Jesusmantaqa manan ima fotopas kanchu. Payqa manan jayk’aqpas retratota ruwachikuranchu nitaq monumentotapas. Ichaqa, unay tiempoñan Jesustaqa askha artistakuna dibujaranku otaq cuadrokunapi orqoranku.

Ichaqa chay artistakunaqa manan yacharankuchu imayna rijch’ayniyoqchus Jesús kasqantaqa. Ruwanankupaqqa chay tiempopi runakuna imayna kasqankuta, ima religionniyoq kasqankuta, clientenkuq gustonta iman qhawariranku. Chaywanpas chay obrakunaqa pantachinmanmi Jesusmanta yachachisqanmantapas runakunaq piensasqanta.

Wakin artistakunaqa Jesustan rikuchinku mana kallpayoq runata jina, jatun chujchayoqta, pisi sunkhayoqta otaq khuyay uyayoqta. Wakin cuadrokunapiqa Jesusta dibujanku juj angelta jina otaq jujkunapi mana interesakuq runata jina. ¿Jesús imaynapuni kasqantachu chay retratokuna rikuchishan? Chayta yachanapaqqa Bibliapi paymanta willakuykunatan estudiananchis.

Chaytan Jesús taytanman juj oracionpi niran, yaqapaschá bautizakuqtin (Hebreos 10:5; Mateo 3:13-17). ¿Imaynan cuerpon karan? 30 wata ñaupaqtan ángel Gabriel Mariaman willaran: “Qanmi onqoq rijurinki, jinan juj qhari wawata onqokunki. [...] Naceq wawaqa ‘ch’uya, Diospa Churin’ nisqa kanqa”, nispa (Lucas 1:31, 35). Adán kamasqa kaspaqa perfecton karan, kaqllataq Jesuspas (Lucas 3:38; 1 Corintios 15:45). Jesusqa allin formasqa cuerpoyoqchá karan, maman Mariamanmi rijch’akunman karan, payqa judía warmin karan.

Jesusqa juj judiokuna jinan sunkhayoq karan, manan romanokuna jinachu. Sunkhankun rikuchiq allin qhawarisqa respetana runa kasqankuta, chaymi mana pipas nishu jatuntaqa wiñachikunmanchu karan otaq descuidanmanchu karan. Chhaynaqa Jesusqa allintachá sunkhanta rutukuran chujchantapas ñaqch’akuran. Nazareo runakunallan chujchankuta mana rutuchikuqkuchu, Sansón jina (Números 6:5; Jueces 13:5).

Jesusqa kallpasapa runachá karan, yaqa 30 watankaman carpintero karan, manataqmi kay tiempopi jinachu herramientakunapas kaq (Marcos 6:3). Predicay llank’ayninta qallarishaspan, sapallan templomanta “llapa ovejakunata wakakunatawan qarqomuran”, “qolqe cambiaqkunaq qolqenkutapas jich’arpariranmi, mesankutapas t’ijrarpariranmi” (Juan 2:14-17). Jesusqa Diospa qosqan cuerpotan utilizaran llank’ayninta junt’ananpaq. Niranmi: “Juj llaqtakunapipas willamunaymi Diospa gobiernonmanta allin willakuykunataqa, chaypaqmi Diosqa kachamuwaran”, nispa. (Lucas 4:43). Chakillapi Palestina llaqtantinta purispa Diospa mensajenta willananpaqqa kallpatan necesitaran.

Jesuspa uyanqa llamp’u sonqo kasqantachá rikuchiran, sumaqtachá jujkunatapas trataq. Chaymi llakisqa sonqoyoq runakunaqa pay wajaqtin qayllaykuranku (Mateo 11:28-30). Chhayna kaspan payqa atiran prometesqanman jina, yachay munaqkunata samaykachiyta. Wawakunapas Jesuswanmi  kayta munaranku, Biblian nin: ‘Wawakunata marq’arikuran’, nispa (Marcos 10:13-16).

Jesustaqa sinchitaña ñak’arichiranku chaypas, manan khuyay llakisqa runachu karan. Ejemplopaq, Caná llaqtapi casarakuy fiestapi kashaspan unuta vinoman tukuchiran, chhaynapin sumaq kusirikuy kananpaq yanapakuran (Juan 2:1-11). Juj kutikunapi juñunakuykunaman rispapas, mana jayk’aq qonqanankupaq jinan sumaq yachachikuykunata yachachiran (Mateo 9:9-13; Juan 12:1-8).

Predicasqanwanmi Jesusqa lliuman sumaq suyakuyta qoran wiñay kausayman aypanankupaq (Juan 11:25, 26; 17:3). 70 discipulonkuna predicamusqankumanta willaqtinkun Jesusqa “santo espirituq junt’aykusqan kaspa ancha kusikuywan” niran: “Kusikuychis sutiykichis janaq pachapi qelqasqa kasqanrayku”, nispa (Lucas 10:20, 21).

Jesuspa tiemponpi religioso umallikunaqa imaymanatan ruwaqku autoridadniyoq kasqankuta rikuchinankupaq (Números 15:38-40; Mateo 23:5-7). Jesusmi ichaqa discipulonkunata yachachiran ama patrón jina kanankupaq (Lucas 22:25, 26). Jinaspapas willaranmi religiosokunamanta cuidakunankupaq, paykunaqa pampakama p’achayoqmi maypipas puriqku, mercado plazakunapipas napaykunata munaspa (Marcos 12:38).

Jesusmi ichaqa juj runakuna jinalla karan, mayninqa manan reparaqkupaschu askha runa ukhupi (Juan 7:10, 11). 11 apostolninkunawan kashaqtinpas manan sut’i reparaychu karan. Judas Iscariotepas Jesusta reqsinankupaqqa juj señaltan runakunaman qoran: “Pitachus much’aykusaq chaymi”, nispa (Marcos 14:44, 45).

Manaña llapantachu Jesusmanta yachanchis chaypas, payqa manan runakunaq rikuchisqankuman jinapunichu. Ichaqa manan imayna rijch’ayniyoq kasqanchu aswan importanteqa, aswanpas kunan Jesusmanta yachaspa imayna qhawarisqanchismi.

Chayta rimasqan qhepallamanmi Jesusqa wañupuran jinaspa p’ampapuranku (Juan 14:19). Vidantan qoran ‘askha runakunata kacharichinanpaq’ (Mateo 20:28). Kinsa p’unchay qhepatan Diosqa ‘espíritu cuerpopi’ kausarichipuran, “jinaspa runakunaman rikuchiran” otaq discipulonkunaman (1 Pedro 3:18; Hechos 10:40). ¿Imayna rijch’ayniyoqmi chay rato Jesús karan? Yaqachus jina cambiapusqa, manan amigonkunapiwanpas reqsipusqakuchu. María Magdalenaqa huertapi llank’aq runapaqmi piensaran, Emaús llaqtaman rishaq discipulonkunataq waj llaqtayoq runapaq piensaranku (Lucas 24:13-18; Juan 20:1, 14, 15).

¿Imaynatan kunan Jesusta qhawarinanchis? Wañupusqanmanta 60 watakuna pasaqtinñan apóstol Juan askha rijuriykunapi payta rikuran. Juanqa manan cruzpi ñak’arishaq runatachu rikuran, aswanpas ‘reykunaq reynin, señorkunaq Señornintan’. Jesusqa pisi tiempollamantan Diospa llapan enemigonkunata ch’usaqyachinqa, jinaspa kay pachaman ancha sumaq bendicionkunata apamunqa (Apocalipsis 19:16; 21:3, 4).