Pimanpas imatapas qunapaq tanteayqa sasam, ¿imanasqa? Sapa runam mana chaynallatachu munanchik.

Wakin mozo-sipaskunaqa munankum chayllaraq lluqsimuq aparatota pipas quykunanta. Wakin yuyayniyuqkunañataqmi mana chaytachu, aswanqa imapas ayllunkuta yuyanankupaq kaqta quykunankutam munanku. Wakin nacionpi runakunañataqmi munanku pipas imatapas quyta munaspaqa qullqipi quykunankuta, chaynapi munasqankupi servichikunankupaq.

Ichaqa, achkaqmi kallpanchakunku imam munasqankuta pimanpas qunankupaq. Chaywanpas wakinpiqa manam ima munasqankutachu qunku. Chaymi qatiqninpi yachasunchik pimanpas imatapas quyta munaspaqa imaynata imam munasqankuta yachanamanta.

Yachananchikmi imam munasqanta. Irlanda del Norte nacionniyuq runapaqqa yaqa 11 watanpi kachkaptin bicicletata quykusqankum ancha chaninniyuq karqa, ¿imanasqa? Paymi nin: “Bicicletayuq kaytam anchata munarqani”, nispa. Chay runapa willakusqanwanmi yachanchik, sichum pimanpas imapas munasqanta quykuptinchikqa anchata chaninchananmanta. Qamqa, ¿imatataq pimanpas quyta munachkanki? Quyta munaspaqa kallpanchakuy imam munasqanta yachanaykipaq. Yaqa lliw yuyaqkunam munanku ayllunkuwan huk punchawllapas kuska kayta, willkankuwan parlariyta utaq ayllunkuwan maytapas lluqsiyta.

Ichaqa, ¿imaynatam yachawaq imata pipas munasqanta? Yachanaykipaqqa rimasqantam uyarinayki. Chayta ruwanapaqmi bibliapas niwanchik  (Santiago 1:19). Amistadninkunawan utaq ayllunwan rimaptin ima munasqanta yachanaykipaq kallpanchakuy. Munasqanta quptikiqa anchatam kusikunqa.

Yachananchikmi imam pisipusqanta. Sichum pimanpas imam pisipusqanta quykuptinchikqa anchatam kusikunqa. ¿Imaynatam chayta yachachwan?

Tapuchwanmi imam pisipusqanta. Wakinñataqmi tapuytaqa mana munankuchu, ninkum “ima chaskinankuta yacharuspankuqa manañam kusikunqakuñachu”, nispa. Wakin runakunaqa willakunkum ima munasqankuta utaq ima mana munasqankuta, ichaqa manam willakunkuchu ima pisipusqankutaqa.

Chaymi ancha allin pimanpas imatapas quyta munaspaqa ima pisipusqanta yachayninchik, chaynapi qusqanchikta chaninchananpaq. ¿Imapas quy munasqayki runaqa: Mozochu, yuyaqchu, casadochu, rakinasqachu icha viudochu? ¿Llamkakunraqchu icha manañachu? Yuyaymananaykim imam pisipusqanpi.

Imapuni pisipusqanta yachanaykipaqqa tapukunaykim imapas quy munasqayki runa hina tarikuqkunata. Ichapas paykunaqa willasunkiman mana yachasqaykita. Chaynata ruwaspaykiqa imam pisipusqantam qunki.

Yachananchikmi haykapi quyta. Bibliam nin: ‘¡Mayna allinmi tiempollanpi rimarisqa palabraqa!’, nispa (Proverbios 15:23). Kaymi yuyarichiwanchik, haykapi imapas rimariyta yachayqa allin uyariqninchikkunapaq kasqanta. Yaqa chaynam pasakun ruwasqanchikkunawanpas. Yachananchikmi haykapi pimanpas imapas quyta chaynapi kusirikunanpaq.

Runakunaqa imatapas qunku pipas casarakuptinmi, warmanku colegionkuta tukuruptinmi, wiksayuq warmi manaraq unqukuchkaptinmi. Chaymi wakin runaqa imay punchawpi kananta mana qunqarunankupaq qillqanku. Chaytaqa ruwanku imata qunankupaqpas tiempochawanraq tanteanankupaqmi. *

Ichaqa manam imapas kaptillanchu imatapas quchwanqa, imay tiempopipas quchwanmi. Chaywanpas yachanam imarayku qusqanchikta. Sichum huk mozo mana ancha riqsisqan sipasman qukuykuq kasqanrayku imatapas quykuptinqa, ichapas chay sipasqa chay mozo kuyasqantaña piensanman. Chaymi yuyarichiwanchik imarayku qusqanchikta yachayqa ancha allin kasqanta.

Yachananchikmi imarayku qusqanchikta. Chay mozota hina mana pasaruwananchikta munaspaqa tapukunanchikmi: “¿Yaqachum entiendenqa imarayku qusqayta?”, nispa. Ichaqa achka runakunam fiestakuna chayaramusqanraykulla imatapas qunakunku. Wakinñataqmi kutichipunankuta utaq imapipas yanapaykunankuta munaspalla.

Chaynaqa, ¿imaraykutaq pimanpas imatapas qunanchik? Bibliam niwanchik: “Tukuy ima ruwanaykichiktaqa kuyakuywanyá ruwaychik”, nispa (1 Corintios 16:14). Sichum kuyasqanchikrayku quptinchikqa kusisqam tarikunqa chaskiqqa. Kikinchikpas kusisqataqmi tarikusun. Chaynata quptinchikqa taytanchik Jehova Diospas kusisqam tarikunqa. Apostol Pablom Corinto llaqtapi yachaq iñiqmasinkunata alabarqa Judea llaqtapi kaq iñiqmasinkuman yanapakuyta apachisqankumanta. Chaymi paykunaman qillqaspan nirqa: “Diosqa  kuyan kusikuywan quqtam”, nispa (2 Corintios 9:7).

Sichum kaypi yachamusqanchikman hina imatapas quspanchikqa ñuqanchikpas, chaskiqpas kusisqam tarikusun. Unanchaqninchik Jehova Diospas ancha-ancha kusichiwaqninchik kaqtam quwarqanchik. Chaymantam qatiqninpi yachasunchik.