Ngatta napakaru i nadduruma nga bersion onu translation na Biblia ta maddaggun? Makoffun kari onu makagulu ta pakalippawa mu ta Biblia i bagu ira nga bersion? I paggigiammu nu sinni i nattransleyt anna nu ngatta netransleyt ay makoffun tapenu matabbag danatun.

I ollu, sinni i orihinal nga nattura ta Biblia, anna kanni?

Maruddu nga dua i seksion na Biblia. Egga 39 nga libru na ollu nga seksion nga mabibbig tatun i ‘uvovug na Dios.’ (Roma 3:2) Nigiya na Dios i matalo ira nga lallaki tapenu itura danaw nga libru ta unag na apaddu nga tiempo​—ma-1,100 nga dagun mamegafu ta 1513  B.C.E. adde ta kabalin na 443 B.C.E. Aru ta niturada ay ta Hebreo nga lengguahe yari tu magalan yaw nga seksion tu Hebreo nga Katurakan, nga magalan gapa tu Dana nga Pakkasinabban.

Egga 27 nga libru na mekadua nga seksion nga “uvovug na Dios” gapa. (1 Tesalonica 2:13) Nigiya na Dios i matalo ira nga disipulos ni Jesu-Cristo tapenu itura danaw nga libru ta mas ababba nga tiempo​—ma-60 nga dagun mamegafu ta 41 C.E. adde ta 98 C.E. Aru ta niturada ay ta Griego nga lengguahe yari tu magalan yaw nga seksion tu Cristiano nga Griego nga Katurakan, nga magalan gapa tu Bagu nga Pakkasinabban.

Danaw nga napattaradday nga 66 nga nainspiran nga libru ay i kumpleto nga Biblia​—i mensahe na Dios ta totolay. Ngem ngatta egga paga napadday nga translation ira na Biblia? Yaw i tallu nga primeru nga rason.

• Tapenu mabibbig na totolay i Biblia ta mismu nga lengguaheda.

• Tapenu malsa i mali ira nga nakua na taga-kopia anna metoli i orihinal nga niketura na Biblia.

• Tapenu usan i moderno ngana ira nga paguvovug.

 Innan nu kunnasi nosa danaw nga rason ta ollu nga dua nga translation.

Ma-300 nga dagun nige na kaggawan ni Jesus, namegafu nga nitransleyt na Judio ira nga iskolar i Hebreo nga Katurakan ta tanakuan nga lengguahe​—ta Griego. Yaw nga translation ay nagalan tu Griego nga Septuagint. Ngatta napadday yaw? Tapenu moffunan i aru nga Judio nga Griego ngana i paguvovugda, imbes tu Hebreo, nga malippawa tu mapia i “Masanto ira nga Tura.”​—2 Timoteo 3:15.

Noffunan paga na Septuagint i minillion nga ari Judio, danuri Griego i paguvovugda nga mammuan i tuddu na Biblia. Kunnasi? “Ta tangnga na ollu-siglo,” kunni Professor W. F. Howard, “nabbalin yaw tu Biblia na Cristiano nga Simbahan, nga i misioneroda ira ay minay ta sinagoga ira tapenu ‘pakurugan ta katurakan nga si Jesus i Mesias.’” (Kingngua 17:3, 4; 20:20) Yatun i tadday nga rason nu ngatta aru ta Judio i “nawawanan tu interes ta Septuagint,” segun ta iskolar na Biblia nga si F. F. Bruce.

Durante nga umara-aru i malawà na disipulos ni Jesus tu libru ira na Griego nga Katurakan, pinattaraddeda danaw kavulu i Septuagint translation na Hebreo nga Katurakan, tapus yaw ngana i nabbalin tu kumpleto nga Biblia nga egga nittam ta maddaggun.

Ma-300 nga dagun kabalin nga nakumpleto i Biblia, namadday tu Latin nga translation na Biblia i iskolar na relihion nga si Jerome, nga nagalan tu Latin Vulgate. Aru ngana i dati nga translation ta Latin, ngatta kawagan paga laman i bagu? Kayà ni Jerome nga ikorekta i “mali ira nga pakka-transleyt, manawag ira nga kamali, anna awan tu nebaseyanna ira nga pangammung anna pangalsa,” kagian na The International Standard Bible Encyclopedia.

Nifustu ni Jerome i aru tatun nga kamali. Ari nabbayag, nakua na ofisial ira na simbahan i kadakallan nga kamali! Nideklarada nga i Latin Vulgate laman i tattadday nga naapruban nga translation na Biblia anna kingnguada yatun ta unag na aru nga siglo! Imbes nga uffunan i ordinario nga totolay nga malippawa i Biblia, pinabbalin yaw na Vulgate nga tadday nga libru nga  ari malippawa megafu ta aru i ari ngana makannammu ta Latin.

Nitulu-tuloy lagapa na totolay i mamadday tu tanakuan ira nga translation na Biblia​—gittana popular nga Syriac Peshitta turi mekalima siglo C.E. Ngem turi laman meka-14 siglo nga nappursigi uli nga mamadday tu bersion ta lengguahe na ordinario nga totolay tapenu malippawada i Katurakan.

Ta England turi meka-14 siglo, nigafu ni John Wycliffe i pattransleyt tu Biblia ta English, i lengguahe nga talaga malippawa na totolay ta lugarda. Ari nabbayag kabalin natun, i metodo ni Johannes Gutenberg ta pangiyimprenta i nangivuka tu oportunidad para ta iskolar ira na Biblia tapenu mamadday anna mangitaneg tu bagu ira nga bersion na Biblia ta nadduruma nga lengguahe nga meyusu-usa ta interu Europa.

Turi umara-aru i translation ta English, kinuestion na kritiko ira nu ngatta mawag paga mamadday tu nadduruma nga bersion ta tadday nga lengguahe. Nitura na meka-18 siglo nga English nga klerigo nga si John Lewis: “Maddana anna ari ngana malippawa i lengguahe, yari tu mawag nga repasuan i dana ira nga Translation tapenu meyusa i Lengguahe nga malippawa na maddaggun nga henerasion.”

Ta kaggawattam, egga ta kapianan nga posision i iskolar ira na Biblia tapenu irepaso i dana ira nga translation. Mas manawag i pakalippawada ta lengguahe ira na Biblia gari, anna egga ira i nabalor nga manuskrito na Biblia tagga nga bagu laman nalegan. Makoffun danaw tapenu mas mammuadda i orihinal nga niketura na Biblia.

Importante gafu nga egga bagu ira nga bersion na Biblia. Siempre, mawag i pagimmugug ta karuan ira taw. * Ngem nu i narrebisa ira taw ay napaguyu na kurug nga aya ta Dios ta pamaddeda tu bagu nga bersion na Biblia, talaga makabenefisio nittam i kingnguada.