Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

NGEREN U PASEN YIASE YASE

“Nder Nen, Ne Mbapasenkwagh u Tartor ken Tar u Britain!!”

“Nder Nen, Ne Mbapasenkwagh u Tartor ken Tar u Britain!!”

YANGE i ôr mkaanem ma, “Nder Nen, Ne Mbapasenkwagh u Tartor ken Tar u Britain!!” la, sha u taver mbapasenkwagh mba ken tar la ishima u eren tom u hingir torough torough u vea er yô. (Yange i gber mkaanem man ken Informant * u ken uwer u Disemba 1937, mgber u ken London la) Mkaanem mara lu a itinekwagh i kiriki i i kaa ér, “Se Zua a Mvese ken Atô u Anyom Pue Kpishi ga” yô. Peeji u hiihii u Informant la na ibaver i tomshiren, hii ken inyom i 1928 zan zan 1937 la, sha u tesen er mvese va ken atô u anyom pue la kpishi ga yô.

UPANIA NGEE GANDEE?

Lu nyi i na ve mvese kera lu van ken tom u pasen kwagh ken tar u Britain ga? Atôônanongo yange de u eren tom u pasen kwagh la “sha gbashima,” ve kera er kwagh hemba er ve vanden eren ken anyom kpishi a karen ken ijime la ga. Heela tseegh ga, afishi a branci u ken tar u Britain la yange kure ikyaa ér upania er 200 nahan, mba ve lu pasen kwagh sha uharegh mba icaa, mba atôônanongo pasen kwagh her ga la tseegh kpa, vea fatyô u pasen kwagh tseren haregh na. Sha nahan yô, branci la kaa a mba ve soo u eren tom pania la cii ér, haregh kera ngu sha ci u upania mbagenev ga, kpa gema taver ve ishima ér ve yem ken ityar i Yuropa igen ve za er tom pania her. Kwagh er doo yô, upania kpishi maa hii u undun tar u Britain, moughon yemen ken ityar igen er France nahan, shin er ve fa zwa u i lamen hen ijiir i ve yem la cuku tseegh shin ve fa u ga kuaa nahan je kpaa.

“I TAVER VE ISHIMA ÉR VE GEMA PASEN KWAGH SHA GBASHIMA”

Ngeren ugen ken Informant u ken inyom i 1937 la, yange taver mbapasenkwagh ishima ér ve lu a awashima u pasen kwagh ahwa miliôn môm ken inyom i 1938 la. Er lu tom u kiriki ga nahan kpa, aluer mbapasenkwagh na ahwa 15 hanma uwer, upania di na ahwa 110 yô, vea fatyô u eren u a iyolnyoon shio. Shi yange i due a mhen ugen ér iniongo i pasen kwagh i ver ayange a hanma orpasenkwagh nana pase kwagh a na ahwa ataan shi nana hemba nan ishima sha u hiden za sôron ior aikighe, hemban cii je yô, ken atô u kasua yô.

Upania mba tseen asema na ishima ve cii sha tom u pasen kwagh la

Gbenda u i hide i sôr sha u i seer eren tom u pasen kwagh ne doo ior kpishi. Anmgbian u Kwase Hilda Padgett * kaa ér: “Lu afishi a shin itine taver se ishima ér se er tom, u se kpishi u lu vanden saren se ne ye, man ica gba ga je tsô kwagh u injaa due ker.” Anmgbian u Kwase E. F. Wallis di kaa ér: “Mhen u i due a mi u pasen kwagh nan ahwa ataan ken iyange la, yange doo je gande! Ka nyi je yange i lu i hemban nan se msaanyol a u eren Ter tom, nan ahwa ataan ken iyange jimini? Me kaa mer, yange sea pase kwagh sea hide yô, se vôr, kpa i gema i saan se iyol!” Stephen Miller u lu gumor hen shighe ne la kpa, nenge ér gba u una er kwagh torough torough, nahan lumun u eren tom ne. Er ian due yô, soo u eren u. A umbur er iniongo i mbapasenkwagh yange i yem kwaghpasen iyange jimin sha akeke, shi a luun aikighe sha shighe u iceenyolough ve, iniongo ne i wa akaaôron a i kura ken icer la ér, ior ve ungwa yô. Yange ve zende ve pase kwagh sha gbashima a ikpande i i nger akaa a yôôn loho u dedoo sha mi la, shi ve naan ior umagazin sha ugodobi.

Informant shi hide taver anmgbianev asema, kaa ér: “Se soo upania mba tseen asema 1,000.” Yange i due a gbenda u he u pasen kwagh hen haregh, nahan lu u upania vea kera pasen kwagh ve tseegh ga, kpa vea eren tom ne vea atôônanongo imôngo, nahan vea taver atôônanongo ne ishima.” Joyce Ellis umbur nahan ér: “Yange anmgbianev kpishi hii u nengen ér gba u vea er tom pania. Er m lu anyom 13 tseegh hen shighe ne nahan kpa, lu isharen yam u eren pania.” Joyce Ellis yange kure isharen na ne ken uwer u Julai 1940, shighe u lu anyom 15 la. Peter u yange va vôso Joyce la, ungwa mkaanem ma “Nder Nen” la, nahan kwagh ne mgbegha un “hii u henen sha kwagh u tôôn pania.” Ken inyom i 1940, shighe u lu anyom 17 la, a naha ikyekye kuma ukilomita 105, a yem hen geri u Scarborough sha u una za hii tom pania ape i tindi un la yô.

Cyril Johnson vea kwase na Kitty ve lu upania mba ve ver ikyav i dedoo i den ér akaa agen a kar ve yô. Yange ve tee ya ve man ikyav vev sha er vea er tom u pasen kwagh hanma shighe la yô. Cyril de tom u eren la, nahan ken atô u uwer môm ve wa agoyol kuma u vea hii pania. A kaa ér: “Yange se lu a vangertiôr sha kwagh ne je asenge bee. Se er kwagh ne saan saan man a ishima i môm kpaa.”

I VER UYA MBA UPANIA

Iyenge i upania ngi va seer kpishi yô, mbatamen ker igbenda i vea sue upania mba tseen asema mban yô. Ken inyom i 1938 la, Anmgbian Jim Carr, u lu eren tom u zone servant (hegen i yer ér ortamen u sôron atôônanongo) la, er kwagh sha mhen u i due a mi ér, i ver uya ken ugeri sha ci u upania. Yange i taver iniongo i upania ishima ér, ve tsaan ijiir i môm, ve duen ve za pasen kwagh imôngo, sha er a pande inyaregh ki vihin yô. Yange ve za kôr haya hen zege ya ugen hen geri u Sheffield, nahan ortamen nan lu nengen sha mi. Tiônnongo u hen ityônya di gema kohol inyaregh kua ikyav mbi ken iyou sha ci ve. Jim kaa ér: “Hanmaor yange nan er tom kpoghuloo ve kwagh lu nahan ye.” Upania mba tseen asema iorov pue ve lu tsan hen ya la, shi ve lu eren akaa a ken jijingi vough vough. Jim shi kaa ér: “Hanma pepe yô, i time sha ivur i [ayange ayange] la shighe u i tem u yan kwaghyan yô,” cii ve “upania ve mase yemen sha uharegh kposo kposo ken geri u za pasen kwagh ye.”

Upania mba hev seer kpishi ken tar u Britain

Mbapasenkwagh man upania cii yange ve lumun u eren tom u pasen kwagh u i yila ve ér ve va er ne, nahan ken inyom i 1938 la, i zua a ahwa miliôn môm a yange i wa ishima u zuan mi la. Jighilii yô, ibaver i tomshiren i ken Britain la tese ér mvese yange va sha hanma gbenda u pasen kwagh cii. Kwagh ne na yô, iyenge i mbapasenkwagh ken Britain seer nôngo u kuman kwa tar, ken atô u anyom ataan. Er i hide i ver ishima sha tom u pasen kwagh u Tartor yô, kwagh ne taver ior mba Yehova ishima u va nôngon a mbamtaver mba ve va tagher a mi ken anyom a i lu nôngon ityav la.

Nyian ne, mbaeren pania ken Britain hide mba seer, er ityav mbi Aôndo mbi Armagedon la mbi zulum ne. Ken anyom pue a a sember karen ne, iyenge i upania za hemen u seer, nahan ken uwer u Oktoba 2015 la, ve lu iorov 13,224. Upania mban fa wang ér, tom u pasen kwagh hanma shighe la, ka gbenda u hemban doon cii u vea er kwagh ken uma yô.

^ par. 3 Yange shighe kar yô, i gema yilan Informant ér Tom Wase ú Tartor.

^ par. 8 I nger kwagh u uma u Anmgbian u Kwase Padgett ken Iyoukura i ken zwa Buter i Oktoba 1, 1995, peeji 19-24 la.