1, 2. ¿Kʼusi van lik snopik li jtakboletik kʼalal batem xa ox ta vinajel li Jesuse?

JAʼO te oyik ta Vits Olivatik li jtakboletike, te xchiʼukik li yamigoik xchiʼuk li jchanubtasvanej yuʼunike, li Jesuse. Jaʼ to laj yilike, lik muyuk batel ta vinajel li Jesuse, xchiʼuk mak batel ta tok (Ech. 1:9, 10). Te van chibuk jabil ti laj yichʼik chanubtasel yuʼun li Jesuse. Ep kʼusitik la xchanik, laj yichʼ tijbel yoʼontonik xchiʼuk laj yichʼik beiltasel. Pe avi ti bat xa une, ¿kʼusi van chlik spasik?

² Kʼalal skʼan toʼox xbat ta vinajel li Jesuse, xi laj yalbe mantal li yajchankʼoptake: «Chavalik batel jkʼoplal ta Jerusalen, ta sjunul Judea, ta Samaria xchiʼuk kʼalal to ta namal balumil» (Ech. 1:8). ¿Kʼuxi van tspas yuʼunik li abtelal taje? Li Jesuse yalojbe xa onoʼox yajchankʼoptak ti jaʼ chkoltaatik yuʼun li xchʼul espiritu Diose (Ech. 1:5). Pe, ¿buchʼu van tsbeiltas xchiʼuk chchapan li cholmantal ta spʼejel Balumile? Li jtakboletike snaʼojik ti la stunes viniketik sventa sbeiltas steklumal ta voʼne li Jeovae. Jech oxal, xuʼ van lik snopik mi tsvaʼan junuk jbeiltasvanej xtok.

3. 1) ¿Kʼusi ti tsots skʼoplal kʼot ta nopel yuʼunik li tukʼil jtakboletike? 2) ¿Kʼusitik ta jkʼelbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

³ Kʼalal jutuk xa ox mu chlokʼ chibuk xemana sbatel ta vinajel li Jesuse, li yajchankʼoptake la saʼik beiltasel ta Skʼop Dios xchiʼuk la  skʼoponik Jeova. Vaʼun kʼot ta nopel yuʼunik ti tstʼujik Matias sventa x-och ta xkʼexol li Judas Iskariotee. Jaʼ jech tsʼaki li 12 jtakboletike (Ech. 1:15-26). ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ta stojolalik xchiʼuk ta stojolal Jeova li kʼusi kʼot ta nopel yuʼunike? Li jchankʼopetike laj yakʼik venta ti skʼan oyuk 12 jtakboletike. * Jech xtok, li kʼusi sventa la stʼuj jtakboletik li Jesuse jaʼ sventa xchanubtasan lek xchiʼuk ti oyuk kʼusi tsots skʼoplal spasik li ta steklumal Jeovae. ¿Kʼusi ti tsots skʼoplal skʼan spasike? ¿Kʼuxi chkoltaatik yuʼun Jeova xchiʼuk Jesus ta spasel taje? ¿Mi oy van jech jtsopuk krixchanoetik ti jaʼtik jech tspasik li avi eke? ¿Xchiʼuk kʼuxi xuʼ ‹jvules ta joltik li buchʼutik jbabe kuʼuntike›, pe mas to ta stojolal «li tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]»? (Evr. 13:7; Mat. 24:45). Jkʼelbetik batel skʼoplal.

4. ¿Kʼusitik la sbainik li jtakboletik xchiʼuk li moletik ta Jerusalene?

⁴ Li ta Pentekostes ta sjabilal 33 lik sbeiltasik tal stsobobbail yajtsʼaklomtak Kristo li jtakboletike. Xi chal Vivlia li kʼusi kʼot ta pasele: «Vaʼi li Pedroe xchiʼuk li buluchvoʼ xchiʼiltake», vaʼun lik xchanubtas epal krixchanoetik ta sventa li kʼusitik melel chal Skʼop Dios ti xuʼ sta-o xkuxlejalike (Ech. 2:14, 15). Jutuk mu skotoluk li krixchanoetik taje pasik ta yajtsʼaklom Kristo «xchiʼuk jech-o laj yakʼ ta yoʼontonik li chanubtasel yuʼun jtakboletike» (Ech. 2:42). Li stakʼin tsobobbailetike jaʼ la sbain skʼelel li jtakboletike (Ech. 4:34, 35). Jech xtok, chchanubtasik li steklumal Diose, jech kʼuchaʼal xi onoʼox yalojike: «Chkakʼ ta koʼontonkutik spasel orasion xchiʼuk li abtelal ta sventa skʼop Diose» (Ech. 6:4). Li jtakboletik xtoke, tstʼujik li buchʼutik lek xchanojik cholmantale sventa stakik batel ti bu muʼyuk cholbil-o mantale (Ech. 8:14, 15). Ta tsʼakale, li jtakboletike laj yichʼik koltael yuʼun yan moletik ti tʼujbil chbatik ta vinajel sventa skʼelik li tsobobbailetike. Skotolik taje kʼotik li ta jtsop jbeiltasvaneje, ti jaʼ tsbeiltas skotol li tsobobbailetike (Ech. 15:2).

5, 6. 1) ¿Kʼuxi akʼbat sjuʼel yuʼun chʼul espiritu li jtsop jbeiltasvaneje? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale). 2) ¿Kʼuxi koltae yuʼun anjeletik li jtsop jbeiltasvaneje? 3) ¿Kʼuxi beiltasat yuʼun Skʼop Dios li jtsop jbeiltasvaneje?

⁵ Li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe xchʼunojik lek ti jaʼ yakal tsbeiltasat yuʼun Jeova ta stojolal Jesus li jtsop jbeiltasvaneje. ¿Kʼu yuʼun ti jpʼel yoʼonton xchʼunojike? Li baʼyel srasonale jaʼ ti ch-akʼbat sjuʼel yuʼun chʼul espiritu li jtsop jbeiltasvaneje (Juan 16:13). Akʼo mi laj yichʼik chʼul espiritu skotol li yajtsʼaklomtak Kristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele, jaʼ mas laj yichʼik koltael yuʼun chʼul espiritu li jtakboletike xchiʼuk li moletik ta Jerusalene. Taje jaʼ sventa lek sbeiltasik batel li tsobobbailetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li jtsop jbeiltasvaneje koltae yuʼun chʼul espiritu li ta sjabilal 49 sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel yuʼunik ta sventa li sirkunsisione. Ta skoj ti chchʼunik li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼun jtsop jbeiltasvanej li tsobobbailetike «mas tsatsub batel xchʼunel yoʼontonik [...] xchiʼuk epajik batel jujun kʼakʼal» (Ech. 16:4, 5). Li skarta jtsop jbeiltasvanej ta sventa li sirkunsision la stakbe batel li tsobobbailetike jamal chakʼ ta ilel ti te oy ta stojolal li xchʼul espiritu Diose xchiʼuk ti oy lek stalelal jech kʼuchaʼal li kʼanelale xchiʼuk li xchʼunel oʼontonale (Ech. 15:11, 25-29; Gal. 5:22, 23).

⁶ Li xchibal srasonal ti kʼu yuʼun xchʼunojik lek yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼ tsbeiltasat yuʼun Jeova li jtsop jbeiltasvaneje, jaʼ ta skoj ti chkoltaat yuʼun li anjeletike. Jech kʼuchaʼal liʼe, oy jun vinik ti Kornelio sbie albat yuʼun jun anjel ti akʼo bat saʼ li jtakbol Pedroe. Pe li Kornelioe maʼuk Juda vinik xchiʼuk muʼyuk bu yichʼoj sirkunsision. Kʼalal laj xa ox yichʼik chanubtasel xchiʼuk yutsʼ yalal yuʼun li Pedroe, laj yichʼik  chʼul espiritu, akʼo mi muʼyuk bu yichʼojik sirkunsision. Jaʼ jech li Kornelioe jaʼ baʼyel kʼot ta yajtsʼaklom Kristo ti maʼuk juda vinike xchiʼuk ti muʼyuk yichʼoj sirkunsisione. Kʼalal laj yaʼiik jtakboletik xchiʼuk li yan ermanoetik li kʼusi kʼot ta pasele, la xchʼamik li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae. Ta sjunul yoʼonton la xchʼamik ta tsobobbail li buchʼutik maʼuk judaetike xchiʼuk ti muʼyuk yichʼojik sirkunsisione (Ech. 11:13-18). Taje jaʼ chakʼ ta ilel ti chkoltavanik ta xcholel mantal li anjeletike, ti jaʼ tsbeiltas li jtsop jbeiltasvaneje (Ech. 5:19, 20). Li yoxibal srasonal ti kʼu yuʼun xchʼunojik lek yajtsʼaklomtak Kristo ti jaʼ tsbeiltasat yuʼun Jeova li jtsop jbeiltasvaneje, jaʼ ti tsbeiltasat yuʼun li Skʼop Diose. Li ermanoetik taje persa onoʼox tsaʼik beiltasel ta skʼop Dios kʼalal oy kʼusi skʼan snopbeik lek skʼoplal ta sventa junuk chanubtasele xchiʼuk sventa sbeiltasik li tsobobbailetike (Ech. 1:20-22; 15:15-20).

7. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti jaʼ la sbeiltas tsobobbail ta baʼyel siglo li Jesuse?

⁷ Akʼo mi tsots yabtelik ta stojolal tsobobbail li buchʼutik chtunik li ta jtsop jbeiltasvaneje, xaʼibeik lek smelolal ti jaʼ Jbeiltasvanej yuʼunik li Jesukristoe. ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik? Yuʼun li jtakbol Pabloe laj yal ti jaʼ Kristo «laj yakʼ jlom kʼuchaʼal [jtakboletike]», xi laj yal mantal xtoke: «Chʼikutik ta skotol kʼusitik ta stojolal li jolile, ti jaʼ li Kristoe» (Efes. 4:11, 15). Jech xtok, li Diose laj yakʼ ti «sbiinik yajtsʼaklom Kristo» li jchankʼopetike, maʼuk ti xichʼik ojtikinel ta sbi junuk jtakbole (Ech. 11:26). Li Pabloe snaʼoj lek ti tsots skʼoplal skʼan xchʼunik li chanubtasel chakʼ jtakboletike xchiʼuk li yan moletik ti tsbeiltasik li tsobobbaile, yuʼun jaʼ te tslokʼesik tal ta Skʼop Dios skotol li kʼusi chakʼik ta chanele. Akʼo mi jech, xi laj yal li Pabloe: «Pe ta jkʼan akʼo xanaʼik liʼe: li sjol viniketike jaʼ li Kristoe». Taje te tsakal skʼoplal li buchʼutik chtunik li ta jtsop jbeiltasvaneje. Xi to laj yal xtoke: «Jaʼ noʼox jech ek, li sjol Kristoe jaʼ li Diose» (1 Kor. 11:2, 3). Jamal lek xvinaj ti Jeovae jaʼ la svaʼan Xnichʼon sventa tsbeiltas li tsobobbaile.

8, 9. ¿Kʼusi tsots skʼoplal la spas li ermano Russelle?

⁸ Li ta sjabilal 1870, li Charles Taze Russell xchiʼuk junantik yamigotake lik yakʼik persa yichʼel ta mukʼ Dios jech kʼuchaʼal chchanubtasvan li Vivliae. Oy tajek ta yoʼonton tskoltaik yan krixchanoetik sventa jech xlik spasik ek, akʼo mi yan-o skʼopik. Sventa jechuk xkʼot ta pasel yuʼunike, li ta 1884 laj yakʼik ta ojtikinel ta stojolal ajvalil li organisasion Zionʼs Watch Tower Tract Society sbie. Jaʼ kʼot ta presidente yuʼun organisasion li ermano Russelle. * Ta skoj ti lek tajek chchan Vivlia li ermano Russelle muʼyuk xiʼ ta yalbel yantik ti mu jechuk chchanubtasvan Vivlia li kʼusi chakʼik ta chanel li relijionetike. Jech kʼuchaʼal ta sventa li Trinidade xchiʼuk ti oy to la kʼusi kuxul chkom kʼalal mi lijchame. Jech xtok, li ermano Russelle laj yaʼibe smelolal ti mu xvinaj ta kʼelel kʼalal mi chaʼsut tal li Kristoe, xchiʼuk ti ta 1914 tstsʼaki «yorail ti akʼbil li jteklumetike» (Luk. 21:24). Laj yakʼ tajek yip, la xchʼak skʼakʼal xchiʼuk la slajes stakʼin sventa xalbe kʼusitik melel chal Vivlia li krixchanoetike. Ta melel, li Jeova xchiʼuk Jesuse la stunesik li ermano Russell sventa tsbeiltas tsobobbail li vaʼ ora ti tsots tajek skʼoplale.

⁹ Li ermano Russelle mu skʼan ti tsotsuk xa tajek skʼoplal xichʼ ilel yuʼun li yantike. Xi la stsʼiba li ta 1896: «Mu jkʼankutik ti xkichʼkutik ichʼel ta mukʼe, mi jaʼuk li kʼusi ta jtsʼibakutike, mu jkʼankutik ti ‹pale o jchanubtasvanej›, xi utekutike. Mi jaʼuk ti xichʼ jbikutik junuk krixchanoe». Ta mas tsʼakale xi to laj yale: «Li abtelal liʼe maʼuk yabtel jun krixchano».

10. 1) ¿Bakʼin la svaʼan Jesus «li tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]» 2) Albo smelolal kʼuxi laj yichʼ albel lek skʼoplal ti mu koʼoluk li Jtsop Jbeiltasvanej xchiʼuk li Sociedad Watch Towere.

¹⁰ Li ta 1916 cham li ermano Russelle. Vaʼun  li ta 1919, li Jesuse la svaʼan «li tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]». ¿Kʼu yuʼun ti la svaʼane? Jaʼ «sventa chakʼbe sveʼel ta [yorail]» li yajtsʼaklomtake (Mat. 24:45). Jech oxal li yajtsʼaklomtak Kristo li vaʼ kʼakʼale, chichʼik xa ox makʼlinel ta mantal ta yorail noʼox ta stojolal uni jtsop ermanoetik ti tʼujbil chbatik ta vinajele. Li ermanoetik taje ta smeʼ nail abtelal to ta Brooklyn Nueva York chbeiltasvanik tal. Li ta 1940, lik lokʼuk tal ta jvuntik li «jtsop jbeiltasvanej» xie. Li vaʼ kʼalale, chichʼ toʼox aʼibel smelolal ti jaʼ skʼoplalik li jbabeetik ta organisasion ti ojtikinbilik ta stojolal ajvalile. Pe li ta 1971 laj yichʼ lek albel smelolal ti mu xkoʼolaj li Jtsop Jbeiltasvanej xchiʼuk li Sociedad Watch Towere, ti jaʼ noʼox sbainoj li kʼusitik skʼan chapanel ta stojolal ajvalile. Jaʼ te lik tal ti xuʼ xa xtunik ta Jtsop Jbeiltasvanej li buchʼutik maʼuk jbabeetik ta organisasion ti ojtikinbilik ta stojolal ajvalile, pe ti tʼujbil chbatik ta vinajele. Achʼtik to tale, li buchʼutik jbabeetik ta j-organisasiontik ti ojtikinbilik ta stojolal ajvalile jaʼik ermanoetik ti jaʼ te skʼoplalik li ta ‹yan chijetike›. Taje jaʼ sventa jaʼuk xa noʼox xakʼ ta yoʼontonik smakʼlinel ta mantal xchiʼuk sbeiltasel steklumal Dios li Jtsop Jbeiltasvaneje (Juan 10:16; Ech. 6:4). Li Jkʼel osil ta toyole ta 15 yuʼun julio ta 2013, laj yalbe smelolal ti «tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]» jaʼ skʼoplal li uni jtsop ermanoetik ti chtunik li ta Jtsop Jbeiltasvaneje.

11. ¿Kʼu yelan ch-abtej li Jtsop Jbeiltasvaneje?

¹¹ Li buchʼutik chtunik li ta Jtsop Jbeiltasvaneje ep kʼusitik tsots skʼoplal skʼan xchapik kʼalal tstsob sbaik jujun xemanae. Ta skoj ti tstsob sbaik jujun xemanae jaʼ chkoltaatik sventa lekuk xchap li yaʼyejike xchiʼuk ti jmojuk tsobolike (Prov. 20:18). Li stsobajelik jujun xemana taje oy jun yuʼunik ti jaʼ chichʼ ta ventae. Pe ta skoj ti mu junuk buchʼu bankilal yuʼunike tsjel sbaik ta jujun jabil li buchʼu chichʼ ta venta li stsobajelik taje (1 Ped. 5:1). Li ta vakib komite yuʼun li Jtsop Jbeiltasvanej xtoke, tsjel sbaik jujun jabil ti buchʼu tsbeiltasvan yuʼunike. Li buchʼutik chtunik li ta Jtsop Jbeiltasvaneje mu junuk ti jaʼ xa mas bankilal chaʼi sba ta stojolal li yermanoike, moʼoj, jaʼ noʼox jech chaʼi sbaik kʼuchaʼal li «yan smosotak» Jesus ti chichʼ makʼlinel xchiʼuk ti chchʼun li beiltasel chakʼ li tukʼil mosoile.

12. ¿Kʼusitik sjakʼobiltak ta jkʼelbetik batel skʼoplal?

¹² Li Jtsop Jbeiltasvaneje maʼuk ti oy xa kʼusitik ch-akʼbat yil yuʼun li Diose, mi jaʼuk ti mu xa snaʼ xchʼay ta sventa li kʼusi chale. Yuʼun xuʼ xchʼay kʼalal oy kʼusi chalbe smelolal ta sventa li chanubtasele xchiʼuk kʼalal chbeiltasvane. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta Índice de las publicaciones Watch Tower sbie, yichʼoj tal jvokʼ ti bu chal «Aclaración de creencias». Jaʼ te ta jtabetik slistail li chanubtaseletik ta Vivlia ti yichʼoj jelel ta 1870 kʼalal to li avie. Li Jesuse muʼyuk bu laj yal ti batsʼi tukʼik xa tajek li veʼlil ta mantal chakʼbutik li tukʼil mosoile. Vaʼun chaʼa, ¿buchʼu onoʼox ta melel «li tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoil» laj yalbe skʼoplal Jesuse? (Mat. 24:45). ¿Kʼusitik sprevail oy ti jaʼ tukʼil mosoil li Jtsop Jbeiltasvaneje? Jkʼelbetik batel skʼoplal kʼu yelan yichʼoj koltael li Jtsop Jbeiltasvanej jech kʼuchaʼal li ta baʼyel sigloe.

13. ¿Kʼuxi yichʼoj koltael yuʼun chʼul espiritu li Jtsop Jbeiltasvaneje?

¹³ Chichʼ koltael yuʼun chʼul espiritu li Jtsop Jbeiltasvaneje. Li chʼul espiritue skoltaoj tal Jtsop Jbeiltasvanej sventa xichʼ aʼibel lek smelolal li chanubtaseletik ta Vivlia ti muʼyuk toʼox bu yichʼoj aʼibel smelolale. Jech kʼuchaʼal li slistail laj kalbetik skʼoplal li ta parafo echʼe. Taje mi junuk krixchano yaʼiojbe toʼox smelolal, mi jaʼuk buchʼu yalojbe smelolal ta stuk noʼox li kʼusitik oy ta ‹yutil spʼijil Diose› (kʼelo 1 Korintios 2:10). Xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Jaʼ chkalbetik skʼoplal ek taje, maʼuk chkaltik ti kʼu yelan yakʼoj ta chanel spʼijil krixchanoetike, jaʼ chkaltik kʼuchaʼal yakʼoj ta chanel li chʼul espiritue» (1 Kor. 2:13). Taje jaʼ jech tajek chal li Jtsop Jbeiltasvaneje. Ta sienal xa noʼox jabil ventainatik yuʼun jecheʼ  relijion li krixchanoetike xchiʼuk muʼyuk lek xbeiltasatik. Pe epajem talel li kʼusitik aʼibil lek smelolal ta Vivlia ta 1919 kʼalal to li avie, ¿kʼu yuʼun ti jech kʼotem ta pasele? Li srasonale jaʼ ti koltavanem tal ta xchʼul espiritu li Jeovae.

14. Jech kʼuchaʼal chal li ta Apokalipsis 14:6 xchiʼuk 7, ¿kʼuxi chkoltaatik yuʼun anjeletik li Jtsop Jbeiltasvanej xchiʼuk li steklumal Diose?

¹⁴ Chkoltaat yuʼun anjeletik li Jtsop Jbeiltasvaneje. Toj echʼ xa noʼox mukʼ abtelal staoj li Jtsop Jbeiltasvaneje, yuʼun jaʼ oy ta sba xchapanel li cholmantal tspasik li mas ta vaxakib miyon jcholmantaletik ta spʼejel Balumile. ¿Kʼu yuʼun ti toj echʼ xa noʼox lek kʼusi kʼotem ta pasel li ta cholmantale? Jun srasonale jaʼ ti chkoltavan li anjeletike (kʼelo Apokalipsis 14:6, 7). Yuʼun ep ta veltae jaʼ sbeiltasojik batel junuk jcholmantal sventa xbat svulaʼan jun krixchano ti jaʼ to la skʼanbe vokol Dios ti akʼo xkoltaate. * Akʼo mi tsots chkontrainatik li ermanoetik ta junantik lume, pe yantik x-epaj batel li cholmantal tee xchiʼuk li chanubtaseletik ta Vivliae. Ti jech chkʼot ta pasele jaʼ ta skoj ti chkoltavanik li anjeletike.

15. ¿Kʼu yuʼun ti mu xkoʼolaj kʼusi tspasik li jbeiltasvanejetik ta relijion xchiʼuk li Jtsop Jbeiltasvaneje? Albo junuk skʼelobil.

¹⁵ Chbeiltasat yuʼun Skʼop Dios li Jtsop Jbeiltasvaneje (kʼelo Juan 17:17). Kalbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta pasel li ta sjabilal 1973. Xi la sjakʼ li revista La Atalaya ta 15 yuʼun oktuvre li jabil taje: «¿Mi xuʼ xa van xichʼik voʼ li buchʼutik muʼyuk yiktaojik li sikʼolajele?». Vaʼun xi  la stakʼe: «Jamal chal Vivlia ti mu stakʼe». Jech xtok, laj yalbe skʼoplal jayibuk teksto ta Vivlia sventa xal ti kʼu yuʼun persa skʼan xichʼik lokʼesel ta tsobobbail li buchʼu mu skʼan xiktaik li sikʼolajele (1 Kor. 5:7; 2 Kor. 7:1). Xi to laj yal li revistae: «Li mantal taje maʼuk smantal jun krixchano, moʼoj, jaʼ yuʼun Dios ti chal ta Skʼope». Ta melel, jaʼ noʼox stuk s-organisasion Jeova ti ta sjunul yoʼonton jech tspas kʼuchaʼal chal li Skʼop Diose. Jaʼ jech spasoj akʼo mi vokol tajek chaʼiik xchʼunel li buchʼutik te oyik li ta organisasione. Achʼtik toe, xi laj yal jun livro ta Estados Unidos ti jaʼ chalbe skʼoplal li relijionetike: «Li jbeiltasvanejetik ta relijion ti jaʼik yajtsʼaklomtak Kristoe nopolik noʼox tsjelik li kʼusi chakʼik ta chanele, yuʼun jaʼ chakʼik ta chanel li kʼusi mas lek chaʼiik li yajchʼunolajelike xchiʼuk li kʼusi lek chaʼiik epal krixchanoetike». Pe li Jtsop Jbeiltasvaneje maʼuk tspas li kʼusi lek chaʼiik li krixchanoetike, moʼoj, jaʼ tspas li kʼusi chal Skʼop Diose. Taje jaʼ chakʼ ta ilel ti jaʼ tsbeiltas steklumal li Jeovae.

16. ¿Kʼuxi xuʼ jvules ta joltik li Jtsop Jbeiltasvaneje?

¹⁶ (Kʼelo Evreos 13:7). Xi chal li Vivliae: «Vuleso me ta ajolik li buchʼutik jbabe [avuʼunike]», jaʼ xkaltik, li buchʼutik tsbeiltasutike. Jtos ti kʼu yelan chkakʼtik ta ilel ti ta jvules ta joltike, jaʼo kʼalal ta jpastik orasion ta stojolal li buchʼu chtunik li ta Jtsop Jbeiltasvaneje (Efes. 6:18). Li stukike ep tajek kʼusitik sbainojik. Jech kʼuchaʼal liʼe, chakʼbutik li veʼlil ta mantale, tsbeiltasik li cholmantal ta spʼejel Balumile xchiʼuk jaʼ oy ta sbaik ti lekuk xichʼ tunesel li matanal takʼin chichʼ akʼele. Ta melel toj tunel yuʼunik ti jpastik orasion ta stojolalike.

17, 18. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jkoltatik li Jtsop Jbeiltasvaneje? 2) ¿Kʼuxi yan xuʼ jkoltatik li Jtsop Jbeiltasvanej xchiʼuk li Jesuse?

¹⁷ Yan kʼuxi xuʼ jvules ta joltik li Jtsop Jbeiltasvaneje jaʼo kʼalal ta jchʼunbetik smantale xchiʼuk li beiltasel chakʼbutike. Ti kʼu yelan tsbeiltasutike jaʼ ta stojolal li vunetike, ta tsobajeletik xchiʼuk li ta asambleaetike. Jech xtok, jaʼ tsbiiltas li jkʼelvanejetik ta sirkuitoe, vaʼun li stukik eke, jaʼ xa tsbiiltasik li moletik ta tsobobbaile. Li jkʼelvanejetik ta sirkuito xchiʼuk li moletik ta tsobobbaile chakʼik ta ilel ti tsvules ta sjolik li Jtsop Jbeiltasvaneje, yuʼun chchʼunbeik li smantaltake. Jech oxal, kʼalal ta jchʼunbetik smantaltak li buchʼutik svaʼanoj Jesus sventa sbeiltasutike, jaʼ me jech chkakʼtik ta ilel ti kichʼojtik ta mukʼ li Jesuse, ti jaʼ li Jbeiltasvanej kuʼuntike (Evr. 13:17).

¹⁸ Yan ti kʼuxi xuʼ jvules ta joltik xtok li Jtsop Jbeiltasvaneje jaʼo kʼalal ta jcholtik mantal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. Li Evreos 13:7 tstij koʼontontik ti akʼo jchanbetik xchʼunel yoʼontonik li buchʼu tsbeiltasutike. Li Jtsop Jbeiltasvaneje yakʼoj ta ilel ti tsots tajek li xchʼunel yoʼontone, yuʼun ta sjunul yoʼonton chchol mantal xchiʼuk tstij koʼontontik ta cholmantal. ¿Mi ta jkoltatik ta spasel li vaʼ abtelal ti tsots tajek skʼoplale? Mi jech ta jpastike, xijmuyubaj me kʼalal xi chalbutik li Jesuse: «Ti kʼusi la apasbeik junuk li buchʼu mas bikʼit skʼoplal li kermanotak liʼe, voʼon la apasbeikun» (Mat. 25:34-40).

19. ¿Kʼu yuʼun jpʼel ta avoʼonton chakʼan chatsʼakli batel li Jbeiltasvanej kuʼuntike, ti jaʼ li Jesuse?

¹⁹ Kʼalal muy batel ta vinajel li Jesuse muʼyuk laj yikta komel stuk li yajchankʼoptake (Mat. 28:20). Yuʼun snaʼoj ti koltaat yuʼun li chʼul espiritue, yuʼun li anjeletike xchiʼuk koltaat yuʼun Skʼop Dios sventa sbeiltas yajchankʼoptak kʼalal liʼ toʼox oy ta Balumile. Li avi eke, jaʼ jech tajek tskolta li tukʼil mosoile. Li Jtsop Jbeiltasvaneje tstsʼakli «batel li Chʼiom Chij ti mu ventauk bu xbate» (Apok. 14:4). Jaʼ yuʼun, kʼalal ta jchʼuntik li beiltasel chakʼbutik li Jtsop Jbeiltasvaneje, jaʼ ta jchʼunbetik o ta jtsʼaklitik li Jbeiltasvanej kuʼuntike, ti jaʼ li Jesuse. Jutuk xa me tajek skʼan xikʼutik batel li «ta nioʼ ti chakʼ kuxlejale», vaʼun chijkuxiutik me ta sbatel osil (Apok. 7:14-17). Mi junuk jbeiltasvanej liʼ ta Balumil xuʼ xakʼbutik li matanal taje.