1, 2. (a) Tera kaokoroia taani kairiri i buakoia Ana Tia Kakoaua Iehova ma taani kairiri n Aaro ake tabeua? (b) Tera ae ti na neneria n te kaongora aei ao are imwina?

“ANTAI am tia kairiri?” Anne te titiraki are e aki toki n tabekaki nakoia Ana Tia Kakoaua Iehova. Ao a mimi n aei aomata ibukina bwa a bati Aaro ake e kairiri ke e mataniwi iai te mwaane ke te aine. Ni kaitaraan anne, ti kukurei n taekinna nakoia naake a titirakinira bwa tiaki te aomata ae aki kororaoi ara tia Kairiri. Ma boni Kristo are e a tia ni kautaki, are e ongeaba n ana kairiri Tamana ae Iehova.—Mat. 23:10.

² Ma iai naba mwaane tabeman aika a aranaki bwa “te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana,” ake a kaiririia ana aomata te Atua ni boong aikai. (Mat. 24:45) Ma ti kangaa n ataia bwa bon Iehova ae kairirira rinanon Natina ae aki kona n noraki? N te kaongora aei ao are imwina, ti na nenera iai aron Iehova i nanoni nga ma nga te ririki n rineiia tabeman bwa a na riki bwa taani kairiri. A na maroroakinaki ni kaongora aikai bukina aika tenua ake e kona ni kakoauaaki iai bwa e boni kairiia mwaane akanne Iehova n taai aika nako, ao e teimatoa naba ngkai n riki bwa te tia Kairiri ni koaua irouia ana aomata.—Ita. 58:11.

3. Tera are e kakorakoraa Mote ibukini kairiraia tibun Iteraera?

³ A kakorakoraaki taan tei ibukin te Atua n te taamnei ae raoiroi. Iangoa  Mote are e mwiokoaki bwa te tia kaiririia tibun Iteraera. Tera are e kataubobongaa ibukini mwiokoana ae kakawaki anne? E “karina Taamneina ae raoiroi i nanon teuaei” Iehova. (Wareka Itaia 63:11-14.) Ngaia are bon Iehova ae teimatoa ni kaiririia ana aomata ibukina bwa e kakorakoraa Mote n taamneina ae raoiroi.

4. A kangaa n ataia tibun Iteraera bwa e kairaki Mote n taamnein te Atua? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

⁴ Ibukina bwa te taamnei ae raoiroi bon te korakora ae aki kona n noraki, a kangaa n ataia tibun Iteraera bwa e kairiraki iai Mote? E buokaki Mote n te taamnei ae raoiroi bwa e na kona ni karaoi kakai ao n taekina aran te Atua nakoni Barao. (TeOti. 7:1-3) E buokaki naba Mote n te taamnei ae raoiroi bwa e na kaotiotii aroaro aika raraoi n aron te tangira, te nimamannei, ao te taotaonakinnano, ike e a katauaki iai bwa e na kaiririia tibun Iteraera. Ai boni kaokorora aei ma taani kairiri aika iowawa ao ni bangaomata n aaba ake tabeua! (TeOti. 5:2, 6-9) E kakoauaaki raoi bwa bon Iehova ae rinea Mote bwa te tia kaiririia Ana aomata.

5. Taekina aron Iehova ni kakorakoraia mwaane tabeman aika tibun Iteraera ibukini kairaia ana aomata.

⁵ Imwina riki, e kakorakoraia mwaane riki tabeman taamnein Iehova ake e rineiia bwa a na kaiririia ana aomata. “E on Iotua are natin Nun n te wanawana.” (TuaKau. 34:9) “E roko taamnein Iehova i aoni Kiteon.” (MotiTae. 6:34) Ao “taamnein Iehova e a kakorakoraa Tawita.” (1Tam. 16:13) A bane mwaane akanne n onimakina taamnein te Atua ibukini buokaia, ao a kakorakoraaki iai ni karaoi mwakuri ake a aki kona ni karaoi n oini korakoraia. (Iot. 11:16, 17; MotiTae. 7:7, 22; 1Tam. 17:37, 50) Ibukin anne, e riai ni karaoiroaki Iehova ibukini mwakuri akana abwabwaki akanne.

6. E aera te Atua ngke e tangiriia ana aomata bwa a na karineia taani kairiri i Iteraera?

⁶ Tera are a riai n tia ni karaoia tibun Iteraera ngke a nora koauan ae a kakorakoraaki mwaane akanne n te taamnei ae raoiroi? Ngke a ngurengure aomata n ana kairiri Mote, e titiraki Iehova ni kangai: “A na maanra riki aomata aikai n aki karineai?” (WarIte. 14:2, 11) A bon rineaki Mote, Iotua, Kiteon, ao Tawita iroun Iehova bwa a na kaiririia Ana aomata. Ngkana a ongeaba aomata nakoia mwaane aikai, a bon ongeaba iai iroun Iehova ae te tia Kairiri.

7. A kangaa anera ni buoka Mote?

⁷ A buokaki taan tei ibukin te Atua irouia anera. (Wareka Ebera 1:7, 14.) E kamanenaia anera Iehova bwa a na kataubobongaa Mote ao ni kairiria. E kanakoaki Mote iroun te Atua bwa ‘te tia kairiri ao te tia kamaiu rinanon te anera are kaoti nakoina n te aroka are urarake.’ (Mwa. 7:35) E “karokoaki irouia anera” te Tua are mairoun Iehova, are e kaiririia iai Mote tibun Iteraera. (IKar. 3:19) Ao Iehova e tuangnga ni kangai: “Kairiia aomata aikai nakon te tabo are I a tia n tuangko. Noria! E na rimoam au anera.” (TeOti. 32:34) E aki taekinaki n te Baibara bwa a nora te anera tibun Iteraera ni karaoi mwakuri akanne. Ma e teretere man aroni Mote n tutuangia aomata aroia ao ni kaiririia, bwa e boni buokaki irouia anera.

8. Tera aia ibuobuoki anera nakon Iotua ao Etekia?

⁸ Imwin ana tai Mote, e kakorakoraaki te tia ruamwina are Iotua iroun “te mataniwi n ana taanga ni buaka Iehova,” bwa e na kairiia ana aomata te Atua ni buakania kaaini Kanaan, ao a bon tokanikai tibun Iteraera. (Iot. 5:13-15; 6:2, 21) Imwina riki, e a kaaitara te Uea ae Etekia ma ana taanga ni buaka Aturia aika rangi ni korakora ake a kakamaakua bwa a na ninia Ierutarem. N te tairiki ae tii teuana, “e a otinako ana anera Iehova  ni kamateia mwaane aika 185,000.”—2Uea 19:35.

9. E ngae ngke a aki kororaoi taan tei ibukin Iehova, ma tera are a kantaningaaki bwa a na karaoia tibun Iteraera?

⁹ Ni koauana, e ngae ngke a kororaoi anera ma a bon aki kororaoi mwaane ake a nako ni buokiia. N te taina, e kabwaka Mote ni katabua Iehova. (WarIte. 20:12) E aki titirakina te Atua Iotua ibukin ana kairiri imwaini karaoan ana berita ma kaaini Kibeon. (Iot. 9:14, 15) I nanon te tai ae aki maan, e a ‘kainikatonga nanon’ Etekia. (2Rong. 32:25, 26) E ngae ngke a aki kororaoi mwaane aikai, ma a kantaningaaki tibun Iteraera bwa a na ongeaba n aia kairiri. E boutokaiia mwaane akanne Iehova ma taan tei ibukina aika anera. Eng, e boni kaiririia Iehova ana aomata.

10. E kangaa ni kairaki Mote n Ana Tua te Atua?

¹⁰ A kairiraki taan tei ibukin te Atua n Ana Taeka. N te Baibara ao e atongaki te Tua are a anganaki tibun Iteraera bwa “te Tua Rinanoni Mote.” (1Uea 2:3) Ma e ngae n anne, e taekinaki n te Baibara bwa bon Iehova te tia Karaotua, ao e riai naba n ongeaba n te Tua anne Mote. (2Rong. 34:14) Ngke e a tia Iehova n tua aroni katean te umwanrianna ae tabu, ao “e karaoi bwaai ni kabane Mote n aron are e tua Iehova nakoina. E karaoia n aron tuangana.”—TeOti. 40:1-16.

11, 12. (a) Tera are a riai ni karaoia Iotua ao ueea ake a tautaekania ana aomata te Atua? (b) Tera aron rotakia n Ana Taeka te Atua taani kaiririia ana aomata te Atua?

¹¹ Ni moan rikin Iotua bwa te tia kairiri, iai irouna Ana Taeka te Atua, ao e tuangaki ae kangai: “Ko riai ni warekia ni karauraua bwanaam ni ngaina ao ni bong, bwa ko aonga ni kakairi raoi ni bwaai ni kabane ake a koreaki i nanona.” (Iot. 1:8) Imwina riki, a kakairi naba n anne ueea ake a tautaekania ana aomata te Atua. A kabaeaki bwa a na wareka te Tua ni katoabong, a na korea katotongana, ao ni “kakairi n taekan nako te Tua aei ao mooti aikai, n [aroia] ni kakororaoi.”—Wareka Te Tua-Kaua 17:18-20.

¹² Tera uaani warekan Ana Taeka te Atua irouia mwaane ake a kairiri? Iangoa ana katoto te Uea ae Iotia. Imwini kunean te boki ae kanoana te Tua Rinanoni Mote, e a warekia nakoina ana tia koroboki. * Tera aron te uea iai? “Ngke e ongo naba ngkekei te uea taeka ake ni bokin te Tua ao e a raeuai naba kunnikaina.” Ma e aki tii karaoa anne. E kairaki Iotia n Ana Taeka te Atua bwa e na urui bouannanti ni kabane, ao ni bairea te bukamaru ae bubura ibukin te Toa ae te Riao. (2Uea 22:11; 23:1-23) Ibukina bwa a kairaki n Ana Taeka te Atua Iotia ma tabeman riki taani kairiri aika kakaonimaki, a a kukurei ni bita ao ni kamataataa raoi te kaetieti are a angania ana aomata te Atua. A kairaki ana aomata rimoa te Atua ni bitaki akanne bwa a na kaboraoi maiuia ma nanona.

13. Tera te kaokoro i marenaia taani kairiri i buakoia ana aomata te Atua ao natannaomata aika beekan?

¹³ Ai kaokorora ueea akana kakaonimaki akanne ma taani kairiri man natannaomata ake tabeua, bwa a kairaki mwaane akanne ni wanawanaia aomata ae iai tiana! A karaoaki mwakuri aika riribaaki irouia aomata i aan aia kairiri kaaini Kanaan, n ikotaki naba ma te kabwaroua, te wene ni bure irouia aika titeboo aroia ni mwaane ke n aine, te wene ni bure ma maan, kareanakia natiia, ao taromauriani bouannanti. (NakIbo. 18:6, 21-25) Irarikin anne, a aki toua mwin tuan te kakaitiaki ae eti raoi taani kairiri i Baburon ao Aikubita ake e angania tibun Iteraera te Atua. (WarIte. 19:13) Ni kaitaraan anne, a noria ana aomata rimoa te Atua bwa a kaungaaki irouia aia tia kairiri aika kakaonimaki bwa a na kateimatoa itiakin aia taromauri, rabwataia,  ao n rarawa nakon aaro ni wene n taanga aika aki itiaki. E teretere iai bwa e boni kaiririia Iehova taani kairiri aikai.

14. E aera Iehova ngke e anga ana reirei ni kaetieti nakoia tabeman taani kairiria ana aomata?

¹⁴ A aki bane ueea ake a tautaekania ana aomata te Atua rimoa n tou mwin ana tua. A bon rawa naake a karitei nakon Iehova ni butimwaea ana kairiri te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua, ana anera, ao ana Taeka. N rongorongo tabeua, e anga ana reirei ni kaetieti Iehova nakoia taani kairiri akanne ke e karekeia aika a na onei mwia. (1Tam. 13:13, 14) N ana tai are e a tia n namatia, e na rinea temanna ae rietata riki nakoia aomata bwa te tia kairiri ae kororaoi.

15. (a) A kangaa ni kaotia burabeti bwa e na roko te tia kairiri ae kororaoi? (b) Antai te tia kairiri are e taetae ni burabetinaki?

¹⁵ I nanon tienture aika bati, e taetae ni burabeti Iehova bwa e na rinea te tia kairiri ae tau ibukia ana aomata. E taku Mote nakoia tibun Iteraera: “E na kateirakea ibukimi te burabeti temanna Iehova ae Atuami ae ai arou mai buakoia tarimi. Kam riai n ongo irouna.” (TuaKau. 18:15) E taetae ni burabetinna Itaia bwa e na riki Teuaei bwa “te tia kairiri ao te mataniwi.” (Ita. 55:4) Ao e kairaki n te taamnei Taniera bwa e na korea taekan rokon “te Mesia are te tia Kairiri.” (Tan. 9:25) N tokina, e a kaotia Iesu Kristo bwa boni ngaia “te tia Kairiri” i buakoia ana aomata te Atua. (Wareka Mataio 23:10.) A kukurei taan rimwin Iesu ni kakairi irouna, ao a kakoauaa bwa bon ana rinerine Iehova. (Ioa. 6:68, 69) Tera ae a kakoauaa iai bwa bon Iesu Kristo are e na kamanena Iehova ni kaiririia iai ana aomata?

16. Tera ae e kakoauaaki iai bwa e kakorakoraaki Iesu n te taamnei ae raoiroi?

¹⁶ E kakorakoraaki Iesu n te taamnei ae raoiroi. Ngke e bwabetitoaki Iesu, ao Ioane te tia Bwabetito e nora “karawa bwa e uki, ma te taamnei ae raoiroi ae ruonna n ai aron te taobe.” Imwina, “e kakorakoraaki . . . n te taamnei ae raoiroi bwa e na nakon te rereua.” (Mareko 1:10-12) Ao n nikiran ana tai ni mwakuri ni minita Iesu i aon te aba, e a kakorakoraaki n te taamnei are raoiroi mairoun te Atua bwa e na karaoi kakai ao n taetae mani mwaakan te Atua. (Mwa. 10:38) Irarikin anne, e buokaki Iesu n te taamnei ae raoiroi bwa e na kaotiotii aroaro aika kororaoi n aron te tangira, te kimwareirei, ao te onimaki ae korakora. (Ioa. 15:9; Ebera 12:2) Akea riki te tia kairiri ae noraki irouna te bwai ni kakoaua aei. Bon Iehova ae rinea Iesu bwa te tia Kairiri.

17. Tera are a karaoia anera ni buoka iai Iesu?

¹⁷ A buoka Iesu anera. Teutana te tai imwini bwabetitoan Iesu, a a “roko anera, ao a moana tabeakinani kainnanona.” (Mat. 4:11) Tabeua te aoa imwaini matena ao e “kaoti te  anera mai karawa nakoina ma ni kakorakoraa.” (Ruka 22:43) E kakoauaa raoi Iesu bwa e na kanakoa ana anera Iehova bwa e na buokia n taai ake e kainnanoa iai buokana ibukini kakororaoan nanon te Atua.—Mat. 26:53.

18, 19. E kangaa ni kairiraki maiun Iesu ao ana angareirei n Ana Taeka te Atua?

¹⁸ E kairiraki Iesu n Ana Taeka te Atua. E kariaia kairakina Iesu n te Koroboki ae Tabu ni moa mani moanakin ana mwakuri ni minita. (Mat. 4:4) Ni koauana, e ongeaba n Ana Taeka te Atua ni karokoa matena i aon te kai ni kammaraki. Imwaini matena, e boni mwanewei naba n ana kabanea n taeka taetae burabeti ibukin te Mesia. (Mat. 27:46; Ruka 23:46) Ni kaitaraan anne, a kakeaa bongan Ana Taeka te Atua mataniwi n Aaro n te tai anne ngkana e bobuaka ma aia katei. E mwanewei Iesu ana taeka Iehova ake e taekin te burabeti are Itaia ngke e taekinia mataniwi n Aaro ni kangai: “A karineai aomata aikai n riaia, ma e rangi n raroa nanoia mairou. Akea bongan taromauriau irouia, bwa a tataekin aia tua aomata bwa aia taeka n reirei.” (Mat. 15:7-9) E aki kona Iehova n rineiia aomata akanne bwa a na kaiririia ana aomata.

¹⁹ E kariaia Iesu Ana Taeka te Atua bwa e na kairiria n ana mwakuri ao n ana angareirei. Ngkana a titirakinna mataniwi n Aaro, e aki kamanena wanawanana ke baike a riki ni maiuna ni kaekaia iai. Ma e reireinia man te Koroboki ae Tabu. (Mat. 22:33-40) Ao e aki naba anai nanoia aomata ake a ongora, n rongorongoni maiuna i karawa ke karikan te iuniweeti, ma “e kauki aia iango bwa a aonga n ota raoi n ae nanonaki n te Koroboki ae Tabu.” (Ruka 24:32, 45) E tangira Ana Taeka te Atua Iesu ao e ingainga ni kan tibwaia nakoia aomata.

20. (a) E kangaa Iesu ni karinea te Atua? (b) Tera reireiara n aron rinean te tia kairiri iroun Iehova, ni kaokoron Iesu ma Erote Akeriba I?

²⁰ E ngae ngke a miroaroa naake a ongora iroun Iesu n ana “taeka aika tamaroa,” ma e angan ana tia Reirei ae Iehova te kamoamoaaki. (Ruka 4:22) Ngke e kataia te mwaane ae kaubwai ni karaoiroa Iesu n atongnga bwa ‘te Tia Reirei ae Raoiroi,’ e kaeka Iesu ma te nimamannei ni kangai: “E aera ngkai ko atongai bwa I raoiroi? Akea ae e raoiroi bwa tii temanna, bwa te Atua.” (Mareko 10:17, 18) Ai kaokorora aei ma Erote Akeriba I, are e riki bwa te uea ke te tia kairiri i Iuta tao wanua te ririki imwini maten Iesu! N te bong teuana n te boowi ae okoro, e karina Erote te “kunnikai n uea.” A tatakarua aomata aika bati ake a karinea ni kangai: “Ai boni bwanaan te atua temanna, ao tiaki bwanaan te aomata!” E noraki bwa e kimwareirei Erote ni kamoamoaana. Tera are e riki imwina? “Ma n te tai naba anne ao e orea Erote ana anera Iehova ibukina bwa e aki angan te Atua te neboaki, ao e bwaka n aoraki ao e a onrake n te mwata ao e mate.” (Mwa. 12:21-23) Bon akea i buakoia naake a mataku ae e kona n iangoia bwa e rineaki Erote iroun Iehova bwa te tia kairiri. Ma n te itera are teuana, man aroaron Iesu e a kaota raoi koauan ae e rineaki iroun te Atua, ao e teimatoa ni karaoiroa Iehova bwa te tia Kairiri ae Moan te Rietata i buakoia ana aomata.

21. Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora ae imwina?

²¹ E aki kantaningaaki ana kairiri Iesu bwa e na waaki tii i nanon tabeua te ririki. E taku imwini kautana: “I a tia n anganaki te mwiokoaki i aoni bwaai ni kabane i karawa ao i aonnaba . . . Ao noria! N na memena iroumi ni boong ni kabane ni karokoa tain tokin te waaki ae ngkai i aon te aba.” (Mat. 28:18-20) Ma kioina ngkai Iesu bon te taamnei ae mena i karawa, e na kangaa ngkanne ni kairiia ana aomata te Atua i aon te aba? Antai ake e na kamanenaia Iehova bwa a na mwakuri i aan ana kairiri Kristo ao ni kaiririia Ana aomata? Ao a na kangaa Kristian ni kinaia taan tei ibukina? A na maroroakinaki kaekaan titiraki akanne n te kaongora ae imwina.