Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Pousehlahte Kangoange Emenemen Rahn Koaros

Pousehlahte Kangoange Emenemen Rahn Koaros

“Koasoiong aramas pwukat, ma mie rohng me kumwa kak kakehlakahkin kiht.”​—WIEWIA 13:15.

KOUL KAN: 53, 45

1, 2. Dahme kahrehda e kesempwal en kangoange meteikan?

 CRISTINA, me sounpar 18, [1] nda: “Ei pahpa nohno sohte kin kangoange ie, ahpw pak tohto ira kin kauwe ie. Dahme ira kin nda kak uhdahn kamedek. Ira nda me I soakoahiek oh I sohte pahn koahiekla, oh me I mworourou. Eri I kin kalapw sengiseng oh sohte men koasoiong ira. I pehm me sohte katepei.” Mour kak uhdahn apwal ma meteikan sohte kin kangoange kitail!

2 Ni pali teio, medewehla ia uwen laud en atail kak sewese meteikan ni atail kin kangoange irail. Rubén nda: “Erein sounpar tohto I kin pelipelian pepehm me sohte katepei. Ahpw ehu pak, I iang emen elder kalohk oh e kilang me I nsensuwed rahno. E rong kanahieng ni ei kasalehda ei pepehm kan. Ih eri katamankihong ie duwen kamwahu me I kin wiewia. E pil katamankihong ie mahsen en Sises ko me emenemen kitail kesempwalsang menpihr tohto. I kin kalapw tamanda iren Paipelo, oh lel met e kin sairte ei mohngiong. Dahme eldero nda uhdahn wekidala ei madamadau.”​—Mad. 10:31.

3. (a) Dahme wahnpoaron Pohl nda me pid kangoange meteikan? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

3 Paipel mahsanih me kitail anahne kaukaule kangoange emenemen. Wahnpoaron Pohl ntinglahng Kristian en Ipru ko: “Riei . . . ko, kumwail mwasahn pwe emen kumwail dehr nan kapehd suwedla oh seupwosonla, oh kahrehda eh pahn sohpeisang Koht ieias. Eri, . . . kumwail en sawaspene [“kangoange emenemen,” NW] rahn koaros.” Pohl kawehwehda dahme kahrehda: “Pwe dihp dehr widingeikumwaildi oh kakeptakaikumwailla.” (Ipru 3:12, 13) Medewehla ia uwen eh kansenamwahu ni emen eh kin kangoange iuk. Eri, kahrepe dah kan me kitail ahneki pwehn kangoange riatail Kristian kan? Dahme kitail kak sukuhlkihsang mwomwen Siohwa, Sises, oh Pohl arail kin kangoange meteikan? Oh ni ahl dah me kitail kak kangoange emenemen? Kitail pahn koasoiapene peidek pwukat.

KITAIL KOAROS ANAHNE KANGOANG

4. Ihs me anahne kangoang? Dahme kahrehda pali laud en aramas akan rahnwet sohte kin kangoange meteikan?

4 Kitail koaros anahne kangoang. Ahpw mehlel, pahpa nohno kan anahne kangoange neirail seri kan. Sounpadahk men me ede Timothy Evans koasoia me seri kan kin “anahne kangoang duwehte tuhke kan ar kin anahne pihl.” E pil nda: “Ni seri men eh ale kangoang, e kin pehm me aramas kin perenki ih oh mie katepe.” Ahpw pwehki kitail mi ni “imwin rahn akan,” aramas tohto kin roporop oh pil “sempoak.” (2 Tim. 3:1-5) Ekei pahpa nohno sohte kin kangoange neirail seri kan pwehki pein arail pahpa nohno sohte kin kangoange irail. Me laud kan pil anahne kangoang, ahpw met sohte kin kalapw wiawi. Karasepe, aramas tohto kin kaulimki me dene sohte me kin kapingahkin irail arail doadoahk.

5. Ia duwen atail kak kangoange meteikan?

5 Kitail kak kangoange meteikan ni atail kapingahkin irail arail wiahda mehkot mwahu. Kitail pil kak kangoange meteikan ni atail kin ndaiong irail me re ahneki irair kaselel kan, oh pil sang ni atail kin kamweitirailla ni ahnsou me irail nsensuwed de mworus. (1 Des. 5:14) Pwehki kitail kin kalapw mi rehn riatail Kristian kan, mie ahnsou mwahu tohto en kangoange irail. (Wadek Eklesiasdes 4:9, 10.) Eri pein idek rehmw: ‘I kin padahkihong meteikan dahme kahrehda I kesempwalki oh poakohng irail? I kin wia met ahnsou koaros me I kak?’ Medewehla dahme Paipel mahsanih: “Meid kaperen diar mahsen pwung ni ahnsou me konehng!”—Lep. Pad. 15:23.

6. Dahme kahrehda Sehdan men kamworusehla sapwellimen Koht aramas akan? Menlau kihda ehu karasaras duwen eh song en wia met.

6 Lepin Padahk 24:10 mahsanih: “Ma ke me luwet ni ahnsou apwal, ke me uhdahn lamalam luwet.” Sehdan ese me ma e kamworusekitailla, e kak kaluwetala atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. E song en kamworusehla Sohp sang ni eh kahrehiong lokolok laud. Ahpw dahme e kasik en wiawi sohte pweida. Sohp kolokolete eh loalopwoatohng Siohwa. (Sohp 2:3; 22:3; 27:5) Kitail pil kak pelianda Sehdan oh tehk mwahu me Sehdan en dehr pweida. Ma kitail pousehlahte kangoange tohn atail peneinei oh pil riatail Kristian kan nan mwomwohdiso, kitail kak sewese emenemen en peren oh mihmi karanih Siohwa.

MEHN KAHLEMENG KAN ME KITAIL KAK ALASANG

7, 8. (a) Ia duwen Siohwa eh kin ketin kangoange aramas akan? (b) Ia duwen pahpa nohno kan ar kak alasang sapwellimen Siohwa mehn kahlemeng? (Menlau kilang tepin kilel.)

7 Siohwa kin ketin kangoange aramas akan. Sounmelkahkao ntingihedi: “KAUN-O kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr; oh kin ketin doarehla irail kan me kin sohla ar koapworopwor.” (Mel. 34:18) Ni ahnsou me soukohp Seremaia masepwehkada oh mworusala, Siohwa ketin inoukihda me e pahn ketin sewese. (Ser. 1:6-10) Siohwa ketin poaronehla tohnleng men pwehn kakehlakahda soukohp Daniel me mahlahr. Tohnlengo padahkihong Daniel me Koht ketin “poakohng” ih. (Dan. 10:8, 11, 18, 19) Ia duwe, ke kak kangoange riomw Kristian kan ni ahlohte, pil iangahki pioneer kan oh me mah kan me solahr kak kalohk ni uwen me re kin wia mahso?

8 Mendahki Siohwa oh Sises kin ketin doadoahkpene erein sounpar tohto, Siohwa mwahngih me e anahnehte ketin kangoange sapwellime Ohlo ni ahnsou me Sises ketiket sampah. Sises rong Semeo eh ketin mahsen sang nanleng ahnsou me e tepida kalohk oh pil ni kaimwiseklahn pahr me e mi sampah. Ni ahnsou ko, Siohwa ketin kasalehda me Sises iei sapwellime Ohl kompoakeo me e kin ketin kupwurperenki. (Mad. 3:17; 17:5) Sises uhdahn kehlailda ni eh rong Semeo mahsanih me e kin ketin poakohng oh pohlki ih. Mwuhr, ni pwohngo mwohn Sises eh pwoula, e uhdahn ketin pwunodada kowahlap. Siohwa ketin kangoange ih sang ni eh ketin poaronehdo tohnleng men en kakehlakahda oh kansenamwahwih. (Luk 22:43) Pahpa nohno kan, kumwail kak alasang sapwellimen Siohwa mehn kahlemeng sang ni amwail kin kaukaule kangoange noumwail seri kan. Kapinga irail ni ahnsou me re kin wia me mwahu. Oh ni arail kin lelohng kasongosong nan sukuhl, wia uwen amwail kak en kakehlaka oh sewese irail en dadaurete.

9. Dahme kitail kak sukuhlkihsang sapwellimen Sises wiewia ong sapwellime wahnpoaron ko?

9 Sises pil ketikihda mehn kahlemeng mwahu me kitail en alasang. Ni pwohngo mwohn eh pwoula, Sises ketin widen patehnehn wahnpoaron ko oh mahsanihong irail duwen kesempwalpen arail en aktikitik. Ahpw re aklapalap oh akamaiki ihs me keieu lapalap, oh Piter suweiki me e pahn idawehnte Sises. (Luk 22:24, 33, 34) Ahpw Sises sohte ketin tetehkte arail sapwung kan. E ketin kapingahkin irail arail kolokolte arail loalopwoatohng ih. E ketin inoukihda me re pahn wia doadoahk me laudsang dahme e ketin wia, oh e kamehlelehiong irail me Siohwa ketin poakohng irail. (Luk 22:28; Sohn 14:12; 16:27) Kitail kak pein idek rehtail, ‘I kin alasang Sises oh kapingahki meteikan arail irair mwahu kan oh sohte kin tetehk arail sapwung kan?’

10, 11. Ia duwen Pohl eh kangoange rie Kristian kan, oh dahme e men wia?

10 Wahnpoaron Pohl kin kalapw nda soahng mwahu kan duwen rie Kristian kan. Sounpar tohto e kin iang ekei irail seiloak oh e esehla mwahu irail, ahpw e sohte ntingihedi duwen sapwung kan me re wiahda. E kin kapinga irail. Karasepe, Pohl nda me Timoty wia nah “seri kompoake mehlel, oh loalopwoat rehn atail Kaun” oh e kamehlele me Timoty pahn apwalihala anahn en meteikan. (1 Kor. 4:17; Pil. 2:19, 20) Pohl kapinga Taitus ong mwomwohdisohn Korint ni eh nda “iengei oh sawasepei me kin iang ie doadoahk en sewesei kumwail.” (2 Kor. 8:23) Timoty oh Taitus inenen kehlailda ni ara esehda dahme Pohl medewehkin ira!

11 Pohl oh kompoakepah Parnapas mendahkihla ara mour pwehn kangoange riara Kristian ko. Karasepe, ira koaros ese me aramas tohto nan kahnimw en Listra men kemehla ira. Ahpw, ira pwurala wasao pwehn kangoange tohnpadahk kapw kan oh sewese irail en kolokolte arail lelepek ong Siohwa. (Wiewia 14:19-22) Mwuhr, nan Episos, Pohl lelohng irair keper sang pokon ehu me lingeringer pah, ahpw e mi mwo erein ahnsou me konehng pwehn kangoange rie Kristian ko. Wiewia 20:1, 2 mahsanih: “Pohl ahpw ekerpene me pwoson kan, oh wiahiong irail koasoi en kakehlahda nan kapehdirail kan oh rahnmwahwihirailla. E ahpw mwesellahng Masedonia. E kotehla sahpw akan oh koangngoangehki aramas akan padahk tohtohie. Mwuri, e ahpw kohdo Akaia.”

KANGOANGE EMENEMEN

12. Dahme kahrehda e mwahu kitail en towehda mihting kan?

12 Siohwa ketin kupwurki dahme keieu mwahu ong kitail. Ihme kahrehda e ketin mahsanihong kitail en kin kaukaule tuhpene. Ni atail mihting kan, kitail kin sukuhlki duwen ih oh kangoange emenemen. (1 Kor. 14:31; wadek Ipru 10:24, 25.) Cristina, me kitail koasoia mwoweo, nda: “Dahme I kin keieu perenki ni mihting kan iei limpoak oh kangoang me I kin alehdi. Ekei pak I kin mworus ni ei kin lella ni Wasahn Kaudok. Ahpw sister kan kin kohdo rehi, pwoaleiehdi, oh nda me I kaselel. Re kin ndaiong ie me re poakepoake ie oh perenki kilang ei kin kekeirda mwahu nan padahk mehlel. Arail kangoange ie kin uhdahn kansenamwahwihehla!” Ia uwen eh kesempwal me emenemen kitail en kangoange meteikan!​—Rom 1:11, 12.

13. Dahme kahrehda irail kan me kin papah Siohwa erein sounpar tohto anahne ale kangoang?

13 Irail kan me kin papah Siohwa erein sounpar tohto pil anahne ale kangoang. Medewehla Sosua. Ni ahnsou me mehn Israel ko pahn kereniong pedolong nan Sapwen Inowo, Siohwa ketin pilada Sosua en kahluwa irail. Ahpw Siohwa ketin mahsanihong Moses en kangoange mendahki Sosua papahki Siohwa erein sounpar tohto. Siohwa mahsanih: “Kaweidki Sosua dahme eh pahn wia. Kakehlahda kapehde, pwe e pahn kahluwa aramas akan pwe re en kolahng kousoanla nan sahpw me ke kilikilang en.” (Deud. 3:27, 28) Sosua anahne ale kangoang pwehki mwuhr wehin Israel pahn wia mahwen tohto, oh pil sohte pahn kana nan ekei mahwen ko. (Sos. 7:1-9) Rahnwet, kitail kak kangoange elder kan oh sounapwalih kan me kin seiloak me kin doadoahk laud pwehn apwalih sapwellimen Koht aramas akan. (Wadek 1 Deselonika 5:12, 13.) Emen sounapwalih me kin seiloak nda: “Ekei pak riat Kristian kan kin kihong kiht kisinlikou me kasalehda arail kalahngan oh nda ia uwen arail perenki at mwemweitla rehrail. Se kin nekidala kisinlikou pwukat oh kin wadek ahnsou me se kin nsensuwed. Kisinlikou pwukat wia mehn kangoang laud ong kiht.”

Kitail kin sewese neitail seri kan en karanihala Siohwa ni atail kangoange irail ni limpoak (Menlau kilang parakrap 14)

14. Dahme kasalehda me en kapinga oh kangoange emen wia ahl mwahu kei ni atail kin kaweid emen?

14 Ehu pak, wahnpoaron Pohl anahne kaweid Kristian kan nan Korint. Pohl kapinga irail ni arail kapwaiada kaweido. (2 Kor. 7:8-11) Dahme e ndaiong irail kakehlairailda en pousehlahte wiewia dahme pwung. Rahnwet, elder kan oh pil pahpa nohno kan kak alasang ahn Pohl mehn kahlemeng. Andreas, me naineki seri riemen, nda: “Lokaiahn kangoang kin sewese kekeirdahn seri kan nan arail nanpwungmwahu rehn Siohwa oh arail pepehm. Mendahki neitail seri kan ese dahme pwung, atail kin kaukaule kangoange irail kin kahrehiong irail en wiahkihla elen mour ehu en wiewia dahme pwung.”

DAHME KAK SEWESEIUK EN KANGOANGE METEIKAN

15. Ia ehu ahl me kitail kak kangoange meteikan?

15 Ndaiong riomw Kristian kan ia uwen omw kalahnganki arail nannanti oh pil arail irair kaselel kan. (2 Kron. 16:9; Sohp 1:8) Ma kitail wia met, kitail kin alasang Siohwa oh Sises. Ira kin ketin kesempwalki soahng koaros me kitail wiahiong ira, mehnda ma kitail sohte kak wia laudsang dahme kitail men wia. (Wadek Luk 21:1-4; 2 Korint 8:12.) Karasepe, kitail ese me e kin apwal ong riatail me mahlahr kan en iang towehda mihting oh kaukaule iang kalohk. Kitail kin kangoange oh kapingahki irail soahng koaros me re wia?

16. Iahd me kitail kak kangoange meteikan?

16 Kangoange meteikan ahnsou koaros me ke kak. Ahnsou koaros me ke kilang emen wiahda mehkot mwahu, kapinga ih. Ni Pohl oh Parnapas ara mi Andiok nan Pisidia, irail me apwalih sinakokeo ndaiong ira: “Riat akan, se men lukei kumwa en koasoiong aramas pwukat, ma mie rohng me kumwa kak kakehlakahkin kiht.” Pohl doadoahngki ahnsou mwahwo en kangoange aramas ako. (Wiewia 13:13-16, 42-44) Ni atail kin kangoange meteikan, irail pahn pil uhdahn kangoange kitail.​—Lep. Pad. 11:25.

17. Ia ahl me keieu mwahu en kapinga meteikan?

17 Kasalehda ire kei ni mehlel. Ni Sises eh ketin kapinga Kristian ko nan Daiadaira, e ketin kasalehda ire kei ni mehlel oh kawehwehda soahng mwahu kan me re wiahda. (Wadek Kaudiahl 2:18, 19.) Ia duwen atail kak alasang ih? Ele kitail kak kapingahki nohno kiripw men mwomwen eh kin apwalih nah seri ko mendahki met uhdahn apwal. De ma kowe emen pahpa de nohno, ke kak kapinga noumw seri kan pwehki arail kin nannanti en papah Siohwa. Kawehwehiong irail soahng mwahu kan me ke kilang rehrail. Ma kitail kin kasalehda ire kei ni mehlel ni atail kangoange meteikan, irail pahn ese me dahme kitail nda kin kohsang nan mohngiongitail.

18, 19. Ia duwen atail kak sewese emenemen en karanih Siohwa?

18 Siohwa sohte pahn pein mahsanihong kitail en kangoange emen duwehte eh ketin mahsaniong Moses en kangoange oh kakehlaka Sosua. Ahpw, e pahn kupwurperenki ni eh mahsanihada atail kin nannanti en kangoange meteikan. (Lep. Pad. 19:17; Ipru 12:12) Karasepe, ni emen brother eh wia kapahrek ong wehipokon nan atail mwomwohdiso, kitail kak ndaiong dahme kitail perenki nan eh padahko. Mwein dahme e nda sewese kitail en powehdi kahpwal ehu de wehwehkihla iren Paipel ehu. Emen sister ntinglahng brother men me wia padahk ehu: “Mendahki kita koasoipene erein ahnsoukiste, ke kilang uwen ei nsensuwed, oh ke kansenamwahwih oh kakehlakahda ie. I men ken ese me ni omw kin koasoi ni ahl kadek wet, pohn wasa me ke padahko oh pil ong ie, I pehm me met wia kisakis ehu sang rehn Siohwa.”

19 Kitail pahn kak sewese emenemen en karanih Siohwa ma kitail idawehn ahn Pohl kaweido: “Kumwail kakehlakahda emenemen kumwail, oh sawaspene, duwen me kumwail wiewia ahnsou wet.” (1 Des. 5:11) Ma kitail kin kangoange emenemen rahn koaros, kitail pahn uhdahn kaperenda Siohwa!

^ [1] (parakrap 1) Ekei ahd kan me pwarada wasaht kaidehn uhdahn adarail.