Ach sipwe kútta eú liffang epwe kon múrinné ngeni emén, esap ina eú mettóch mi mecheres. Pwal och, aúchean eú liffang a lóngólóng wóón ewe chón angei ewe liffang. Me met mi kon aúchea me ren emén chón angei ewe liffang, neman esap léllé ngeni meefien pwal emén.

Áwewe chék, emén sáráfé eli a meefi pwe ekkewe fférúfé cell phone, tablet, computer me metakkan ina liffang mi kon múrinné. Nge ren emén mi mwukóló neman epwe aúchea me lón letipan eú liffang áwewe chék ren och mettóch a álemwiri seni an famili. Nge lón ekkóch fénú ewe liffang ekkewe kúkkún me watte ra efich ina ewe mettóch moni, pún a atufichiir le néúnéú fán iten ese lifilifil met ra mochen.

Inaamwo ika a weires, nge chókkewe mi chúngú aramas ra sópweló le kúkkútta liffang mi kon múrinné fán iten emén mi aúchea. Neman esap iteitan epwe tufich kútten ena sókkun liffang, nge chechchemeni ekkóch mettóch ra tongeni ámúrinnééló ach liffang. Sipwe ekieki ekkeei rúáánú kapasen emmwen ra tongeni álisatá pwapwaan ewe emén sia liffang ngeni.

Mochenin ewe chón angei liffang. Emén mwán lón Belfast, Efengin Ireland, a ekieki pwe liffangan we pasiken sein kitir atun an 10 are 11 ierin, mi kon múrinné seni meinisin. Pwata? A apasa: “Pún ina met ú wesen mochen.” Alon na a ánneta pwe met aramas ra mochen ina lóngólóngun ika repwe aúcheani ewe liffang are resap. Ina popun kopwe ekieki usun ewe aramas ka mochen liffang ngeni. Achocho le esilla met eli a aúcheani, pún minne ewe aramas a aúcheani lap ngeni ina met epwe pwal mochen. Áwewe chék, ekkewe sam me in chinnap ra kan aúcheani ar kunou ngeni chón ar famili. Neman ra mochen kúna néúr kewe me néún néúr kewe fán tepetep ika mi tufich. Án eú famili ló vacation fitifengen me semer kewe me iner chinnap, eli ina met ekkena chinnap ra kon aúcheani lap seni pwal ekkóch liffang.

Ren óm kopwe silei met emén a wesewesen mochen, a lamot kopwe aúselingéch. Iei án Paipel pesepes ngenikich: “Müttir ngeni rong, mang ngeni kapas.” (James 1:19) Atun ka kan akkapwóróus iteiten rán ngeni chiechiom kewe are chón óm famili,  aúselingéch pwe kopwe esilla met ra sani me met rese sani. Iwe neman ka tongeni sileéchú menni liffang repwe pwapwaiti.

Án ewe chón angei liffang osupwang. Neman ewe chón angei ewe liffang a fókkun aúcheani ikaamwo ese watte pún a ataweei an osupwang. Nge ifa usun kopwe silei met ewe emén a osupwangan?

Ewe alemecheres, ina ach sipwe kapas eis ika met ewe emén a osupwangan are met a mochen. Iwe nge, chómmóng chón liffang ra meefi pwe a angawaló ar pwapwaan liffang, ina pwata ra kon sani repwe chék ámáirúi ewe repwe liffang ngeni ren ewe liffang mi fókkun fich ngeni. Pwal och, atun ekkóch aramas ra kinamwe le fós usun minne ra sani are minne rese sani, lape ngeni rese fósun ar kewe osupwang.

Ina minne, kopwe nennengeniéchú me fókkun áfánniéchú nónnómun ewe aramas. Met, i emén sáráfé, emén a mwukóló, lipich, mi pwúpwúlú, a mu seni pwúlúwan, a má seni pwúlúwan, i mi akkangang, are a retire? Ekieki met sókkun liffang neman a wesewesen fich ngeni osupwangen ena emén.

Ren ach sipwe mirititiéchú met ewe emén sipwe liffang ngeni a osupwangan, fós ngeni ekkewe ekkóch mi fen piin eáni ena esin nónnómun manaw. Neman repwe erenuk ekkewe mettóch a wesewesen osupwangan lape ngeni ekkewe ekkóch rese silei. Iwe pokiten ena, eli ka tongeni liffang ngeni och mettóch mi atufichi osupwangan nge ekkewe ekkóch rese mwo fen ekieki usun.

Fansoun. Ewe Paipel a erá: “Eman aramas a pwapwa, lupwen a sileöchü mine epwe apasa, sokun kapas mi fichiti eu me eu fansoun.” (Än Salomon Fos 15:23) Ei wokisin a affata pwe fansoun ach erá och fós a fókkun watte lamotan. Pwal ina chék usun ren ach féffér. Ekkewe kapas sia apasa lón fansoun mi fich ra fókkun apwapwaai ewe chón aúseling, pwal ina usun eú liffang sia eáni lón fansoun mi fich are lón fansoun mi pwúng a tongeni alapaaló watteen pwapwaan ewe sia liffang ngeni.

Emén epwele pwúpwúlú. Ekiseló emén sáráfé epwele sochungio. Eú pea pwúpwúlú ra witiwiti an epwele uputiw néúr we. Ikkeei ekkóch me lein ekkewe chómmóng atun aramas ra kan awora liffang. Ekkóch ra meefi pwe a álilliséch ar makkeetiw ekkewe fansoun mi kkóló aúchean epwe fis lón en ier epwe etto. Ren ei ra tongeni akkóta me mwan met repwe eáni liffang mi fókkun múrinné fán iten eú me eú ekkena fansoun. *

Pwúngún pwe esap chék lón ekkena rán mi aúchea kopwe liffang lón. Ka tongeni kúna pwapwaan liffang lón fansoun ese lifilifil. Iwe nge, iei eú mettóch kopwe túmúnú. Áwewe chék, ika emén mwán a liffang ngeni emén fefin atun ese wor popun an a féri ena, iwe neman neminna epwe chék féraaló pwe ena liffang esissillen an sani me mochen alapaaló an mochen silei usun i. Nge ika esap ina met ewe mwán a ekieki, iwe ena liffang epwe efisi osukosuk me wewengaw. Ei a affata lamoten ach sipwe pwal ekieki eú mettóch mi lamot, ina meefien ewe chón liffang.

Meefien ewe chón liffang. Ena kapas áwewe sia kerán fósun a pwári pwe a éch sipwe ekieki ika ewe a angei ewe liffang neman a wewengaweiti meefien ewe chón liffang. Pwal och, epwe fókkun éch ika ewe chón liffang epwe etittina pwisin ekiekin me meefian. Lap ngeni aramas ra mochen pwe epwe pwúng ewe popun ra liffang, nge chómmóng ra chék liffang pokiten ra meefi pwe ina met aramas ra eéreni le féfféri lón ekkóch rán lón na ier. Nge a wor ekkóch ra liffang pwe ra ekiekin angei liwinin me mwirin.

Met ka tongeni féri pwe kopwe núkúnúk pwe a pwúng ewe popun ka liffang? Paipel a erá: “Meinisin mine oupwe föri, oupwe föri lon chen.” (1 Korint 16:14) Ika óm liffang a fis pokiten enletin óm tong me óm áfánni ewe kopwe liffang ngeni, iwe, óm na liffang epwe apwapwaai ena emén me en kopwe kúna pwapwa mi lap pún a fis seni óm enletin kisáseú. Atun ka liffang seni enletin letipom, ka pwal apwapwaai Semach we lón láng. Ewe aposel Paulus a apúnga ekkewe Chón Kraist lón Korint ren ar fangafangéch me pwapwa le álisi osupwangen chiener kewe Chón Kraist lón Jutea. Paulus a ereniir: “Kot a echeni eman mi pwapwa le lifang.”​—2 Korint 9:7.

 Óm áfánni ekkeei kapasen emmwen sia fen pwóróus usun epwe fókkun álilliséch ngonuk pwe óm eáni liffang epwe apwapwa ngeni aramas. Ekkeei mettóch sia kerán fósun me pwal ekkóch, ra kapachelong lón án Kot kókkót fán iten án aramas repwe angei ewe liffang mi kon múrinné seni meinisin. Aua etiwok óm kopwe álleani ewe lesen mwirin ei pwe kopwe silei ika ifa ena liffang.