1, 2. Nganong gisalikway sa Diyos ang usa ka tawo nga kanhi makasaranganon? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

SI HARING Saul nagsugod pagmando sa Israel ingong makasaranganon ug tinahod nga tawo. (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24) Pero wala madugay human siya mahimong hari, siya nakahimog mapangahasong mga buhat. Dihang ang propeta sa Diyos nga si Samuel wala moabot sa Gilgal sa eksaktong oras, si Saul nawad-ag pailob. Ang mga Filistehanon nangandam na alang sa gubat, ug ang mga Israelinhon nangahadlok ug daghan kanila ang mibiya kang Saul. Siya lagmit naghunahuna, ‘Kinahanglan kong molihok dayon.’ Busa, gitanyag niya ang halad ngadto sa Diyos, bisan pag wala siyay katungod sa pagbuhat niana. Wala malipay si Jehova niana.—1 Sam. 13:5-9.

² Pag-abot ni Samuel sa Gilgal, iyang gibadlong si Saul. Imbes dawaton ang pagtul-id, si Saul mihimog mga pasumangil, iyang gibasol ang uban, ug gipakamenos ang iyang nabuhat. (1 Sam. 13:10-14) Didto nagsugod ang iyang sunodsunod nga mga buhat sa pagkamapangahason. Busa, gisalikway siya ni Jehova ingong  hari. (1 Sam. 15:22, 23) Bisag maayo ang sinugdanan ni Saul, siya nakaagom ug mapait nga kataposan.—1 Sam. 31:1-6.

3. (a) Unsay hunahuna sa daghan bahin sa pagkamakasaranganon? (b) Unsang mga pangutana ang kinahanglang matubag?

³ Sa kalibotan karon nga punog kompetisyon, daghan ang naghunahuna nga kinahanglan nilang labwan ang uban aron magmalamposon. Aron mahimo nila kana, ila tingaling balewalaon ang pagkamakasaranganon. Pananglitan, usa ka sikat nga aktor nga nahimong politiko ang miingon: “Dili gyod ko makasaranganon—ug wala ko nangandoy nga mahimong ingon ana.” Pero, nganong hinungdanon gihapon ang pagkamakasaranganon? Unsa ba ang makasaranganon ug dili makasaranganon? Ug sa unsang paagi makapabilin tang makasaranganon bisan sa lisod nga mga situwasyon o dihang gipresyur sa uban? Tubagon niining artikuloha ang unang duha ka pangutana. Ang sunod nga artikulo maghisgot sa ikatulong pangutana.

4. Unsa ang pagkamapangahason?

⁴ Gipakita sa Bibliya nga ang pagkamapangahason sukwahi sa pagkamakasaranganon. (Basaha ang Proverbio 11:2.) Si David maalamong mihangyo kang Jehova nga pugngan siya sa paghimog “mapangahasong mga buhat.” (Sal. 19:13) Unsa ang “mapangahasong mga buhat”? Sumala sa kahulogan, ang tawong mapangahason magdalidali o magbuotbuot sa pagbuhat sa mga butang nga wala siyay katungod. Usahay mahimo tang mapangahason tungod sa napanunod nga sala. Pero sama sa nahitabo kang Haring Saul, kon maanad ta sa paghimo niini, sa madugay o sa madali mawad-an ta sa pag-uyon sa Diyos. Ang Salmo 119:21 nag-ingon bahin kang Jehova: “Ikaw nagbadlong sa . . . mga mapangahason.” Ngano?

5. Nganong seryosong sayop ang mapangahasong mga buhat?

⁵ Ang mapangahasong mga buhat mas grabe kay sa dili tinuyong mga sayop. Una, kon dili ta makasaranganon, dili nato mapasidunggan si Jehova ingong atong Diyos ug Magmamando. Ikaduha, kon mobuhat ta sa mga butang nga wala tay katungod, lagmit moresulta kinig panag-away. (Prov. 13:10) Ug ikatulo, sa dihang makita sa uban nga kita nagmapangahason, tingali mapakaulawan ta. (Luc. 14:8, 9) Dili gyod maayog resulta ang pagkamapangahason. Sama sa gipakita sa Kasulatan, maayo gyod nga magmakasaranganon.

6, 7. Unsa ang pagkamapainubsanon, ug sa unsang paagi kini konektado sa pagkamakasaranganon?

⁶ Ang pagkamakasaranganon ug pagkamapainubsanon konektado sa usag usa. Sa Bibliya, ang pagkamapainubsanon nagtumong sa pagkadili-garboso o pagkadili-arogante. Gihubit sab kinig “pagpaubos sa hunahuna.” (Filip. 2:3) Ang tawong mapainubsanon sagad matawag sab nga makasaranganon. Siya dunay hustong panglantaw sa iyang mga katakos ug kalamposan, moangkon sa iyang sayop, ug modawat ug mga sugyot ug bag-ong mga ideya. Makapalipay pag-ayo kang Jehova ang mga mapainubsanon.

⁷ Sa Bibliya, ang pagkamakasaranganon nagtumong sab sa pagbaton ug hustong panglantaw sa kaugalingon ug sa pag-ila sa atong mga limitasyon. Sa orihinal nga Gregong pinulongan, ang maong termino nagpasiugda kon sa unsang paagi ang maong panglantaw makaapektar sa atong pakiglabot sa uban.

8. Unsa ang pipila ka timailhan sa mapangahasong panghunahuna o gawi?

⁸ Sa unsa tingaling mga kahimtang nga kita maghunahuna o mogawi nga dili makasaranganon?  Tagda ang pipila ka timailhan. Tingali gihatagan nato ug sobrang importansiya ang atong kaugalingon o ang atong mga pribilehiyo. (Roma 12:16) Basin gusto natong hatagan tag espesyal nga pagtagad. (1 Tim. 2:9, 10) O kaha iinsistir nato ang atong opinyon tungod lang sa atong posisyon, mga koneksiyon, o personal nga panghunahuna. (1 Cor. 4:6) Dihang mogawi kita nga ingon niini, sagad dili nato mamatikdan nga nahimo na tang mapangahason.

9. Nganong ang uban nahimong mapangahason? Paghatag ug pananglitan diha sa Bibliya.

⁹ Bisag kinsa puwedeng mahimong mapangahason kon temporaryo siyang magpadaog sa tinguha sa unod. Daghan ang nahimong mapangahason tungod sa ambisyon, kasina, ug grabeng kasuko. Ang mga karakter sa Bibliya sama ni Absalom, Uzzias, ug Nabucodonosor nagpadaog sa mga buhat sa unod ug gipaubos ni Jehova tungod sa ilang pagkamapangahason.—2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Cron. 26:16-21; Dan. 5:18-21.

10. Nganong dili nato angayng hukman ang motibo sa uban? Paghatag ug pananglitan diha sa Bibliya.

¹⁰ Pero, duna pay laing mga rason kon nganong ang uban nahimong mapangahason. Pananglitan, tagda ang mosunod nga mga rekord sa Bibliya: Genesis 20:2-7 ug Mateo 26:31-35. Gipalihok ba sa makasasalang mga tinguha ang daw mapangahasong mga buhat ni Abimelek ug Pedro? O wala lang sila mahibalo sa tanang detalye, o kaha wala sila magmabinantayon? Kay dili ta makabasag kasingkasing, maalamon ug mahigugmaon nga dili nato hukman ang motibo sa uban.—Basaha ang Santiago 4:12.

11. Unsay kinahanglan natong mahibaloan aron mahimong makasaranganon?

¹¹ Ang makasaranganon nahibalo sa iyang dapit sa kahikayan sa Diyos. Ingong Diyos sa kahusay, gihatagan ni Jehova ang matag usa ug dapit sa iyang panimalay. Talagsaon ang papel sa matag usa diha sa kongregasyon, pero kitang tanan hinungdanon. Tungod sa iyang dili takos nga kalulot, si Jehova naghatag sa matag usa kanato ug mga katakos, kahanas, abilidad, o talento. Magamit nato kana sa paghimaya kaniya ug pagtabang sa uban. (Roma 12:4-8) Gipiyal kana ni Jehova kanato uban ang dungog, pagsalig, ug responsabilidad.—Basaha ang 1 Pedro 4:10.

12, 13. Nganong dili ta angayng matingala kon mag-usab-usab ang atong dapit diha sa kahikayan sa Diyos?

¹² Apan sa dagan sa panahon, puwedeng mausab ang atong dapit sa kahikayan sa Diyos. Konsideraha ang panig-ingnan ni Jesus. Sa sinugdan, siya ray kauban ni Jehova. (Prov. 8:22) Dayon, siya mitabang ug himo sa ubang manulonda, sa uniberso, ug sa mga tawo. (Col. 1:16) Sa ulahi, si Jesus gihatagag bag-ong asaynment dinhi sa yuta, una ingong walay mahimo nga bata ug dayon ingong hingkod nga tawo. (Filip. 2:7) Human sa paghalad sa iyang kinabuhi, si Jesus mibalik sa langit ingong espiritung linalang aron mahimong Hari sa Gingharian sa Diyos pagka-1914. (Heb. 2:9) Ug naa pa siyay mosunod nga asaynment. Human sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando, ihatag ug balik ni Jesus ang Gingharian ngadto kang Jehova aron “ang Diyos mahimong tanang butang ngadto sa tanan.”—1 Cor. 15:28.

¹³ Sa susama, angay natong dahomon nga mag-usab-usab ang atong mga asaynment, sagad tungod sa atong mga desisyon. Pananglitan, ikaw ba tagsaanon sa una pero naminyo na karon? Duna ka na bay mga anak? Dihang edad-edaran ka na, gipasimple ba nimo ang imong kinabuhi aron makasulod sa bug-os panahong pag-alagad? Kauban sa matag desisyon nga imong gihimo ang  pipila ka pribilehiyo ug responsabilidad. Ang atong nag-usab-usab nga mga kahimtang makapauswag o makalimite sa kadako sa atong mahimo. Batan-on man o edaran, himsog o dili, mas nasayod si Jehova sa kinamaayohang paagi nga makaalagad ta kaniya. Wala magdahom si Jehova ug sobra gikan kanato, ug pabilhan niya pag-ayo ang atong maarangan.—Heb. 6:10.

14. Sa unsang paagi ang pagkamakasaranganon makatabang nato nga magmakontento ug magmalipayon sa tanang situwasyon?

¹⁴ Si Jesus malipayon sa tanan niyang asaynment, ug mahimo sab tang malipayon sa atoa. (Prov. 8:30, 31) Ang makasaranganong tawo kontento sa iyang presenteng mga asaynment o responsabilidad sa kongregasyon. Dili siya mabalaka bahin sa pagbaton ug mga pribilehiyo sa umaabot o sa nakab-ot sa uban. Hinunoa, siya maningkamot nga magmalipayon sa iyang presenteng asaynment kay gilantaw niya kini ingong gikan kang Jehova. Sa samang higayon, tahoron niya ang papel o dapit nga gihatag ni Jehova sa uban. Ang pagkamakasaranganon makatabang nato nga magmalipayon sa paghatag sa uban sa nahiangayng pasidungog ug tabang.—Roma 12:10.

15. Unsay atong makat-onan sa pagkamakasaranganon ni Gideon?

¹⁵ Si Gideon maoy maayo kaayong ehemplo sa pagkamakasaranganon. Dihang ang manulonda ni Jehova unang nagpakita kaniya, iya dayong giila ang iyang ubos nga kagikan.  (Maghu. 6:15) Human niya dawata ang asaynment gikan kang Jehova, giseguro ni Gideon nga nasabtan niya pag-ayo kon unsay kinahanglang buhaton, ug nagpagiya siya kang Jehova. (Maghu. 6:36-40) Si Gideon lig-on ug maisogon. Bisan pa niana, siya milihok nga maampingon ug maalamon. (Maghu. 6:11, 27) Wala niya gamita ang iyang asaynment aron mahimong prominente. Hinunoa, dihang natapos ang iyang asaynment, siya mipauli.—Maghu. 8:22, 23, 29.

16, 17. Unsay konsiderahon sa tawong makasaranganon kon bahin sa espirituwal nga pag-uswag?

¹⁶ Ang pagkamakasaranganon wala magpasabot nga dili na gyod ta mangab-ot o modawat ug dugang mga pribilehiyo sa pag-alagad. Ang Kasulatan nagdasig natong tanan nga mouswag sa espirituwal. (1 Tim. 4:13-15) Apan, nagpasabot ba kini nga kinahanglan gyong mausab ang atong asaynment? Wala. Sa tabang ni Jehova, mahimo tang mouswag sa espirituwal bisan unsa man ang atong presenteng asaynment. Makapadayon ta sa pag-ugmad sa mga katakos nga gihatag sa Diyos kanato ug sa pagpauswag sa maayong mga buhat.

¹⁷ Sa dili pa dawaton sa makasaranganong tawo ang usa ka asaynment, susihon una niya kon unsay ipabuhat kaniya. Human niana, matimbangtimbang na niya ang iyang kahimtang. Pananglitan, kaya ba niyang modawat ug dugang trabaho o responsabilidad nga dili mapasagdan ang ubang importanteng butang? Puwede ba niyang idelegar ang uban niyang asaynment aron madawat niya ang bag-ong responsabilidad? Kon “dili” ang tubag sa usa o nianang duha ka pangutana, basin dunay lain nga mas makaatiman sa maong asaynment. Ang pag-ampo ug realistikong pagtimbangtimbang motabang nato nga makita ang atong mga limitasyon. Kon makasaranganon ta, mahimong dili nato dawaton ang maong asaynment.

18. (a) Unsay epekto sa pagkamakasaranganon dihang makadawat tag bag-ong asaynment? (b) Sa unsang paagi ang Roma 12:3 mapadapat sa makasaranganong tawo?

¹⁸ Dihang modawat tag bag-ong asaynment, ang ehemplo ni Gideon magpahinumdom kanato nga dili ta molampos kon wala ang giya ug panalangin ni Jehova. Kon buot hunahunaon, gidapit ta sa “paglakaw nga makasaranganon uban sa [atong] Diyos.” (Miq. 6:8) Busa dihang modawat tag bag-ong responsabilidad, kinahanglang pamalandongon nato ang gisulti ni Jehova pinaagi sa iyang Pulong ug organisasyon. Angay tang magpagiya kaniya. Atong hinumdoman nga ang pagpaubos ni Jehova, dili ang atong katakos, ang ‘magapadako kanato.’ (Sal. 18:35) Busa, ang desisyon nga molakaw nga makasaranganon uban sa Diyos makatabang nato nga dili maghunahunag labaw o ubos kaayo bahin sa atong kaugalingon.—Basaha ang Roma 12:3.

19. Nganong angay natong ugmaron ang pagkamakasaranganon?

¹⁹ Ang tawong makasaranganon maghatag kang Jehova sa pasidungog nga nahiangay kaniya, kay si Jehova ang atong Maglalalang ug Magmamando sa Uniberso. (Pin. 4:11) Ang pagkamakasaranganon motabang nato nga magmakontento ug magmabungahon diha sa atong dapit sa kahikayan sa Diyos. Kini magtukmod nato sa pagtahod sa pagbati ug opinyon sa uban ug makapahiusa sa katawhan ni Jehova. Kini magpalihok nato nga unahon ang uban imbes ang kaugalingon ug magdasig nato nga magmainampingon, sa ingon malikayan ang seryosong mga sayop. Tungod niini nga mga rason, hinungdanon gihapon ang pagkamakasaranganon alang sa katawhan sa Diyos, ug gipabilhan ni Jehova ang nag-ugmad niana. Pero komosta kon gipresyur ta? Ipakita sa sunod nga artikulo kon sa unsang paagi makapabilin tang makasaranganon bisan sa malisod nga mga situwasyon.