1. ¿Kʼusitik yakʼojbutik Jeova ti stuk noʼox jeche?

LI Jeovae la spas krixchanoetik ti oy kʼusi xuʼ spasik ti stuk noʼox jeche. Laj yakʼ ti xijtojobuk snopele, taje jaʼ sventa skoltautik xchapanel jkʼoptik xchiʼuk ti jchapantik lek li kʼusi ta jkʼan ta jpastik ta tsʼakale (Prov. 2:11). Laj yakʼbutik ti spas kuʼuntik li kʼusi jchapanojtike xchiʼuk li kʼusi jnopoj ta jkʼan ta jtatike (Filip. 2:13). Laj yakʼbutik jol koʼontontik, ti xkoʼolaj kʼuchaʼal yechʼomal eal ti te xvulvun chalbutik li kʼusi leke xchiʼuk li kʼusi chopole. Li jol koʼontontike, jaʼ chakʼ akʼo jpʼajtik li mulile xchiʼuk ti mu xa jpastik li kʼusi chopole (Rom. 2:15).

2. ¿Kʼusi tskʼan ta jpastik Jeova ta sventa li kʼusi jnaʼtik lek spasele?

² Li Jeovae tskʼan lekuk jtunestik li kʼusitik lek xijtojob spasele xchiʼuk ti jaʼ yakʼojbutike, taje jaʼ ta skoj ti skʼanojutike xchiʼuk tskʼan ti xijmuyubaj noʼoxe. Jech kʼuchaʼal li ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼope chal ti «cʼusi chichʼ chapanel ti lec nopbile lec chbat» xi to chal xtoke: «Scotol li cʼusitic chaʼacʼbat avesantain spasele paso me ti bu cʼalal  xatabe yipal spasele» (Prov. 21:5; Ecl. 9:10). Li ta Tsʼibetik ta Griego Kʼope, xi chalbutik mantale: «Yoʼ to xuʼ kuʼuntike jaʼ jpasbe jba jkotoltik li kʼusi leke» xchiʼuk «Ti kʼu yelan ataojik ta jujuntal li matanale, tunesik me sventa chakolta abaik ta jujuntal» (Gal. 6:10; 1 Ped. 4:10). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae tskʼan ti jpastik bu kʼalal xuʼ kuʼuntik li kʼusi lek ta stojolal li yantike xchiʼuk ta jtojolaltik ek.

3. ¿Kʼusi mu xuʼ yuʼunik spasel li krixchanoetike?

³ Li Jeovae tskʼan ti akʼo jtunestik li kʼusi lek xijtojob spasele, pe snaʼoj xtok ti oy kʼusitik mu spas kuʼuntike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mu xchʼaybe kuʼuntik skʼoplal ti muʼyuk jtukʼiltike, mu xchʼay kuʼuntik ti jmulavilutike xchiʼuk li lajelale (1 Rey. 8:46). Jech noxtok, mu stakʼ jpajestik li kʼusi tspas yan krixchanoetike, yuʼun jkotoltik oy ta jbatik snopel li kʼusi ta jpastike. Akʼo mi toj ep xa kʼusi jnaʼtik xchiʼuk xkojtikintik, pe li ta sat Jeovae xijkoʼolaj kʼuchaʼal uni olol (Is. 55:9).

4. ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe?

⁴ Jaʼ me kakʼtik-o sbeiltasutik li Jeovae. Jech noxtok, skʼan me jpat koʼontontik ti jaʼ tskoltautik xchiʼuk jaʼ me tspas li kʼusi mu spas kuʼuntike. Pe jaʼ me tskʼan Jeova xtok ti xijtojobuk ta xchapanel jkʼoptike xchiʼuk ti jkoltatik li yantike (kʼelo Salmo 37:3). Ta jaypʼeluk noʼox kʼope, skʼan jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae, ti jpastik li kʼusi leke xchiʼuk ti tukʼ xkakʼ jbatike. Sventa jnaʼtik kʼuxi ta pasele, li ta xchanobil liʼe ta jkʼelbetik skʼoplal Noe, David xchiʼuk yan tukʼil yajtuneltak ti la spat yoʼontonik ta stojolal li Jeovae. Ta jkʼeltik batel ti oy junantik veltae oy kʼusi muʼyuk spas yuʼunik, pe ti jaʼ laj yakʼ ta yoʼontonik spasel li kʼusi spas yuʼunike.

5. Albo skʼoplal kʼu toʼox yelan xkuxlejal krixchanoetik li ta skʼakʼalil Noee.

⁵ Li Vivliae chal ti kʼalal kuxi li Noee jaʼo noj ta krixchanoetik ti simaronik xchiʼuk ti tspasik tsatsal mulil ta sventa li chiʼinejbail ta vayele (Gén. 6:4, 9-13). Li Noee snaʼoj onoʼox ti chichʼik lajesel ta jun kʼakʼal li krixchanoetik taje. Pe ta skoj ti mu to chkʼot yoraile, laj onoʼox van svul-o yoʼonton ta skoj li kʼusitik tspasik li krixchanoetike. Laj yakʼ venta ti oy kʼusitik mu spas yuʼune, pe laj yakʼ venta xtok ti oy kʼusitik spas yuʼune.

6, 7. 1) ¿Kʼusitik mu spas yuʼun li Noee? 2) ¿Kʼusi xkoʼolaj-o li jkʼakʼaliltik xchiʼuk li skʼakʼalil Noee?

⁶ Li kʼusitik mu spas yuʼun li Noee.  Li Noee la xchol mantal ta sventa li pʼijubtasel laj yal Diose. Pe mu xuʼ suj krixchanoetik sventa xchʼamik li pʼijubtasel taje. Mu spas yuʼun xtok ti xtal ta anil li nojelal ta voʼe. La spat yoʼonton ti ta onoʼox spas Jeova li kʼusi yaloje xchiʼuk ti tslajes li kʼusi chopol kʼalal jaʼo yorail chile (Gén. 6:17).

⁷ Li voʼotik eke, kuxulutik ta jun balumil ti noj ta chopol krixchanoetike xchiʼuk jnaʼojtik ti yaloj Jeova tslajese (1 Juan 2:17). Pe mu xuʼ jsujtik li krixchanoetik sventa xchʼunik «li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal» yuʼun Diose. Mu spas kuʼuntik xtok ti xtal ta anil li «mukʼta tsatsal vokolil» kʼalal maʼuk to yorail chtale (Mateo 24:14, 21). Jech kʼuchaʼal li Noee, skʼan tsotsuk xchʼunel koʼontontik ek xchiʼuk jpat koʼontontik ti poʼot xa slajes choplejal li Diose (Sal. 37:10, 11). Jpʼel ta koʼonton jchʼunojtik ti mu xa to jaluk chakʼ oyuk choplejal liʼ ta balumil jech kʼuchaʼal snopoj stuk li Jeovae (Hab. 2:3).

8. ¿Kʼusi mas laj yakʼ ta yoʼonton li Noee? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

⁸ Li kʼusitik xuʼ spas li Noee. Maʼuk chibaj-o yoʼonton Noe ta sventa li kʼusi mu spas yuʼune, moʼoj, yuʼun jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton li kʼusi spas yuʼune. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta skoj ti oy xchʼunel yoʼontone, la xchol mantal ta sventa li pʼijubtasel laj yal Jeovae (2 Ped. 2:5). Melel onoʼox, ti jaʼ koltaat sventa tsotsuk li xchʼunel yoʼontone. Maʼuk noʼox la xchol mantal, moʼoj, yuʼun la xchʼun li mantaletik akʼbat yuʼun Jeova sventa smeltsan li arkae (kʼelo Evreos 11:7).

9. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal li Noee?

⁹ Jech kʼuchaʼal li Noee, skʼan jech jchʼuntik li mantal liʼe: «Oyuk-o me ep kʼusi chapasik ta sventa li yabtel Kajvaltike» (1 Kor. 15:58). Jech kʼuchaʼal liʼe, junantike ta jkolta jbatik ta svaʼanel xchiʼuk skʼelel li Salon sventa Tsobobbaile xchiʼuk li Salonetik sventa Mukʼta Tsobajeletike. Yan xtoke, chijkoltavan ta mukʼta tsobajel, ta Betel xchiʼuk ta Ofisina ti bu chichʼ jelubtasel kʼope. Pe li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼitike, jaʼ ti jcholtik li mantale ti jaʼ li kʼusi mas tstsatsub-o li kʼusi jpatoj-o koʼontontik ta tsʼakale. Jun ermana ti tukʼ yakʼoj sba ta stojolal Jeovae, chal ti kʼalal chalbe krixchanoetik ta sventa li bendisionetik chichʼ talel li Ajvalilal yuʼun Diose, te chakʼ venta ti muʼyuk spatobil yoʼontonike yuʼun tsnopik ti muʼyuk xchapbenal li skʼopike. Pe li voʼotike oy spatobil koʼontontik, vaʼun, kʼalal ta jcholtik mantale tstsatsub batel mas  li spatobil koʼontontike, taje jaʼ tskoltautik sventa teuk oyutik-o li ta sbelel kuxlejal sbatel osile (1 Kor. 9:24).

10. Albo skʼoplal kʼusi la spas li Davide.

¹⁰ Li Ajvalil Davide jaʼ jun vinik ti laj yakʼ ta ilel xchʼunel yoʼontone xchiʼuk kʼanbil tajek yuʼun li Jeovae (Ech. 13:22). Akʼo mi jech, li Davide tsots la spas smul yuʼun la xchiʼin ta vayel jun ants ti oy smalal ti Betsabé (Bat-seba) sbie. Li kʼusi mas to chopole, jaʼ ti ta xa ox smuk li smule, jaʼ yuʼun la stak ta milel ta paskʼop li smalal antse, li Uriase. Maʼuk noʼox, yuʼun jaʼ stuk Urías ti laj yichʼ batel karta ti bu chal ti akʼo smilike (2 Sam. 11:1-21). Ta mas tsʼakale, vinaj smul li Davide (Mar. 4:22). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi la spas li Davide?

11, 12. 1) ¿Kʼusi mu xuʼ spas David kʼalal spasoj xa ox smule? 2) ¿Kʼusi tspas Jeova ta jtojolaltik mi la jsutes koʼontontike?

¹¹ Li kʼusi mu spas yuʼun li Davide. Li Davide mu stakʼ xchʼay li kʼusi chopol la spase. Yuʼun onoʼox chilbe stojobil ti kʼu sjalil kuxule (2 Sam. 12:10-12, 14). Jaʼ yuʼun skʼan oyuk xchʼunel yoʼonton. Skʼan spat yoʼonton ta stojolal Jeova ti ch-akʼbat pertone xchiʼuk ti chkoltaat sventa xkuch batel yuʼun li svokol la snuptan ta skoj ti la spas smule, pe taje, jaʼ noʼox me mi la sutes yoʼonton ta melele.

¹² Jkotoltik ta jpas jmultik ta skoj ti jpas mulilutike. Pe junantik muliletike mas tsotsik, li yane mu toj masuk. Bakʼintike mu van xuʼ jchʼayestik li kʼusitik jpasojtik ta voʼnee. Xuʼ van chkil jvokoltik ta skoj li kʼusi chopol la jpastike (Gal. 6:7). Pe jpatoj koʼontontik ta sventa li kʼusi yaloj Dios ti tskoltautik kʼalal oy kʼusi mas tsots chkaʼitik mi la jsutes koʼontontike. Li Jeovae tskoltautik akʼo mi chkil jvokoltik ta skoj li kʼusi chopol la jpastike (kʼelo Isaías 1:18, 19 xchiʼuk Echos 3:19).

13. ¿Kʼusi la spas sventa lekuk xil sba xchiʼuk Jeova yan velta li Davide?

¹³ Li kʼusitik xuʼ spas li Davide. Ta skoj ti tskʼan lek xil sba xchiʼuk Jeova li Davide, laj yakʼ ti akʼo xkoltaate. Jech kʼuchaʼal liʼe, la xchʼam li tukʼibtasel akʼbat yuʼun li j-alkʼop yuʼun Jeova ti Natán sbie (2 Sam. 12:13). Li David eke laj yalbe Jeova li smule. Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti tskʼan lek ch-ilat yuʼun Jeova yan veltae (Sal. 51:1-17). Muʼyuk bu xakʼ ti xat-o tajek yoʼonton ta skoj ti jaʼ ta smul laj yaʼie, moʼoj, yuʼun solel jaʼ jech laj yichʼ-o yoʼonton, vaʼun, muʼyuk xa bu spas jech smul yan velta. Jaʼ yuʼun ta tsʼakale, pas ta jun vinik ti tsots xchʼunel yoʼonton kʼalal to ti chame xchiʼuk jaʼ jech tsvulesat ta sjol yuʼun li Jeovae (Evr. 11:32-34).

14. ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta sventa li kʼusi kʼot ta pasel ta xkuxlejal li Davide?

¹⁴ ¿Kʼusi ta jchantik ta stojolal li Davide? Mi oy la jpastik tsatsal mulile, skʼan me jsutes koʼontontik ta melel, ti xkalbetik li Jeovae xchiʼuk jkʼanbetik ti xakʼbutik pertone (1 Juan 1:9). Skʼan me xkalbetik moletik ta tsobobbail xtok, yuʼun jaʼ xuʼ skoltautik sventa lekuk xkil jbatik yan velta xchiʼuk li Jeovae (kʼelo Santiago 5:14-16). Jchʼamtik me li koltael chakʼ Jeovae. Jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jpatoj koʼontontik ti chakʼbutik pertone. Kichʼuk-o me koʼontontik mi la jpas jmultike xchiʼuk junuk me koʼontontik xijtun-o ta stojolal li Jeovae (Evr. 12:12, 13).

15. ¿Kʼusi xuʼ jchanbetik li Anae?

¹⁵ Melel onoʼox ti oy chvul ta joltik yajtuneltak Jeova ta voʼne ti la spat yoʼontonik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti jaʼ la spasik li kʼusi xuʼ yuʼunik spasele. Jkʼelbetik skʼoplal li Anae. Jal muʼyuk xil yol xchiʼuk mu kʼusi xuʼ spas, akʼo mi jech, laj onoʼox spat yoʼonton ta stojolal li Jeovae, yuʼun snaʼoj ti jaʼ noʼox Jeova xuʼ xkoltaate. Jaʼ yuʼun persa onoʼox chbat li ta chʼulna pasbil ta nukule sventa chbat yichʼ ta  mukʼ li Jeovae xchiʼuk ti xalbe skotol Jeova ti kʼu yelan chaʼi sbae (1 Sam. 1:9-11). Jaʼ jun slekil kʼelobil kuʼuntik li Anae. Yuʼun xuʼ van ip noʼox chkaʼi jbatik, chkat koʼontontik ta skoj kʼusitik yan xchiʼuk ti mu kʼusi stakʼ jpastike. ¿Kʼusi van xuʼ jpastik? Kakʼbetik ta yok skʼob Jeova skotol li jvokoltike, yuʼun jnaʼojtik ti oyutik ta yoʼontone (1 Ped. 5:6, 7). Kakʼbetik me yipal ta stabel sbalil li tsobajeletike xchiʼuk li yan kʼusitik chakʼbutik li s-organisasion Jeovae (Evr. 10:24, 25).

16. ¿Kʼusi xuʼ xchanik totil meʼiletik ta sventa li kʼusi la snuptan Samuele?

¹⁶ ¿Kʼusi xuʼ spasik li totil meʼiletik ti tukʼ yakʼoj sbaik ta stojolal Jeovae, pe ti oy yalab xnichʼnabik ti muʼyuk xa chtunik ta stojolal Diose? Li kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal Samuele jaʼ xuʼ xkoltaatik-o. Li Samuele mu xuʼ suj xnichʼnabtak ti staojik xa vaʼlej sventa tukʼ xakʼ sbaik ta stojolal li Diose (1 Sam. 8:1-3). Jaʼ yuʼun laj yakʼbe ta skʼob Jeova li svokole. Pe laj yakʼbe yipal ti tukʼ xakʼ sba ta stojolal Jeova li Samuele, ti jaʼ li Stot ta Vinajele (Prov. 27:11). Li avie oy totil meʼiletik ti jaʼ jech snuptanojike. ¿Kʼusi tspasik? Spatoj yoʼontonik ti chchʼam Jeova yan velta li buchʼutik oy kʼusi chopol la spasik mi tsutes yoʼontonik ta melele, jech kʼuchaʼal li stot jtoyba kerem chalbe skʼoplal Jesuse (Luk. 15:20). Pe akʼo mi jech, jaʼ chakʼ ta yoʼontonik ti tukʼ chakʼ sbaik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk smalaojik ti jaʼ jech xtijbat-o yoʼontonik sventa sutik talel li ta tsobobbaile.

17. ¿Kʼu yuʼun tspat koʼontontik li kʼusi la spas li meʼon antse?

¹⁷ Yan skʼelobile jaʼ li «jun meʼon ants ti chʼabal kʼusi oy [yuʼun]» li ta skʼakʼalil Jesuse (kʼelo Lukas 21:1-4). Muʼyuk kʼusi xuʼ spas ta sventa li krixchanoetik ti toj chopol kʼusi tspasik li ta temploe. Muʼyuk kʼusi xuʼ spas xtok ta sventa ti povre tajeke (Mat. 21:12, 13). Pe spatoj yoʼonton ta stojolal li Jeovae, jaʼ yuʼun tskolta sba ta sventa li melel yichʼel ta mukʼ Diose. Ta slekil yoʼonton «te la stikʼ chaʼsep yuni takʼin ti jutuk tajek sbalile», ti kʼajomal jech yepal oy yuʼune. ¡Spatoj tajek yoʼonton ta stojolal li Jeovae! Snaʼoj ti mi jaʼ baʼyel laj yakʼ ta xkuxlejal ti chtun ta stojolal Jeovae, jaʼ ch-akʼbat skotol li kʼusi chtun yuʼune. Jech kʼuchaʼal li meʼon antse, jpatoj koʼontontik ti jaʼ chakʼbutik Jeova skotol li kʼusi chtun kuʼuntik mi jaʼ baʼyel chkakʼ ta jkuxlejaltik li Ajvalilal yuʼun Diose (Mat. 6:33).

18. Albo skʼoplal jun ermano ti lek stalelale.

¹⁸ Epal ermanoetik li avie eke spatoj yoʼontonik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk jaʼ chakʼ ta yoʼontonik li kʼusi spas yuʼunike, maʼuk chakʼ ta yoʼontonik li kʼusi mu spas yuʼunike. Jnoptik ta sventa jun ermano ti Malcolm sbie, ti tukʼ-o cham ta stojolal Jeova ta 2015. Kʼalal epal jabil tunik ta stojolal Jeova xchiʼuk yajnile, oy kʼusitik lek xchiʼuk oy kʼusitik chopol kʼot ta stojolalik. Xi laj yale: «Oy ep vokolil xchiʼuk mu stakʼ naʼel kʼusi chkʼot ta pasel li ta jkuxlejaltike, pe mi jaʼ ta jpat koʼontontik ta stojolal Jeovae chakʼbutik bendision». ¿Kʼusi tojobtasel laj yakʼ li Malcolme? «Skʼan jkʼanbetik Jeova sventa xkakʼbetik yipal xijtun ta stojolal. Jaʼuk xkakʼ ta koʼontontik li kʼusi spas kuʼuntike maʼuk li kʼusi mu spas kuʼuntike». *

19. 1) ¿Kʼu yuʼun sta-o tajek li teksto sventa sjabilal 2017? 2) ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li teksto sventa sjabilal 2017?

¹⁹ Ta skoj «ti chtal tsots vokolil li ta slajebal xa kʼakʼale» mas to ep chkil jvokoltik (2 Tim. 3:1, 13). Jaʼ yuʼun skʼan ti mu teuk noʼox chʼayal koʼontontik xijkom yuʼun li jvokoltike. Mas lek jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti jaʼuk xbat ta koʼontontik li kʼusi spas kuʼuntike. Jaʼ yuʼun sta-o tajek li teksto sventa sjabilal 2017 ti jaʼ li Salmo 37:3 ti xi chale: «Pato avoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk paso li kʼusi leke».