1, 2. (a) Na cava e vakatakila vei keda o Jiova? (b) Na cava e vakadeitaka na Aisea 46:10, 11 kei na wase 55 tikina e 11?

E BIBI qai matata na imatai ni matavosa qo ena iVolatabu: “Ena ivakatekivu, e bulia na lomalagi kei na vuravura na Kalou.” (Vkte. 1:1) Eda se sega tu ga ni kila vinaka sara e levu na ka e bulia na Kalou, me vaka na maliwalala, na rarama, kei na idre kei vuravura, se vakatikina tale ga na noda kila na veika bula e vuravura vaka kina e lomalagi. (Dauv. 3:11) Ia e vakatakila o Jiova na nona inaki me baleta na vuravura vei keda na kawatamata. Na vuravura gona e dodonu me nodra itikotiko veiganiti na tagane kei na yalewa era buli mera ucuya na Kalou. (Vkte. 1:26) Era na luvena, ena Tamadra tale ga o Jiova.

² Me vaka e vakamacalataki ena ikatolu ni wase ni Vakatekivu, a sagai me saqati na inaki taumada i Jiova. (Vkte. 3:1-7) Ia e seva na sasaga qori ni sega ni dua e saqati Jiova rawa. (Aisea 46:10, 11; 55:11) Eda nuidei gona ni na vakayacori ga na inaki taumada ni Kalou ena nona gauna lokuci!

3. (a) Na ka dina vakaivolatabu cava e bibi ena noda kila vinaka na iVolatabu? (b) Cava meda railesuva kina na ivakavuvuli qori ena gauna qo? (c) Taro cava eda na veivosakitaka?

³ Eda kila vinaka tu na ka dina vakaivolatabu e vauca na  inaki ni Kalou me baleta na vuravura kei na kawatamata, kei na itavi bibi i Jisu Karisito ena kena vakayacori. E bibi dina noda kila qori, ni rairai imatai sara ga ni ka eda vulica ena iVolatabu. Eda na via tukuna vei ira na tamata yalomalumalumu mera kila tale ga. Nida vulica tiko na ulutaga qo ena ivavakoso, eda na saga meda veisureti vakalevu ena iVakananumi ni mate i Karisito. (Luke 22:19, 20) Nira mai tiko kina era na qai vulica e levu tale na ka me baleta na inaki ni Kalou. Ni se vo tiko gona e vica na siga ni bera na iVakananumi, e vinaka meda vakasamataka rawa tiko na taro meda na vakayagataka mera uqeti kina na vuli iVolatabu kei ira na tataleitaki ena soqo bibi qo. Eda na veivosakitaka tiko e tolu na taro: Na cava na inaki taumada ni Kalou me baleta na vuravura kei na kawatamata? A saqati vakacava? Cava e vinakati kina na isoro duadua ga i Jisu me vakayacori kina na inaki ni Kalou?

4. E vakalagilagi vakacava o Jiova ena veika e bulia?

⁴ E Kalou vakatubuqoroqoro dina na Dauveibuli. E toka sara ga e cake na ivakatagedegede ni ka kece e bulia. (Vkte. 1:31; Jere. 10:12) Na cava eda rawa ni vulica ena totoka ni veika e bulia kei na kena tuvai vakamaqosa? Nida vakaraica tiko na veika buli, dua na ka noda qoroya na ka kece e bulia o Jiova, ni tiko na kedra inaki yaga se ra mani ibulibuli lalai se lelevu. Macala ga nida na qoroya na veivakadrukai ni itukutuku matailalai ni sela ni yagoda, na yagodra malumu na gone era sucuvou, kei na totoka ni dromu ni siga. E buli keda ga o Jiova meda dau qoroya na nona ibulibuli kece.—Wilika Same 19:1; 104:24.

5. E tuvanaka vakacava o Jiova mera cakacaka vata nona ibulibuli kece?

⁵ Me vaka e laurai ena nona ibulibuli o Jiova, e biuta tale ga vakamaqosa na iyalayala ni ka mera cakava na veika buli. Era okati kina na lawa me baleta na lomalagi, na vuravura, kei na noda itovo, mera cakacaka vata tiko ga. (Same 19:7-9) Na ka kece gona era tu e lomalagi vaka kina e vuravura, e tiko na kedra yaga me salavata kei na inaki ni Kalou. E biuta o Jiova na ivakatagedegede vei ira na nona ibulibuli mera cakacaka vata. Me rawati na bula, e yaga na lawa e vauca na idre kei vuravura ni lewa vinaka na veivolekati ni noda macawa kei na vuravura, e lewa tale ga na ua ni wasawasa. O ira kece na ibulibuli, okati kina o keda, eda muria tiko na ivakatagedegede se lawa e vakaiyalayala kina na ka eda cakava. Kena tuvai vakamaqosa va qori na veika buli, e matata kina ni tiko na inaki ni Kalou me baleta na vuravura kei na kawatamata. Ena noda cakacaka vakaitalatala eda na saga meda vakatakilai koya na iVurevure ni ituvatuva maqosa qori.—Vkta. 4:11.

6, 7. Na iloloma cava soti e solia o Jiova vei Atama kei Ivi?

⁶ Na inaki taumada i Jiova meda bula tawamudu e vuravura. (Vkte. 1:28; Same 37:29) E solia vakayalololoma vei Atama kei Ivi e levu na iloloma talei me rau marautaka kina na bula. (Wilika Jemesa 1:17.) E solia vei rau o Jiova na galala ni vakatulewa, me rau dau vakasama, rau veilomani tale ga rau qai marautaka nodrau veitokani. E vosa na Dauveibuli vei Atama, vakasalataki koya ena ka me cakava me talairawarawa kina. E vulica tale ga o Atama na sala me  qaravi koya kina, ira na manumanu kei na vanua me tiko kina. (Vkte. 2:15-17, 19, 20) A buli rau tale ga o Jiova me rau rawa ni tovolea na ka, tara, raica, qai boica. Rau marautaka gona e levu na ka era tu ena Parataisi kei na kena totoka. Erau vakila tu ga na vakacegu ena nodrau cakacaka, na ka erau rawata kei na veika erau kunea.

⁷ Na cava tale e nona inaki na Kalou? E buli rau o Atama kei Ivi me rau vakasucumi ira na gone era uasivi. E nona inaki na Kalou mera vakawa na luvedrau me yacova ni vakatawai o vuravura taucoko. E vinakata me rau lomani ira na luvedrau vaka kina o ira na itubutubu kece me vaka ga nona lomana o Jiova na imatai ni luvena e uasivi. Sa na nodra itikotiko dei na vuravura kei na ka kece era tu kina.—Same 115:16.

8. Na cava na inaki ni lawa ena Vakatekivu 2:16, 17?

⁸ A sega sara ni yaco kece na ka e nakita qori na Kalou. Na vuna? A solia vei Atama kei Ivi o Jiova na lawa rawarawa sara me laurai kina ke rau kila ni vakaiyalayala nodrau galala. E kaya: “E rawa ni o kana mai na vunikau kece ga e tu ena were, mo mamau kina. Ia mo kua ni kana mai na vunikau e kilai kina na ka vinaka kei na ka ca, ni o na mate dina ena siga o kania kina.” (Vkte 2:16, 17) E sega ni dredre nodrau kila na lawa qo, se me rau muria. E levu tale tu ga na kakana erau rawa ni kania.

9, 10. (a) Na cava e vakalewai Jiova kina o Setani? (b) Cava rau qai vakatulewa kina o Atama kei Ivi? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

⁹ E vakayagataka na Tevoro o Setani e dua na gata me lawakitaki Ivi, me talaidredre vua na Tamana o Jiova. (Wilika Vakatekivu 3:1-5; Vkta. 12:9) E nona ile o Setani ni rau sa sega ni vakatarai na luve ni Kalou me rau kana “mai na vunikau kece ga e tu ena were.” E vaka sara ga ni kaya tiko: ‘Kena ibalebale qo ni o na sega ni rawa ni cakava na ka o vinakata?’ E tomana tale qori ena dua na lasu kilai levu: “Drau na sega dina ni mate.” Oti qai vakamuai Ivi ni sega ni dodonu me vakarorogo vua na Kalou ena nona kaya: “E kila na Kalou ni siga ga drau kana kina, ena rai na matamudrau.” E tukuna tiko o Setani ni sega ni vinakata na Kalou me rau kania na vuanikau qori de rai kina na matadrau, me rau kila e levu tale na ka. Oti sa qai yalayala lasu: “Drau na vaka na Kalou, drau na kila na ka vinaka kei na ka ca.”

¹⁰ Me rau na vakatulewataka o Atama kei Ivi na ka me rau na cakava. Rau na talairawarawa vei Jiova se vua na gata? Rau vakatulewataka me rau talaidredre vua na Kalou. Rau tokoni Setani kina ena nona veivorati. Rau sega ni vinakata me Tamadrau o Jiova, rau sega tale ga ni via taqomaki ena nona lawa.—Vkte. 3:6-13.

11. Na cava e sega ni vosota kina o Jiova na talaidredre?

¹¹ Ni rau talaidredre vei Jiova, rau sa sega ni qai bula uasivi kina. E vakavuna tale ga me rau yawaki Jiova ni sa ‘rui savasava na matana me raica na ka ca.’ E “sega” gona “ni vosota na ivakarau ca.” (Apak. 1:13) Ke vosota tiko ga, ena vakaleqai ga kina na veika bula kece e lomalagi vaka kina e vuravura. Ke sega tale ga ni cakava e dua na ka na Kalou me baleta na ivalavala ca a vakayacori mai Iteni, ena lomatarotarotaki nona nuitaki. Ia e yalodina ina nona ivakatagedegede o Jiova, e sega vakadua ni beca. (Same 119:142) Na kena soli qori vei rau o  Atama kei Ivi na galala ni vakatulewa, e sega ni kena ibalebale me rau beca na Lawa ni Kalou. Me isau gona ni nodrau talaidredre vei Jiova, rau mate, rau lesu tale ina kuvu ga ni soso rau a buli mai kina.—Vkte. 3:19.

12. Na cava e yaco vei ira na luve i Atama?

¹² Ni rau kania na vuanikau o Atama kei Ivi rau sa sega tale ni qai lewena na vuvale ni Kalou e vuravura raraba vaka kina mai lomalagi. E vakatalai rau tani mai Iteni na Kalou, rau sega ni nuitaka me rau lesu kina. (Vkte. 3:23, 24) E vakaraitaka kina na Kalou nona lewadodonu, me rau sotava na ca ni nodrau vakatulewa. (Wilika Vakarua 32:4, 5.) Ni rau sa sega ni uasivi, rau sa sega tale ga ni vakaraitaka na itovo ni Kalou ena kena ivakatagedegede cecere sara. E kau tani vei Atama na inuinui ni bula totoka, qai vakadewa vei ira na luvena na ivalavala ca, kei na mate. (Roma 5:12) E vakavuna sara ga nodra sega ni rawata na bula tawamudu na luvena. Ni rau vakaluveni, era sega ni uasivi na luvedrau se uasivi na nodrau kawa. Ia e se veivakacalai tiko ga nikua o Setani na Tevoro mera kua ni muria na Kalou na tamata, me vaka ga a cakava vei Atama kei Ivi.—Joni 8:44.

13. Na cava e vinakata o Jiova vei keda?

¹³ E dei tu ga na nona dau lomani keda na Kalou. Erau ivalavala ca o Atama kei Ivi, ia se vinakata tiko ga o Jiova meda veiwekani kei koya. E sega ni vinakata me dua e mate. (2 Pita 3:9) Ni rau ivalavala ca ga o Atama, e vakarautaka sara na Kalou na sala meda veiwekani tale kina kei koya, ena gauna vata qori e dei toka ga ena nona ivakatagedegede cecere. E cakava vakacava qori?

14. (a) Na cava e vakarautaka na Kalou me vaka e tukuni ena Joni 3:16 mera vakadonui tale kina na kawatamata? (b) Na taro cava eda na rairai veivosakitaka kei ira na tataleitaki?

¹⁴ Wilika Joni 3:16. Levu eda sureta ina iVakananumi era kila vinaka na tikinivolatabu qori. Ia na taro qo, E rawati vakacava na bula tawamudu ena isoro i Jisu? Na noda veisureti ina iVakananumi, kei na noda tiko ena iVakananumi, vaka kina nodra lesuvi na sureti eda rawa kina ni vukei ira na yalomalumalumu mera kila na isaunitaro bibi qori. Era na rairai qoroqoro ga nira sa mai kila na kena vakavotui ena isoro na loloma i Jiova kei na nona vuku. Na cava eda rawa ni vakabibitaka me baleta na isoro?

15. Erau duidui vakacava o Jisu kei Atama?

¹⁵ Vakarautaka o Jiova e dua e uasivi me keda ivoli. O koya e uasivi qori ena yalodina vei Jiova, e yalorawarawa tale ga me solia nona bula me keda ivoli na kawatamata e dodonu meda mate. (Roma 5:17-19) E tokitaka o Jiova na imatai ni nona ibulibuli mai lomalagi me vakaitikotiko e vuravura. (Joni 1:14) E tamata uasivi gona o Jisu me vakataki Atama ga. Ia o Jisu e muria na ivakatagedegede e namaka o Jiova vua e dua e uasivi. Ni vakatovolei mosimosi mada ga, e sega vakadua ni valavala ca se beca na lawa ni Kalou.

16. Na cava e iloloma talei kina na isoro?

¹⁶ Ni uasivi o Jisu, e vakabulai keda mai na ivalavala ca kei na mate ni solia sara ga nona bula ena vukuda. E tautauvata vinaka nona bula kei na ka e dodonu me cakava o Atama ni uasivi—me yalodina qai talairawarawa vua na Kalou. (1 Tim. 2:6) Ena vuku ni isoro ni veivoli i Jisu eda na rawata kina e “le levu” na bula tawamudu, okati kina na  tagane, yalewa kei ira na gone. (Maciu 20:28) Na isoro duadua gona i Jisu e vakayacori tale kina na inaki taumada ni Kalou. (2 Kor. 1:19, 20) Ena vuku ni isoro eda rawa ni nuitaka kina na kawatamata yalodina na bula tawamudu.

17. Na cava na yaga ni isoro?

¹⁷ E vakarautaka o Jiova na ka e talei duadua vua, oya na isoro. (1 Pita 1:19) E vakamareqeta noda bula, e tu vakarau mada ga me solia na Luvena duabau me mate ena vukuda. (1 Joni 4:9, 10) Ena dua na yasana, o Jisu e sosomitaki Atama, na imatai ni tamada e vuravura. (1 Kor. 15:45) E vakabulai keda, e dolava tale ga na sala meda lewe tale kina ni vuvale ni Kalou. Io ena vuku ni isoro i Karisito, ena vakadonui ira na kawatamata na Kalou mera lewe tale ni nona vuvale qai sega ni vakaleqai kina nona lewadodonu. Sa bau totoka dina meda vakasamataka na gauna qori nida sa veisau kece na dauveiqaravi yalodina meda uasivi. Eda na duavata na vuvale e vuravura vaka kina mai lomalagi. Eda na okati kece meda luve ni Kalou.—Roma 8:21.

18. Gauna cava ena qai “ka kece ga” kina o Jiova “vei ira na tamata kece”?

¹⁸ Na nona talaidredre o Setani e sega sara ga ni tarova nona lomani keda tiko ga o Jiova se na noda yalodina vua na Kalou na nona ibulibuli sega ni uasivi. Ena vuku ni isoro ena vukei keda me uasivi na noda yalododonu. Vakasamataka mada nida sa na bula tawamudu kece nida ‘raica na Luvena da qai vakaraitaka nida vakabauti koya.’ (Joni 6:40) Ena loloma levu i Jiova kei na nona vuku ena veisautaki keda meda uasivi, me vaka ga na nona inaki taumada. Na Tamada gona o Jiova ena “ka kece ga . . .  vei ira na tamata kece.”—1 Kor. 15:28.

19. (a) Ena uqeti keda vakacava noda vakavinavinakataka na isoro? (Raica na kato “ Qarai Ira Tiko ga Era Veiciqomi.”) (b) Na cava tale eda na vulica tarava me baleta na isoro?

¹⁹ Na noda vakavinavinakataka na ivoli, e dodonu me uqeti keda meda vakaitavi ena noda vinaka kece mera kila eso tale ni rawa ni yaga vei ira na iloloma talei qori. E dodonu mera kila na tamata ni vakarautaka vakayalololoma na ivoli o Jiova vei keda kece meda rawata na bula tawamudu. E levu tale na ka e yaga kina na ivoli. Ena veivosakitaki ena ulutaga tarava na isoro i Jisu kei na ile i Setani ena were o Iteni.