1, 2. a) Jehova y’an dɛmɛ ka mun lo faamu? b) Ezayi 46:10, 11 ani 55:11 kɔnɔ, Ala y’a daa di ko a bena mun lo kɛ?

BIBULU ka vɛrise fɔlɔ b’a fɔ ko: “Ala y’a ka danni daminɛ tuma min na, a kɔnna ka sankolo ni dugukolo le dan.” (Zɛnɛzi 1:1). O kumaw kɔrɔ ka bon yɛrɛ le. Tiɲɛn lo ko Ala ye fɛɛn caaman minw dan an tɛ koo caaman faamu u koo la. An tɛ bɛrɛ lɔn fɛɛn nunu koo la: duniɲa, yeelen ani fanga min b’a to ni ye fɛɛn dɔ fili sanfɛ a be ben duguma. An ɲɛɛ be duniɲa yɔrɔ fitinin lo la (Waaj. 3:11). Nka, Jehova sagonata ye min ye dugukolo ni adamadenw koo la, a y’an dɛmɛ k’o faamu. Adamadenw danna Ala jaa la ani a tun b’a fɛ u ka ɲɛnamaya diyabɔ dugukolo kan (Zɛnɛzi 1:26). Jehova tun bena kɛ u Faa ye ani olu tun bena kɛ a deenw ye.

² Zɛnɛzi sapitiri 3 b’a yira ko koo dɔ kɛra min y’a to Jehova sagonata ma dafa (Zɛnɛzi 3:1-7). Nka, yala o koo tun tɛ se ka ɲɛnabɔ wa? A be se sabu mɔgɔ tɛ se ka Jehova bali k’a sagonata dafa (Ezayi 46:10, 11; 55:11). O kosɔn, an be se ka la a la ko Jehova sagonata tun ye min ye, o bena dafa wagati latigɛnin na!

3. a) N’an b’a fɛ ka Bibulu faamu, a kɔrɔtanin lo an ka tiɲɛn kalan jumanw lo lɔn? b) Mun na an bena segi k’o kalanw lajɛ? c) An bena ɲiningali jumanw lo lajɛ?

³ Siga t’a la an b’a lɔn Bibulu be min fɔ ka ɲɛsin koo nunu ma: Ala sagonata ye min ye dugukolo ni adamadenw koo la ani Yezu Krista be ni lɔyɔrɔba min ye Ala sago dafali koo la. O tiɲɛn kalanw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. N’a sɔrɔ an kɔnna k’olu lo faamu tuma min na an y’a daminɛ ka Ala ka Kuma kalan. An fana b’a fɛ ka mɔgɔ kɔnɔgwɛw dɛmɛ u k’o kalan jɔnjɔnw faamu. Wagati nin na, a bɛnnin lo an ka barokun ni lajɛ kafo kɔnɔ. Mun na do? Sabu an jijanin lo ka mɔgɔ caamanba weele u ka na Krista saya Hakilijigi lajɛn na (Luka 22:19, 20). Mɔgɔ minw bena na o lajɛn na, u bena koo caaman faamu Ala sagonata koo la. Ayiwa, yanni tile damanin Krista ka saya Hakilijigi lajɛn bena se. O lajɛn kɔrɔtanin lo! O kama, sisan lo an ka ɲi ka miiri ɲiningali dɔw la minw bena an ka Bibulu kalandenw ni mɔgɔ kɔnɔgwɛ wɛrɛw lasun ka na o lajɛn na. An ka ɲiningali saba lajɛ: Ala sagonata tun ye mun lo ye dugukolo ni adamadenw koo la? Mun na o sagonata ma dafa do? Mun na Ala sagonata bena dafa Yezu ka kunmabɔsara sababu lo fɛ?

4. Danfɛnw be Jehova ka nɔɔrɔ yira cogo di?

⁴ Jehova lo ye Danbaga ye. An ka ɲi ka bonya la a kan ani ka siran a ɲɛ. A ye fɛɛnw bɛɛ dan cogo dafanin na (Zɛnɛzi 1:31; Zer. 10:12). Danfɛnw bɛɛ cɛ ka ɲi ani u labɛnnin lo ka ɲɛ. O be mun lo yira an na? O b’a yira ko nafa be Jehova ka danfɛnw bɛɛ la, fitininw fara belebelebaw kan. Miiri fɛɛn nunu koo la: adamadenw farikisɛ kabakomanw, denɲɛnin wolonin kura ani tile bentɔ min filɛ ka di. Yala o koow tɛ an kabakoya wa? O danfɛnw b’an kabakoya sabu Jehova y’an dan cogo dɔ la walisa fɛɛn min cɛ ka ɲi, o ka diya an ye.—Zaburuw 19:2; 104:24 kalan.

5. Jehova ye mun lo kɛ walisa danfɛnw bɛɛ ka baara kɛ cogo bɛnnin na?

⁵ Danfɛnw b’a yira ka gwɛ ko Jehova ye sariyaw sigi ni kanuya ye. U dɔw ɲɛsinna duniɲa sigicogo ma ani dɔw ɲɛsinna an tagamacogo ma. A y’o kɛ walisa koo bɛɛ ka kɛ cogo bɛnnin na (Zab. 19:8-10). O la, duniɲa kɔnɔ, fɛɛnw bɛɛ n’u lɔyɔrɔ, n’u ka baara lo ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. Ɲɛyirali fɛ, sariya dɔ b’a to n’i ye fɛɛn dɔ fili sanfɛ, a be ben duguma. O sariya lo b’a to fɔɲɔ be dugukolo kan ani bajiw ni jikuruw be lamaga. N’o sariya tun tɛ yen, ɲɛnamaya tun tɛna se ka kɛ dugukolo kan. Adamadenw ni danfɛn tɔɔw bɛɛ be koow kɛ ka kɛɲɛ n’o sariya ye. Tiɲɛn na, danfɛnw labɛnnin lo cogo min na, o b’a yira ko Ala be ni sagonata ye dugukolo ni adamadenw koo la. N’an be waajuli kɛra, an ka mɔgɔw dɛmɛ u k’an Danbaga lɔn, ale min ye fɛɛnw labɛn cogo kabakoman na.—Yir. 4:11.

6, 7. Jehova ye fɛɛn jumanw lo di Adama ni Awa ma?

⁶ Jehova sagonata tun ye ko adamadenw ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada dugukolo kan (Zɛnɛzi 1:28; Zab. 37:29). A ye fɛɛn ɲuman caaman di Adama ni Awa ma walisa u ka ɲɛnamaya diyabɔ (Zaki 1:17 kalan). Jehova ye see di u ma ka koow latigɛ u yɛrɛ ma, ka jatiminɛ kɛ, ka ɲɔgɔn kanu ani ka teriya diyabɔ. Danbaga kumana Adama fɛ ani a ye cikan di a ma. O sen fɛ, Adama tun be se k’a yira ko a be mɛnni kɛ Ala fɛ. A y’a yira Adama na cogo min na a be se  k’a yɛrɛ mako wasa ani ka bɛgɛnw ni dugukolo ladon (Zɛnɛzi 2:15-17, 19, 20). Jehova ye Adama ni Awa dan ka see d’u ma u ka dumunifɛnw diya lɔn, u farisogo k’u lasɔmi, u ka mɛnni kɛ ani u ka kasa mɛn. O la, fɛɛn cɛɲumanba caaman minw tun be alijɛnɛ kɔnɔ, u tun be se k’u diyabɔ kosɔbɛ. U ka baara tun bena u wasa ani dɔ tun bena to ka fara u ka lɔnniya kan fɔɔ abada.

⁷ Jehova tun b’a fɛ adamadenw ka fɛɛn wɛrɛ jumanw lo kɛ? Jehova ye Adama ni Awa dan ka see d’u ma walisa u ka deen dafaninw wolo. A tun b’a fɛ u deenw ka deenw wolo ka caya fɔɔ ka dugukolo yɔrɔ bɛɛ fa. Jehova tun b’a fɛ bangebagaw k’u deenw kanu i ko ale yɛrɛ ye Adama ni Awa kanu cogo min na. Dugukolo n’a kɔnɔfɛnw bɛɛ tun bena kɛ u ta ye fɔɔ abada.—Zab. 115:16.

8. Sariya min be sɔrɔ Zɛnɛzi 2:16, 17 kɔnɔ, a dira kuun juman lo kosɔn?

⁸ Ala sagonata ma dafa i ko a tun b’a fɛ cogo min na. Mun na do? Jehova tun ye sariya nɔgɔman dɔ di Adama ni Awa ma walisa u k’a yira n’u b’u ka kɛta daan lɔn. Ala ko: “I be se ka yɔrɔ nin yiriw bɛɛ deen dumu fɔɔ yiri kelen dama, min b’a to mɔgɔ be koɲuman ni kojugu lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. N’i y’o deen dumu loon min na, i bena sa, siga t’a la.” (Zɛnɛzi 2:16, 17). A tun man gwɛlɛ Adama ni Awa fɛ k’o sariya faamu. A tun man gwɛlɛ u fɛ fana k’o sariya sira tagama sabu dumunifɛn caaman wɛrɛ tun be yen.

9, 10. a) Sutana ye ngalon juman lo tigɛ ka la Jehova kan? b) Adama ni Awa y’a latigɛ ka mun lo kɛ? (Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)

⁹ Sutana Naafigi tɛmɛna saa dɔ fɛ ka Awa nɛgɛ a ye a Faa Jehova kaan bila (Zɛnɛzi 3:1-5 kalan; Yir. 12:9). Komi Ala tun y’a fɔ ko Adama ni Awa kana yiri dɔ deen dumu Sutana y’a fɔ k’o tun daganin tɛ. A be komi a tun b’a fɔra le ko: “O kɔrɔ ko i tɛ se k’i diyanyeko kɛ wa?” A ye ngalonfin dɔ tigɛ ko: “Aw tena sa.” O kɔ, A y’a ɲini ka Awa lafili ko a kana mɛnni kɛ Ala fɛ. A ko: “Ala y’a lɔn ko ni aw y’o yiri nin deen dumu loon min na, aw ɲaa bena yɛlɛ.” A tun b’a fɔra le ko Jehova t’a fɛ u ka yiri nin deen dumu sabu n’u y’o kɛ, u bena koo caaman faamu. Ka fara o kan, Sutana ye ngalon tigɛ tugun ko: “Aw bena kɛ i n’a fɔ [Ala], ka koɲuman ni kojugu lɔn.”

¹⁰ Sisan, Adama ni Awa ka ɲi k’a latigɛ u bena min kɛ. Yala u bena mɛnni kɛ Jehova fɛ wala u bena mɛnni kɛ saa lo fɛ? U y’a latigɛ ka Ala kaan bila. U y’o kɛ minkɛ, u farala Sutana kan ka muruti Ala ma. Jehova tun y’u Faa ye, nka u y’u yɛrɛ mabɔ a la. U y’u yɛrɛ mabɔ fana a ka kuntigiya la, o min tun b’u latanga.—Zɛnɛzi 3:6-13.

11. Mun na Jehova tun tɛ se k’a ɲɛɛ tugu Adama ni Awa ka jurumu kan?

¹¹ Adama ni Awa murutira Jehova ma minkɛ, u kɛra mɔgɔ dafabaliw ye. O kɛra sababu ye fana, u tun be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Jehova ye, u bɔnɛna o la. Mun na do? Sabu Jehova “ɲɛ ka senu nɔgɔlenya kow yeli ma.” O kama, a “tɛ se ka tilenbaliya kow filɛ.” (Abak. 1:13, ABM). N’a tun y’a ɲɛɛ tugu o kan, o tun bena a ka danfɛnw bɛɛ ka hɛɛrɛ nagasi, mɛlɛkɛw fara adamadenw kan. Min yɛrɛ ka jugu, o ye ko jurumuko min kɛra Edɛn kɔnɔ, ni Ala tun m’o mɔgɔw ɲangi, u tun bena a fɔ ko a tɛ kankelentigi ye. Jehova t’a ka sariyaw tiɲɛ abada (Zab. 119:142). O la, hali ni see tun dira Adama ni Awa ma ka koow latigɛ u yɛrɛ ma, o tun tɛ joo di u ma ka Ala ka sariya  tiɲɛ. U murutira Jehova ma minkɛ, u sara ani u kɔsegira buguri la u tun bɔra o min na.—Zɛnɛzi 3:19.

12. Mun lo ye Adamadenw sɔrɔ?

¹² Tuma min na Adama ni Awa ye yiriden dumu, u tun tɛ se ka kɛ Ala ka denbayamɔgɔ dɔw ye tugun. Ala y’u gwɛn ka bɔ Edɛn nankɔ kɔnɔ ani u tun tɛ se ka kɔsegi yen tugun abada (Zɛnɛzi 3:23, 24). O cogo la, Jehova m’u tanga u ka desizɔn nɔfɛkow ma (Deteronɔmu 32:4, 5 kalan). Komi adamadenw kɛra dafabaliw ye, u tɛ se ka kɛ ni Ala jogow ye cogo dafanin na. Adama bɔnɛna siniɲasigi ɲuman na. Nka o dɔrɔn tɛ, a ye dafabaliya, jurumu ani saya di a deenw ma cɛɛn ye (Ɔrɔm. 5:12). Adama kosɔn, a bɔnsɔnw tun tɛ ni jigiya si ye tugun ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada. Ka fara o kan, Adama ni Awa ani u deenw tun tɛ se ka deen dafaninw wolo tugun. Sutana ye Adama ni Awa lafili u y’u mabɔ Ala la. Kabi o wagati, a bele be adamadenw lafilila.—Zan 8:44.

13. Jehova be mun lo fɛ adamadenw ye?

¹³ Ala bele be adamadenw kanu. Adama ni Awa ka murutiliko bɛɛ n’a ta, Jehova b’a fɛ adamadenw ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ n’ale ye. A t’a fɛ mɔgɔ si ka sa (2 Piyɛri 3:9). O lo kama, Adama ni Awa murutinin kɔ, Ala ye labɛnw kɛ walisa adamadenw ka se ka teriya kɛ n’ale ye tugun. A y’o kɛ ka kɛɲɛ n’a ka sariya tilenninw ye. A sera k’o kɛ cogo di?

14. a) Ka kɛɲɛ ni Zan 3:16 ye, Jehova ye labɛn juman lo kɛ walisa adamadenw ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ? b) An be se ka ɲiningali juman lo lajɛ ni makodonmɔgɔw ye?

¹⁴ Zan 3:16 kalan. An be mɔgɔ minw weele ka na hakilijigi lajɛn na, u caaman b’o vɛrise lɔn u kunfɛ. Nka, Yezu ka kunmabɔsara be kɛ sababu ye cogo di mɔgɔ be ɲɛnamaya banbali sɔrɔ? O ɲiningali kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. Mɔgɔ kɔnɔgwɛ minw b’a fɛ ka tiɲɛn lɔn, an bena sababu jumanw lo sɔrɔ k’olu dɛmɛ k’o ɲiningali jaabili lɔn? An be se k’o kɛ Hakilijigi lajɛn kanpaɲi tuma na, Hakilijigi lajɛn yɛrɛ la, wala minw nana o lajɛn na, n’an segira ka taga bɔ u ye. Kunmabɔsara be Jehova ka kanuya n’a ka hakilitigiya yira cogo min na, n’o mɔgɔw y’a daminɛ k’o faamu ka ɲɛ, o be se k’u kabakoya. An be se ka mun lo ɲɛfɔ u ye kunmabɔsara koo la?

15. Faranfasi juman be Yezu ni Adama cɛ?

¹⁵ Jehova ye cɛɛ dafanin dɔ di min niin tun be se ka kɛ kunmabɔsara ye. O cɛɛ dafanin tun ka ɲi ka kantigiya kɛ Jehova ye. A tun ka ɲi fana ka sɔn k’a niin di adamadenw kosɔn, jigi tun tɛ olu minw na (Ɔrɔm. 5:17-19). Jehova ye Yezu ci ka na dugukolo kan (Zan 1:14). Yezu tun dafanin lo i n’a fɔ Adama tun be cogo min na. Nka, faranfasi min b’u cɛ, o ye ko Yezu ye kantigiya kɛ i ko Jehova tun b’a ɲini mɔgɔ dafanin fɛ cogo min na. Yezu kɔrɔbɔra kosɔbɛ, nka o bɛɛ n’a ta, a ma jurumu si kɛ ani a ma Ala ka sariya si tiɲɛ.

16. Mun na Yezu ka kunmabɔsara ye nilifɛn nafamanba ye?

¹⁶ Komi Yezu tun dafanin lo, a tun be se ka sa adamadenw kosɔn walisa k’u kisi jurumu ni saya ma. Adama bɔnɛna min na, Yezu cogo tun bɛnnin b’o ma tigitigi. O kɔrɔ, Yezu tun dafanin lo, a ye kantigiya kɛ ani a ye mɛnni kɛ Ala fɛ koo bɛɛ la (1 Tim. 2:6). Yezu kɛra kunmabɔsara ye. O sababu fɛ mɔgɔ caaman be se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ: cɛɛw, musow ani denmisɛnw (Mat.  20:28). Tiɲɛn na, kunmabɔsara lo bena kɛ sababu ye Jehova sago be dafa (2 Kor. 1:19, 20). Kunmabɔsara be ɲɛnamaya banbali jigiya di mɔgɔ kantigiw bɛɛ ma.

17. Kunmabɔsara be sabu juman di an ma?

¹⁷ Jehova ye kunmabɔsara di sɔngɔ gwɛlɛ na (1 Piyɛri 1:19). Adamadenw koo ka gwɛlɛ a ma kosɔbɛ fɔɔ a sɔnna k’a to a Dencɛ kelenpe bangelen sara u kosɔn (1 Zan 4:9, 10). An be se k’a fɔ ko Yezu kɛra an faa ye Adama nɔɔ na (1 Kor. 15:45). O cogo la, Yezu ye sababu di an ma ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Nka o dɔrɔn tɛ. A laban, an bena kɛ Ala ka denbayamɔgɔw ye kokura. Jehova be se ka sɔn o ma cogo di n’a m’a ka sariyaw tiɲɛ? A b’o kɛ kunmabɔsara barika lo la. Ni mɔgɔ kantigiw bɛɛ nana kɛ mɔgɔ dafaninw ye, o bena kɛ koɲuman ye dɛ! Tiɲɛn tɛ? Ala ka denbaya faan min be sankolo la ani min be dugukolo kan, u bɛɛ bena jɛn ka kɛ kelen ye. An bɛɛ bena kɛ Ala deenw ye tiɲɛn tiɲɛn na.—Ɔrɔm. 8:21.

18. Jehova “bena kuntigiya kɛ fɛɛn bɛɛ kunna” tuma juman?

¹⁸ Sutana ka murutiliko ma Jehova bali k’a yira ko a be adamadenw kanu. O tɛ se ka adamaden dafabaliw bali fana ka kantigiya kɛ Jehova ye. Kunmabɔsara barika la, Jehova bena a deenw bɛɛ dɛmɛ u ka kɛ mɔgɔ tilenninw ye. Yezu ko: “Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye ne ye k’a jigi la ne kan,” o tigi bena ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Miiri k’a filɛ ɲɛnamaya bena kɛ cogo min na o wagati la! (Zan 6:40). Jehova ka kanuyaba n’a ka hakilitigiya kosɔn, adamadenw bena kɛ mɔgɔ dafaninw ye i ko a tun b’a fɛ cogo min na a daminɛ na. O kɔ, an Faa Jehova “bena kuntigiya kɛ fɛɛn bɛɛ kunna.”—1 Kor. 15:28.

19. a) Waleɲumanlɔn ka kan k’an lasun ka mun lo kɛ? (Koorilen nin lajɛ: “ An ka to ka mɔgɔ sɔbɛw ɲini.”) b) An bena mun lo lajɛ barokun nata la?

¹⁹ An be Jehova waleɲuman lɔn kunmabɔsara kosɔn. O ka kan k’an lasun k’an seko kɛ k’a fɔ tɔɔw ye k’u be se ka nafa sɔrɔ o nilifɛn nafamanba la. Mɔgɔw ka ɲi k’a lɔn ko Jehova be adamadenw kanu ani a be ɲɛnamaya banbali jigiya di u bɛɛ ma kunmabɔsara barika la. Nka, kunmabɔsara nafa t’o dɔrɔn ye. Sutana ye sɔsɔliko dɔ lawuli Edɛn nankɔ la. An bena a lajɛ barokun nata la cogo min na kunmabɔsara b’o sɔsɔliko ɲɛnabɔ.