Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Jehovah Nọ Deanana Omẹ Etọn Lẹ

Jehovah Nọ Deanana Omẹ Etọn Lẹ

“Jehovah na nọ deanana we to whepoponu.”—ISA. 58:11.

OHÀN LẸ: 152, 22

1, 2. (a) Nawẹ mẹhe to anadenanu to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn lẹ gbọnvona mẹhe to mọwà to sinsẹ̀n devo lẹ mẹ gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ?

“MẸNU wẹ yin nukọntọ mìtọn?” Kanbiọ he mẹlẹ nọ saba kanse Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ niyẹn. Ehe ma yin nupaṣamẹ de! To sinsẹ̀n susu mẹ, nukọntọ sunnu kavi yọnnu de nọ tin janwẹ. To vogbingbọn mẹ, homẹ mítọn nọ hùn nado gblọnna mẹhe nọ kanhose mí lẹ dọ e ma yin gbẹtọvi mapenọ de wẹ yin Nukọntọ mítọn gba. Kakatimọ, mí nọ hodo anademẹ Klisti he yin finfọnsọnku lọ tọn, yèdọ mẹhe ewọ lọsu nọ hodo anademẹ Otọ́ etọn Jehovah tọn.—Mat. 23:10.

2 Etomọṣo, pipli he bẹ sunnu delẹ hẹn de tin to aigba ji, yèdọ “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ,” he to anadenanu to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn to egbehe. (Mat. 24:45) Ṣigba, nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Jehovah wẹ to anadena mí gbọn Visunnu mayinukundomọ etọn gblamẹ nugbonugbo? To hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ, mí na gbadopọnna lehe Jehovah ko gọalọna gbẹtọvi delẹ nado deanananu to owhe fọtọ́n susu lẹ gblamẹ do. Hosọ awe ehelẹ na dọhodo kunnudenu atọ̀n delẹ ji he dohia dọ Jehovah wẹ gọalọna sunnu enẹlẹ nugbo, podọ na taun tọn, ewọ wẹ Nukọntọ omẹ etọn lẹ tọn sọn hohowhenu kakajẹ egbehe.—Isa. 58:11.

YÉ MỌ HUHLỌN YÍ GBỌN GBIGBỌ WIWE DALI

3. Etẹwẹ na huhlọn Mose nado deanana akọta Islaeli tọn?

3 Gbigbọ wiwe na huhlọn afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Lẹnnupọndo Mose ji, yèdọ mẹhe yin azọ́ndena nado yin nukọntọ Islaelivi lẹ tọn. Etẹwẹ hẹn ẹn penugo nado hẹn azọ́ndenamẹ sinsinyẹn enẹ di? Jehovah “ze gbigbọ wiwe Etọn do ewọ mẹ.” (Hia Isaia 63:11-14.) Gbọn gbigbọ wiwe etọn yíyí do na huhlọn Mose dali, Jehovah zindonukọn nado to anadena omẹ Etọn lẹ.

4. Nawẹ Islaelivi lẹ na wagbọn do yọnẹn dọ Mose tindo gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

4 To whenuena e yindọ gbigbọ wiwe yin huhlọn mayinukundomọ de, nawẹ Islaelivi lẹ na wagbọn do yọnẹn dọ huhlọn enẹ to nuyiwa do Mose ji nugbo? Gbigbọ wiwe gọalọna Mose nado wà azọ́njiawu delẹ podọ nado lá oyín Jiwheyẹwhe tọn na Falo. (Eks. 7:1-3) Gbigbọ wiwe sọ gọalọna Mose nado wleawuna jẹhẹnu dagbedagbe delẹ, taidi owanyi, homẹmimiọn po homẹfa po, ehe hẹn ẹn pegan nado deanana Islaelivi lẹ. Vogbingbọn nankọ die yijlẹdo nukọntọ akọta devo lẹ tọn he yin fifiẹtọ podọ ṣejannabinọ lẹ go! (Eks. 5:2, 6-9) Ehe yin kunnudenu he họnwun de dọ, Jehovah ko de Mose nado yin nukọntọ omẹ Etọn lẹ tọn.

5. Basi zẹẹmẹ lehe Jehovah na huhlọn Islaelivi sunnu devo lẹ nado deanana omẹ etọn lẹ do tọn.

5 To nukọn mẹ, gbigbọ wiwe Jehovah tọn sọ na huhlọn sunnu devo he ewọ de lẹ nado deanana omẹ etọn lẹ. “Jọṣua visunnu Nuni tọn gọ́ na gbigbọ nuyọnẹn tọn.” (Deut. 34:9) “Gbigbọ Jehovah tọn wá Gideoni ji.” (Whẹ. 6:34) Podọ “gbigbọ Jehovah tọn sọ jẹ huhlọn na Davidi ji.” (1 Sam. 16:13) Sunnu ehe lẹpo ganjẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn go nado mọ alọgọ yí, podọ gbigbọ enẹ na yé huhlọn nado wà nuhe yé ma sọgan ko wà gbọn huhlọn yedetiti tọn dali lẹ. (Jọṣ. 11:16, 17; Whẹ. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50) Taidi kọdetọn de, Jehovah wẹ mọ pipà yí na azọ́n huhlọnnọ he yé wadotana lẹ.

6. Naegbọn Jiwheyẹwhe jlo dọ omẹ emitọn lẹ ni na sisi nukọntọ he to Islaeli lẹ?

6 Po kunnudenu he dohia hezeheze dọ gbigbọ wiwe wẹ nọ na huhlọn sunnu enẹlẹ po, nawẹ Islaelivi lẹ dona ko yinuwa gbọn? Whenue akọta lọ to lewu gando aliho he mẹ Mose to anadena yé te go, Jehovah kanse dọmọ: “Nawẹ e na dẹnsọ bọ akọta ehe na to nuyiwa hẹ mi po mẹmasi po?” (Sọh. 14:2, 11) Na nugbo tọn, Jehovah de Mose, Jọṣua, Gideoni po Davidi po nado ze afọ etọn dai taidi Nukọntọ. Eyin omẹ lọ lẹ setonuna sunnu enẹlẹ, yé nọ dohia dọ yé to hihodo Jehovah taidi Nukọntọ yetọn nugbonugbo.

YÉ MỌ ALỌGỌ ANGẸLI LẸ TỌN YÍ

7. Nawẹ angẹli lẹ gọalọna Mose gbọn?

7 Angẹli lẹ gọalọna afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. (Hia Heblu lẹ 1:7, 14.) Jehovah yí angẹli lẹ zan nado deazọ́nna Mose, hẹn ẹn pegan bosọ deanana ẹn. Jiwheyẹwhe do Mose hlan “taidi ogán podọ whlẹngántọ gbọn angẹli he sọawuhia ẹ to wùnkan mẹ lọ dali.” (Owalọ 7:35) Jehovah ‘na Osẹ́n lọ gbọn angẹli lẹ gblamẹ,’ ehe Mose yizan nado na anademẹ Islaelivi lẹ. (Gal. 3:19) Podọ Jehovah dọna ẹn dọmọ: “Plan mẹlọ lẹ yì fihe yẹn ko dọho etọn na we. Pọ́n! Angẹli ṣie na jẹnukọnna we.” (Eks. 32:34) Biblu ma dọ dọ Islaelivi lẹ mọ angẹli he ze agbasa gbẹtọ tọn do de bọ e to azọ́ndenamẹ enẹlẹ hẹndi gba. Ṣigba, aliho he mẹ Mose to nuplọn akọta lọ bosọ to anadena ẹn te dohia gblegede dọ huhlọn he hú jọwamọ tọn de to alọgọna ẹn.

8. Alọgọ tẹwẹ angẹli lẹ na Jọṣua po Hẹzekia po?

8 To Mose godo, Jọṣua he jẹ otẹn etọn mẹ lọsu, mọ huhlọn yí gbọn “ahọvi awhànpa Jehovah tọn” dali nado deanana omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to avùnhiho sọta Kenaninu lẹ whenu; podọ Islaelivi lẹ duto avùn lọ ji. (Jọṣ. 5:13-15; 6:2, 21) To nukọn mẹ, Ahọlu Hẹzekia pehẹ awhànpa Asilianu lẹ tọn de he dobu taun bosọ sìn-adán nado yangbé Jelusalẹm tọn. To zánto dopo mẹ, “angẹli Jehovah tọn tọ́nyi bo hù sunnu 185 000.”—2 Ahọ. 19:35.

9. Be mapenọ-yinyin afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn yin whẹjijọ de na Islaelivi lẹ ma nado hodo anademẹ yetọn wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

9 Na nugbo tọn, dile etlẹ yindọ angẹli lẹ yin mẹpipe, mapenọ wẹ sunnu he yé to alọgọna lẹ. To gbèdopo, Mose gboawupo nado klan Jehovah do wiwe. (Sọh. 20:12) Jọṣua gboawupo nado dín anademẹ Jiwheyẹwhe tọn whẹpo do basi alẹnu de hẹ Gibeọninu lẹ. (Jọṣ. 9:14, 15) Na ojlẹ kleun de, “ahun [Hẹzekia tọn] lẹzun saklanọ.” (2 Otàn. 32:25, 26) Etomọṣo, mahopọnna mapenọ-yinyin sunnu enẹlẹ tọn, e yin nukundo sọn Islaelivi lẹ si nado nọ hodo anademẹ yetọn. Jehovah nọgodona sunnu lọ lẹ gbọn angẹli etọn lẹ gblamẹ. Mọwẹ, Jehovah wẹ deanana omẹ etọn lẹ.

YÉ YIN ANADENA GBỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN DALI

10. Nawẹ Mose yin anadena gbọn Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn dali gbọn?

10 Ohó Jiwheyẹwhe tọn deanana afọzedaitọ etọn lẹ. Biblu ylọ Osẹ́n he yin nina Islaeli dọ “Osẹ́n Mose tọn.” (1 Ahọ. 2:3) Etomọṣo, Owe-wiwe lẹ do Jehovah hia taidi Sẹ́nnamẹtọ nujọnu tọn lọ, podọ Osẹ́n enẹ glọ wẹ Mose lọsu nọ. (2 Otàn. 34:14) To whenue Jehovah na anademẹ Mose gando lehe ewọ na pẹ́n gòhọtúntún lọ do go, “Mose wà nuhe Jehovah ko degbe etọn na ẹn lẹpo. E wà domọ pẹpẹ.”—Eks. 40:1-16.

11, 12. (a) Etẹwẹ yin bibiọ to Jọṣua po ahọlu he dugán do omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji lẹ po si nado wà? (b) Nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn gọalọna nukọntọ he deanana omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gbọn?

11 Sọn whenue Jọṣua jẹ anadenanu ji, e tindo kandai Ohó Jiwheyẹwhe tọn de. E mọ gbedide lọ yí dọmọ: “Hiẹ dona nọ yí ogbè dẹẹdẹ do hia ẹ to okle po ozán po, na hiẹ nido sọgan yí sọwhiwhe do yìn nuhe yin kinkan do e mẹ lẹpo.” (Jọṣ. 1:8) To nukọn mẹ, ahọlu he wá dugán do omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji lẹ wà nudopolọ. Yé dona nọ hia Osẹ́n lọ egbesọegbesọ, basi vọkan etọn dopo, bo “nọ payi ohó he tin to Osẹ́n ehe mẹ lẹpo po aṣẹdai ehelẹ po go gbọn nuyiwa sọgbe hẹ yé dali.”—Hia Deutelonomi 17:18-20.

12 Nuyiwadomẹji tẹwẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ tindo do sunnu he to anadenanu lẹ ji? Mí ni lẹnnupọndo apajlẹ Ahọlu Josia tọn ji. Whenue kandai Osẹ́n Mose tọn de yin mimọ, wekantọ Josia tọn jẹ hihia ẹ na ẹn ji. * Nawẹ ahọlu lọ yinuwa gbọn? “Tlolo he ahọlu sè ohó he to owe Osẹ́n lọ tọn mẹ lẹ, e tlẹ́n awù etọn lẹ.” Ṣigba e sọ wà humọ. To anademẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn glọ, Josia yí zohunhun do diọnukunsọ boṣiọ-sinsẹ̀n bosọ basi hùnwhẹ Juwayi tọn he nkọ ma ko yin bibasi pọ́n de. (2 Ahọ. 22:11; 23:1-23) Na Josia po nukọntọ nugbonọ devo lẹ po yin anadena gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn dali wutu, yé wleawufo nado diọada podọ nado hẹn anademẹ he yé nọ na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ họnwun dogọ. Diọdo enẹlẹ zọ́n bọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn lẹ yinuwa sọgbe hẹ ojlo etọn.

13. Vogbingbọn tẹwẹ tin to nukọntọ he to anadena omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ po dehe to anadena akọta kosi lẹ po ṣẹnṣẹn?

13 Lehe ahọlu nugbonọ enẹlẹ gbọnvo taun na nukọntọ akọta devo lẹ tọn he nọ yin anadena gbọn nuyọnẹn gbẹtọ tọn gọna aliho nuyiwa tọn he do dogbó lẹ dali do sọ! To anademẹ nukọntọ Kenaninu lẹ tọn glọ, gbẹtọ lẹ wà osùnú lẹ, taidi zanhẹmẹ to hẹnnumẹ lẹ ṣẹnṣẹn, to mẹhe tindo vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn, to gbẹtọ po kanlin po ṣẹnṣẹn, gọna ovi lẹ yíyí do sanvọ́ po boṣiọ-sinsẹ̀n he ylan taun lẹ po. (Lev. 18:6, 21-25) Humọ, nukọntọ Babilọni po Egipti tọn lẹ po ma nọ hodo aṣa wiwejininọ tọn he Jiwheyẹwhe zedai na Islaeli, ehe lẹnunnuyọnẹn lọsu tlẹ nọgodona lẹ. (Sọh. 19:13) To vogbingbọn mẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn lẹ doayi lehe nukọntọ nugbonọ yetọn lẹ ylọ wiwejininọ to gbigbọ-liho, to walọyizan-liho podọ to agbasa-liho dọ nujọnu do go. E họnwun dọ, Jehovah wẹ to anadena yé.

14. Naegbọn Jehovah domẹplọnlọ delẹ to nukọntọ omẹ etọn lẹ tọn mẹ go?

14 E ma yin ahọlu he dugán do omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji to hohowhenu lẹpo wẹ hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gba. Mẹhe ma setonuna Jehovah lẹ nọ gbẹ́ nado kẹalọyi anademẹ he yé mọyi gbọn gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn, angẹli etọn lẹ po Ohó etọn po gblamẹ lẹ. To whẹho delẹ mẹ, Jehovah domẹplọnlọ nukọntọ enẹlẹ go kavi yí mẹdevo do diọ yé. (1 Sam. 13:13, 14) To ojlẹ sisọ etọn mẹ, ewọ de nukọntọ de he yiaga hugan sunnu he ewọ ko yizan jẹnukọn lẹpo.

JEHOVAH DE NUKỌNTỌ PIPÉ DE

15. (a) Nawẹ yẹwhegán lẹ dohia dọ nukọntọ vonọtaun de na wá gbọn? (b) Mẹnu wẹ yin nukọntọ he dọdai etọn ko yin didọ lọ?

15 Na owhe susu lẹ, Jehovah ko dọ dọdai dọ emi na de nukọntọ he pegan hugan de na omẹ emitọn lẹ. Mose dọna Islaelivi lẹ dọmọ: “Jehovah Jiwheyẹwhe towe na ze yẹwhegán he taidi yẹn nkọ de daga na we sọn mẹmẹsunnu towe lẹ mẹ. Mì dona nọ dotoaina ẹn.” (Deut. 18:15) Isaia dọ dọdai dọ Omẹ ehe lọ na lẹzun “nukọntọ de po awhàngán daho de po.” (Isa. 55:4) Podọ Daniẹli kanwe to gbọdo glọ gando wiwá “Mẹsia Nukọntọ lọ” tọn go. (Dan. 9:25) To godo mẹ, Jesu Klisti dlẹnalọdo ede taidi “Nukọntọ” omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. (Hia Matiu 23:10.) Devi Jesu tọn lẹ desọn ojlo mẹ nado hodo e, podọ yé yigbe dọ ewọ wẹ yin mẹhe Jehovah de lọ. (Joh. 6:68, 69) Etẹwẹ hẹn yé kudeji dọ Jesu Klisti wẹ yin mẹhe gblamẹ Jehovah to anadena omẹ etọn lẹ te?

16. Etẹwẹ dohia dọ Jesu mọ huhlọn yí gbọn gbigbọ wiwe dali?

16 Gbigbọ wiwe na huhlọn Jesu. To baptẹm Jesu tọn whenu, Johanu Baptizitọ lọ mọ “olọn to hunhundonuvo, bọ gbigbọ to tejẹ ja e ji taidi apoe de.” Enẹgodo, “gbigbọ dọ̀n ẹn yì danfafa ji.” (Malku 1:10-12) To ojlẹ lizọnyizọn aigba ji tọn Jesu tọn he pò lọ whenu, gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn na huhlọn Jesu nado wà azọ́njiawu lẹ podọ nado dọho po aṣẹpipa he wá sọn Jiwheyẹwhe dè po. (Owalọ 10:38) Humọ, gbigbọ wiwe hẹn Jesu nado wleawuna jẹhẹnu pipé delẹ, taidi owanyi, ayajẹ po yise dolido de po. (Joh. 15:9; Heb. 12:2) Nukọntọ devo depope ma ko do kunnudenu dejidego mọnkọtọn hia gando ede go pọ́n. Jesu wẹ yin mẹhe Jehovah de lọ.

Nawẹ angẹli lẹ gọalọna Jesu ojlẹ vude to baptẹm etọn godo gbọn? (Pọ́n hukan 17tọ)

17. Etẹwẹ angẹli lẹ wà nado gọalọna Jesu?

17 Angẹli lẹ gọalọna Jesu. Ojlẹ vude to baptẹm Jesu tọn godo, “angẹli lẹ wá bo jẹ lizọnyina ẹn ji.” (Mat. 4:11) Gànhiho delẹ jẹnukọnna okú etọn, “angẹli de sọn olọn mẹ sọawuhia ẹ bo hẹn ẹn lodo.” (Luku 22:43) Jesu kudeji dọ Jehovah na do angẹli lẹ hlan nado gọalọna emi to whedepopenu he emi do hudo alọgọ enẹ tọn nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn.—Mat. 26:53.

18, 19. Nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn deanana gbẹzan po mẹpinplọn Jesu tọn po gbọn?

18 Ohó Jiwheyẹwhe tọn deanana Jesu. Sọn bẹjẹeji lizọnyizọn etọn tọn, Jesu nọ dike Owe-wiwe lẹ ni deanana ẹn. (Mat. 4:4) Na nugbo tọn, tonusise etọn na Ohó Jiwheyẹwhe tọn sinyẹn sọmọ bọ e ze ede jo nado kú to yatin ji. Etlẹ yin to ohó godo tọn he e dọ whẹpo do kú lẹ mẹ, e sọ yihodọ sọn dọdai he gando Mẹsia lọ go lẹ mẹ. (Mat. 27:46; Luku 23:46) To vogbingbọn mẹ, nukọntọ sinsẹ̀n tọn ojlẹ enẹ mẹ tọn lẹ nọ dovọ́na Ohó Jiwheyẹwhe tọn to whedepopenu he e jẹagọdo aṣa yetọn titi lẹ. Gando omẹ enẹlẹ go, Jesu yihodọ sọn nuhe Jehovah dọ gbọn Isaia gblamẹ lọ mẹ dọmọ: “Omẹ ehelẹ nọ yí nùflo yetọn lẹ do gbògbéna mi, ṣigba ahun yetọn dẹn do mi tlala. Ovọ́ mẹ wẹ yé to sinsẹ̀n-basi hlan mi te, na gbedide gbẹtọ tọn lẹ wẹ yé nọ plọnmẹ taidi nuplọnmẹ lẹ.” (Mat. 15:7-9) Be mí sọgan dọ dọ Jehovah wẹ de depope to sunnu enẹlẹ mẹ nugbonugbo nado deanana omẹ etọn lẹ ya?

19 Jesu dike Ohó Jiwheyẹwhe tọn ni deanana ẹn to nuyiwa etọn lẹ mẹ, podọ humọ to whenue e to mẹplọn. To whenue yè to nudọn hẹ ẹ gando sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lẹ go, e ma nọ ganjẹ nuyọnẹn susugege kavi numimọ he ma pé awe he e tindo go gba. Kakatimọ, Owe-wiwe lẹ go wẹ e nọ ganjẹ taidi asisa anademẹ tọn daho hugan lọ. (Mat. 22:33-40) Podọ kakati nado nọ to otàn edetiti tọn lẹ pìn na hosetọ etọn lẹ gando gbẹninọ to olọn mẹ kavi didá wẹkẹ lọ tọn go, “e hùn ayiha yetọn to gigọ́ mẹ nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ Owe-wiwe lẹ tọn mẹ.” (Luku 24:32, 45) Jesu yiwanna Ohó Jiwheyẹwhe tọn, bo yí zohunhun do lá ohó lọ na mẹdevo lẹ.

20. (a) Etẹwẹ dohia dọ Jesu mọnukunnujẹemẹ dọ emi dona nọ litaina Jiwheyẹwhe? (b) Etẹwẹ aliho he mẹ Jesu po Hẹlọdi Aglipa I po gbọnvona yede te plọn mí gando mẹhe Jehovah nọ de taidi nukọntọ lẹ go?

20 Dile etlẹ yindọ Jesu nọ hẹn awuji hosetọ etọn lẹ po “ohó ojọmiọn tọn” lẹ po, e nọ ze pipà lẹpo na Mẹplọntọ etọn, Jehovah. (Luku 4:22) To whenue dawe adọkunnọ de tẹnpọn nado na gigo Jesu bo ylọ ẹ dọ “Mẹplọntọ Dagbe,” Jesu yí whiwhẹ do gblọnna ẹn dọmọ: “Naegbọn hiẹ do ylọ mi dọ mẹdagbe? Mẹdepope ma yin mẹdagbe, adavo mẹdopo, yèdọ Jiwheyẹwhe.” (Malku 10:17, 18) Pọ́n lehe nuyiwa etọn gbọnvo taun na Hẹlọdi Aglipa I tọn do, yèdọ mẹhe wá lẹzun ahọlu, kavi nukọntọ to Jude to nudi owhe ṣinatọ̀n godo! To nujijọ titengbe de whenu, Hẹlọdi yí “avọ̀ ahọlu tọn” do doaṣọ́na ede. Mẹplidopọ he yiwanna ẹn zẹjlẹgo lọ to awhádo dọmọ: “Ogbè yẹwhe de tọn wẹ, e ma yin gbẹtọ de tọn gba!” Hẹlọdi yí jíjí do mọ kiklo. Bọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ? “To afọdopolọji, angẹli Jehovah tọn linú in, na e ma na gigo Jiwheyẹwhe wutu, ewọ sọ jiwé bo kú.” (Owalọ 12:21-23) Matin ayihaawe, gbẹtọ ahundoponọ depope he mọ nujijọ lọ, ma gán wá tadona kọ̀n gbede dọ Jehovah wẹ de Hẹlọdi taidi nukọntọ. To alọ devo mẹ, Jesu na kunnudenu dejidego lọ dọ ewọ yin dide gbọn Jiwheyẹwhe dali, podọ e nọ na gigo Jehovah to whelẹponu taidi Nukọntọ Daho Hugan omẹ etọn lẹ tọn.

21. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

21 Aṣẹpipa he Jesu mọyi nado deanananu ma yin na owhe kleun delẹ poun gba. E dọ to fọnsọnku etọn godo dọmọ: “Aṣẹ lẹpo ko yin nina mi to olọn mẹ podọ to aigba ji.” Podọ e yidogọ dọ: “Podọ mì pọ́n! yẹn tin po mì po to azán lẹpo gbè kakajẹ vivọnu titonu lọ tọn.” (Mat. 28:18-20) Ṣigba, to whenuena e yindọ gbigbọ mayinukundomọ de wẹ Jesu yin to olọn mẹ, nawẹ ewọ na deanana omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to aigba ji gbọn? Mẹnu wẹ Jehovah na yizan nado wazọ́n to aṣẹpipa Klisti tọn glọ podọ nado deanananu to omẹ Etọn lẹ ṣẹnṣẹn? Podọ nawẹ Klistiani lẹ na penugo nado doayi afọzedaitọ etọn lẹ go gbọn? To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn.

^ huk. 12 Ehe sọgan ko yin kandai dowhenu tọn lọ he yin kinkan gbọn Mose dali.