1, 2. (a) Kunnasi neruma danuri mangiyorollu ta Saksi ira ni Jehova ta lider na tanakuan nga relihion? (b) Anni i ikonsidera tam taw nga artikulo anna ta tumunug?

“SINNI i lidernu?” Yatun i kanayun nga mepakkiavu ta Saksi ira ni Jehova. Ari ngana nga kakkaddakaddag! Ta aru nga relihion, tadday nga lalaki onu babay i lider, onu panakallan nira. Ngem, magayaya ittam kagian nira nga ari tu imperfekto nga tolay i lider tam. Lallagu, tuttulattam i pangiyorollu na napaginnolay nga si Cristo, nga tuttuttulanna gapa i pangigiya na Yamana, si Jehova.—Mat. 23:10.

² Egga gapa i masingan nga grupo na lallaki, i “mekatalo anna nannono nga doroban,” nga mangiyorollu ta totolay na Dios ta maddaggun. (Mat. 24:45) Kunnasi tam mammuan nga si Jehova talaga i mangiyorollu nittam gukaban na ari masingan nga Anana? Taw nga artikulo anna ta tumunug, usitakkattam nu kunnasi nga ta rinivu nga dagun nga nigiya ni Jehova i espesipiko nga totolay tapenu mangiyorollu. Ikonsidera na tallu nga artikulo i ebidensia nga talaga si Jehova i nanguffun tatun nga totolay, nga mamakurug nga yaya gari—anna yaya lagapa—i kurug nga Lider na totolena.—Isa. 58:11.

3. Anni i namasikan kani Moises nga iyorollu i Israel?

³ Pinasikan na masanto nga espiritu i representante ira na Dios.  Ikonsidera si Moises, nga natunno nga mabbalin tu lider na Israelita. Anni i nakoffun sa tapenu matangngallanna yatun nga madammo nga responsibilidad? Si Jehova i ‘nangipay sa tu masanto nga espiritu.’ (Bibbigan i Isaias 63:11-14.) Tulu-tuloy i pinangiyorollu ni Jehova ta totolena gukaban na pangiyawa kani Moises tu masanto nga espiritu.

4. Kunnasi makannammuan na Israelita nga egga kani Moises i espiritu na Dios? (Innan i letratu ta gafu na artikulo.)

⁴ Megafu ta ari masingan i masanto nga espiritu, kunnasi makannammuan na Israelita nga egga yatun kani Moises? Inuffunan na masanto nga espiritu si Moises tapenu mangngua tu milagro anna ilammuyag i ngagan na Dios kani Faraon. (Ex. 7:1-3) Megafu ta masanto nga espiritu, napeggan gapa si Moises tu makakkasta ira nga kualidad, kagitta na aya, kinasippo, anna pasensia, nga namabbalin sa tu kualipikado nga mangiyorollu ta Israelita. Talaga nerumu-ruma ta vayolente anna makasarili ira nga lider na tanakuan nga nasa-nasion! (Ex. 5:2, 6-9) Manawag i ebidensia: pinili ni Jehova si Moises nga mabbalin tu lider na totolena.

5. Iyesplika nu kunnasi pinasikan ni Jehova i karuan nga Israelita nga mangiyorollu ta totolena.

⁵ Turi kua, pinasikan na masanto nga espiritu ni Jehova i karuan nga lallaki nga sinunno nga mangiyorollu ta totolena. “Si Josue nga ana ni Nun ay napannu tu espiritu na kinasirib.” (Deut. 34:9) “Zimittal kani Gideon i espiritu ni Jehova.” (Uk. 6:34) “Namegafu nga pinasikan na espiritu ni Jehova si David.” (1 Sam. 16:13) Nattalo yatun nga lallaki nga uffunan ira na espiritu na Dios, anna yatun i namasikan nira nga kuan i ganna-gannug nga ariadda metuppal nu ta sarilida laman nga sikan. (Jos. 11:16, 17; Uk. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50) Megafu tatun, mepangngo laman nga medayaw si Jehova.

6. Ngatta kayà na Dios nga irespeto na totolay i lider ira na Israel?

⁶ Anni nakuan i reaksion na Israelita ta manawag nga ebidensia nga pinasikan na masanto nga espiritu yatun nga lallaki? Turi ta marreklamo i totolay meyannung ta pangiyorollu ni Moises, niyavu ni Jehova: “Kunnasi kabayag paga nga tratuaddà yaw nga totolay tu awan tu respetona?” (Num. 14:2, 11) Wan, pinili ni Jehova da Moises, Josue, Gideon, anna David tapenu irepresenta yaya nga Lider. Ta kakuruganna, si Jehova talaga i tuttuttulan nga Lider na totolay nu tuttuladda danatun nga lallaki.

7. Kunnasi inuffunan na anghel ira si Moises?

⁷ Inuffunan na anghel i representante ira na Dios. (Bibbigan i Hebreo 1:14.) Inusa ni Jehova i anghel ira tapenu manduan, uffunan, anna igiya si Moises. Zinog na Dios si Moises nga “mammaguray anna mamalubbang nira ta panguffun na anghel nga nappasingan sa ta umafa-afi nga mula.” (King. 7:35) Inusa ni Jehova ‘i anghel ira nga nangilammuyag taw nga Dob,’ nga inusa ni Moises tapenu tudduan i Israelita ira. (Gal. 3:19) Tapus kinagi ni Jehova sa: “Iyorollum i totolay ta lugar nga kinagì nikaw. Innammu! Magollu nikamu i anghel ku.” (Ex. 32:34) Ari kinagi na Biblia nga nasingan na Israelita ira nga nabbalin tu tolay i anghel tapenu kuan yatun. Ngem, manawag ta instruksion anna giya ni Moises nga egga i uffun na mas masikan ta pakapangngua na tolay.

8. Kunnasi inuffunan na anghel ira da Josue anna Ezekias?

⁸ Pinasikan na “prinsipe na armada ni Jehova” si Josue, nga katali ni Moises, tapenu iyorollu i ili na Dios ta gerra kontra ta Canaanita ira; anna navviktoria i Israelita ira. (Jos. 5:13-15; 6:2, 21) Turi kua, neparubang si Patul Ezekias ta daka-dakal nga fuersa na suddalu ira nga Asiriano nga napplano  tu sakupan i Jerusalem. Tadday nga gabi, “nallawan i anghel ni Jehova anna pinatena i 185,000 nga lallaki ta kampu na Asiriano ira.”—2 Pat. 19:35.

9. Maski imperfekto i representante ira na Dios, anni i maekspekta nga kuan na Israelita ira?

⁹ Siempre, perfekto i anghel ira, ngem imperfekto i totolay nga inuffunadda. Egga mittan nga ari napakasanto ni Moises si Jehova. (Num. 20:12) Ari nappegiya si Josue ta Dios nigena makipakkasinabban ta Gibeonita ira. (Jos. 9:14, 15) Ta ababba nga tiempo, ‘nappalagopog i futu’ ni Ezekias. (2 Cro. 32:25, 26) Ngem, maski ta kina-imperfekto danatun nga lallaki, maekspekta i panuttul na Israelita ira ta pangiyorolluda. Suportan ni Jehova yatun nga lallaki gukaban na anghel ira. Wan, niyorollu ni Jehova i totolena.

10. Kunnasi nga negiya na Dob na Dios si Moises?

¹⁰ Nigiya na Uvovug na Dios i representantena ira. Tukuyan na Biblia nga “Dorob ni Moises” i Dob nga neyawa ta Israel. (1 Pat. 2:3) Ngem tinukoy na Katurakan si Jehova bilang aktual nga Minangngiyawa-tu-dob, anna si Moises mismu ay nepasakup tatun nga Dob. (2 Cro. 34:14) Kabalin nga niyawa ni Jehova i instruksion ira ta pamataddag ta tabernakulo, nekagi: “Sinuppal ni Moises i ngamin segun ta nebilin sa ni Jehova. Kingnguana yatun mismu.”—Ex. 40:1-16.

11, 12. (a) Anni i nekiddaw nga kuan ni Josue anna i patul ira nga nammaguray gari? (b) Anni i efekto na Uvovug na Dios ta lider ira na totolay na Dios?

¹¹ Namegafu turi ta nabbalin tu lider si Josue, egga ngana i netura nga rekord na Uvovug na Dios. Nekagi sa nga “mawag nga bibbigammu tu makafi aggaw anna gabi, tapenu matuttulmu tu mapia i ngamin nga nakatura taw.” (Jos. 1:8) Turi kua, sinuppal gapa danuri patul ira nga nammaguray ta totolay na Dios i kunnatun nga rutina. Obligadu ira nga inaggaw nga bibbigan yaw nga Dob, mattura tu kopiana yatun, anna “memmugug nga matuttul ngamin nga uvovugna yaw nga Dob anna i regulasionna ira gukaban na panuppal tatun.”—Bibbigan i Deuteronomio 17:18-20.

¹² Anni i efekto na Uvovug na Dios ta mangiyorollu nga lallaki? Innan i ehemplo ni Patul Josias. Kabalin nga nalegan i dokumento nga naketurakan na Mosaiko nga Dob, binibbig na sekretariu ni Josias sa yatun. * Anni i reaksion na patul? “Kabalin nga nabibbig na patul i uvovug ira na libru na Dob, insigida nga pinisilna i sinnunna.” Ngem egga paga kingnguana. Ta pangigiya na Uvovug na Dios, pinegafuanan ni Josias i mafuersa nga kampania kontra ta idolatria anna nangiyunnug yaya tu kadakallan nga selebrasion na Paskua. (2 Pat. 22:11; 23:1-23) Megafu ta nigiya na Uvovug na Dios da Josue anna tanakuan nga matalo nga lider, sigga-paran ira nga manguli anna ulian i direksion nga niyawada ta totolay na Dios. Napakatadday ta uray na Dios i totolena ira gari megafu tatun ira nga panguli.

13. Anni i nadduman na lider na totolay na Dios ta lider ira na pagano nga nasion?

¹³ Talaga neruma yatun ira nga matalo nga patul ta lider ira na nasion megafu ta negiya laman ira na sirib na tolay anna limitadu nga pagimamma. Ta pangiyorollu na Canaanita ira, nangngua tu kannama-nama nga ganna-gannug i totolay, nelagum ngana i insesto, homoseksualidad, bestialidad, pangitavvung tu abbing, anna grabe nga idolatria. (Lev. 18:6, 21-25) Ari paga nga sinuttul na Babilonio anna Ehipsio ira nga lider i pappakarenu nga nebase ta siensia nga niyawa  na Dios ta Israel. (Num. 19:13) Dakal i nerumanna yatun ta totolay ira na Dios nga nakasingan nu kunnasi nga nipoppollu na matalo ira nga liderda i espiritual, moral, anna pisikal nga kinarenu. Manawag nga si Jehova i mangigiggiya nira.

14. Ngatta dinisiplina ni Jehova i karuan nga lider na totolena?

¹⁴ Ari tu ngamin nga patul nga nammaguray ta totolay na Dios gari ay nattuppal ta instruksion ira na Dios. Danuri lider nga nammanaki nga tuppalan si Jehova ay ariadda inaksepta i pangigiya na masanto nga espirituna, anghelna ira, anna na Uvovugna. Egga ira lider nga dinisiplina onu sinalianan ni Jehova. (1 Sam. 13:13, 14) Ta mismu nga tiempona, egga i sinunnona nga mas atannang anne ta maski sinni nga inusana nga lallaki ta nappasa.

15. (a) Kunnasi nipasingan na profeta ira nga egga i duttal tu nerumu-ruma anna kualipikadu nga lider? (b) Sinni i neprofesiya nga lider?

¹⁵ Ta unag na aru nga siglo, niprofesiya ni Jehova nga manunno yaya tu nerumu-ruma anna kualipikadu nga lider para ta totolena. “Mamalattuag si Jehova nga Diosmu tu tadday nga kagittà nga profeta naggafu ta wawwaragim,” kunni Moises ta Israelita ira. “Mawag tu ginnannu yaya.” (Deut. 18:15) Niprofesiya ni Isaias nga yatun nga Tadday ay mabbalin nga “lider anna komandante.” (Isa. 55:4) Nainspiran paga si Daniel nga itura i meyannung ta paddattal na “Mesias nga Lider.” (Dan. 9:25) Ta pangultimuanna, tinukoy ni Jesus i baggina bilang “i lider” na totolay na Dios. (Bibbigan i Mateo 23:10, NW.) Sigga-tulu nga sinuttul na disipulos si Jesus, anna nangurug ira nga yaya i pinili ni Jehova. (Juan 6:68, 69) Anni i nakakumbinsi nira nga gukaban ni Jesus, igiggiya ni Jehova i totolena?

16. Anni i ebidensia nga pinasikan na masanto nga espiritu si Jesus?

¹⁶ Pinasikan na masranto nga espiritu si Jesus. Ta bawtismo ni Jesus, nasingan ni Juan nga Tagabawtiso “i langi nga navvuka anna i Espiritu nga minulug nga minaffun sa nga kagitta na paloma.” Tapus, “zinog na Espiritu Santo si Jesus ta katanapan.” (Mar. 1:10-12) Ta interu nga ministerio ni Jesus ta davvun, neddan yaya tu masanto nga espiritu tapenu mangngua tu milagro anna maguvovug nga egga autoridadna nga naggafu ta Dios. (King. 10:38) Nangipasingan gapa si Jesus tu perfekto nga vunga, nelagum ngana i aya, pagayaya, anna i maladda nga pangurug. (Juan 15:9; Heb. 12:2) Awan tu tanakuan nga lider i nangiyawa tu kunnatun nga makakumbinsi nga ebidensia. Si Jesus i pinili ni Jehova.

17. Anni i kingngua na anghel ira tapenu uffunan si Jesus?

¹⁷ Inuffunan na anghel ira si Jesus. Kabalin na bawtismo ni Jesus, “minay sa nga nasserbi  i anghel ira.” (Mat. 4:11) Piga oras nige na patena, “egga i nappasingan sa nga anghel nga naggafu ta langi nga minay namasikan ta nono na.” (Luc. 22:43) Komfiansa si Jesus nga maddog si Jehova tu anghel ira nu kawagan tapenu tuppalan i uray na Dios.—Mat. 26:53.

18, 19. Kunnasi nigiya na Uvovug na Dios i pattolay anna pattuddu ni Jesus?

¹⁸ Nigiya na Uvovug na Dios si Jesus. Ta gafu na ministeriona, nipamavulun ni Jesus nga igiya yaya na Katurakan. (Mat. 4:4) Ta kakuruganna, adde ta patena ta pakazigarigatan nga estaka, nattuppal yaya ta Uvovug na Dios. Nelagum paga lagu ta ultimo ira nga uvovugna nigena natay i Mesianiko ira nga profesiya. (Mat. 27:46; Luc. 23:46) Ngem ari tuppalan na lider ira nga relihion tatun nga tiempo i Uvovug na Dios nu mekontra yatun ta tradisiodda ira. Meyannung nira, base ta kinagi ni Jehova gukaban ni Isaias, kinagi ni Jesus: “Danaw nga totolay, kun-na Dios, ay ikakua dà ta simu da laman, ngem ararayyu i giffutuad-da niakan. Awan tu serbi na paddaya-rayaw da niakan ta kagiad-da tu dorob ku i reglamento nga pinadday da lagapa.” (Mat. 15:7-9) Kurug kari nga mappili si Jehova taw nga lallaki tapenu iyorollu i totolena?

¹⁹ Nipamavulun ni Jesus nga igiya na Uvovug na Dios ari laman i kukukuanna, nu ari, pati i pattudduna. Turi neparubang meyannung ta pangurugna, arianna nattalo ta aru nga pakannammuna onu maski ta ekspiriensana ira. Nikonsiderana lallagu nga ultimo nga autoridad i Katurakan. (Mat. 22:33-40) Imbes nga magistoria meyannung ta nesimmu ira sa ta langi onu ta pamaratu ta uniberso, “vinukatan na i appana-panono da nga mangalippawa ta Masanto nga Tura.” (Luc. 24:32, 45) Ayatan ni Jesus i Uvovug na Dios, yatutta kakayàna nga ilammuyag yatun ta tanakuan.

20. (a) Kunnasi nipasingan ni Jesus i pakimorena ta Dios? (b) Anni i nadduman ni Jesus anna ni Herodes Agripa I meyannung ta pappili ni Jehova tu lider?

²⁰ Maski nappabbaw i maggigginna kani Jesus megafu ta “pia na kinaga-kagi na,” niyawana i dayaw ta Mestruna, si Jehova. (Luc. 4:22) Turi ta pinurueban na mariku nga tolay nga dayawan si Jesus ta titulo nga “Mapia nga Mestru,” malumamo nga kinagi ni Jesus: “Ngatta ta kagiam-mu tu mapia ngà? Awan tu tanakuan nga mapia nu ari laman i Dios.” (Mar. 10:17, 18) Talaga ari yaya tu kagitta ni Herodes Agripa I, nga nabbalin tu patul, onu lider, na Judea kabalin na walu ragun! Ta tadday nga okasion na atannang ira nga ofisial, nipay ni Herodes “i kapa na kapatul na.” Nikukkulle na totolay: “Yaw ay ngaral na tadday nga dios, ari tu tolay.” Manawag nga nappeddarayaw yaya. Anni i tumunug nga nesimmu? “Ganganalaman ay pinattulag na anghel na Yafu si Herodes ta arian na nga niyawa i dayaw ta Dios. Nassinuggi yaya anna natay.” (King. 12:21-23) Siguradu nga makagi nga ari tu si Herodes i pinili ni Jehova nga mabbalin tu lider. Ngem, nangipasingan si Jesus tu makakumbinsi nga ebidensia nga sinunno yaya na Dios, anna kanayunna nga dayawan si Jehova bilang i Supremo nga Lider na totolena.

21. Anni i ikonsidera tam ta tumunug nga artikulo?

²¹ Ari tu piga ragun laman i pammaguray ni Jesus. “Neyawa niakan ngamin i pakawayya ta langi anna ta utun na davvun,” kunna turi ta napaginnolay yaya. “Ay takkilalan nu: kanayun ngà makitappaddian nikamu adde ta panuppalan na mundo.” (Mat. 28:18-20) Kunnasi iyorollu ni Jesus i totolay na Dios ta davvun nu espiritu yaya? Sinni i usan ni Jehova nga mattrabahu ta pammaguray ni Cristo anna mangiyorollu ta totolena? Kunnasi makannammuan na Cristiano ira i representantena ira? Ikonsidera na tumunug nga artikulo i tabbag tatun ira nga pakkiavu.