1, 2. (a) Etɛ Jehovah ka hun xlɛ́ mǐ? (b) Jiɖe tɛ Ezayíi 46:10, 11 kpo 55:11 kpo ka na mǐ?

NUKƐGBE nukɔn nukɔntɔn e ɖò Biblu mɛ é ɖò klewun bo ka gɔ́ngɔ́n tawun, é wɛ nyí: “Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ, Mawu dá jinukúnsin kpo ayikúngban kpo.” (Bǐb. 1:1, nwt) Nugbǒ wɛ ɖɔ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ kpɛɖé jɛn mǐ ɖó dó nǔ tobutobu e Mawu dá lɛ é wu, ɖi jɔhɔnmɛ, weziza, kpo hlɔnhlɔn nùdɔnwádo tɔn kpo; nǔ e ɖò wɛkɛ ɔ mɛ lɛ é kpɛví títí ɖé jɛn mǐ nɔ mɔ. (Nùt. 3:11) É ɖò mɔ̌ có, Jehovah ka ɖè linlin e é ɖó nú ayikúngban ɔ kpo gbɛtɔ́ lɛ kpo é xlɛ́ mǐ. Mawu bló ayikúngban ɔ bonu é na nyí xwé ɖagbe ɖé nú sunnu kpo nyɔnu kpo e é dá ɖò akpajlɛ éɖesu tɔn mɛ é. (Bǐb. 1:26) Ye na nyí vǐ Jehovah tɔn lɛ, bɔ éyɛ na nyí Tɔ́ yetɔn.

² Lee è tinmɛ ɖò Bǐbɛ̌mɛ wemata atɔngɔ ɔ mɛ gbɔn é ɔ, nùɖé jɛ linlin Jehovah tɔn mɛ. (Bǐb. 3:1-7) Amɔ̌, nǔ e jɛmɛ e sixu ɖó linlin tɔn te ǎ. Mɛɖebǔ sixu gbò kpò nyì ali jí nú Jehovah ǎ. (Eza. 46:10, 11; 55:11) Hǔn, mǐ sixu kanɖeji ɖɔ linlin e Jehovah ɖó ɖò bǐbɛ̌mɛ é na jɛnu dó hwetɔnnu pɛ́pɛ́pɛ́!

3. (a) Nugbǒ tɛ lɛ ka ɖò taji cobɔ mǐ na mɔ nukúnnú jɛ wɛn Biblu tɔn mɛ? (b) Etɛwu mǐ ka na lɛ́ vɔ́ nùkplɔnmɛ enɛ lɛ jí gbɔn dìn? (c) Nùkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n?

³ É ɖò wɛn ɖɔ nugbǒ Biblu tɔn ɖěɖee kúnkplá linlin Mawu tɔn  nú ayikúngban ɔ kpo gbɛtɔ́ lɛ kpo é gɔ́ nú ɖěɖee kúnkplá azɔ̌ taji e Jezu Klisu wà bonu linlin Mawu tɔn na dó jɛ jlɔ́ é má mǐ. Ye ɖò taji tawun, bɔ é cí ɖɔ ye ɖò nugbǒ nukɔntɔn ɖěɖee mǐ kplɔ́n hwenu e mǐ jɛ Xó Mawu tɔn kplɔ́n jí é mɛ ɖɔhun. Mǐ lɔ ɖesu wá ba na d’alɔ gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ lɛ bonu nùkplɔnmɛ taji enɛ lɛ na má ye. Dìn e mǐ ɖò xota elɔ kplɔ́n wɛ ɖò agun mɛ é ɔ, mǐ ɖò gǎn dó wɛ bo na ylɔ mɛ gègě wá Flǐn kú Klisu tɔn tɔn tɛnmɛ lee é nyɔ́ bló gbɔn é. (Luk. 22:19, 20) Mɛ e na wá tɛn tɔn mɛ lɛ é na kplɔ́n nǔ gègě dó linlin Mawu tɔn wu. Enɛ wu ɔ, ɖò azǎn klewun elɔ lɛ e jɛ nukɔn nú Flǐn ɔ é mɛ ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni lin tamɛ dó nùkanbyɔ taji ɖěɖee mǐ sixu zán dó fɔ́n Biblu kplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ kpo gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ lɛ kpo sín jlǒ nyite dó nǔwiwa taji enɛ wu é jí. Mǐ na gbéjé nùkanbyɔ atɔn elɔ lɛ kpɔ́n: Etɛ ka nyí linlin e Mawu ɖó ɖò bǐbɛ̌mɛ nú ayikúngban ɔ kpo gbɛtɔ́ lɛ kpo é? Nǔ nyanya tɛ ka jɛ? Etɛwu vɔsisa gbɛxɔnumɛ tɔn Jezu tɔn ka nyí caví e na hun ali bɔ linlin Mawu tɔn na jɛ jlɔ́ é?

4. Nɛ̌ nùɖíɖó lɛ ka nɔ kpa susu nú Jehovah gbɔn?

⁴ Jehovah nyí Gbɛɖotɔ́ jiwǔ ɖé. Nǔ e é dá lɛ é bǐ sɔgbe xá nugbodòdó tɔn e ɖò taji hugǎn lɛ é. (Bǐb. 1:31; Jel. 10:12) Etɛ ɖɛkpɛ kpo titojininɔ kpo e mǐ nɔ mɔ ɖò nùɖíɖó lɛ mɛ é ka sixu kplɔ́n mǐ? Enyi mǐ ɖò nùɖíɖó lɛ kpɔ́n wɛ ɔ, ali e nu nùɖíɖó Jehovah tɔn lɛ bǐ, kpɛví tɔn kpo ɖaxó tɔn kpo nɔ xlɛ́ ɖɔ é bló ye ɖó linlin ɖé wu ɖè é nɔ jiwǔ nú mǐ. Mɛ̌ doyidoslɔ́ nùvikún gbɛtɔ́ tɔn tɔn, lee vǐ yɛyɛ̌ ɖé nyí yɛ̌yi sín nǔ gbɔn é, alǒ hwe gbà amizɛ́n ma ka nɔ jiwǔ na ǎ? Nùɖíɖó enɛ lɛ nɔ jiwǔ nú mǐ ɖó mǐ ɖó nǔwukpikpé bo nɔ tuùn nǔ e nyɔ́ ɖɛkpɛ tawun é wutu.—Xà Ðɛhan 19:2; 104:24.

5. Nɛ̌ Jehovah ka bló gbɔn bonu nǔ lɛ bǐ na dó yì lyɛ̌ngbelyɛ̌ngbe?

⁵ Lee nùɖíɖó lɛ xlɛ́ gbɔn é ɔ, Jehovah wanyiyinɔ ɔ sɔ́ dogbó lɛ ɖ’ayǐ. É na sɛ́n jɔwamɔ tɔn lɛ kpo sɛ́n walɔ ɖagbe tɔn lɛ kpo bonu nǔ lɛ bǐ na dó yì lyɛ̌ngbelyɛ̌ngbe. (Ðɛh. 19:8-10) Enɛ wu ɔ, nǔ e ɖò wɛkɛ ɔ mɛ lɛ é bǐ ɖó tɛn yetɔn yetɔn bo nɔ w’azɔ̌ sɔgbe kpo azɔ̌ e ye ɖó ɖò linlin Mawu tɔn mɛ lɛ é kpo. Jehovah sɔ́ nugbodòdó ɖ’ayǐ dó lee nùɖíɖó tɔn lɛ ɖó na w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ gbɔn é wu. Enɛ wu ɔ, sɛ́n hlɔnhlɔn nùdɔnwádo tɔn tɔn nɔ bló bɔ jɔhɔn e lɛlɛ̌ dó ayikúngban ɔ é nɔ sɛkpɔ ayikúngban ɔ, nɔ ɖɔ lee tɔsisa lɛ kpo xù kpo na wà nǔ gbɔn é, bo nɔ lɛ́ gɔ́ sò nú titojininɔ e ɖó na tíìn ɖò nǔ e lɛlɛ̌ dó mǐ lɛ é tɛntin cobɔ mǐ na nɔ gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí é. Nùɖíɖó lɛ bǐ, kaka jɛ gbɛtɔ́ lɛ jí nɔ sɛ̀ tɛn bo nɔ lɛ́ w’azɔ̌ sɔgbe kpo dogbó enɛ lɛ kpo. É ɖò wɛn ɖɔ tito e ɖò nùɖíɖó lɛ mɛ é xlɛ́ ɖɔ Mawu ɖó linlin ɖé nú ayikúngban ɔ kpo gbɛtɔ́ lɛ kpo. Ðò sinsɛnzɔ́ mǐtɔn mɛ ɔ, mǐ ka sixu dɔn ayi gbɛtɔ́ lɛ tɔn wá Mɛ e bló tito jiwǔ enɛ é jí à?—Nǔɖe. 4:11.

6, 7. Etɛ ka nyí ɖé lɛ ɖò nùnina ɖěɖee Jehovah na Adamu kpo Ɛvu kpo lɛ é mɛ?

⁶ Linlin e Jehovah ɖó ɖò bǐbɛ̌mɛ é wɛ nyí ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ na nɔ gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí kaka sɔyi. (Bǐb. 1:28; Ðɛh. 37:29) É hun alɔ bo na Adamu kpo Ɛvu kpo nùnina xɔ akwɛ vovo e na zɔ́n bɔ ye na ɖu gbɛ̀ víví lɛ é. (Xà Jaki 1:17.) Jehovah na ye mɛɖesúsínínɔ, nǔwukpikpé tamɛ linlin tɔn, gɔ́ nú nǔwukpikpé wǎn yí nú mɛ kpo xɔ́ntɔn zunzun tɔn kpo. Gbɛɖotɔ́ ɔ ɖɔ xó nú Adamu bo kplɔ́n ɛ lee é sixu ɖè tónúsíse xlɛ́ gbɔn é. Adamu lɛ́ kplɔ́n lee é sixu kpé nukún dó hudo éɖesu tɔn lɛ wu gbɔn é kpo lee é sixu kpé nukún dó kanlin lɛ kpo ayikúngban ɔ kpo wu gbɔn é. (Bǐb. 2:15-17, 19, 20) Jehovah lɛ́ dá Adamu kpo Ɛvu kpo bɔ ye ɖó  nǔwukpikpé bo na ɖɔ́ nǔ kpɔ́n, ɖ’alɔ nǔ wu, mɔ nǔ, sè nǔ bo sè wǎn. Enɛ na zɔ́n bɔ ye na ɖu vivǐ nǔ ɖɛkpɛɖɛkpɛ kpo nǔ tobutobu ɖěɖee ɖò Palaɖisi ɔ mɛ lɛ é bǐ kpo tɔn mlɛ́mlɛ́. Ali hun nú asú kpo asì kpo nukɔntɔn enɛ bɔ ye na ɖu vivǐ azɔ̌ e na jɛmɛ nú ye é tɔn, wà nǔ vovo lɛ bo lɛ́ ba nǔ dò kaka sɔyi.

⁷ Nǔ ɖevo ɖětɛ ka lɛ́ ɖò linlin Mawu tɔn mɛ? Jehovah dá Adamu kpo Ɛvu kpo bɔ ye ɖó nǔwukpikpé bo na jì vǐ maɖóblɔ̌ lɛ. Linlin e Mawu ɖó nú vǐ yetɔn lɛ é wɛ nyí ɖɔ ye na jì vǐ lɛ, kaka bɔ gbɛtɔ́ na gɔ́ ayikúngban ɔ bǐ jí. Jehovah ba ɖɔ Adamu kpo Ɛvu kpo, gɔ́ nú mɛjitɔ́ e na wá jɛ gudo yetɔn lɛ é bǐ ni yí wǎn nú vǐ yetɔn lɛ, lee é lɔ yí wǎn nú gbɛtɔ́ maɖóblɔ̌ nukɔntɔn e é dá lɛ é gbɔn é. Ayikúngban kpo nǔ ɖěɖee ɖ’eji lɛ é bǐ kpo na huzu xwé gbɛtɔ́ tɔn kaka sɔyi.—Ðɛh. 115:16.

8. Linlin tɛ wu è ka dó sɛ́n e ɖò Bǐbɛ̌mɛ 2:16, 17 mɛ é?

⁸ Nǔ lɛ yì ɖó lee Mawu lin gbɔn é tlolo ǎ. Etɛwu nǔ ka nyí mɔ̌? Jehovah na sɛ́n klewun ɖé Adamu kpo Ɛvu kpo bo na kpɔ́n ɖɔ ye ka tuùn dogbó mɛɖesúsínínɔ yetɔn tɔn à jí. É ɖɔ: “A sixu ɖu atín e ɖò jikpá ɔ mɛ ɔ bǐ sín sínsɛ́n. Amɔ̌, atín e sín sínsɛ́n è nɔ ɖu bo nɔ tuùn nǔ ɖagbe kpodo nǔ nyanya kpo ɔ kɛɖɛ jɛn a ma na ɖu ǎ, ɖó gbè e gbè a na ɖu ɔ, a na kú.” (Bǐb. 2:16, 17) É vɛwǔ nú Adamu kpo Ɛvu kpo bonu ye na mɔ nukúnnú jɛ sɛ́n enɛ mɛ ǎ; mɔ̌ jɛn é ma ka vɛwǔ bonu ye na setónú na ǎ é nɛ. È na ɖɔ xó jɔ xó ɔ, nùɖuɖu ɖò kpɔ́ bo dó nǔ ɖě wà na ǎ.

9, 10. (a) Hwɛ tɛ Satáan ka dó Jehovah? (b) Gbeta tɛ kɔn Adamu kpo Ɛvu kpo ka wá? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

⁹ Satáan Awovi zán dan ɖé, bo flú Ɛvu bɔ é tlitó nú Tɔ́ tɔn Jehovah. (Xà Bǐbɛ̌mɛ 3:1-5; Nǔɖe. 12:9) Satáan mɔ xó ɖɔ dó gbè e Mawu ma na bonu vǐ tɔn ayikúngban jí tɔn lɛ na ɖu “atín e ɖò jikpá ɔ mɛ ɔ bǐ sín sínsɛ́n” ǎ é wu. É cí ɖɔ é ɖò ɖiɖɔ wɛ ɖɔ: ‘Ðiɖɔ wɛ a ɖè ɖɔ emi kún sixu wà nǔ e jló emi é ó à?’ Enɛ gudo ɔ, é ɖó adingban e ɖò gannaganna é ɖé: “Gbeɖé kpɔ́n, mi na kú ɖě ǎ.” É tɛ́n kpɔ́n bo bló bɔ nyɔnu ɔ kudeji ɖɔ é kún ɖò dandan ɖɔ emi ni ɖótó Mawu ó, bo ɖɔ: “Mawu tuùn ɖɔ gbè e gbè mi na ɖu ɔ, mi na mɔ nukúnnú jɛ lee nǔ lɛ ɖè gbɔn ɔ wu.” Ðiɖɔ wɛ Satáan ɖè ɖɔ Jehovah kún ba ɖɔ ye ni ɖu atín sínsɛ́n ɔ ó, ɖó mɔ̌ biblo taa zɔ́n bɔ ye na mɔ nukúnnú jɛ nǔ mɛ wutu. Gɔ́ na ɔ, Satáan dó adingban sín akpá ɖé nú ye: “Mi na [cí] éɖesunɔ Mawu ɔ ɖɔhun, bo na tuùn nǔ ɖagbe kpodo nǔ nyanya kpo.”

¹⁰ Ðìn ɔ, Adamu kpo Ɛvu kpo ɖó na ɖɔ nǔ e ye na wà é. Ye na setónú nú Jehovah wɛ à, alǒ ye na ɖótó dan ɔ? Ye wá gbeta ɔ kɔn bo na tlitó nú Mawu. Ee ye bló mɔ̌ é ɔ, ye gɔ́ nú Satáan ɖò gǔfínfɔ́n tɔn mɛ. Ye gbɛ́ ɖɔ Jehovah kún sɔ́ nyí Tɔ́ emitɔn ó, bo ɖè yeɖée sín xɛnyaɖomɛji e ɖò acɛkpikpa tɔn glɔ é glɔ.—Bǐb. 3:6-13.

11. Etɛwu Jehovah ma ka nɔ yí gbè nú gǔfínfɔ́n à?

¹¹ Adamu kpo Ɛvu kpo hɛn gbɛ̀ maɖóblɔ̌ e ye ɖó é bú hwenu e ye fɔ́n gǔ dó Jehovah jí é. Gɔ́ na ɔ, gǔfínfɔ́n yetɔn zɔ́n bɔ ye jɛ zɔ nú Jehovah ɖó “nukún [tɔn] mɛ́ dín, bɔ nǔ nyanya nɔ nyɔ́ mɔ [n’i] ǎ.” Enɛ wu ɔ, “nùwanyido nɔ nyɔ́ kpɔ́n n’[i] ǎ.” (Xab. 1:13) Nú é yí gbè nú gǔfínfɔ́n enɛ ɔ, ganjininɔ nùɖíɖó ɖěɖee ɖò jixwé kpo ayikúngban jí kpo lɛ é bǐ tɔn na xò akpà. Taji bǐ ɔ wɛ nyí ɖɔ enyi é cí xwii dó hwɛhuhu Edɛni mɛ tɔn ɔ wu ɔ, è na mɔ xó ɖɔ dó mɛɖejid’ewu e é nyí é wu. Loɔ, Jehovah ka nɔ nɔ gbeji nú nugbodòdó éɖesunɔ tɔn lɛ; é nɔ tɛ afɔ ye jí gbeɖé ǎ. (Ðɛh. 119:142) Enɛ wu ɔ, mɛɖesúsínínɔ e Adamu kpo Ɛvu kpo ɖó é na acɛ  ye bonu ye na t’afɔ sɛ́n Mawu tɔn jí ǎ. Nǔ e mɛ gǔfínfɔ́n yetɔn tɔ́n kɔ dó lɛ é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ, ye kú bo lɛkɔ yì kɔgudu mɛ fí e è ɖè ye sín é.—Bǐb. 3:19.

12. Etɛ ka jɛ dó Adamu ví lɛ wu?

¹² Hwenu e Adamu kpo Ɛvu kpo ɖu atín enɛ sín sínsɛ́n é ɔ, ye sɔ́ yeɖée ɖó tɛn e mɛ ye ma sixu ɖè bonu Mawu na kpó ɖò gbè yí wɛ bonu ye na nyí hagbɛ̌ xwédo tɔn e gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ é tɔn ǎ é. Mawu nya ye sín jikpá ɔ mɛ bɔ ye sɔ́ ɖó nukúnɖiɖo ɖebǔ bo na lɛkɔ yì mɛ ǎ. (Bǐb. 3:23, 24) Mɔ̌ mɛ ɔ, Jehovah wà nǔ ɖó sɛ́n xwi jí bo bló bɔ ye mɔ nǔ e yeɖesunɔ wà é sín xɔxɔ. (Xà Sɛ́nflínmɛ 32:4, 5.) Ðó mɛ bǐ wɛ nyí hwɛhutɔ́ wutu ɔ, mɛɖebǔ sɔ́ sixu ɖè jijɔ Mawu tɔn lɛ xlɛ́ bɔ xó fó ɖ’ewu ǎ. Adamu hɛn sɔgudo jiwǔ enɛ bú nú éɖokponɔ ǎ, loɔ, é lɛ́ jó hwɛhuhu kpo kú kpo sín gǔ dó nú vǐ tɔn lɛ. (Hlɔ. 5:12) É tɛ nukúnɖiɖo gbɛ̀ mavɔmavɔ tɔn ɔ kúnkan tɔn. Gɔ́ na ɔ, Adamu kpo Ɛvu kpo sɔ́ sixu ɖó vǐ maɖóblɔ̌ ǎ; vǐ yetɔn lɛ lɔ ɖě ka sixu ɖó ǎ. Ee Satáan Awovi lɛkɔ nú Adamu kpo Ɛvu kpo sín Mawu gudo é ɔ, é lɛ́ fɔ́n bo kpó ɖò gbɛtɔ́ lɛ blɛ́ wɛ kaka jɛ égbé.—Jaan 8:44.

13. Etɛ Jehovah ka ba nú gbɛtɔ́ lɛ?

¹³ Wanyiyi e Mawu ɖó nú gbɛtɔ́ lɛ é kpó ɖò te. Adamu kpo Ɛvu kpo fɔ́n gǔ có, Jehovah ka ba ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ ni ɖu vivǐ kancica ɖagbe ɖé tɔn xá emi. É ba ɖɔ mɛɖebǔ ni kú ǎ. (2 Pi. 3:9) Enɛ wu ɔ, ɖò gǔfínfɔ́n ɔ gudo tlolo ɔ, Mawu bló tito lɛ, bonu gbɛtɔ́ lɛ ni vɔ́ kancica e ɖò ye kpo é kpo tɛntin é blóɖó, amɔ̌, ɖò hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, é lɛ́ nɔ gbeji nú nugbodòdó jlɔjlɔ éɖesunɔ tɔn lɛ. Nɛ̌ Jehovah ka bló mɔ̌ gbɔn?

14. (a) Sɔgbe kpo Jaan 3:16 kpo ɔ, nǔ tɛ Mawu ka sɔnǔ na bo na dó hwlɛn gbɛtɔ́ lɛ? (b) Nùkanbyɔ tɛ jí mǐ ka sixu ɖɔ xó dó xá mɛ e ɖó jlǒ lɛ é?

¹⁴ Xà Jaan 3:16. Gègě mɛ e mǐ nɔ ylɔ wá Flǐn ɔ tɛnmɛ lɛ é tɔn tuùn wemafɔ enɛ dó ayi mɛ. Amɔ̌, nùkanbyɔ ɔ wɛ nyí ɖɔ, Nɛ̌ vɔsisa Jezu tɔn ka na zɔ́n bɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ ɔ na nyɔ́ bló gbɔn? Mɛylɔwema Flǐn tɔn ɔ mímá, Flín ɔ ɖesu, kpo ba e mǐ nɔ lɛ́ yì ba mɛ ɖěɖee wá Flǐn ɔ tɛnmɛ lɛ é kpɔ́n é kpo sixu hun ali nú mǐ bɔ mǐ na d’alɔ gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ ɖěɖee ɖò nugbǒ ɔ ba wɛ lɛ é, bonu ye na mɔ nukúnnú jɛ xósin nùkanbyɔ taji enɛ tɔn mɛ. Enyi mɛ mɔhun lɛ jɛ nukúnnú mɔ jɛ lee gbɛxixɔ ɔ xlɛ́ wanyiyi Jehovah tɔn kpo nùnywɛ tɔn kpo gbɔn é mɛ jí ɔ, é sixu jiwǔ nú ye tawun. Nǔ e kúnkplá gbɛxixɔ ɔ é tɛ lɛ jí mǐ ka sixu tɛɖɛ̌?

15. Nɛ̌ Jezu ka gbɔn vo nú Adamu gbɔn?

¹⁵ Jehovah sɔnǔ nú nya maɖóblɔ̌ e wá huzu gbɛxɔnumɛtɔ́ ɔ é. Nya maɖóblɔ̌ enɛ ɖó na nɔ gbeji nú Jehovah, bo na ɖò gbesisɔmɛ bá zé gbɛ̀ tɔn jó dó hwlɛn gbɛtɔ́ e gbɛ̀ ko bú nu dó lɛ é. (Hlɔ. 5:17-19) Jehovah sɛ́ nùɖíɖó tɔn nukɔn nukɔntɔn ɔ dó ayikúngban jí sín jixwé. (Jaan 1:14) Mɔ̌ mɛ ɔ, Jezu wá huzu gbɛtɔ́ maɖóblɔ̌, lee Adamu nyí gbɔn ɖ’ayǐ é. Amɔ̌, Jezu gbɔn vo nú Adamu, ɖó éyɛ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nugbodòdó Jehovah tɔn lɛ lee Jehovah ɖó nukún ɖò gbɛtɔ́ maɖóblɔ̌ ɖé sí gbɔn é. É na bo tlɛ nyí ɖò yadonumɛ e syɛn hú bǐ lɛ é mɛ ɔ, Jezu hu hwɛ alǒ tɛ afɔ sɛ́n Mawu tɔn ɖebǔ jí ǎ.

16. Etɛwu gbɛxixɔ ɔ ka nyí nùnina xɔ akwɛ ɖé?

¹⁶ Ðó Jezu nyí mɛ maɖóblɔ̌ ɖé wutu ɔ, é kú dó gbɛtɔ́ lɛ tamɛ bo hwlɛn ye sín hwɛhuhu kpo kú kpo sí. É sɔgbe pɛ́pɛ́ xá nǔ e Adamu ɖó na ko nyí lɛ é bǐ: nyí mɛ maɖóblɔ̌, nɔ gbeji bǐ mlɛ́mlɛ́ bo setónú nú Mawu bǐ mlɛ́mlɛ́. (1 Tim. 2:6) Jezu wá savɔ̌ gbɛxixɔ tɔn e hun gbɛ̀ mavɔmavɔ sín ali nú “mɛ gègě” é: sunnu lɛ, nyɔnu lɛ, kpo vǐ lɛ kpo. (Mat. 20:28) Nugbǒ ɔ, gbɛxixɔ ɔ wɛ nyí caví e hun ali bɔ linlin e Mawu ɖó ɖò bǐbɛ̌mɛ é na  jɛ jlɔ́ é. (2 Kɔ. 1:19, 20) Gbɛxixɔ ɔ zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ bǐ ɖò nukún ɖó gbɛ̀ mavɔmavɔ wɛ.

17. Ali tɛ gbɛxixɔ ɔ ka hun?

¹⁷ Nǔsisɔ nú gbɛxixɔ ɔ na wà nǔ dó éɖesunɔ Jehovah wu tawun có, é ka sɔnǔ na. (1 Pi. 1:19) Gbɛtɔ́ lɛ xɔ akwɛ ɖò nukún tɔn mɛ sɔmɔ̌ bɔ é sɔ́ jlǒ dó na Vǐɖokponɔ tɔn, bɔ é wá kú dó ta mǐtɔn mɛ. (1 Jaan 4:9, 10) Ðò ali ɖé nu ɔ, Jezu yí tɔ́ mǐtɔn nukɔntɔn ɔ, Adamu sín tɛnmɛ. (1 Kɔ. 15:45) Ee Jezu bló mɔ̌ é ɔ, é nyí gbɛ̀ kɛɖɛ wɛ é xɔ nú mǐ ǎ, loɔ, é hun ali nú mǐ bɔ mǐ na lɛkɔ wá Mawu sín xwédo mɛ. Nugbǒ ɔ, vɔsisa Jezu tɔn zɔ́n bɔ Jehovah sixu lɛ́ yí gbè nú gbɛtɔ́ lɛ bɔ ye na lɛkɔ wá xwédo tɔn mɛ, cobɔ é ka na tɛ afɔ hwɛjijɔ éɖesunɔ tɔn jí ǎ. Tamɛ linlin dó hwenu e gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ bǐ na huzu mɛ maɖóblɔ̌ é jí nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú we à cé? Bǔninɔ na tíìn ɖò xwédo Jehovah tɔn sín akpáxwé e ɖò jixwé é kpo ee ɖò ayikúngban jí é kpo tɛntin bǐ mlɛ́mlɛ́. Mǐ mɛ bǐ na nyí vǐ Mawu tɔn lɛ bɔ nǔ bǐ na vɔ ɖ’ewu.—Hlɔ. 8:21.

18. Hwetɛnu Jehovah ka na nyí “nǔ bǐ nú mɛ bǐ”?

¹⁸ Gǔfínfɔ́n Satáan tɔn sú ali dó Jehovah bonu é na gɔn wanyiyi ɖexlɛ́ gbɛtɔ́ lɛ ǎ, é ka lɛ́ sú ali dó gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ bonu ye na gɔn gbeji nɔ n’i ǎ. Gbɔn gbɛxixɔ ɔ gblamɛ ɔ, Jehovah na d’alɔ vǐ tɔn lɛ bǐ bɔ ye na huzu hwɛjijɔnɔ bǐ mlɛ́mlɛ́. Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n lee gbɛ̀ na cí hwenu e “mɛ e mɔ Vǐ ɔ, bo ɖi nǔ n’i lɛ” é na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ é. (Jaan 6:40) Gbɔn wanyiyi ɖaxó kpo nùnywɛ ɖaxó kpo gblamɛ ɔ, Jehovah na bló bɔ gbɛtɔ́ lɛ sɔ́ na ɖó blɔ̌ ɖebǔ ǎ, lee é lin gbɔn ɖò bǐbɛ̌mɛ é. Hwe enɛ nu ɔ, Tɔ́ mǐtɔn Jehovah na nyí “nǔ bǐ nú mɛ bǐ.”—1 Kɔ. 15:28.

19. (a) Etɛ lee gbɛxixɔ ɔ sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn é ka ɖó na sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na wà? (Kpɔ́n gbàví “ Mi nú Mǐ Ni Kpó Ðò Mɛ E Jɛxa lɛ É Ba Wɛ.”) (b) Gbɛxixɔ ɔ sín akpáxwé tɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xota e bɔ ɖ’ewu é mɛ?

¹⁹ Lee gbɛxixɔ ɔ sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn é ɖó na sísɛ́ mǐ, bɔ mǐ na bló nǔ e wu mǐ kpé lɛ é bǐ bo na ɖɔ nú mɛ ɖevo lɛ ɖɔ ye sixu ɖu nùnina xɔ akwɛ enɛ sín lè. Gbɛtɔ́ lɛ ɖó na tuùn ɖɔ gbɛxixɔ ɔ wɛ nyí wlɛnwín e Jehovah zán gbɔn wanyiyi gblamɛ bo na nukúnɖiɖo gbɛ̀ mavɔmavɔ tɔn gbɛtɔ́ lɛ bǐ é. Amɔ̌, gbɛxixɔ ɔ tlɛ lɛ́ wà nǔ hú mɔ̌. Xota e bɔ d’ewu é na ɖɔ xó dó lee vɔsisa Jezu tɔn na xósin nú nùkanbyɔ walɔ ɖagbe tɔn ɖěɖee Satáan fɔ́n nyite ɖò jikpá Edɛni tɔn mɛ gbɔn é wu.