Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

Yekova Nangbembatayo fu Gako Aboro

Yekova Nangbembatayo fu Gako Aboro

“[Yekova] angbe ku mbata yo fu roni kindi.”YES. 58:11.

ABIA: 23, 22

1, 2. (a) Wai du du agu aboro nangbembatayo fu aDezire Yekova kia ti agu aboro nangbembatayo rogo kura apambori? (b) Ginipai ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re gbiati gu nika ye fuoho?

“DA NGA gaoni bangbembatayo?” Gure nga gu sanahe i naasana aDezire Yekova na ni dedede. Na si airiwonga te! Bambiko dungu apambori na kumba watadu dee rogoho, nga guni nangbembatayo. Ono tipa rani tigani, ani na bakere ngbarago ka pe gupai fu agu aboro ninaasana rani nga, gaani Bangbembatayo nga kpakpa boro te. Kuba gure, ani napeka fuo gu ngbembatayo nga ga Kristo, nga guko napekafuo gu ngbembatayo nga ga Bako, nga Yekova.Mt. 23:10.

2 Ono tie, badona kinaho nga ga akumba, du nga “kangara moyambu,” nga aguyo nangbembatayo fu ga Mbori aboro areme. (Mt. 24:45) Sidu, wai du ani aino gupai nga Yekova du nzunzu naangbembatayo furani vurube gu Wiriko ani abingo ko ya? Rogo gi kekeapai re, gbiati gu nika ye fuo gere, ani nika wisigo wai Yekova adigi nimangisunge tipa akutu agarã na kura ngbatunga aboro i naangbembatayo fu gako aboro. Gi kekeapai re dunduko ue nika fura tipa agopai biata nga gu nayugo gupai nga Yekova du nzunzu ninaaundo agu akumba re, na kini yugu gupai nga ko adu ni ndikidi Bangbembatayo fu gako aboro na ko kindi kinawo a.Yes. 58:11.

ZIAZIA TORO AFU OME FUYO

3. Ginihe naafu ome fu Moize ko ngbembatayo fu aYisaraere?

3 Ziazia toro afu ome fu agu aboro naarukuba Mbori. Oni berẽnga pa Moize, nga guko i asiako ko du ni bangbembatayo fu aYisaraere. Ginipai naundoko ko ngerefuo gu nyanyakipa sunge re? Yekova afu “Gako ziazia toro” fuko. (Oni gedi Yesaya 63:11-14.) Sidu, Yekova du nzunzu naangbembatayo fu gako aboro, bambiko ko du naafu ziazia toro fu Moize.

4. Wai du aYisaraere arengbe ka ino gupai nga Moize adu na ga Mbori ziazia toro tiko? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

4 Wa duhe nga ziazia toro nga gu ome ka i abingo ho abi ya, wai du aYisaraere arengbe ka ino gupai nga si du naamangasunge rogo Moize yo? Ziazia toro aundo Moize ko mangi iʹiriwoapai na ki takipande rimo Mbori fu Faro. (Gate 7:1-3) Ziazia toro aundo Moize a ko sonosi wene asino wa agu nga, nyemuse, umbasitise, gbiati hipai, nga gu naasa ko ko rẽ ka ngbembatayo fu aYisaraere. Ko adu kia ti gu kere abangbembatayo naadu rogo kura aringara, nga aguyo naaberã kina patiyo! (Gate 5:2, 6-9) Gopai aima du ziazia nga, Yekova du naasia Moize ko du ni bangbembatayo fu Gako aboro.

5. Oni sakingo rogo wai yo Yekova afu ome fu kura akumba ni aYisaraere i ngbembatayo fu gako aboro.

5 Kusa, ga Yekova ziazia toro afu ome fu kura akumba nga aguyo ko amoi yo i ngbembatayo fu gako aboro. ‘Yosua wiri Nuna ahi be toro tatamana.’ (Pa Rug. 34:9) ‘Ga Yekova toro aye ku ri Gidiona.’ (Abasa. 6:34) Na ‘ga Yekova toro aye na bakere tandu ku ri Dawidi.’ (1 Sam. 16:13) Agu akumba re dunduko akido kuti ga Mbori ziazia toro si undo yo, na gu toro re afu ome fuyo i mangi gu iʹiriwoapai i aarengbanga ka mangaha ngba gayo ome ya. (Yos. 11:16, 17; Abasa. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50) Ni sangbana gipai re, Yekova arẽarẽ ka gbia taarimo tipa gu bakere mangaapai re.

6. Tipagine du Mbori aaida gupai ti ni nga gako aboro gisangba agu abangbembatayo naadu Yisaraere yo?

6 Wai du si aaida aYisaraere mangipai mbiko biyo gupai ziazia nga ziazia toro du naafu ome fu agu akumba re? Ho aboro akpakana Moize ni, Yekova asanahe ki ya: ‘Rago adu wai agi aboro re kini payasi re?’ (Geda 14:2, 11) Nirengo, Yekova du naasia Moize, Yosua, Gidiona, gbiati Davide i rukuba ko ni Bangbembatayo. Ho aboro aagiasangba agi akumba re ni, gure angia i aapeka kina boro fuo Yekova ni Bangbembatayo.

AMARAIKA AUNDO YO

7. Wai du amaraika aundo Moize?

7 Amaraika aundo agu aboro naarukuba Mbori. (Oni gedi AEbere 1:7, 14.) Yekova amangisunge na amaraika i undo Moize na ki ngbembatayo fuko. Mbori akedi Moize ‘ni bazogo na ni batasi, rogo gu maraika yo nayugu tiko fu ko rogo yegbende ngua yo.’ (Amo. 7:35) Yekova afu gu Rugute “vurube amaraika” Moize aamangasunge na ni ka ruga aYisaraere. (Gara. 3:19) Na Yekova aya fuko: “Mo ndú awere, ki ngbe ku mbata yo fu aboro ku rogo gu rago mi agumba paha foro; mo ngére, gi maraika angbé ku mbata yo foro.” (Gate 32:34) Ziazia Kekeapai agumbanga gupai nga aYisaraere abi maraika ni bangiriyo ko nimangi agu asunge re te. Ono tie, gu gene Moize aafu arugapai ngbaha fu aboro na wai ko angbembatayo fuyo ayugu gupai nzunzu nga amaraika du naaundo ko.

8. Gini undo amaraika afuhe fu Yosua na Izikiya?

8 Tifuo rago Moize, gu boro naadi bako nangia Yosua, agbia nyakasaro be “barutirivura ku ri ga Yekova rimbasa aborosovura” tipa ka ngbembatayo fu ga Mbori aboro i sovura kuti AKanano; na aYisaraere aima diabe gu vura re. (Yos. 5:13-15; 6:2, 21) Kusa, Bakindo Izikiya agbiatiko na bakere abasovura nga ga Asura. Rogo yuru sa, ‘ga Yekova maraika akuru, ki imi aAsuro rogo gayo bataya wa aboro 185,000.’2 Aba. 19:35.

9. Ya mo si aaida gu zangarengba nangia ga agu aboro naarukuba Mbori sa aYisaraere ka i pekenga fuo gayo ngbembatayo ya? Oni sakingo rogoyo.

9 Amaraika ni rengberengbe yo, ono agu akumba i aundo yo adunga ni rengberengbe yo te. Regbo adu kinaho sa Moize azanga fu irisa fu Yekova. (Geda 20:12) Yosua amangi mozunga na aboro Gibona zanga sana Yekova tipa gako rugapai. (Yos. 9:14, 15) Ti kura regbo sa, ‘kpoto Izikiya yo adu na abiatise’ tipa guru regbo. (2 Peka 32:25, 26) Ono wa agi akumba re avura du na zangarengba tiyo, si aaida aYisaraere naapekafuo gayo ngbembatayo apeka. Yekova aamangasunge na amaraika ka undo agu kumba re. Nirengo, Yekova aangbembatayo fu gako aboro.

FUGO MBORI AANGBEMBATAYO FUYO

10. Wai du ga Mbori Rugute aangbembatayo fu Moize?

10 Fugo Mbori angbembatayo fu agu aboro naarukuba ko. Ziazia Kekeapai nayamba gu Rugute i afuhe fu aYisaraere nga, “ga Mose rugute.” (1 Aba. 2:3) Ono wa vura duhe wo, Ziazia Kekeapai nayugo Yekova ni ndikidi Bafu gu Rugute re, na Moize nitiko adu kina kutii gu Rugute re. (2 Peka 34:14) Fuo Yekova fu arugapai nibipa wai ka mbakada banye, “kina wo Mose amangi he; ko amangi he kuti agu apai dunduko Yekova arugu ko na ni.”Gate 40:1-16.

11, 12. (a) Ginipai si aidi Yosua gbiati agu abakindo nazogo ga Mbori aboro mangihe? (b) Gini maapai kurii Fugo Mbori adu na ni kurii agu aboro naangbe kumbatayo fu gako aboro?

11 Ti tonatona ga Yosua sunge nga ga bangbembatayo, ko adu na keke Fugo Mbori beko. I aya fuko, “mo amákia pa ha uru na yuru ka ka kuti manga pa agu apai dunduko du ni keke he rogo ho.” (Yos. 1:8) Kusa, agu abakindo nazogo ga Mbori aboro apeke kina fuo gu ngisapai re. Si adu nga i duwa ka i aageda gi Ndika re naaʹuru dunduko, ki ke kpiaha, na kini “ka kuti agu apai dunduko nga ga gi ndika re na gi rugaapai re, ka amanga” ha.—Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 17:18-20.

12 Gini maapai kurii Fugo Mbori adu na ni kurii agi akumba naangbe kumbatayo re? Oni makianga pa gu kpiapai nangia ga Bakindo Yosiya. Ho i aabi gu waraga ni naadu na ga Moize aNdiko rogoho, ga Yosiya bakeapai atona ka gedaha fuko. * Wai du gu bakindo re amangipai fuo giako gupai naadu rogoho? “Ho bakindo agi agu apai ni nga ga kitabu rugute, ko ki siri gako aroko.” Ono ko aima manga kurapai berewe. Fugo Mbori afõngbadu Yosiya yo, ko ki tona kere tua nga ga gbarasa akpiahe na ko ki mangi mbakadapai tipa bakere Pumbo Susiri. (2 Aba. 22:11; 23:1-23) Bambiko gupai nga Fugo Mbori angbembatayo fu Yosiya gbiati kura ruru abangbembatayo, i aidi ka aria agu arugapai i aafuhe fu ga Mbori aboro na kpotoyo yo dunduko. Agu aʹariapai re aundo ga Mbori aboro i gisangbako.

13. Gini kparakparapai naadu dagba agu aboro naangbembatayo fu ga Mbori aboro na agu abangbembatayo nangia ga kura aringara yo?

13 Nairiwo wai gu ruru abakindo re adu kia ti agu abangbembatayo nangia ga kura aringara, nga aguyo gu tatamana nga ga wiri aboro aangbe fuyo kumbatayo! Tii gu zogarago nangia ga aKanano, aboro aamanga kere gbegberẽ apai, wa agu nga kodaba bangbanda agume, kodaba dagba kumba na kurako watadu dee na kurari, kodaba na anya, fu rukutu agude ni motumo, gbiati kere irisokpiahe. (Pa Mot. 18:6, 21-25) Kurigure, agu abangbembatayo nangia ga aBabero yo na ga aEzipeto yo aapekanga fuo agu andiko Mbori afuhe fu aYisaraere nibipa banda borose be biriko te. (Geda 19:13) Ono tipa gu ga Mbori aboro naadu bakuru kusayo, i abi gupai nga gayo ruru abangbembatayo aangarasa yo tipa i du gigiri rogo toro yo, rogo mangaapai yo, na ti boroyo. Si tie ziazia nga, Yekova du naangbembatayo fuyo.

14. Tipagine Yekova arugu gu kura agu aboro naangbembatayo fu gako aboro ti ni?

14 Anga agu abakindo dunduko naazoga ga Mbori aboro bakuru kusayo napekefuo ga Mbori arugute te. Aguyo naagianga sangba Yekova ya aká ka pekefuo gu rugapai nangia ga ga Mbori ziazia toro, amaraika, gbiati Fugoko. Ti kura aregbo, Yekova anirugu agu abakindo re, watadu ko anidi yo kusayo. (1 Sam. 13:13, 14) Ti gu regbo naada bangiriko, ko amoi boro nga guni si adu nga ni nika du ni rengberengbe bangbembatayo.

YEKOVA AMOI RENGBERENGBE BANGBEMBATAYO

15. (a) Wai du anebi ayugu gupai nga rengberengbe bangbembatayo nika ye kumbatayo? (b) Da du nangia gu rengberengbe bangbembatayo re?

15 Tipa dungu akama agarã, Yekova akidohe nga ko nika maa kparakpara bangbembatayo nga guni rẽ ka ngbembatayo fu gako aboro. Moize ape gupai fu aYisaraere nga, “Yekova gaoni Mbori afú nebi sa fu roni dagba roni nga wirinaroni, wa mi ni oni ka dega turoni fu ni.” (Pa Rug. 18:15) Yesaya ape gupai nga gu Boro re nika du ‘ni bangbembatayo fu aboro na ni gbia a.’ (Yes. 55:4) Na ga Mbori toro adu kugii Daniere ko ke pa ye “gu mbedimbedi ko, nga bazogo.” (Dan. 9:25) Ni yangaraha, Yesu Kristo ayugo tiko ni “Baira” watadu ni Bangbembatayo fu ga Mbori aboro. (Oni gedi Matayo 23:10.) Ga Yesu abawiriki aapekafuo ko na kpotoyo yo dunduko, na i aima ida kuti gupai nga Yekova du naasia ko. (Yo. 6:68, 69) Ginipai nasayo i idi kuti gupai nzunzu nga Yesu Kristo du Yekova angbembatayo fu gako aboro rogoko yo?

16. Ginipai nayugu gupai nga ziazia toro afu ome fu Yesu?

16 Ziazia toro afu ome fu Yesu. Ti regbo ga Yesu bapatiza, Yoane Bafu Bapatiza abi ‘ngbangbaturũ si naza, na Ziazia Toro nizorõ wa mbipo ku ri ko.’ Fuo gure ngbutuko, “ziazia toro ki ndu na Yesu ku ngbakungba yo ni ba sa.” (Mk. 1:10-12) Ti regbo ga Yesu sunge naabaha auru kpotosende, ga Mbori ziazia toro afu ome fuko ko yugupai na ko mangi iʹiriwoapai. (Amo. 10:38) Kurigure, ziazia toro aundo Yesu ko sonosi wene asino wa agu nga, nyemuse, ngbarago, gbiati nyanyaki idapase. (Yo. 15:9; Eb. 12:2) Bangbembatayo ho berewe nayugu gu gopai nga ziazia toro adu ti ni wa Yesu te. Yekova du naasia Yesu.

Wai du amaraika aundo Yesu ngbutuko fuo zioko bapatiza? (Oni bi genewaraga 17)

17. Ginipai amaraika amangihe tipa ka undo Yesu?

17 Amaraika aundo Yesu. Ngbutuko fuo zio Yesu bapatiza, ‘amaraika aye ki mangi pa ko.’ (Mt. 4:11) Mbu asa kindi koyo kuti kpioko, ‘maraika aye koyo du ko ni, ki nyakasi ko.’ (Rk. 22:43) Yesu aima du na kido nga Yekova nika keda amaraika akeda i undo ko ti ai gu regbo ko aaida undo ti ni tipa ka manga gupai Mbori akpinyemuhe.Mt. 26:53.

18, 19. Wai du Fugo Mbori aangbembatayo fu Yesu rogo gako raka yo na rogo gako yugopai yo?

18 Fugo Mbori angbembatayo fu Yesu. Ti tonatona ga Yesu sunge tungusapai, ko ambu Ziazia Kekeapai si naangbembatayo fuko. (Mt. 4:4) Ko ambu Fugo Mbori si ngbembatayo fuko da kuho ko akpi ni ti ngbunduru ngua-rungosi. Zavura ho ko aakpi ni, ko agumba asangbanebi nibipa Masiya. (Mt. 27:46; Rk. 23:46) Ono tipa agu abarumbatayo rogo pambori naadu ti gu regbo re, ho Fugo Mbori aafura ni kia ti gupai i aayugoho, i anaaidanga na ni te. Yesu adi agu afugo Yekova gu nebi nangia Yesaya agumbaha, ki ya tipa yo: “Agi aboro re i nairisa re kina auru ngbayo; ono kpotoyo yo ti re tuturũ. Ono i airisa re airisa vurũ niyugu gayo apai nga kina ga aboro ndika.” (Mt. 15:7-9) Ya mo ka Yekova adi boro dagba agu akumba re ni ngbembatayo fu gako aboro?

19 Yesu ambu Fugo Mbori a si ngbembatayo fuko ho ko anaayugopai ni fu aboro. Ho abarumbatayo rogo pambori aatikango ni na ko, ko aamanganga sunge na gako bakere tatamana watadu gako bakere inohe ka karagapai fuyo te. Kuba gure, ko ambu Ziazia Kekeapai si karagapai fuyo. (Mt. 22:33-40) Kuba gupai nga Yesu mere na bagodogbo tipa wai du raka ngbangbaturũ yo watadu pa wai i akusi zegino, ‘ko azaki gayo berã, i ki rugu tiyo na Ziazia Kekeapai.’ (Rk. 24:32, 45) Yesu aima kpinyemu Fugo Mbori, na ko adu na nyemu ka yugoho fu kura aboro.

20. (a) Wai du Yesu ayugu gako ranigose fu Mbori? (b) Gu kparakparapai naadu dagba Yesu na Erode Aguripa gu Bambata ko nayugo ginipai furani tipa agu aboro Yekova asiayo i ngbembatayo?

20 Wa si avura du nga iriwo gu “wene apai” naakura ngba Yesu yo aima ti ti agu aboro naagia ko, ko afu taarimo fu kina gako Bayugupai, nga Yekova. (Rk. 4:22) Ho kura kumukokumuko kumba aaida ni ka fu taarimo fu Yesu na gu rimo nga “Wene Bayugupai,” Yesu akaragapai fuko ni umbasitise ki ya: “Tipagine ya mo ti re ti ni, Wene? A nga boro sa du ni wene ni te, kina Mbori sa.” (Mk. 10:17, 18) Yesu adu kia ti Erode Aguripa gu Bambata ko, nga guko naada agarã wa muambe kusa ni bakindo watadu bangbembatayo Yuda yo! Ti kura regbo sa ti regbo kparakpara dunguratise, Erode aukadi tiko na “remu bakindo.” Ho aboro abiko ni, i ata ngbayo ki ya: “Fugo gu mbori du, nga fugo boro te!” A wa gopai ayugoho, rago aima ngba ti Erode ni kerehe na gu taarimo re. Ginipai namangi tingbafuo gure? “Maraika Gbia ki yawa ko ayawa ni ba sa bambiko ko ahe nga taarimo fu Mbori te. Agbirẽ ki ri ko ari, ko ki fu mbisimoko.” (Amo. 12:21-23) Nirengo, boro ho ti gu regbo re kaa dakuti gupai nga Yekova du naasia Erode ni bangbembatayo te. Ono tipa Yesu tigako, ko aima yugo gupai nga Mbori du namoi ko, na ko anaafu taarimo ti aregbo dũ fu Yekova ni gu Bakere Bangbembatayo nga ga gako aboro.

21. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gu kekeapai ngbefuo gere?

21 Si aadunga nga ga Yesu sunge ni bangbembatayo nika du gbua tipa bete agarã te. Tingbafuo ko zingi be kpio, ko agumba gupai nga, “I asia pa ahe fere dunduko ku ngbangbaturũ yo na ku sende no. . . . Oni ngere, mi na oni ti arago dũ, ki da ti digida zegino.” (Mt. 28:18-20) Ono wa Yesu adu ngbangbaturũ yo ni gu boro nga toro ka i abingo ni ya, wai du ko arengbe ka ngbembatayo fu ga Mbori aboro auru kpotosende ane? Ada si adu nga Yekova nika mangasunge na yo tii gu ngbembatayo nga ga Yesu tipa i ngbembatayo fu Gako aboro? Na wai du aKristano arengbe ka ino agu aboro naarukuba ko re? Gu kekeapai ngbefuo gere nika karagapai kuti agu asanahe re.

^ genewaraga 12 Si nawira gupai nga gere nangia kina boro gu ndikidi kekeapai Moize akehe.