1, 2. Waarom werd een koning die eerst bescheiden was, door Jehovah verworpen? (Zie beginplaatje.)

TOEN Saul koning werd, was hij een bescheiden man (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24). Maar al gauw veroorloofde hij zich ongepaste vrijheden. Toen Gods profeet Samuël niet op de afgesproken tijd in Gilgal kwam opdagen, werd Saul ongeduldig. De Filistijnen maakten zich klaar voor de strijd. Ondertussen lieten veel Israëlieten Saul in de steek. Hij moet gedacht hebben: ik moet iets doen, en snel ook. Dus ging hij Jehovah een offer brengen — iets waartoe hij niet bevoegd was. Daar was Jehovah niet blij mee (1 Sam. 13:5-9).

² Toen Samuël in Gilgal aankwam, wees hij Saul terecht. Maar in plaats van de terechtwijzing te aanvaarden, probeerde Saul zijn gedrag goed te praten, de schuld af te schuiven en zijn fout af te zwakken (1 Sam. 13:10-14). Dat was het begin van een aantal gebeurtenissen die hem uiteindelijk het koningschap kostten en, nog erger, Jehovah’s goedkeuring (1 Sam. 15:22, 23). Ondanks een veelbelovend begin eindigde Sauls leven rampzalig (1 Sam. 31:1-6).

3. (a) Hoe denken veel mensen over bescheidenheid? (b) Welke vragen gaan we bespreken?

 ³ In deze competitieve wereld hebben veel mensen het gevoel dat ze zich moeten onderscheiden van de massa om vooruit te komen. Daarbij gooien ze vaak alle bescheidenheid overboord. Een beroemde filmster, die later de politiek inging, zei bijvoorbeeld eens: ‘Bescheidenheid is niet een woord dat bij mij past — en dat zal hopelijk ook zo blijven.’ Maar waarom is bescheidenheid wel degelijk belangrijk? Wat is bescheidenheid eigenlijk, en wat is het niet? Hoe kunnen we bescheiden blijven in moeilijke situaties of als we onder druk staan? In dit artikel gaan we de eerste twee vragen bespreken. De derde vraag wordt in het volgende artikel besproken.

4. Wat betekent het als iemand zich aanmatigend gedraagt?

⁴ De Bijbel stelt bescheidenheid tegenover overmoed of aanmatigend gedrag. (Lees Spreuken 11:2.) David was zo verstandig om Jehovah te vragen: ‘Houd uw knecht terug van aanmatigende daden’ (Ps. 19:13). Wat zijn ‘aanmatigende daden’? Iemand gedraagt zich aanmatigend als hij overhaast of overmoedig iets doet waartoe hij niet bevoegd is. Omdat we onvolmaakt zijn, gedragen we ons allemaal weleens aanmatigend. Maar als we er een gewoonte van maken, brengen we onze band met Jehovah in gevaar, zoals het voorbeeld van Saul laat zien. Psalm 119:21 zegt over Jehovah: ‘Gij hebt de (...) overmoedigen bestraft.’ Waarom?

5. Wat is er zo verkeerd aan aanmatigend gedrag?

⁵ Aanmatigend gedrag is ernstiger dan per ongeluk iets fout doen. Als we niet bescheiden zijn, geven we Jehovah namelijk niet de eer die hij als onze Soeverein verdient. Daarbij komt dat als we niet binnen de grenzen van onze bevoegdheden blijven, we waarschijnlijk problemen met anderen zullen krijgen (Spr. 13:10). En als anderen merken dat we ons aanmatigend hebben gedragen, staan we voor schut (Luk. 14:8, 9). Aanmatigend gedrag leidt tot weinig goeds. Het is duidelijk waarom Jehovah wil dat we bescheiden zijn.

6, 7. Wat is nederigheid, en wat heeft die eigenschap met bescheidenheid te maken?

⁶ Bescheidenheid en nederigheid liggen qua betekenis dicht bij elkaar. In de Bijbel slaat nederigheid op het ontbreken van trots of arrogantie (Fil. 2:3). Iemand die nederig is, is over het algemeen ook bescheiden. Zo iemand heeft een realistische kijk op wat hij kan en wat hij heeft bereikt. Hij kan zijn fouten erkennen en staat open voor suggesties en nieuwe ideeën. Jehovah houdt van nederige mensen.

⁷ Ook het woord dat in de Bijbel met bescheidenheid is vertaald, betekent dat iemand een juiste kijk op zichzelf heeft en dat hij zich bewust is van zijn beperkingen. Bij dit woord ligt de nadruk op hoe het erkennen van je beperkingen van invloed is op hoe je anderen behandelt.

8. Wat zijn een aantal waarschuwingssignalen die kunnen wijzen op onbescheidenheid?

⁸ Hoe weet je of je misschien minder bescheiden aan het worden bent? Denk eens na over een aantal waarschuwingssignalen. Neem je jezelf of je voorrechten te serieus? (Rom. 12:16) Vestig je te veel aandacht op jezelf? (1 Tim. 2:9, 10)  Vertel je anderen wat ze wel of niet moeten doen, puur op basis van je positie, connecties of je eigen mening? (1 Kor. 4:6) Het kan zijn dat je onbewust de grens tussen bescheidenheid en onbescheidenheid bent overgestoken.

9. Wat kan leiden tot aanmatigend gedrag? Geef een Bijbels voorbeeld.

⁹ Wij allemaal zouden onbescheiden gedrag kunnen gaan vertonen als we toelaten dat verkeerde verlangens ons de baas worden. Ambitie, jaloezie en onbeheerste boosheid hebben vaak tot aanmatigend gedrag geleid. Personen als Absalom, Uzzia en Nebukadnezar gaven toe aan verkeerde verlangens en werden daarom door Jehovah vernederd (2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Kron. 26:16-21; Dan. 5:18-21).

10. Waarom moeten we de motieven van anderen niet in twijfel trekken? Geef een Bijbels voorbeeld.

¹⁰ Er kunnen ook andere redenen zijn waarom iemand zich misschien onbescheiden gedraagt. Denk eens na over de volgende Bijbelverslagen: Genesis 20:2-7 en Mattheüs 26:31-35. Waren Abimelech en Petrus aanmatigend? Lieten ze zich door verkeerde verlangens leiden? Of was het zo dat ze gewoon niet van alle feiten op de hoogte waren of iets deden zonder erbij na te denken? Niemand van ons kan harten lezen. Daarom is het verstandig en liefdevol om andermans motieven niet in twijfel te trekken. (Lees Jakobus 4:12.)

11. Wat heeft bescheidenheid te maken met het erkennen van onze rol in Jehovah’s organisatie?

¹¹ Als een God van orde geeft Jehovah ons allemaal een eigen rol in zijn organisatie. Bescheidenheid begint met het erkennen van die rol. Elke rol in de gemeente is uniek en iedereen is nodig. Dankzij Jehovah’s goedheid hebben we allemaal verschillende gaven, kwaliteiten, mogelijkheden en talenten. We kunnen die gebruiken om hem te eren en anderen te dienen (Rom. 12:4-8). Hij heeft ons een beheer toevertrouwd waar we op een verantwoorde manier mee moeten omgaan. (Lees 1 Petrus 4:10.)

12, 13. Waarom hoeft het je niet te verbazen als je rol in Jehovah’s organisatie af en toe verandert?

¹² Onze rol in Jehovah’s organisatie staat niet vast, maar kan van tijd tot tijd veranderen. Neem het voorbeeld van Jezus. Eerst was hij alleen met Jehovah (Spr. 8:22). Daarna hielp hij mee met het maken van andere engelen, het universum en uiteindelijk de mens (Kol. 1:16). Later kreeg Jezus op aarde een nieuwe rol. Eerst als een hulpeloze baby en later als volwassene (Fil. 2:7). Na zijn dood kreeg hij een geestelijk lichaam en ging terug naar de hemel. In 1914 werd hij Koning van Gods Koninkrijk (Hebr. 2:9). En dat is niet zijn laatste toewijzing. Na de duizendjarige regering zal hij zijn Koninkrijk overdragen aan Jehovah, zodat ‘God alles zij voor iedereen’ (1 Kor. 15:28).

¹³ Zo kunnen ook wij verwachten dat onze toewijzing van tijd tot tijd zal veranderen, vaak door de beslissingen die we nemen. Was je bijvoorbeeld eerst vrijgezel en ging je trouwen? Heb je kinderen gekregen? Heb je later je leven vereenvoudigd en ben je toen in de volletijddienst gegaan? Bij elk van die beslissingen komen bepaalde voorrechten en verantwoordelijkheden kijken. Veranderingen in onze omstandigheden kunnen ons beperken in wat we voor Jehovah  kunnen doen, of ze kunnen het juist mogelijk maken om meer te doen. Of we nu jong zijn of wat ouder, gezond of niet, Jehovah ziet hoe we in zijn organisatie het best gebruikt kunnen worden. Hij verwacht niet dat we meer doen dan we kunnen. En hij waardeert alles wat we voor hem doen (Hebr. 6:10).

14. Hoe kan bescheidenheid ons helpen onder alle omstandigheden tevreden en gelukkig te zijn?

¹⁴ Jezus was blij met al zijn toewijzingen. Dat is een mooi voorbeeld voor ons (Spr. 8:30, 31). Als je bescheiden bent, zul je tevreden zijn met je huidige toewijzingen en verantwoordelijkheden in de gemeente. Dan maak je je niet druk over voorrechten die je nog niet hebt of over wat anderen allemaal mogen doen. In plaats daarvan zul je je focussen op het nut van je huidige rol in Jehovah’s organisatie. Die rol is een geschenk van Jehovah. Bescheidenheid helpt je ook om de rol die Jehovah anderen gegeven heeft te respecteren, en hen van harte te ondersteunen (Rom. 12:10).

15. Wat kunnen we leren van Gideons bescheidenheid?

¹⁵ Gideon is een prachtig voorbeeld van bescheidenheid. Toen een engel aan hem verscheen, zei Gideon meteen dat hij geen bijzondere afkomst of bekwaamheden had (Recht. 6:15). Nadat hij zijn toewijzing had aanvaard, zorgde hij ervoor dat hij precies wist wat er van hem werd verwacht en keek hij naar Jehovah  op voor leiding (Recht. 6:36-40). Gideon was moedig, maar ook voorzichtig en verstandig (Recht. 6:11, 27). Hij gebruikte zijn toewijzing niet om aanzien te krijgen. Nadat hij had gedaan wat Jehovah van hem had gevraagd, ging hij terug naar huis (Recht. 8:22, 23, 29).

16, 17. Waar zal iemand die bescheiden is over nadenken als het gaat om het maken van vorderingen?

¹⁶ Bescheiden zijn betekent niet dat je geen extra voorrechten in Jehovah’s organisatie zou willen hebben of zou aanvaarden. We worden allemaal aangemoedigd vorderingen te maken (1 Tim. 4:13-15). Maar houdt geestelijke groei altijd in dat je een nieuwe toewijzing krijgt? Niet per se. Er zijn heel veel manieren om te blijven groeien, wat je rol ook is. Je kunt altijd aan je christelijke persoonlijkheid werken en je talenten verder ontwikkelen, zodat je Jehovah en anderen steeds beter kunt dienen.

¹⁷ Als je bescheiden bent, zul je niet direct ja zeggen tegen een nieuwe toewijzing. Je wilt dan eerst weten wat er precies van je wordt verwacht. Daarna kun je in alle eerlijkheid je omstandigheden analyseren. Kun je bijvoorbeeld meer werk of verantwoordelijkheid aan zonder andere belangrijke dingen te verzaken? Kun je wat van je huidige werk delegeren om meer ruimte te krijgen voor de nieuwe verantwoordelijkheid? Als het antwoord op een of beide vragen nee is, is het op dit moment misschien beter dat een ander de verantwoordelijkheid op zich neemt. Neem dus gebedsvol een beslissing en wees realistisch. Dat zal voorkomen dat je jezelf overschat. Bescheiden zijn betekent soms nee zeggen.

18. (a) Wat zal iemand die bescheiden is doen als hij nieuwe verantwoordelijkheden krijgt? (b) Hoe is Romeinen 12:3 van toepassing op iemand die bescheiden is?

¹⁸ Gideons voorbeeld leert ons dat als we een nieuwe toewijzing aanvaarden, we echt Jehovah’s leiding en zegen nodig hebben. In de Bijbel krijgen we de raad ‘bescheiden te wandelen met onze God’ (Micha 6:8). Denk dus, elke keer als je nieuwe verantwoordelijkheden krijgt, gebedsvol na over wat Jehovah je via zijn Woord en organisatie zegt. Leer dingen op zijn manier te doen. Houd ook in gedachte dat het Jehovah’s nederigheid is die ons ‘groot maakt’ — niet onze eigen bekwaamheden (Ps. 18:35). Als je bescheiden met Jehovah wandelt, zal dat je helpen niet te veel van jezelf te denken, of juist te weinig. (Lees Romeinen 12:3.)

19. Wat zijn de voordelen als je bescheiden bent?

¹⁹ Als je bescheiden bent, zul je Jehovah de eer geven die hij verdient als onze Maker en Universele Soeverein (Openb. 4:11). Bescheidenheid helpt je om tevreden te zijn met en je in te zetten voor wat je ook maar in Jehovah’s organisatie mag doen. Die eigenschap kan voorkomen dat je overmoedig wordt en dingen gaat doen waar je later spijt van krijgt. Bescheidenheid bevordert ook de eenheid onder Jehovah’s aanbidders. Als je bescheiden bent, ben je voorzichtig en denk je goed na voordat je iets doet. Daardoor voorkom je dat je grove fouten maakt. Het is duidelijk dat het enorm belangrijk is bescheidenheid te ontwikkelen. Jehovah waardeert het als je daar moeite voor doet. Maar hoe kun je bescheiden blijven als je onder druk staat? Daar gaat het volgende artikel over.