1, 2. Apay a napukaw ti anamong ti Dios iti dati a naemma a ni Saul? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

NAEMMA ken mararaem ni Ari Saul idi rugrugi ti panagturayna iti nagkauna nga Israel. (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24) Ngem adu dagiti dinadarasudos nga inaramidna idi agangay. Idi saan a simmangpet ni propeta Samuel idiay Gilgal iti nagtulaganda a tiempo, saan a nakauray ni Saul. Agsagsagana idin a makigubat dagiti Filisteo, ken pampanawanen dagiti Israelita ni Saul. Mabalin a napanunotna, ‘Masapul nga agtignayakon!’ Nagidaton ngarud iti Dios nupay awan karbenganna a mangaramid iti dayta. Saan a naragsakan ni Jehova.—1 Sam. 13:5-9.

² Idi nakasangpeten ni Samuel idiay Gilgal, tinubngarna ni Saul. Imbes nga awaten dayta ni Saul, nagpambar ketdi, pinabasolna ti dadduma, ken pinalag-anna ti basolna. (1 Sam. 13:10-14) Dayta ti nangrugian dagiti agsasaruno a dakes a pasamak a nakaigapuan ti pannakaikkat ni Saul kas ari ken kangrunaanna, ti anamong ni Jehova. (1 Sam. 15:22, 23) Nupay nagsayaat ti  nangrugian ni Saul, nakadakdakes ti nagtungpalanna.—1 Sam. 31:1-6.

3. (a) Ania ti kapanunotan ti adu a tattao maipapan iti kinaemma? (b) Ania dagiti saludsod a masapul a masungbatan?

³ Nakaro ti kompetensia ita isu a marikna ti dadduma a masapul a nangatngatoda ngem iti dadduma. Tapno maaramidda dayta, mabalin a lipatenda pay ketdin ti kinaemma ken kinapakumbaba. Kas pagarigan, kuna ti maysa a politiko, a dati a sikat nga artista: “Saan a pulos agaplikar kaniak ti sao a kinaemma—sapay koma ta diak agbalin a kasta.” Ngem apay a napateg ti kinaemma agingga ita? Ania ti kaipapanan ken saan a kaipapanan ti kinaemma? Ken kasano a makapagtalinaedtayo a naemma uray kadagiti narigat a situasion wenno no pilitendatayo ti dadduma? Sungbatan daytoy nga artikulo ti immuna a dua a saludsod. Masungbatan ti maikatlo a saludsod iti sumaruno nga artikulo.

4. Kasanom a maibaga a nadursok ti maysa a tao?

⁴ Sigun iti Biblia, agsupadi ti kinaemma ken kinadursok. (Basaen ti Proverbio 11:2.) Nagsayaat ta nagpatulong ni David ken Jehova tapno saan a makaaramid kadagiti “nadursok a tignay.” (Sal. 19:13) Ania ti kaipapanan ti “nadursok a tignay”? No nadarasudos wenno aramiden lattan ti maysa a tao ti banag a saanna a karbengan. Gapu iti natawidtayo a basol, adda dagiti tiempo nga agbalintayo a nadursok. Ngem kas iti napasamak ken Ari Saul, no mayugalitayo ti agbalin a nadursok, mapukawto ti anamong ti Dios kadatayo. Kuna ti Salmo 119:21 maipapan ken Jehova: “Binabalawmo dagidiay . . . nadursok.” Apay?

5. Apay a serioso dagiti nadursok nga ar-aramid?

⁵ Nadagdagsen dagiti nadursok nga ar-aramid ngem kadagiti saan nga inggagara a kamali. Umuna, no saantayo a naemma ken napakumbaba, ditay maipakita a ni Jehova ti addaan iti karbengan a mangituray kadatayo. Maikadua, no lumbestayo iti autoridad a naited kadatayo, posible nga adda dagiti makariritayo. (Prov. 13:10) Ken maikatlo, no nakadkadlaw ti kinadursoktayo, mabalin a maibabaintayo. (Luc. 14:8, 9) Awan ti nasayaat a pagbanagan ti kinadursok. Kas ipakita ti Biblia, kanayon a pagsayaatantayo ti panagbalin a naemma.

6, 7. Ania ti kinapakumbaba, ken ania ti pakainaigan ti kinaemma iti dayta?

⁶ Dandani agpada ti kinaemma ken kinapakumbaba. Iti Biblia, natukoy ti kinapakumbaba a kasungani ti kinapannakkel wenno kinapangas. Nadeskribir dayta kas “kinapakumbaba iti isip.” (Fil. 2:3) Makuna met a naemma ti tao a napakumbaba ta ammona no ania laeng ti kabaelanna nga aramiden, admitirenna dagiti kamalina, ken awatenna dagiti singasing ken opinion ti dadduma. Maragsakan ni Jehova no napakumbabatayo.

⁷ Kuna ti Biblia nga ammo ti naemma a tao ti kabaelanna nga aramiden ken ti limitasionna. Sigun iti kaipapanan ti orihinal a lengguahe a naggapuan ti sao a kinaemma, makatulong ti panagbalin a naemma tapno nasayaat ti panangtratotayo iti dadduma.

8. Ania ti dadduma a pagilasinan a saanen a naemma wenno napakumbaba ti panagpampanunot wenno panagtigtignaytayo?

⁸ Kaano a maibagatayo a saanen a naemma wenno napakumbaba ti panagpampanunot wenno panagtigtignaytayo? Kitaentayo ti sumagmamano a pagilasinan. Mabalin nga ipagaruptayo nga importantetayo unay wenno nangato ti pribilehiotayo. (Roma 12:16) Mabalin a nalabes ti pannakaseknantayo iti bagitayo. (1 Tim. 2:9, 10)  Wenno mabalin nga ipilittayo payen ti opiniontayo gapu iti saadtayo, gapu kadagiti tattao nga am-ammotayo, wenno personal a kapanunotantayo. (1 Cor. 4:6) Kaaduanna a no kasta ti kababalintayo, ditay payen madlaw a saantayon a naemma wenno napakumbaba, ket agbalbalintayon a nadursok.

9. Apay a nagbalin a nadursok ti dadduma? Mangted iti pagarigan iti Biblia.

⁹ Posible nga agbalin a nadursok ti uray asino no ipalubosna a dagiti nainlasagan a tarigagay ti mangkontrol kenkuana. Gapu iti kinaambisioso, apal, ken nakaro a panagpungtot, adu ti nagbalin a nadursok. Impalubos dagiti karakter ti Biblia a da Absalom, Ozias, ken Nabucodonosor a dagiti aramid ti lasag ti mangkontrol kadakuada ket imbabain ida ni Jehova gapu iti kinadursokda.—2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Cron. 26:16-21; Dan. 5:18-21.

10. Apay a masapul a liklikantayo a kuestionaran ti motibo ti dadduma? Mangted iti pagarigan iti Biblia.

¹⁰ Ngem adda pay dadduma a makagapu nga agbalin a saan a naemma ti maysa a tao no dadduma. Kas pagarigan, adalentayo dagiti pasamak iti Genesis 20:2-7 ken Mateo 26:31-35. Kinadursok kadi ti inaramid da Abimelec ken Pedro? Wenno saanda laeng nga ammo ti amin a detalye, wenno saanda laeng a nagpanunot a naimbag? Gapu ta ditay mabasa ti puso, maitutop laeng a saantay a dagus kuestionaran ti motibo ti dadduma kas panangipakita iti ayat kadakuada.—Basaen ti Santiago 4:12.

11. Ania ti pakainaigan ti kinaemma iti panangbigbig iti pasettayo iti urnos ti Dios?

¹¹ Ti panangbigbig iti pasettayo iti urnos ti Dios ti pangrugian ti kinaemma. Kas Dios ti urnos, nangted ni Jehova iti tunggal maysa kadatayo iti paset iti organisasionna. Agduduma ti pasettayo iti kongregasion, ngem napategtayo amin. Gapu iti di kaikarian a kinamanangngaasi ni Jehova, inikkanna ti tunggal maysa kadatayo iti agduduma a sagut, paglaingan, abilidad, wenno talento. Mausartayo dagita a mangidayaw kenkuana ken para iti pagsayaatan ti sabsabali. (Roma 12:4-8) Inikkannatayo ni Jehova iti annongen kas panangitalekna iti responsabilidad, ken kas panangipakitana iti panagtalek ken dayaw kadatayo.—Basaen ti 1 Pedro 4:10.

12, 13. Apay a ditay koma pakasdaawan no agbaliwbaliw ti akemtayo iti urnos ti Dios?

¹² Nupay kasta, saan a permanente ti akemtayo iti urnos ti Dios. Mabalin nga agbaliw dayta iti panaglabas ti panawen. Alaentayo a pagarigan ni Jesus. Isu laeng ti kadua ni Jehova idi un-unana. (Prov. 8:22) Idi agangay, timmulong ken Jehova a nangparsua kadagiti anghel, iti uniberso, ken iti tao. (Col. 1:16) Idi kuan, nagbaliw manen ti akem ni Jesus. Umuna, nayanak ditoy daga kas awan gawgawayna nga ubing ket nagmataengan idi agangay. (Fil. 2:7) Kalpasan ti ipapatayna, nagsubli ni Jesus idiay langit kas espiritu tapno agbalin nga Ari ti Pagarian ti Dios iti tawen 1914. (Heb. 2:9) Ngem saan a dayta ti maudi a panagbaliw ti akemna. Kalpasan ti Sangaribu a Tawen a Panagturayna, iyawatto ni Jesus ken Jehova ti Pagarianna tapno “ti Dios agbalinto nga amin a bambanag iti tunggal maysa.”—1 Cor. 15:28.

¹³ Namnamaentayo met a mabalin nga agbaliwbaliw ti akemtayo, kaaduanna a gapu kadagiti desisiontayo. Kas pagarigan, adda kadi asawam itan? Adda kadin anakyo? Kadagiti naglabas a tawen, pinasimplem kadi ti biagmo tapno makapagpayunirka? Adda kakuykuyog dagita a  desision a pribilehio ken responsabilidad. Mabalin nga umadu wenno bumassit ti maaramidantayo gapu iti panagbaliw ti kasasaadtayo. Ubingka pay kadi wenno nataengankan? Napigsaka kadi pay wenno nakapsutkan? Kanayon a kitkitaen ni Jehova ti kasayaatan a pangusaranna kadatayo. Ti laeng kabaelantayo ti namnamaenna, ken ipatpategna unay ti aniaman a maaramidantayo.—Heb. 6:10.

14. Kasano a makatulong ti panagbalin a naemma tapno makontentotayo ken agtultuloytayo a naragsak iti aniaman a situasion?

¹⁴ Naragsakan ni Jesus iti amin a naipaaramid kenkuana, ket mabalin a mariknatayo met dayta. (Prov. 8:30, 31) Saan a marikna ti naemma a tao a makauma dagiti responsabilidad wenno trabahona iti kongregasion. Saan a dagiti mabalin a pribilehiona iti masanguanan wenno ti pribilehio a naragpat ti dadduma ti nakaipamaysaanna. Imbes ketdi, usarenna ti pigsana a mangitungpal ken mangtagiragsak iti agdama a responsabilidadna gapu ta ibilangna dayta a naggapu ken Jehova. Kasta met, naimpusuan a raemenna ti annongen wenno akem nga inted ni Jehova iti dadduma. Makatulong kadatayo ti kinaemma tapno naragsaktayo a mangpadayaw ken mangsuporta iti dadduma.—Roma 12:10.

15. Ania ti maadaltayo iti kinaemma ni Gideon?

¹⁵ Nagsayaat nga ulidan ni Gideon iti panagbalin a naemma. Idi damo a nagparang kenkuana ti anghel ni Jehova, imbaga a dagus ni Gideon ti kinanumona. (Uk. 6:15) Idi  inawatna ti inted ni Jehova a pribilehiona, sinigurado ni Gideon a talaga a naawatanna ti maipapaaramid kenkuana ken nagpaiwanwan ken Jehova. (Uk. 6:36-40) Nakaturtured ni Gideon ngem nagannad latta. (Uk. 6:11, 27) Saanna nga inusar ti pribilehiona tapno agbalin a natan-ok. Imbes ketdi, nagawid a dagus idi naaramidnan ti annongenna.—Uk. 8:22, 23, 29.

16, 17. Ania ti masapul a tingitingen ti naemma a tao no kalatna ti rumang-ay iti naespirituan?

¹⁶ Saanna a kayat a sawen a no naemmatayo saantayon a pulos rumagpat wenno umawat iti kanayonan a pribilehio. Parparegtaennatayo amin ti Biblia a rumang-ay. (1 Tim. 4:13-15) Ngem kaipapanan kadi dayta ti kanayon a panagbaliw iti pribilehio? Saan. Babaen iti tulong ni Jehova, kabaelantayo ti rumang-ay iti naespirituan aniaman ti agdama a pribilehiotayo. Kabaelantayo nga itultuloy a pasayaaten dagiti inted ti Dios nga abilidadtayo ket mausartayo dagita nga agaramid iti naimbag.

¹⁷ Sakbay nga awaten ti naemma a tao ti baro a responsabilidad, ammuenna nga umuna ti maipapaaramid kenkuana. Kalpasanna, tingitingenna ti kasasaadna. Kas pagarigan, maitungpalna ngata dagiti kanayonan a trabaho wenno responsabilidadna a saanna a mabaybay-an ti dadduma a napateg a bambanag? Mabalin ngata a maited iti sabali ti dadduma kadagiti agdama nga annongenna tapno maaramidna ti baro a responsabilidadna? No ti sungbat iti maysa kadagita a saludsod ket saan wenno agpada a saan, baka adda sabali a mas makabael a mangibaklay pay laeng iti dayta a responsabilidad. Makatulong ti panagkararag ken realistiko a panangtingiting iti abilidad ken limitasiontayo tapno saantayo a madagsenan. No naemmatayo, matignaytayo a mangibaga iti saan.

18. (a) No naemmatayo, ania ti aramidentayo no adda baro nga annongen wenno pribilehiotayo? (b) Ania ti maitulong ti Roma 12:3 iti naemma a tao?

¹⁸ No umawattayo iti baro nga annongen, makasursurotayo iti kapadasan ni Gideon a saantayo nga agballigi no awan ti panangidalan ken pamendision ni Jehova. Naawistayo ngamin a makipagna a sieemma iti Diostayo. (Mik. 6:8) Isu a no adda baro a responsabilidadtayo, masapul nga ikararagtayo ti panangiwanwan ni Jehova babaen iti Saona ken iti organisasionna. Masapul a sursuruentayo nga itunos ti addangtayo iti panangidalan ni Jehova. Laglagipentayo a ti kinapakumbaba ni Jehova, saan ket a ti bukodtayo nga abilidad, ti mamagbalin kadatayo a “naindaklan.” (Sal. 18:35) Gapuna, makatulong ti naemma a pannakipagnatayo iti Dios tapno saan unay a nangato wenno nababa ti panagkitatayo iti bagitayo.—Basaen ti Roma 12:3.

19. Apay a masapul nga agbalintayo a naemma?

¹⁹ Gapu ta ni Jehova ti Namarsua kadatayo ken ti Soberano iti Uniberso, masapul nga ipaay ti naemma a tao ti dayaw a maikari ken Jehova. (Apoc. 4:11) Makatulong ti kinaemma tapno agbalintayo a nagaget ken naragsak iti akem nga inted ti Dios kadatayo. Lapdannatayo ti kinaemma nga agaramid iti di umiso, iti kasta, agkaykaysa dagiti adipen ni Jehova. Tignayennatayo met ti kinaemma a mangyun-una iti dadduma imbes a ti bagitayo, ken tulongannatayo nga agbalin a naannad tapno ditay makaaramid kadagiti nadagsen a basol. Ngarud, agingga ita, napateg ti kinaemma kadagiti adipen ti Dios, ket ipatpateg ni Jehova dagiti mangipakpakita iti dayta. Ngem kasanon no maipasangotayo iti narigat a situasion? Ilawlawag ti sumaruno nga artikulo no kasano a makapagtalinaedtayo a naemma kadagiti narigat a kasasaad.