1, 2. (a) En ang’o ma Jehova osekonyowa ma wang’eyo? (b) Ndiko mar Isaiah 46:10, 11 kod 55:11 miyo wabedo gadier e wi wach mane?

WECHE mokwongo tik tik e Muma wacho kama: “Kar chakruok Nyasaye nochweyo polo gi piny.” (Cha. 1:1) En adier ni kuom gik mang’eny ma Nyasaye nochueyo, wang’eyo mana matin kuomgi, kendo kata moko ma wang’eyogo bende ok wanyal lero e yo makare. Kuom ranyisi, ok wanyal lero kaka kor lwasi mokwako piny chalo, kod kaka ler bedoga. (Ekl. 3:11) Kata kamano, Jehova osekonyowa ng’eyo dwache ne pinyni kod dhano. Nodwaro ni piny obed kama ber ma dhano ma nochueyo e kite owuon ne nyalo dakie. (Cha. 1:26) Jehova ne dhi bedo Wuon-gi, to gin ne gidhi bedo nyithinde.

² Sula mar adek e bug Chakruok nyiso ni weche nokethore ma gik moko ne ok otimore kaka Jehova ne dwaro. (Cha. 3:1-7) Kata kamano, mano ne ok omono dwach Jehova timore. Onge gimoro amora kata ng’ato ang’ata ma nyalo geng’o dwach Jehova. (Isa. 46:10, 11; 55:11) Omiyo, wan gadier ni dwach Jehova biro timore e kinde mowinjore.

3. (a) Gin adiera mage ma nyaka wawinj tiendgi maber e ka wang’e wach maduong’ ma Muma wuoyoe? (b) Ang’o momiyo wadwaro nwoyo puonjgo sani? (c) Gin penjo mage ma wadwaro nono?

³ Wasepuonjore Muma ma wang’eyo gimomiyo Jehova nochueyo piny kod dhano. Bende, wang’eyo migawo ma  Yesu Kristo nigo e chopo dwach Jehova. Mago gin moko kuom adiera madongo ma ne wakwongo ng’eyo ka ne wachako puonjore Muma. Wan bende dwaher timo kar mwanyalo mondo wakony jomamoko ong’e adierago. En adier ni kata mana sani, watemo matek mondo wagwel ji mang’eny kaka nyalore mondo obi e Rapar mar tho Kristo. (Luka 22:19, 20) Joma ochopo biro yudo thuolo mar puonjore weche mathoth e wi dwach Jehova. Omiyo, en gima ber paro penjo moko ma wanyalo tiyogo mondo wami jopuonjre mag Muma kod jomamoko ma walendonegi obed gi siso mar biro e nyasi makendeni, nikech odong’ mana ndalo manok to odiechieng Rapar chopo. Koro wadwaro nono penjo adek maluwogi: Ang’o momiyo Nyasaye nochueyo piny, to nodwaro ni dhano odag e ngima machalo nade? Weche nokethore gi kanye? To ang’o momiyo misango ma Yesu nochiwo e ma biro miyo dwach Nyasaye otimre?

4. Ere kaka chuech miyo Jehova duong’?

⁴ Jehova en Jachuech mang’ula ahinya. Gik moko duto mochueyo beyo miwuoro. (Cha. 1:31; Yer. 10:12) Gik mabeyo duto ma Jehova nochueyo kod kaka gichanore maber puonjowa ang’o? Sama wang’iyo chuech duto mag Jehova, gibed madongo kata matindo, wamor neno kaka giduto gichopo dwach Nyasaye. Donge en adier ni waduto wamor neno gik mabeyo ma Jehova ochueyo kaka sulwe mang’eny manie polo, apaka madongo dongo manie nam, kod mamoko miwuoro? Gik mokwan-go morowa nikech Jehova nochueyowa gi nyalo mar bedo mamor sama waneno gik mabeyo.—Som Zaburi 19:1; 104:24.

5. En ang’o ma Jehova notimo mondo chuechne duto obed mochanore?

⁵ Jehova noketo tong’ ne chuechne duto. Noketo chike ma tayo chuechne mondo gik moko duto otimre e yo makare. (Zab. 19:7-9) Gimoro ka gimoro ma Jehova nochueyo nigi kare monego obedie kod tich monego otim. Chike ma tayo chuech mag Jehova miyo muya ma wayueyo ok rum, chiko kaka yamo kutho e nembe madongo, miyo apaka ok kal tong’, kendo miyo ngima bedo maber e piny. Chuech duto moriwo nyaka dhano luwo chike ma Jehova noketogo. En adier ni yo ma Jehova nochanogo chuechne nyiso ni nitie gimomiyo nochueyo piny kod gimomiyo nochueyo dhano. Sama walendo, donge wanyalo nyiso ji ni gik moko duto ochanore maber nikech Jehova e ma nochanogi kamano?—Fwe. 4:11.

6, 7. Gin mich mage mabeyo ma Jehova nomiyo Adam gi Hawa?

⁶ Jehova ne dwaro ni dhano odag e piny nyaka chieng’. (Cha. 1:28; Zab. 37:29) Ne omiyo Adam gi Hawa gik mabeyo mopogore opogore ma ne dhi miyo ngimagi obed maber. (Som Jakobo 1:17.) Jehova nomiyogi thuolo mar timo yiero, rieko mar pogo weche, kod gombo mar bedo gi osiepe. Nomiyo Adam chike kendo nonyise kaka nonyalo luwo chikego. Adam bende nopuonjore kaka nonyalo rito ngimane, kod kaka nonyalo rito le kaachiel gi puodho mar Eden. (Cha. 2:15-17, 19, 20) Jehova bende nochueyo Adam gi Hawa ka gin gi nyalo mar winjo mit  chiemo, mulo gik moko, winjo dwol kendo ng’weyo suya mopogore opogore. Mago duto ne dhi miyo gibed mamor ka gidak e Paradiso. To mano kaka ne gin gi thuolo ma jaber mar timo tije ma morogi, kendo mar puonjruok gik manyien nyaka chieng’!

⁷ En ang’o kendo ma Jehova ne dwaro ni dhano otim? Jehova nochueyo Adam gi Hawa gi nyalo mar nyuolo nyithindo makare. Nyasaye ne dwaro ni nyithindgi bende onyuolre ma chop kama gipong’o piny. Nodwaro ni Adam gi Hawa kaachiel gi jonyuol mamoko duto oher nyithindgi, mana kaka en bende nohero Adam gi Hawa ka ne ochueyogi. Nonego bed ni gidak e piny nyaka chieng’.—Zab. 115:16.

8. Ang’o momiyo Jehova ne omiyo Adam gi Hawa chik ma yudore e Chakruok 2:16, 17?

⁸ Gik moko ne ok otimore kaka Jehova ne dwaro. Ang’o ma notimore? Jehova nomiyo Adam gi Hawa chik moro ma ne dhi miyo ging’e ni thuolo ma nomigi ne nigi tong’. Nyasaye nowacho niya: “Kuom olemb yedhe duto inyalo chamo achama: to olemb yath makelo ng’eyo ber gi rach, kik icham: nikech e ndalo michamogo, tho to initho.” (Cha. 2:16, 17) Mano ne ok en chik matek ma ne nyalo tamo Adam gi Hawa winjo tiende kata luwo. Ne gin gi chiemo motiap ma ne ginyalo chamo.

9, 10. (a) En miriambo mane ma Satan nowacho e wi Jehova? (b) Adam gi Hawa noyiero mar timo ang’o? (Ne picha manie chak sulani.)

⁹ Satan Jachien nowuondo Hawa kotiyo gi thuol mi Hawa oketho chik ma Jehova nomiyogi. (Som Chakruok 3:1-5; Fwe. 12:9) Satan noriambo ka nowacho ni Nyasaye ne ok omiyo Adam gi Hawa thuolo mar chamo olembe duto ma ne nie puodho. Ne chal ka gima Satan wacho niya: ‘Ng’ano mowacho ni ok unyal timo kaka udwaro?’ Bang’ mano, nowacho miriambo maduong’ niya: “Ok unutho ngang’.” Kae to nodhi nyime wuondo Hawa konyise ni ok ochuno ni owinj Nyasaye kowachone kama: “Nyasaye ong’eyo ka e chieng’no muchame, wang’u noyepi.” Satan ne temo wacho ni Jehova ne ok dwar ni Adam gi Hawa ocham olemono nikech mano ne dhi miyo gibed mariek. E wi mano, Satan nowuondogi niya: “Nubedi ka Nyasaye, kung’eyo mabeyo gi maricho.”

¹⁰ Adam gi Hawa ne nyaka yier gima ne gidhi timo. Be ne gidhi winjo dwond Jehova, koso ne gidhi yiero winjo dwond Satan? Ne giyiero mar ketho chik Nyasaye. Mano nomiyo giriwore gi Satan e ng’anyo ne Nyasaye. Ne ginyiso maler ni ok ne gidwar bedo nyithind Nyasaye kendo ne giweyo bedo e bwo lochne ma ne nyalo miyo gidag maber.—Cha. 3:6-13.

11. Ang’o momiyo Jehova ok nyal yie gi tim ng’anyo moro amora?

¹¹ Adam gi Hawa nobedo joma orem bang’ ng’anyo ne Jehova. Mano nomiyo Jehova okwedogi nikech Jehova ler ahinya ma ok onyal ng’iyo gik maricho. Omiyo, ok onyal yie neno timbe mamono. (Hab. 1:13) Ka dine Jehova ofwayo afwaya richo ma Adam gi Hawa notimo, mano dine oketho kuwe manie polo koda e piny bende. Moloyo mano ka dine Jehova ok okawo okang’ moro amora, mano dine omiyo malaike duto kod dhano obedo gi kiawa ka be en Nyasaye migeno. Gima ber en ni Jehova omakore gi chikene makare  kendo ok olokre ngang’. (Zab. 119:142) Omiyo, bedo gi thuolo mar timo yiero ne ok omiyo Adam gi Hawa ratiro mar ketho chik Nyasaye. Nikech ne giketho chik Jehova, mano nomiyo githo kendo gidok e lowo kama ne ogolgie.—Cha. 3:19.

12. Ang’o ma notimore ne nyithind Adam?

¹² Ka ne Adam gi Hawa ochamo olemo ma nokwergi, ne gilalo thuolo mar bedo nyithind Nyasaye. Nyasaye noriembogi chuth e puodho mar Eden. (Cha. 3:23, 24) Kuom timo kamano, Jehova noweyogi mondo gik maricho oyudgi nikech yiero marach ma ne gitimo. (Som Rapar mar Chik 32:4, 5.) Nikech dhano koro ne orem, ne ok ginyal nyiso kido mag Nyasaye e yo makare. Adam nolalo thuolo ma jaber mar dak nyaka chieng’ kendo norwako nyithinde duto e chandruok nikech gin bende koro ne idhi nyuolgi gi richo kendo ne gidhi tho. (Rumi 5:12) Nyithinde koro ne ok nyal dak nyaka chieng’. E wi mano, nyithindo duto ma Adam gi Hawa ne dhi nyuolo ne ok dhi bedo joma kare, to nyikwagi bende ne dhi bedo joma orem. Chakre Satan wuond Adam gi Hawa ma giwe luwo chike Nyasaye, pod odhi nyime wuondo ji mathoth nyaka chil kawuono.—Joh. 8:44.

13. Jehova dwaro ni dhano obed gi winjruok ma chal nade kode?

¹³ Hera ma Nyasaye oherogo dhano osiko. Kata obedo ni Adam gi Hawa nong’anyone, Jehova pod dwaro ni dhano obed gi winjruok maber kode. Ok odwar ni ng’ato ang’ata otho. (2 Pet. 3:9) Mano e momiyo bang’ ka Adam noseng’anyo, noloso chenro ma ne dhi miyo dhano obed gi winjruok maber kode kendo. Notimo kamano ma ok oketho chikene makare. Ere kaka Jehova notimo kamano?

14. (a) Kaluwore gi Johana 3:16, Nyasaye notimo chenro mane mondo ores dhano? (b) En penjo mane ma wanyalo wuoye gi joma oikore winjowa sama walendonegi?

¹⁴ Som Johana 3:16. Ng’eny joma wagwelo e Rapar ong’eyo weche manie ndikono maber ahinya. Kata kamano, ere kaka misango ma Yesu nochiwo miyo wayudo ngima mochwere? Gik makonyo e chiwo dwoko mar penjono oriwo kampen ma watimo mar gwelo ji e Rapar, twak ma igolo chieng’ Rapar, kod dok limo joma nobiro e Rapar. Joma kamago nyalo bedo mamor ahinya ka gichako ng’eyo kaka misango en gima nyiso hera matut ma Jehova oherogo dhano. Gin weche mage ma wanyalo wacho kodgi e wi misango?

15. Ere kaka Yesu nopogore gi Adam?

¹⁵ Jehova nochiwo ng’at makare ma ne nyalo waro dhano e richo. Jal ma kareno ne nyaka makre gi Jehova chuth kendo chiwo ngimane ne oganda dhano duto. (Rumi 5:17-19) Jehova nodaro ngima wuode makayo koa e polo nyaka e piny ka. (Joh. 1:14) Kuom mano, Yesu nobedo ng’at makare mana kaka Adam. Kata kamano, Yesu nopogore gi Adam nikech noluwo chike ma Jehova noketo ne dhano makare. Yesu ne ok otimo richo kata ka noromo gi tembe mager.

16. Ang’o momiyo misango ma Yesu nochiwo en gima duong’ ahinya?

¹⁶ Nikech Yesu ne en ng’at makare, ne onyalo chiwo ngimane mondo ores dhano e richo kod tho. Yesu ne en ng’at makare, mobolore, kendo noluwo chike Nyasaye. (1 Tim. 2:6) Misango ma  Yesu nochiwo noyawo “ne ji mang’eny” yo mar yudo ngima mochwere. (Mat. 20:28) Misangono biro miyo dwaro ma Jehova ne nigo ne dhano otimre. (2 Kor. 1:19, 20) Misango miyo ji duto ma winjo Jehova geno mar dak nyaka chieng’.

17. Gin gueth mage ma wabiro yudo nikech rawar?

¹⁷ Rawar ma Jehova nochiwo ne nigi nengo matek. (1 Pet. 1:19) Nikech ohero dhano ahinya, mano e momiyo ne oyie mondo Wuode ma miderma otho nikech richowa. (1 Joh. 4:9, 10) Kuom mano, Yesu nokawo kar Adam. (1 Kor. 15:45) Kuom timo kamano, Yesu miyo wanyalo yudo ngima mochwere. E wi mano, wayudo thuolo mar bedo nyithind Nyasaye kendo. Kokalo kuom misango ma Yesu nochiwo, Jehova noyie mondo dhano obed nyithinde kendo ma ok oketho chikene makare. Donge ng’eyo ni dhano biro bedo joma kare e kinde ma biro en gima morowa? Nyithind Nyasaye manie polo kod manie piny biro riwore e tiyo ne Jehova ka gin gi kuwe madier. E kindeno, wabiro bedo nyithind Nyasaye gadier.—Rumi 8:21.

18. Jehova biro bedo “gik moko duto ne ji duto” karang’o?

¹⁸ Kata obedo ni Satan nong’anyo ne Jehova, mano ok osemono Jehova hero dhano, to bende ok osetamo dhano dhi nyime tiyo ne Nyasaye. Kokalo kuom rawar, Jehova biro konyo nyithinde duto mondo obed joma kare chuth. Par ane kaka ngima biro bedo maber ka ji duto “mong’eyo Wuod Nyasaye kendo ma nyiso yie kuome” oyudo ngima mochwere! (Joh. 6:40) Jehova biro miyo dhano duto ma winje ngima makare mana kaka nodwaro chakre chon nikech ohero dhano kendo oriek. Gikone, Jehova biro bedo “gik moko duto ne ji duto.”—1 Kor. 15:28.

19. (a) Wabiro timo ang’o ka adier wamor gi rawar? (Ne sanduku ma wiye wacho ni “ Wadhiuru Nyime Manyo Joma Owinjore.”) (b) Wabiro nono ang’o e sula ma luwo mae?

¹⁹ Wanyiso ni wamor gi mich mar rawar sama wanyiso jomamoko gima ginyalo timo mondo gin bende rawar okonygi. Ji onego ong’e ni Jehova nosingo ne dhano duto ngima mochwere nikech rawar. Kata kamano, rawar nokonyo kama duong’ moloyo mano. E sula ma luwo mae, wabiro neno kaka rawar nokonyo e tieko weche ma Satan nohango e puodho mar Eden.