1, 2. Γιατί απέρριψε ο Θεός έναν άλλοτε μετριόφρονα άνθρωπο; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

ΟΤΑΝ ο Βασιλιάς Σαούλ του αρχαίου Ισραήλ άρχισε να κυβερνάει, ήταν ένας μετριόφρων και αξιοσέβαστος άνθρωπος. (1 Σαμ. 9:1, 2, 21· 10:20-24) Σύντομα όμως, προέβη σε αλλεπάλληλες αυθάδεις πράξεις. Όταν ο Σαμουήλ, ο προφήτης του Θεού, δεν εμφανίστηκε στα Γάλγαλα στον προσδιορισμένο χρόνο, ο Σαούλ έχασε την υπομονή του. Οι Φιλισταίοι ετοιμάζονταν για μάχη, οι δε Ισραηλίτες τον εγκατέλειπαν. Πρέπει να σκέφτηκε: “Χρειάζεται να κάνω κάτι—και μάλιστα γρήγορα”. Έτσι λοιπόν, πρόσφερε θυσία στον Θεό, κάτι για το οποίο δεν ήταν εξουσιοδοτημένος. Ο Ιεχωβά δεν ευαρεστήθηκε με αυτό.—1 Σαμ. 13:5-9.

² Όταν έφτασε ο Σαμουήλ στα Γάλγαλα, επέπληξε τον Σαούλ. Εκείνος όμως, αντί να δεχτεί τη διόρθωση, σκαρφίστηκε διάφορες δικαιολογίες, προσπάθησε να ρίξει αλλού το φταίξιμο και μικροποίησε την πράξη του. (1 Σαμ. 13:10-14) Αυτό πυροδότησε μια τρομερή αλληλουχία γεγονότων που τελικά του στοίχισαν τη βασιλεία του και, το σπουδαιότερο, την επιδοκιμασία του Ιεχωβά.  (1 Σαμ. 15:22, 23) Παρά το ελπιδοφόρο ξεκίνημα, η ζωή του Σαούλ είχε τραγική κατάληξη.—1 Σαμ. 31:1-6.

3. (α) Τι πιστεύουν πολλοί για τη μετριοφροσύνη; (β) Ποιες ερωτήσεις χρειάζεται να απαντηθούν;

³ Στον σημερινό ανταγωνιστικό κόσμο, πολλοί θεωρούν ότι, για να πάνε μπροστά, πρέπει να ξεχωρίσουν από το πλήθος. Για να το πετύχουν αυτό, ίσως αποκηρύσσουν κάθε ίχνος μετριοφροσύνης. Για παράδειγμα, ένας διάσημος αστέρας του κινηματογράφου ο οποίος έγινε πολιτικός, είπε κάποτε: «Η μετριοφροσύνη είναι μια λέξη που δεν εφαρμόζεται με κανέναν τρόπο στην περίπτωσή μου—και ελπίζω ότι αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ». Γιατί όμως παραμένει σημαντική η μετριοφροσύνη; Τι είναι μετριοφροσύνη, και τι δεν είναι; Και πώς μπορούμε να παραμένουμε μετριόφρονες παρά τις δύσκολες καταστάσεις ή την πίεση από τους άλλους; Σε αυτό το άρθρο, θα απαντήσουμε στις πρώτες δύο ερωτήσεις. Η τρίτη ερώτηση θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο.

4. Πώς θα ορίζατε μια αυθάδη πράξη;

⁴ Η Αγία Γραφή αντιδιαστέλλει τη μετριοφροσύνη με την αυθάδεια. (Διαβάστε Παροιμίες 11:2) Εκδηλώνοντας σοφία, ο Δαβίδ ζήτησε από τον Ιεχωβά να “τον συγκρατήσει από αυθάδεις πράξεις”. (Ψαλμ. 19:13) Τι είναι οι «αυθάδεις πράξεις»; Εξ ορισμού, όταν κάποιος ενεργεί απερίσκεπτα ή με θρασύτητα κάνοντας κάτι το οποίο δεν είναι εξουσιοδοτημένος να κάνει, εκδηλώνει αυθάδεια. Εξαιτίας της κληρονομημένης αμαρτίας, όλοι μας ενεργούμε με αυθάδεια κάποιες φορές. Αλλά όπως δείχνει το παράδειγμα του Βασιλιά Σαούλ, αν αναπτύξουμε τη συνήθεια να προτρέχουμε, αργά ή γρήγορα θα έχουμε σοβαρά προβλήματα με τον Θεό. Το εδάφιο Ψαλμός 119:21 λέει για τον Ιεχωβά: «Επέπληξες τους επικατάρατους αυθάδεις». Γιατί συμβαίνει αυτό;

5. Γιατί είναι σοβαρές οι αυθάδεις πράξεις;

⁵ Οι αυθάδεις πράξεις είναι πιο σοβαρές από τα αθώα λάθη. Πρώτον, όταν ενεργούμε χωρίς μετριοφροσύνη, δεν τιμούμε τον Ιεχωβά ως τον δικαιωματικό μας Κυρίαρχο. Δεύτερον, αν υπερβαίνουμε τα όρια της εξουσίας μας, πιθανότατα θα συγκρουστούμε με τους άλλους. (Παρ. 13:10) Και τρίτον, όταν έρθει στο φως η αυθάδης πράξη μας, μπορεί να βρεθούμε σε δύσκολη θέση ή ακόμα και να εξευτελιστούμε. (Λουκ. 14:8, 9) Οι αυθάδεις πράξεις δεν βγαίνουν σε καλό. Όπως δείχνουν οι Γραφές, η μετριοφροσύνη είναι πάντοτε η σωστή πορεία.

6, 7. Τι είναι ταπεινοφροσύνη, και πώς συνδέεται η μετριοφροσύνη με αυτήν;

⁶ Η μετριοφροσύνη και η ταπεινοφροσύνη είναι στενά συνυφασμένες ιδιότητες. Στη Γραφή, η ταπεινοφροσύνη αναφέρεται στην έλλειψη υπερηφάνειας ή αλαζονείας. Προέρχεται από τις λέξεις ταπεινός, δηλαδή «χαμηλός», και φρήν που σημαίνει «νους». (Φιλιπ. 2:3) Ο ταπεινός άνθρωπος είναι κατά κανόνα και μετριόφρων, ικανός να αξιολογεί με ακρίβεια τις ικανότητες και τα επιτεύγματά του, να παραδέχεται τα λάθη του, καθώς και να δέχεται εισηγήσεις και καινούριες ιδέες. Η ταπεινοφροσύνη ευαρεστεί βαθιά τον Ιεχωβά.

⁷ Στη Γραφή, η μετριοφροσύνη αναφέρεται παρόμοια στο να έχουμε ορθή άποψη για τον εαυτό μας και συναίσθηση των περιορισμών μας. Στο πρωτότυπο κείμενο, η έμφαση φαίνεται να δίνεται στο πώς αυτή η συναίσθηση πρέπει να επηρεάζει τη συμπεριφορά μας απέναντι στους άλλους.

8. Ποια είναι μερικά προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι σκεφτόμαστε ή συμπεριφερόμαστε χωρίς μετριοφροσύνη;

⁸ Πότε θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ή να ενεργούμε χωρίς μετριοφροσύνη; Δείτε μερικά προειδοποιητικά σημάδια. Ίσως παίρνουμε πολύ στα σοβαρά τον εαυτό μας ή τα προνόμιά μας. (Ρωμ. 12: 16) Ίσως στρέφουμε την προσοχή στον εαυτό μας με ακατάλληλους τρόπους. (1 Τιμ. 2:9, 10) Ή ίσως υποστηρίζουμε έντονα κάποιες απόψεις αποκλειστικά και μόνο με βάση τη θέση μας, τις διασυνδέσεις μας ή τον δικό μας τρόπο σκέψης. (1 Κορ. 4:6) Πολλές φορές, όταν ενεργούμε έτσι, ίσως να μην καταλαβαίνουμε καν ότι έχουμε περάσει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη μετριοφροσύνη και στην αυθάδεια.

9. Τι έχει οδηγήσει μερικούς στην αυθάδεια; Δώστε Γραφικό παράδειγμα.

⁹ Οποιοσδήποτε μπορεί να ενεργήσει χωρίς μετριοφροσύνη αν επιτρέψει προσωρινά στον εαυτό του να κυριευτεί από σαρκικές επιθυμίες. Η ιδιοτελής φιλοδοξία, ο φθόνος και ο ανεξέλεγκτος θυμός έχουν οδηγήσει πολλούς σε αυθάδεις πράξεις. Βιβλικοί χαρακτήρες όπως ο Αβεσσαλώμ, ο Οζίας και ο Ναβουχοδονόσορ ενέδωσαν σε τέτοια έργα της σάρκας και ταπεινώθηκαν από τον Ιεχωβά για την αυθάδειά τους.—2 Σαμ. 15:1-6· 18:9-17· 2 Χρον. 26:16-21· Δαν. 5:18-21.

10. Γιατί δεν πρέπει να κρίνουμε τα κίνητρα των άλλων; Δώστε Γραφικό παράδειγμα.

¹⁰ Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να ενεργεί χωρίς μετριοφροσύνη. Εξετάστε, για παράδειγμα, τις ακόλουθες Γραφικές αφηγήσεις: Γένεση 20:2-7 και Ματθαίος 26:31-35. Υποκινούνταν οι φαινομενικά αυθάδεις ενέργειες του Αβιμέλεχ και του Πέτρου από αμαρτωλές επιθυμίες; Ή μήπως αυτά τα άτομα απλώς δεν γνώριζαν όλα τα στοιχεία; Μήπως αιφνιδιάστηκαν; Εφόσον εμείς δεν μπορούμε να διαβάζουμε καρδιές, είναι ένδειξη σοφίας και αγάπης να μη σπεύδουμε να βγάζουμε συμπεράσματα για τα κίνητρα των άλλων.—Διαβάστε Ιακώβου 4:12.

11. Πώς συνδέεται η μετριοφροσύνη με το να αναγνωρίζουμε τη θέση μας στη διευθέτηση του Θεού;

¹¹ Η μετριοφροσύνη στην πραγματικότητα αρχίζει με την αναγνώριση της θέσης μας στη διευθέτηση του Θεού. Ως Θεός τάξης, ο Ιεχωβά δίνει στον καθέναν μας μια θέση ή ένα πεδίο δράσης στο σπιτικό του. Ο ρόλος του καθενός στην εκκλησία είναι μοναδικός, αλλά όλοι είμαστε απαραίτητοι. Με την παρ’ αξίαν καλοσύνη του, ο Ιεχωβά έχει δώσει στον καθέναν μας ορισμένα χαρίσματα, πλεονεκτήματα, ικανότητες ή ταλέντα. Μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε όλα αυτά για να δοξάζουμε Εκείνον και να ωφελούμε τους άλλους. (Ρωμ. 12:4-8) Ο Ιεχωβά μάς έχει εμπιστευτεί μια υπηρεσία οικονόμου που συνεπάγεται τιμή, εμπιστοσύνη και ευθύνη.—Διαβάστε 1 Πέτρου 4:10.

12, 13. Γιατί δεν πρέπει να ξαφνιαζόμαστε αν κατά καιρούς αλλάζει η θέση μας στη διευθέτηση του Θεού;

¹² Ωστόσο, η θέση μας στη διευθέτηση του Θεού δεν είναι αμετάβλητη. Μπορεί να αλλάξει με τον καιρό. Σκεφτείτε το παράδειγμα του Ιησού. Αρχικά, ήταν μόνος του με τον Ιεχωβά. (Παρ. 8:22) Κατόπιν, συνέβαλε στο να δημιουργηθούν άλλα πνευματικά πλάσματα, το υλικό σύμπαν και τελικά οι άνθρωποι. (Κολ. 1:16) Αργότερα, ο Ιησούς ανέλαβε έναν καινούριο ρόλο στη γη, στην αρχή ως αβοήθητο βρέφος και ύστερα ως ενήλικος. (Φιλιπ. 2:7) Έπειτα από τον θυσιαστικό του θάνατο, επέστρεψε σε ουράνια πνευματική ζωή για να γίνει ο Βασιλιάς της Βασιλείας του Θεού το 1914. (Εβρ. 2:9) Και αυτή δεν θα είναι η τελευταία αλλαγή διορισμού για τον Ιησού. Μετά τη Χιλιετή Διακυβέρνησή του, θα παραδώσει τη Βασιλεία του στον Ιεχωβά ώστε «να είναι ο Θεός τα πάντα για όλους».—1 Κορ. 15:28.

¹³ Μπορούμε και εμείς παρόμοια να αναμένουμε κατά καιρούς αλλαγές στους διορισμούς μας, πολλές φορές εξαιτίας κάποιων αποφάσεών μας. Για παράδειγμα, μήπως κάποτε ήσασταν άγαμος, αλλά κατόπιν παντρευτήκατε; Μήπως αποκτήσατε παιδιά; Καθώς ο καιρός περνούσε, μήπως απλοποιήσατε τη ζωή σας ώστε να αναλάβετε την ολοχρόνια διακονία; Η καθεμιά από αυτές τις αποφάσεις συνοδεύτηκε από συγκεκριμένα προνόμια και ευθύνες. Οι μεταβαλλόμενες  περιστάσεις μας μπορούν να διευρύνουν ή να περιορίσουν το πεδίο δράσης μας. Είστε νεαρός ή άτομο προχωρημένης ηλικίας; Έχετε καλή υγεία ή ασθενική κράση; Ο Ιεχωβά πάντοτε εξετάζει πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ο καθένας μας καλύτερα στην υπηρεσία του. Έχει μόνο λογικές προσδοκίες από εμάς, και εκτιμάει βαθιά οτιδήποτε κάνουμε.—Εβρ. 6:10.

14. Πώς μας βοηθάει η μετριοφροσύνη να βρίσκουμε ικανοποίηση και να διατηρούμε τη χαρά μας σε οποιαδήποτε κατάσταση;

¹⁴ Ο Ιησούς έβρισκε χαρά σε καθέναν από τους διορισμούς του, και μπορούμε και εμείς να βρίσκουμε χαρά στους δικούς μας διορισμούς. (Παρ. 8:30, 31) Ο μετριόφρων άνθρωπος δεν νιώθει ότι οι τωρινοί διορισμοί ή ευθύνες του στην εκκλησία περιορίζουν τις ικανότητές του. Δεν ανησυχεί για το αν θα αποκτήσει μελλοντικά προνόμια ή για το τι κατορθώνουν οι άλλοι. Απεναντίας, διοχετεύει τις δυνάμεις του στο να βρίσκει σκοπό και ευχαρίστηση στον τωρινό του ρόλο επειδή θεωρεί ότι του τον έχει δώσει ο Ιεχωβά. Ταυτόχρονα, σέβεται ειλικρινά τον ρόλο ή τη θέση που έχει δώσει ο Ιεχωβά στους άλλους. Η μετριοφροσύνη μάς βοηθάει να χαιρόμαστε να δίνουμε στους άλλους τη δέουσα τιμή και υποστήριξη.—Ρωμ. 12:10.

15. Τι μαθαίνουμε από τη μετριοφροσύνη του Γεδεών;

¹⁵ Ο Γεδεών αποτελεί εξαίρετο παράδειγμα μετριοφροσύνης στην πράξη. Όταν ο άγγελος του Ιεχωβά πρωτοεμφανίστηκε σε αυτόν, ο Γεδεών αναγνώρισε αμέσως ότι η καταγωγή του και τα προσόντα του δεν ήταν τίποτα το ιδιαίτερο. (Κριτ. 6:15) Όταν αποδέχτηκε τον διορισμό από τον Ιεχωβά,  βεβαιώθηκε ότι καταλάβαινε ακριβώς τι απαιτούνταν, και στράφηκε σε Εκείνον για καθοδηγία. (Κριτ. 6:36-40) Ο Γεδεών διέθετε τόλμη και θάρρος. Εντούτοις, ενήργησε προσεκτικά και έξυπνα. (Κριτ. 6:11, 27) Δεν εκμεταλλεύτηκε τον διορισμό του για να αποκτήσει εξοχότητα. Αντιθέτως, μόλις μπόρεσε, επέστρεψε μετά χαράς στη θέση που είχε προηγουμένως.—Κριτ. 8:22, 23, 29.

16, 17. Τι λαβαίνει υπόψη του ο μετριόφρων όταν σκέφτεται πώς μπορεί να κάνει πνευματική πρόοδο;

¹⁶ Το να είμαστε μετριόφρονες δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει ποτέ να επιδιώκουμε ή να αποδεχόμαστε επιπρόσθετα προνόμια υπηρεσίας. Οι Γραφές προτρέπουν όλους μας να κάνουμε πρόοδο. (1 Τιμ. 4:13-15) Αλλά μήπως αυτό συνεπάγεται πάντοτε και αλλαγή διορισμού; Όχι κατ’ ανάγκην. Με την ευλογία του Ιεχωβά, μπορούμε να κάνουμε πνευματική πρόοδο με οποιονδήποτε ρόλο υπηρετούμε προς το παρόν. Μπορούμε να εξακολουθούμε να καλλιεργούμε τις θεόδοτες ικανότητές μας και να επεκτεινόμαστε σε καλά έργα.

¹⁷ Προτού αποδεχτεί έναν καινούριο διορισμό, ο μετριόφρων θα εξακριβώσει πρώτα τι θα απαιτηθεί από αυτόν. Στη συνέχεια, θα μπορέσει να κάνει έντιμη αξιολόγηση των περιστάσεών του. Λόγου χάρη, θα είναι σε θέση να αναλάβει περισσότερη εργασία ή ευθύνες χωρίς να παραμελεί άλλα σημαντικά πράγματα; Μήπως θα μπορούσε να αναθέσει ένα μέρος από την τρέχουσα εργασία του σε κάποιον άλλον ώστε να έχει χρόνο για τις καινούριες του ευθύνες; Αν η απάντηση στη μία ή και στις δύο ερωτήσεις είναι όχι, ίσως υπάρχει κάποιος άλλος που είναι σε καλύτερη θέση να αναλάβει τώρα αυτόν τον διορισμό. Μια ρεαλιστική αξιολόγηση της κατάστασης με προσευχή θα μας βοηθήσει να μην υπερεκτιμήσουμε τις ικανότητες μας ούτε να υποτιμήσουμε τους περιορισμούς μας σε αυτή τη δεδομένη στιγμή. Η μετριοφροσύνη ίσως μας ωθήσει να πούμε όχι.

18. (α) Τι θα μας υποκινεί η μετριοφροσύνη να κάνουμε όταν αναλαμβάνουμε έναν καινούριο ρόλο ή διορισμό; (β) Πώς εφαρμόζεται το εδάφιο Ρωμαίους 12:3 στον μετριόφρονα;

¹⁸ Όταν αποδεχόμαστε έναν καινούριο διορισμό, το παράδειγμα του Γεδεών μάς υπενθυμίζει ότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε χωρίς την κατεύθυνση και την ευλογία του Ιεχωβά. Άλλωστε, καλούμαστε “να είμαστε μετριόφρονες καθώς περπατάμε με τον Θεό μας”. (Μιχ. 6:8) Όποτε λοιπόν αναλαμβάνουμε καινούριες ευθύνες, χρειάζεται να στοχαζόμαστε με προσευχή όσα μας λέει ο Ιεχωβά μέσω του Λόγου του και της οργάνωσής του. Πρέπει να μάθουμε να προσαρμόζουμε τα ασταθή μας βήματα ώστε να ταιριάζουν με τη σταθερή καθοδήγηση του Ιεχωβά. Ας θυμόμαστε ότι αυτό που “μας μεγαλύνει” είναι η ταπεινοφροσύνη του Ιεχωβά και όχι οι δικές μας ικανότητες. (Ψαλμ. 18:35) Επιλέγοντας να είμαστε μετριόφρονες καθώς περπατάμε με τον Θεό, δεν θα έχουμε ούτε πολύ μεγάλη ούτε πολύ μικρή ιδέα για τον εαυτό μας.—Διαβάστε Ρωμαίους 12:3.

19. Για ποιους λόγους πρέπει να καλλιεργούμε μετριοφροσύνη;

¹⁹ Ο μετριόφρων δίνει στον Ιεχωβά την τιμή που του αξίζει, εφόσον ο Ιεχωβά είναι ο Δημιουργός μας και ο Παγκόσμιος Κυρίαρχος. (Αποκ. 4:11) Η μετριοφροσύνη μάς βοηθάει να νιώθουμε ικανοποίηση με τη θέση στην οποία έχουμε διοριστεί στη διευθέτηση του Θεού και συνάμα να είμαστε παραγωγικοί. Μας συγκρατεί από επονείδιστες πράξεις και προάγει την ενότητα ανάμεσα στον λαό του Ιεχωβά. Μας υποκινεί να βάζουμε τους άλλους πάνω από τον εαυτό μας και μας παρακινεί να είμαστε προσεκτικοί, αποφεύγοντας έτσι τα σοβαρά λάθη. Για αυτούς τους λόγους, η μετριοφροσύνη παραμένει σημαντική για όλα τα μέλη του λαού του Θεού, και ο Ιεχωβά θεωρεί πολύτιμους εκείνους που την καλλιεργούν. Αλλά τι γίνεται όταν βρισκόμαστε υπό πίεση; Το επόμενο άρθρο θα μας δείξει πώς να παραμένουμε μετριόφρονες σε πιεστικές καταστάσεις.