara tupu vazuvhisi wokukarerera wokusika konyara 200 ava ngava zi va ka zuvhisire tupu konomukunda dokoure nye kapisi monodoropa omu da kere nombungakriste. Beteli hena kwa tanterere ava va here kukara vazuvhisi wokukarerera va ze koyirongo nayopeke yomoEuropa va ka zuvhisire ko morwa nomukunda dokuzuvhisira nonsesu da kere moBritania. Makura vazuvhisi wokukarerera wovanzi yipo va zire koyirongo ngwendi Fransa nampili ngomu va dilire kudiva nawa maraka gomoyirongo oyo.

“NGENDESESO ZOMPE”

Mombapira Informant zomomvhura 1937 kwa divisire mo asi momvhura 1938 sirongo saBritania nga va rapote novili emiliyona limwe moyirugana yokuzuvhisa! Mokusikisa mo sitambo oso, vazuvhisi va hepere kurugana novili 15 nkenye kwedi ano vazuvhisi wokukarerera novili 110. Ntani kwa tulire po mazuva omu ngava rugana novili ntano nokudemenena kurugana matengwiropo unene po mosivike kongurova.

Vazuvhisi wokukarerera kuna kuzuvhisa nomupampi

Ngendeseso zompe kwa tumangedere wovanzi va lihameke mo unene mokuzuvhisa. Hilda Padgett kwa uyunga asi: “Ngendeseso ozo kwa tundilire komberewa zetu zonene, sinzi setu kwa zi ndindilire nononkondo ntani azo kwa retere yitundwamo yoyiwa.” * Munazinyetukadi E. F. Wallis kwa tanta asi: “Kurugana novili ntano mezuva kwa kere egano lyewa. Kapi pwa kere hena yimwe yomulyo kupitakana kuruganena Hompa ezuva nalinye. . . . Nampili ngomu ngatu siki membo tuna roroka, nye ose twa hefe  . . . ” Munazinyetugara Young Stephen Miller nage za mu tumangedere ngendeseso zompe makura ta litura mo mokuzuvhisa. Age kwa here kuruganesa mpito ezi ga gwene. Age kwa diworokere omu vazuvhisi ngava zi nombasikora va zuvhise ezuva nalinye ano pokwenye kongurova ngava ninki vantu va purakene koyiuyungwa eyi va kwateka. Awo kwa litulire mo unene mokuzuvhisa pokuruganesa maplakate nokugavera yimbapiratjangwa.

Simbapira Informant kwa korangedere hena asi: “Tuna hepa vazuvhisi wokukarerera wokusika po-1 000.” Ngendeseso zompe kwa tente asi vazuvhisi wokukarerera va hepere kuruganena kumwe nombungakriste yipo va vatere womombunga va ture po ezokomeho. Joyce Ellis kwa uyunga asi: “Vanavazinyetu wovanzi kwa yi dimbwilire asi va hepere kurugana uzuvhisi wokukarerera.” Age kwa tanta hena asi: “Nampili ngomu na kere nonomvhura 13, ame kwe here kurugana uzuvhisi wokukarerera.” Age ga ya sikisire mo sitambo sendi mwaPembankuru 1940, age nomvhura dendi 15. Peter ogu ga ya kwere Joyce, nage ga zuvhire etumangedo eli asi “vangarareni,” makura yipo “ga gazadarere ko kurugana uzuvhisi wokukarerera.” MwaPembagona 1940, apa ga ya kere nonomvhura 17 kwa singire mbasikora nokilometa 105 a ze komukunda gwaScarborough a ka tameke sirugana souzuvhisi wokukarerera.

Cyril naKitty Johnson nawo kwa kere vazuvhisi wokukarerera ava va lizamberere. Awo kwa tokwere kurandesa embo lyawo noyiweka yawo yipo va gwane yimaliwa yokulivateresa mosirugana sosiruwo nasinye. Cyril kwa hegekere yirugana yendi makura tava tameke uzuvhisi wokukarerera. Age kwa tanta asi: “Ose kapi twa kere nomasinganyeko. Ntani kwa yi rugene nomutjima nagunye.”

TAVA GWANA MAMBO

Ngomu sivaro sovazuvhisi wokukarerera sa ligwederere, ava ngava gendesa yirugana yokuzuvhisa kwa gazadarere ko nonkedi dimwe omu nava vatera vazuvhisi owo. Jim Carr ogu ga kere mutareli gonombunga momvhura 1938 ga kwatesere ko egano mokutulisa po mambo govazuvhisi wokukarerera moyitata. Vazuvhisi owo kwa va korangedere va tunge kumwe nokuzuvhisa kumwe mokusesupika yifutwa. Mositata saSheffield, awo kwa hilire embo lyenene eli va pere momawoko gamunazinyetugara ga kura pampepo ali gendese. Mbungakriste zomositata oso kwa geve yimaliwa noyikwapundi. Jim kwa tanta asi: “Navenye kwa kwatesere ko ngendeseso ozo.” Membo lina kwa tungire mo vazuvhisi wokukarerera wokusika komurongo. Age kwa uyunga hena asi: “Nkenye ngurungaura ngava konakona etjangwa lyezuva ntani vazuvhisi wokukarerera ngava zi nkenye ezuva mokuzuvhisa mwaza sitata.”

Vazuvhisi wokukarerera wovanzi kuna kulihameka mokuzuvhisa

Vazuvhisi novazuvhisi wokukarerera kwa litulire mo mokuzuvhisa, ano momvhura 1938 va sikisire mo sitambo sokurugana novili emiliyona. Marapoto kwa likidire asi pwa kere marunduruko gomanene mosirugana sokuzuvhisa. Sivaro sovazuvhisi womoBritania kwa ligwederera unene monomvhura ntano. Ngendeseso zompe zokuzuvhisa kwa nkondopekere vantu vaJehova va ya lididimikire maudigu posiruwo soyita.

Naina, sivaro sovazuvhisi wokukarerera moBritania kuna kuligwaderera, ngomu yita yaKarunga yina kuhedera pepi. Monomvhura murongo da ka pita, sivaro sovazuvhisi wokukarerera kwa ka sikire po-13 224 mwaSikukutu 2015. Awo va yi dimburura asi sirugana souzuvhisi wokukarerera kuna kara sirugana somulyo po meparu lyawo.

^ para. 3 Konyima kwa ya si tumbwire asi Yirugana yetu yoUhompa.

^ para. 8 Esimwititi lyamunazinyetukadi Padgett kwa kara moRuhungu 1 Sikukutu 1995 pepenuno 19-24 moRuingilisa.