Palivi munthu yo we ndi chithuzi chayichu chaku Yesu, chifukwa iyu wangujambulisapu chithuzi chechosi cha. Kweni ŵanthu aja achijambula vithuzi vaki kwa vyaka vinandi.

Chinanga kuti ve viyo, ŵanthu wo ajambula vithuzi vaku Yesu aziŵa cha kuti iyu wawonekanga wuli. Kweni kanandi midawuku ya ŵanthu ndipuso vinthu vo agomezga ku matchalitchi ndivu vichitisa kuti ŵanthu amujambulengi viyo. Kweniso ŵanthu wo akhumba vithuzi vaku Yesu akambiya wo ajambula vithuzi venivi mo angamujambuliya. Vithuzi vo ajambula vichitisa kuti ŵanthu aŵanaŵanengi vinthu vaboza vakukwaskana ndi Yesu kweniso vo iyu wasambizanga.

Ŵanthu anyaki ajambula Yesu we ndi sisi litali, mwembi umanavi, wawoneka wakulopwa ndipuso wachitima. Anyaki atimujambula nge mungelu, vithuzi vinyaki vilongo kuti kuvuli kwaki kuwoneka ukweru kweniso vinyaki vilongo kuti wayanjanga kucheza ndi ŵanthu cha. Kumbi vithuzi venivi vilongo nadi mo Yesu wawonekiyanga? Kumbi tingaziŵa wuli mo iyu wawonekiyanga? Kusambira vo Bayibolu likamba ndi nthowa yimoza yo yingatiwovya kuziŵa mo iyu wawonekiyanga. Kungatiwovya so kuti tije ndi maŵanaŵanu ngakwenere pa nkhani yaku Yesu.

Mazu yanga ndingu Yesu wangukamba wachipemphera pa nyengu yo wabatizikiyanga. (Aheberi 10:5; Mateyu 3:13-17) Kumbi liŵavu lenili lawonekanga wuli? Vyaka 30 ivi vechendachitiki mungelu Gabiriyeli wangukambiya Mariya kuti: “Wazamuja ndi nthumbu ndipu wazamubala mwana munthulumi . . . Mwana waku Chiuta.” (Luka 1:31, 35) Mwaviyo, Yesu wenga wambula ubudi nge po Adamu wenge pakwamba. (Luka 3:38; 1 Akorinto 15:45) Yesu watenere kuti wenga wakutowa ukongwa ndipu wawonekanga nge Myuda nge po ŵenge anyina a Mariya.

Yesu wasunganga mwembi mwakukoliyana ndi mudawuku wa Ayuda. Kweni Aroma asunganga mwembi cha. Kusunga mwembi kwalongonga kuti munthu ngwapade ndipuso kuti ŵanthu amutumbikengi. Mwembi wo asunganga wajanga utali cha ndipuso awuphweriyanga. Tikayika cha kuti Yesu nayu wawuphweriyanga mwembi waki ndipuso wajanga ndi sisi linandi cha. Ŵanthu wo ŵenga Anaziri nge Samsoni ndiwu alekanga kusenga sisi.—Maŵerengedu 6:5; Ŵeruzgi 13:5.

Kwa vyaka vinandi, Yesu wagwiranga ntchitu ya ukalipentala. Ndipu wagwirisiya ntchitu vidya va mazuŵa nganu cha. (Mariko 6:3) Ivi vilongo kuti iyu wenga ndi nthazi. Kukwambiriya kwa uteŵeti waki, Yesu “wangudikisa ŵanthu wosi wo ŵenga ndi mbereri kweniso ng’ombi munyumba yakusopiyamu. Ndipu wangudira so ndalama za ŵanthu akusintha ndalama ndi kugudubuwa mathebulu ngawu.” (Yohane 2:14-17) Pakhumbikanga munthu wanthazi kuti wafiski kuchita venivi. Yesu wangugwirisiya ntchitu liŵavu laki lo Chiuta wangumupaska kuti wafiski vo Yehova wangumutuma. Iyu wangukamba kuti: “Nditenere so kuchipharazga uthenga wamampha wa Ufumu waku Chiuta ku matawuni nganyaki, chifukwa chenichi ndichu ndikuziya.” (Luka 4:43) Iyu wangugwirisiya ntchitu nthazi zinandi kuti wafiski kwenda wapasi kuchipharazga chigaŵa chosi cha Palestina.

Mo Yesu wawonekiyanga kweniso mo wachitiyanga vinthu vinguchitisa kuti ŵanthu wosi “akulakatuka ndi  ntchitu ndipuso akufyoka ndi katundu muzitu” avwisiyi uthenga wo wapharazganga. (Mateyu 11:28-30) Kufikirika kweniso lisungu laki valongonga kuti iyu waŵasisipuwengi nadi ŵanthu wo akhumbisisa kusambira kwaku iyu. Chinanga mbana nawu, akhumbanga kuja pafupi ndi Yesu. Bayibolu likamba kuti, ‘wanguŵanyamuwa ŵana.’—Mariko 10:13-16.

Chinanga kuti Yesu wavwanga urwirwi ukulu we pafupi kufwa, iyu wawonekanga mwakuvwisa lisungu cha. Mwakuyeruzgiyapu, pa zowala zo zinguchitika ku Kana, iyu wangusambusa maji kuja vinyu. (Yohane 2:1-11) Pa vakuchitika vinyaki, Yesu wangusambiza fundu zambula kuluwika.—Mateyu 9:9-13; Yohane 12:1-8.

Kuphara vosi, uthenga wo Yesu wapharazganga unguchitisa kuti ŵanthu wo amuvwisiyanga alindizengi umoyu wa muyaya wo ngwakukondwesa ukongwa. (Yohane 11:25, 26; 17:3) Pa nyengu yo akusambira ŵaki 70 amukambiyanga vinthu vo vinguŵachitikiya achipharazga, Yesu ‘wangukondwa ukongwa’ ndipu wangukamba ndi nthazi kuti: “Kondwani chifukwa chakuti mazina nginu ngalembeka kuchanya.”—Luka 10:20, 21.

Alongozgi a matchalitchi a munyengu yaku Yesu achitanga vinthu mwakujiwonesa ndipuso ajiwonanga kuti mbapachanya ukongwa. (Maŵerengedu 15:38-40; Mateyu 23:5-7) Mwakupambana ndi alongozgi ŵenaŵa, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti ‘angawusanga’ anyawu cha. (Luka 22:25, 26) Iyu wangutcheŵesa kuti: “Tcheŵani ndi alembi wo atanja kwendakwenda avwala mikhanju kweniso atanja kuti ŵanthu aŵatawuzgengi mwaulemu mumisika.”—Mariko 12:38.

Yesu wayanjanga kuja pamoza ndi ŵanthu ndipu nyengu zinyaki ŵanthu amuziŵanga cha asani we pa gulu la ŵanthu. (Yohane 7:10, 11) Iyu wawonekanga mwakupambana cha ndi akusambira ŵaki 11 akugomezgeka. Ndichu chifukwa chaki, kuti ŵanthu wo akhumbanga kuko Yesu ‘amuziŵi,’ Yudasi yo wangumupereka wangumufyofyontha.—Mariko 14:44, 45.

Chinanga kuti tiziŵa vinandi cha, vilongole limu kuti Yesu wawonekanga nge po ŵanthu atimujambuliya cha. M’malu mwakuŵanaŵaniya ukongwa mo iyu wawonekiyanga, chakukhumbika ukongwa nkhuŵanaŵaniya vo sonu tiziŵa vakukwaskana ndi iyu.

Pa zuŵa lo Yesu wangukambiya mazu yanga, iyu wangufwa ndipu wanguŵikika m’masanu. (Yohane 14:19) Iyu wangupereka umoyu waki nge “sembi yakuwombole ŵanthu anandi.” (Mateyu 20:28) Pati pajumpha mazuŵa ngatatu, Chiuta wangumuyuska “mu mzimu” ndipu “wangumuzomereza kuti wawoneke” kwa akusambira ŵaki anyaki. (1 Peturo 3:18; Machitidu 10:40) Kumbi Yesu wawonekanga wuli pa nyengu yo wanguwoneke kwa akusambira ŵaki wati wayuskika? Viwoneka kuti wangupambana ndi po wenge pakwamba mwakuti akusambira ŵaki angumuziŵa liŵi cha. Mariya wa ku Magadala wati wamuwona wanguŵanaŵana kuti wenga mlimi. Ndipu akusambira ŵaki ŵaŵi nawu angumuziŵa cha ŵati akumana nayu pa nthowa yakuluta ku Emawusi.—Luka 24:13-18; Yohane 20:1, 14, 15.

Kumbi sonu Yesu wawoneka wuli? Pati pajumpha vyaka 60 kutuliya po Yesu wangufwiya, wakutumika Yohane wanguwona Yesu m’chiwona. Yohane wanguwona Yesu we pa mphinjika cha nge po ŵanthu anyaki atimujambuliya. M’malu mwaki, iyu wanguwona “Fumu ya mafumu kweniso Mbuya wa ambuya.” Sonu Yesu ndi Fumu ya Ufumu waku Chiuta ndipu pambula kuswera watuzgengepu arwani wosi aku Chiuta, ŵanthu kweniso angelu aheni. Pavuli paki wazisengi vitumbiku vambula kumala ku ŵanthu wosi.—Chivumbuzi 19:16; 21:3, 4.