ALEGE ti vorongo nzapa ti yâ ti dunia kue, na tapande Eglize Catholique ti Rome, a-eglize Orthodoxe nde nde, aBouddhiste nga na ambeni eglize ni, a hunda na akota zo ti nzapa ti ala ti tene ala duti kumbamba. Na mbeni mbage, mingi ti azo abâ so sarango tongaso asara si azo akiri abungbi koli na wali kirikiri so même akota zo ti a-eglize kue ayeke sara ni.

Ye oko, a yeke na lege ni ti hunda wala eskê Bible la ahunda na aChrétien ti ngbâ gï kumbamba? Ti kiri tënë na hunda so, zia e bâ wala sarango ye ni so abâ gigi tongana nyen, amaï tongana nyen nga bango ndo ti Nzapa na ndö ni ayeke so wa.

Mbeni buku (Encyclopædia Britannica) afa so dutingo kumbamba aye ti sara tënë ti “zo so asara mariage ape, so ayeke gï koli wala wali ape. A yeke ye so a hunda na akota zo ti eglize wala na azo so amû terê ti ala kue na Nzapa ti sara la.” Na peko ti mbeni fango tënë so a fa na Eglize ti Rome na ngu 2006, Pape Benedict XVI atingbi tënë ti dutingo kumbamba “na ngobo ti ngoi so ayeke lani nduru na ngoi ti abazengele.”

Me, dutingo kumbamba ayeke pëpe mbeni ngobo ti vorongo ti akozo Chrétien. Ni la, bazengele Paul so ayeke lani na ngoi ti akozo Chrétien, agboto mê ti amba ti lo Chrétien na ndö ti azo so ayeke “dengi mê na atënë ti handango zo so alondo na ayingo” nga so ayeke “ke na azo ti sara mariage”.—1 Timothée 4:1-3.

A yeke lani na popo ti ngu 100 ti si na ngu 200 tongaso la ngobo ti dutingo kumbamba akomanse ti lï na yâ ti eglize ti “aChrétien” so ayeke na mbage ti Est. Mbeni buku (Celibacy and Religious Traditions), atene so, “tënë ni so ague oko na mbela so abâ gigi lani na kodro-togbia ti Rome.”

Na yâ ti angu ngbangbo mingi so aga na pekoni, azo so a-iri ala akota zo ti nzapa ayeda na tënë ti dutingo kumbamba. Ala pensé so ayeke sioni mingi ti  tene mbeni kota zo ti nzapa abungbi koli na wali. Me, mbeni buku (Encyclopædia Britannica), atene so “na peko ti ngu 901 ti si na ngu 1000 tongaso, gbâ ti aprêtre nga même na ambeni évêque ayeke na awali.”

A forcé azo ti ngbâ ti duti kumbamba na ngoi ti kota bunbgi ti Latran so asara ni na Rome na ngu 1123 ti si na ngu 1139 tongaso, nga mara ti sarango ye ni so angbâ na yâ ti Eglize Catholique ti Rome même juska laso. Ni la, eglize aye si aprêtre asara mariage ape si lo bata ngangu na ndö ti ala nga na nginza ti ala, tongaso si ala mû mosoro ti eglize ni na amolenge ti ala ape.

A fa bango ndo ti Nzapa polele na ndö ti tënë ti dutingo kumbamba na yâ ti Tënë ti lo, Bible. Na yâ ni e wara tënë ti Jésus so lo tene na ndö ti azo so angbâ ti duti kumbamba tongana lo, “ndali ti Royaume ti yayu.” (Matthieu 19:12). Ti gue oko na tënë ni so, bazengele Paul nga kue asara tënë na ndö ti aChrétien so asoro ti mû tapande ti lo ti duti kumbamba “ndali ti nzoni tënë”.—1 aCorinthien 7:37, 38; 9:23.

Me, Jésus na Paul alu pëpe mbeni ndia na aChrétien ti ngbâ gï kumbamba. Jésus atene so ti duti kumbamba ayeke mbeni “matabisi” so ayeke adisciple ti lo kue la ayeke na ni ape. Na ngoi so Paul asara tënë na ndö ti “ala so ade ti sara mariage lâ oko pëpe,” lo tene polele lo tene: “Mbi yeke na mbeni ndia ti Seigneur ti fa na ala pëpe, me mbi fa na ala bango ndo ti mbi.”—Matthieu 19:11; 1 aCorinthien 7:25, kete tënë na gbe ni.

Na ndö ni, Bible afa so mingi ti akozo Chrétien, so na popo ni a yeke wara bazengele Pierre, a yeke azo so asara mariage (Matthieu 8:14; Marc 1:29-31; 1 aCorinthien 9:5). Ni la, na ndö ti tënë ti lango-sioni so amû ndo mingi na kodro ti Rome, Paul atene tongana mbeni Chrétien so asara mariage awe si aye ti ga ancien alingbi lo duti zo so ayeke “koli ti wali oko” nga so “amolenge ti lo ayeke woko terê na gbe ti lo”.—1 Timothée 3:2, 4.

A yeke pëpe akoli na awali so asara mariage awe si ake ti bungbi koli na wali la ayeke akumbamba. Bible afa polele so “koli [adoit ti mû] ye ti wali ti lo na lo”. Nga, alingbi koli na wali ‘agbanzi terê ti ala na popo ti ala pëpe’ na ngoi so ala ye ti bungbi koli na wali (1 aCorinthien 7:3-5). A yeke polele so, ti duti kumbamba ayeke pëpe ye so Nzapa la ahunda, wala ayeke pëpe mbeni ndia so a lu ni ndali ti aChrétien.

Tongana dutingo kumbamba ayeke pëpe mbeni ndia, ka ngbanga ti nyen Jésus na Paul atene nzoni tënë ti dutingo kumbamba? Ngbanga ti so ti duti kumbamba alingbi ti sara si mbeni zo awara lege ti fa nzoni tënë na amba ti lo. Azo so ayeke akumbamba alingbi ti sara aye mingi, teti so ala yeke gi bê mingi ape tongana ti so ayeke si ka na azo so asara mariage awe.—1 aCorinthien 7:32-35.

Bâ tapande ti David, so amû desizion ti zia kua ti lo so lo wara nginza dä nzoni mingi na Mexico ti gue na mbeni kete kodro na Costa Rica ti manda Bible na azo. So David ayeke kumbamba so la amû lege na lo ti sara tongaso so? Lo tene: “Na nda ni, a yeke kete ye ape ti sara kodro na mbeni ndo so ngobo ti azo ni ayeke nde nga dutingo ti ala ayeke nde, me so mbi yeke gï mbi oko so, ti changé dutingo ti mbi alingbi na dutingo ti azo ti ndo ni ayeke ngangu na mbi ape.”

Claudia, mbeni ita wali so ague ti fa tënë na ndo so bezoin ti awafango tënë ayeke dä, atene: “Kusala so mbi yeke sara ndali ti Nzapa anzere na mbi mingi. Mabe ti mbi nga na songo so mbi yeke na ni na Nzapa akpengba tongana mbi bâ so lo bâ lege ti mbi.”

Dutingo kumbamba ayeke pëpe mbeni ye so ane zo nengo. Claudia akiri atene: “Tënë ayeke dä ape. Atâa mo sara mariage awe wala mo yeke kumbamba, mo yeke duti na ngia tongana mo sara ye kue so mo peut ti sara ndali ti Jéhovah Nzapa.”—Psaume 119:1, 2.