LEXI a ku ri xikombelo xa xihatla lexi nga lo tlangandla: “Vahuweleri Va Mfumo Va Le Britain—Hisekani!!” (Informant, * ya December 1937, ya le London) Xihlokwana lexi tlhontlhaka mianakanyo xa nkandziyiso lowu xi te: “A Ku Vanga Ni Nhluvuko Eka Malembe Ya Khume Lama Hundzeke.” Xiviko xa ntirho wa ku chumayela lexi nga eka tluka ro sungula eka nkandziyiso lowu xa ku sukela hi 1928 ku fika hi 1937 xi kombise leswaku hakunene a ku va nga ni nhluvuko.

I yini lexi endleke leswaku ku nga ha vi na nhluvuko ensin’wini ya Britain? Hikuva ku ringana nkarhi wo leha mavandlha a ma nga ha hiseki. Ku engetela kwalaho, rhavi ri endle xiboho xa leswaku nsimu leyi nga kona yi tirhiwa hi maphayona ya 200 ntsena tanihi leswi a yi ri yitsongo. Naswona maphayona wolowo a ma tirha ensin’wini leyi nga aviwangiki ma ri woxe hayi ni vandlha. Hikwalaho, rhavi ri byele vamakwerhu lava a va lava ku phayona leswaku se ku ni nhlayo leyi eneleke ya maphayona eBritain lerova a ku nga ha laveki man’wana. Kutani ri va khutaze ku ya phayona ematikweni man’wana. Xisweswo, maphayona yo tala ma rhurhe eBritain leswaku ma ya phayona ematikweni yo fana na Furwa hambileswi a ma nga ri tivi ririmi ra kwalaho.

Xihloko xa Informant ya 1937 xi khutaze vamakwerhu ku tikarhatela ku fikelela pakani ya ku tirha tiawara ta 1 000 000 hi lembe ra 1938. Pakani leyi a yi ta fikeleriwa ntsena loko vahuweleri va tikarhatela ku tirha tiawara ta 15 hi n’hweti kasi maphayona ma tirha tiawara ta 110. Kasi xiringanyeto xin’wana a ku ri ku tirha tiawara ta ntlhanu hi masiku yo karhi ni ku endla maendzo yo vuyela ngopfungopfu ni madyambu exikarhi ka vhiki.

Xikhutazo lexi, xi tsakise vamakwerhu vo tala. Hilda Padgett * u ri: “Huvo leyi fumaka yi hi khutazile tanihi leswi vo tala va hina a hi lava ku khutaziwa, naswona a swi tekanga nkarhi leswaku ku va ni vuyelo lebyinene.” Makwerhu wa Xisati E. F. Wallis u te: “Xiringanyeto xo tirha tiawara ta ntlhanu hi masiku yo karhi xi tirhile! A ku na xo tsakisa ku tlula ku heta nkarhi wo tala ensin’wini u tirhela Xikwembu. . . . A hi vuya ensin’wini hi karhele kambe a hi tsakile.” Stephen Miller loyi a ha ri ntsongo na yena u swi xiyile leswaku i swa xihatla ku teka goza naswona u endle hilaha a va khutaziwa ha kona. A lava ku phayona a ha pfulekeriwe hi nkarhi. U tsundzuka minkarhi leyi a va famba hi swikanyakanya va chumayela siku hinkwaro hi mintlawa kasi hi ximumu va tlangela vanhu tinkulumo leti rhekhodiweke. Va katseke eka matsima yo macha va khome makhadibodo yo chumayela ha wona ni ku fambisela vanhu timagazini exitarateni.

Informant leyi yi tlhele yi ku: “Ku laveka vuthu ra maphayona ya 1 000.” Leswi a swi vula leswaku maphayona a ma nga ha ta tirha ma ri woxe kambe a ma ta tirha ni vandlha ma ri seketela ni ku ri khutaza. Joyce Ellis u ri: “Vamakwerhu vo tala va xiye leswaku  a va fanele va phayona. Hambileswi a ndzi ri ni malembe ya 13 na mina a ndzi lava ku phayona.” Joyce u fikelele pakani yakwe hi July 1940, loko a ri ni malembe ya 15. Peter loyi hi ku famba ka nkarhi a veke nuna wakwe na yena u khutazekile laha a nga sungula ku “ehleketa hi ku phayona.” Hi June 1940, loko a ri ni malembe ya 17, u fambe tikhilomitara ta 105 hi xikanyakanya a ya eScarborough leswaku a ya phayona kona.

Cyril na Kitty Johnson na vona va titsone swo karhi leswaku va phayona. Va xavise kaya ra vona ni nhundzu leswaku va ta kota ku tihanyisa loko va phayona. Cyril u tshike ntirho naswona ku nga si hela ni n’hweti se a va lungheke ku phayona. Cyril u ri: “A hi tiyiseka hi xiboho lexi hi xi endleke. Hi endle hinkwaswo leswi hi mbilu hinkwayo naswona hi tsakile.”

Loko nhlayo ya maphayona yi ya yi andza, vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri va lave tindlela leti va nga pfunaka maphayona lawa ha tona lama andzaka. Hi 1938, Jim Carr loyi a ri nandza wa xifundzha (loyi sweswi a vuriwaka mulanguteri wa muganga) u landzelele nkongomiso wa ku endlela maphayona ndhawu yo tshama emadorobeni. Maphayona ma khutaziwe ku tshama hi mintlawa ni ku chumayela swin’we leswaku swi ta olovela vamakwerhu ku va khathalela hi tlhelo ra timali. Maphayona a ma tshama endlwini leyikulu leyi a yi languteriwa hi makwerhu wo karhi eSheffield. Vandlha ra kwalaho ri nyikele hi mali ni nhundzu. Jim u ri: “Vanhu hinkwavo va hoxe xandla leswaku swilo swi famba kahle.” A ku tshama maphayona ya khume endlwini yoleyo, naswona a ma tikarhatela ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. “Mixo wun’wana ni wun’wana a ma hlaya ndzimana ya siku naswona siku ni siku a ma ya chumayela etindhawini to hambanahambana.”

Vahuweleri ni maphayona na vona va endle hilaha va khutaziweke ha kona leswaku va fikelela pakani ya ku tirha tiawara ta 1 000 000 hi 1938. Swiviko swi kombisa leswaku ku ve ni ku andza entirhweni wa nsimu. Endzhaku ka malembe ya ntlhanu, nhlayo ya vahuweleri va le Britain yi andze kanharhu. Matshalatshala lama endliweke yo andzisa ntirho wo chumayela ma tiyise vanhu va Yehovha leswaku va kota ku langutana ni nkarhi wo tika eka malembe ya nyimpi lawa a ma ta landzela.

Namuntlha, nhlayo ya maphayona ya le Britain yi le ku andzeni tanihi leswi nyimpi ya Xikwembu ya Armagedoni yi nga kwala nyongeni. Nhlayo ya maphayona yi fikelele nhlohlorhi leyintshwa eka malembe ya khume lama hundzeke laha hi October 2015 ku veke ni maphayona ya 13 224. Maphayona lawa ma swi tiva kahle leswaku a ku na ndlela yin’wana yo antswa ku tlula ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo.