HEEꞌNOOMMOHU Ameerikaho Saawuzi Dakoota giddo Biruukingisi yinanniwaati; hatte soodo ayyare qorrite qiidde no. Tini, gobbate qiidu uwanno wogga mulenni dagganni noota leellishshannote. Ikkollana, hakko barra ane ledo shiimu manni lalu galanno mine qiidiꞌne qece yinanni heeꞌnoommota kulummoꞌnero dhagge assidhinanniha ikkara dandaanno. Uurrine heeꞌnoommohu saadate waa toonkannihu qiidado waa worroonni gandi muleeti! Hakkiira marroommohu mayiraatiro affinanni gede xaggeꞌya kuleemmoꞌne.

Ilamoommohu Badheessa 7, 1936nniiti; ani shoole oosonke giddo maaꞌniidiho. Heeꞌneemmohu Saawuzi Dakootara soojjaatoonni manaadu gibirinnu looso loosiꞌneeti. Gibirinnu loosi maatenkera loworeeti; ikkirono maatenke gibirinnunni roorsite laꞌanno coyi no. Anniꞌyanna amaꞌya cuuame Yihowa Farciꞌraasine ikkinohu 1934nniiti. Insa umonsa iimi Anninke Yihowara sayise uyino daafira, heeshshonsa giddo balaxisiisanno coyi fajjosi assate. Anniꞌya Kilaarensinna gedensaanni wosiiliꞌya Alfireedi, Saawuzi Dakoota noote Kaandii yinannite shiima songora gaamote soqqamaano (xa cimeeyyete bisi qineessaancho yinanni) ikkite soqqantino.

Gambooshshe haꞌranna minunni mine haꞌne Qullaawu Maxaafi albillittete yanna daafira kulannota dhagge ikkitanno hexxo mannaho kula, maatenke ganyite assitannoreeti. Anniꞌyanna amaꞌya lawishshi, hattono insa qajeelsinonke qajeelshi lowore kaaꞌlinonke. Rodooꞌya Dorotinna Ani halashshaano ikkinoommohu lewu lewu diriri heeꞌneeti. Ani Tiokiraasennihu Soqqanshote Rosi Mine borreessamoommohu 1943nniiti; hakka waro kuni rosu mini xaalla hanafe no.

Jajjabba gambooshshuwa heeshshonke giddo baasa naandeemmo. Suu Foolsi yinanniwa 1949 assinoonnihu mittu jawu gambooshshira Roduu Giraanti Suuteri lallawo shiqishino. Isi shiqishinota, “Goofimarchu Yanna Kiꞌne Heddinannihunni Roore Gambissino” yitanno lallawo dihaweemmo. Isi, insaneeto Maganoho sayise uyino Kiristaani baalu Maganu Mangisteha dancha duduwo diinaggaawe duduwanno gede luphi asse coyiꞌrino. Tini aneneeto Yihowara sayise oyeemmo gede kakkayissinoe. Wona yuummoꞌnente gede, aanchine Biruukingisi assinoonnihu  woradu gambooshshira qorre qiidinohu lalu galanno mine cuuamummo. Shoolunku cuuammoommohu saadate waa toonkannihu siwiilu gandi giddo Bocaasa 12, 1949nniiti.

Hakkiinni suwisaancho ikke soqqamate mixo fushshiꞌrummo. Gedensaanni Arfaasa 1, 1952nni 15 dirihu heeꞌre suwisaancho ikkummo. Qullaawu Maxaafi, “egennaammu [‘hayyootu,’ NW] ledo hosannohu egennaamo [‘hayyicha,’ NW] ikkanno yaanno; hatteente gede, suwisaancho ikkeemmo gede irkisinoehu maatenke giddo haammatu hayyootu manni no. (Law. 13:20) Hakka waro 60 diro ikke noosihu wosiiliꞌya Juliyeesi soqqanshote jaala ikkinoe. Dirinke lowo geeshsha babbaxxinoha ikkirono, lamunku soqqammanni dancha yanna sayinsoommo. Ani isiwiinni dancha roso rosoommo. Dorotino mulenni suwisaancho ikkitu.

Wedellichu noommo yannara, anniꞌyanna amaꞌya woradu aliidi laꞌꞌaanonna minaamuwansa minenke galanno gede ganye koyisanno. Woradu aliidi laꞌꞌaancho ikkinohu Jesi Kantiweelinna minaamasi Liini Kantiweeli baasa kaaꞌlitinoe. Suwisaancho ikkeemmo gede insano jawaachishshinoe. Insa haja asse kaaꞌlinoe kaaꞌlo ayyaanaamittete mixo fushshiꞌreemmo gede assitinoe. Insa qooxeessinkera noo songuwa towaatanno yannara, mito wote ledonsa soqqameemmo gede koyisannoe. Tini hagiirsiissinoe; hattono baasa jawaachishshinoe!

Gedensaanni, Beedi Milerinna galtesi Joyana songonke towaati. Hakka waro anera 18 diro ikke nooe; qoleno wottaaddara ikkanno manna doortanno komite albira shiqa hasiissinoe. Tini komite, Yesuusi harunsaanosi poletiku hajora anga wodhitannokki gede uyino hajajo ledo sumuu yaannokkire asseemmo gede hajajjue. Ani kayinni Maganu Mangisteha dancha duduwo duduwa hasiꞌroommo. (Yoh. 15:19) Konnira hatti wottaaddara doortanno komite ammaꞌnote soqqamaanchooti yite agurtaera xaꞌmiꞌrummo.

Tenne komite albira shiqummo yannara, Roduu Beedi Mileri umisinni ledoꞌya haꞌrate kainotera lowo geeshsha hagiidhoommo. Isi kalaqamunni mannu wosiꞌnannosikkihonna bashshi assannokkiho. Togooha ayyaanaamittetenni gikki yiinohanna worba mancho ledo afiꞌraꞌya maseemmokki gede kaaꞌlitinoe! Konni garinni hatti komite 1954 hawadu goofara rahe heeꞌreenna ammaꞌnote soqqamaancho assite gaantue. Tini wole ayyaanaamittete mixo fushshiꞌreemmo faro fantinoe.

 Boode yanna gedensaanni Beeteele koyinseennae, Niwu Yorkete Isteeteni Ayilaandi giddo Agarooshshu Shae Gate yinanniwa loosa hanafummo. Ani hakko sasu diri geeshsha soqqamate qoosso afiꞌroommo. Hakko batinyu hayyootu manni ledo loosaꞌya lowore roseemmo gede assitinoe.

Isteeteni Ayilaandi yinanniwa noo gati giddo WBBR yinannihu raadoonete xaawi no. Konne xaawa 1924 kayise 1957 geeshsha Yihowa Farciꞌraasine horoonsidhino. Agarooshshu Shae Gate loossannori 15 kayise 20 geeshsha calla ikkitannote Beeteelete maate miillaati. Hakko loonseemmori giddo rooriidi wedellahonna hakkeeshshi geeshsha gikki yinoommokkireeti. Ikkollana, ledonke Eldeni Wuudiwoorzi yinannihu buuramino rodii loosanno; isi ninke diro rooranno. Isi addinta hayyicha rodooti. Isi ninkera annu gede ikkanno; tini ayyaanaamittetenni jawaante heeꞌneemmo gede assitinonke. Guuntete xeꞌnenni kainohunni afoo hunannori kalaqamanno wote, Roduu Wuudiwoorzi togo yaannonke: “Mootichu guuntete xeꞌne noonsa manni widoonni loosanni noo loosi dhaggenniho.”

Qoleno, Roduu Ferediriki W. Firaanzi ledo loosate qoosso afiꞌnoommo. Isi hayyichahonna Qullaawa Borro seekke afino rodooti; tini ninkera lowore kaaꞌlitinonke; isi ninke mitto mittonka kaaꞌla hasiꞌranno. Hakka waro sagale qixxeessannonkehu Harii Piteriseniiti; iso waannu suꞌmisinni Papargiropoolosi yine woshshantenni Harii Piteriseniiti yine woshsha rakkannonke. Isino qullaawu ayyaaninni buuraminohonna diinaggaawe soqqamannoho. Roduu Piteriseni Beeteelete looso seekke loosannoha ikkirono, soqqansho fula horo dideanno. Isi aganu kiiro lowo xibbe ikkitanno metseettanke elanno. Qoleno isira lowoti Qullaawa Borro egenno noosi; konni daafira batinye xaꞌmonkera dawaro qolannonke.

Agarooshshu Shae Gate loonseenna iillitanno sagale, hakkonni maashinetenni ashshanganni. Dirunni 42,600 litire ikkitanno laalonna akaakilte ashshange Beeteelete maate woꞌmate shiqinshanni. Kuni loosi, Eta Huuti yinannite mitte hayyitte rodoo ledo loosate faro faninoe. Sagale ashshagate loosira lowore assitannoti iseeti. Ashshanganni woggara qooxeessaho heeꞌrannohu meyaa roduuwi daye kaaꞌlanno; konne looso qineessitannoti Etaati. Ashshagate loosira lowore assitannoti ise ikkiturono, ise Agarooshshu Shae Gatira aliidi laꞌꞌaasine ikkitino roduuwa ayirrisate dancha lawishsha ikkitinonke. Maganu  worinote umimmate silxaane ayirrisate daafira ise dancha lawishsha asse laeemmo.

Looso kaaꞌlate daannohu meya roduuwi giddo mitte, Anjeela Romaano yinannite wedellitte rodooti. Isera Qullaawu Maxaafi halaale rosiissinoseti Etaati. Konni garinni, Beeteelete soqqamanni heeꞌre xaa geeshsha ledose 58 diro haꞌroommote wole hayyite rodoo ledo xaadummo. Anjeelanna Ani Dotteessa 1958 adhammummo; qoleno lowo diro addi addita soqqanshote qoosso afiꞌnoommo. Mitteenni heeꞌnummo diro baala, Anjeela Yihowara ammanante heeꞌrase adhamanke kaajjado ikkitanno gede assitino. Konnira, heeshshonke giddo baxi fonqoli iillinkerono ise irko assiꞌreemmo.

Isteeteni Ayilaandira nooha WBBR yinanniha raadoonete xaawa 1957 hirrita, boode yanna geeshsha Birukiliini noo Beeteelera soqqamoommo. Gedensaanni Anjeelanna Ani adhammummo; hakkiinnino Beeteeletenni fulle sasu diri geeshsha Isteeteni Ayilaandi giddo suwisaano ikkine soqqammummo. Ani boode yanna geeshsha raadoonete xaawa hidhiturira nafa loosoommo; hatte dirijjite haransine WPOW yinanni.

Anjeelanna Ani sonkinkewa haꞌne soqqama dandiineemmo gede bikku heeshsho heeꞌrate murciꞌnoommo. Konni garinni, 1961 hanafi balla baxxitino suwisaano ikkine Nebiraasikaho Foolsi Sitii yinanniwa soqqama hananfummo. Tenne soqqansho hananfummohunni keeshshitinokki yanna giddo Mangistete Soqqansho Rosi Minira koyinsinke; hakka waro konne rosu mine Niwu Yorkete, Saawuzi Laansingi yinanniwa mitto agana rosiinsanni. Hakko ronsoommore baasa banxoommo; hakko daafira konne qajeelsha Nebiraasika hinge horoonsiꞌneemmo yine hendoommo. Ikkollana, Kamboodiyaho misiyoone ikkine soqqammeemmo gede sonkinketa dhagge assiꞌnummo! Hattee Wodiidi-soojjaati Iisiyira noote baxissanno gobba haranke, hakkuyi albaanni laꞌne, macciishshinenna suꞌniissiꞌne egenninoommokkire anfeemmo gede assitinonke. Hakko danchu duduwi halaꞌlanno gede assate baasa halchinoommo.

Ikkollana, hatte gobbara poletiku gari soorramino daafira Wodiidi Vetinaami haꞌra gidde ikkitunke. Hakkiinni, lamu diri gedensaanni buutote xibbi amadinoehura ilamoommo gobba ranke higa hasiissunke. Konnira, jawaante afiꞌrammo geeshsha fooliishshiꞌra hasiissinoe; woyyimma afiꞌrummo gedensaanni kayinni galagalle woꞌma yanna soqqanshonke hananfummo.

Badheessa 1965 hananfe songuwa towaatate qoosso afiꞌnummo. Anjeelanna Ani 33 diri geeshsha woradunna awuraajju looso, hattono jajjabba gambooshshe qineessate looso loonsoommo. Jajjabba gambooshshuwa baasa baxeemmo; hakko daafira togoo pirogiraame qineessa baxisannoe. Boodu diri geeshsha Niwu Yorki Sitii qooxeessira soqqammoommo; hakko qooxeessira roore wote gambooshshe assinannihu Yankii Istaadiyeemeraati.

Woꞌma yanna soqqamannohu wolu roduuwinte gede, Anjeelanna Anino hagiirsiisannonna loosate shota ikkinokki looso loonsoommo. Lawishshaho, ani 1995 Soqqamaanote Qajeelshi Rosi Mine rosiiseemmo gede koyinsoonnie. Sasu diri gedensaanni Beeteelete soqqammeemmo gede woshshininke. Konni garinni, 40 diri albaanni baxxitino woꞌma yan na soqqansho hanafummowa galagale higaꞌya lowo geeshsha hagiirsiissinoe. Beeteele higummo kawa boode yanna geeshsha Soqqanshote Gaamora soqqamoommo; hakkuyi gedensaanni babbaxxitinote rosu minnara rosiisaancho ikke rosiisoommo. Aliidi Bisi, Beeteelete rosiinsanni rosi minna 2007 kayise Tiokiraasete Rosi Minna Gaamo yinanniti haaro gaamo qineessitanno gede assino; Ani tenne gaamora boodu diri geeshsha aliidi laꞌꞌaancho ikke soqqamoommo.

Muli barri kawa, tiokiraasete rosi minna babbaxxino garinni biddi assinoonni. Songote Cimeeyyera Qixxeessinoonni Rosi Mine hananfoonnihu 2008nniiti. Rosu mine fannihunni lame diro saꞌanno yanna giddo Paaterseninna Birukiliini 12,000 saꞌanno cimeeyye rossino. Qajeeltino rosiisaano konne rosu mine addi addi darga rosiissanno gede assinoonni. Soqqamaanote Qajeelshi Rosi Mine 2010nnunni soorrine, Seenne Adhitinokki Roduuwira Qixxaawinoha Qullaawu Maxaafi Rosi Mine yine suꞌminoonni; hattono Adhamino Kiristaanira Qixxaawinoha Qullaawu Maxaafi Rosi Mine yinannihu haaru rosu mini qixxaawino.

Konne lamenka rosu mine 2015 soqqanshote diro gamba assine, Maganu Mangiste Sawaakooti Rosi Mine yine suꞌminoonni. Konni rosi mine, adhitinorino, adhitinokkirino, hattono mine assiꞌrinokkiri eꞌꞌe rosa dandaanno. Alamete qooxeessira heeꞌrannohu lowo roduuwi konne rosu mine batinye sinu biirora rosiinsannita afi yannara baasa hagiidhino. Tiokiraasete rosi mini halaꞌlanna laꞌꞌa lowo geeshsha hagiirsiissannote; rosu mine qajeelsha adhate dayinohu lowo roduuwi ledo egennamaꞌya hagiidheemmo gede assitannoe.

Biꞌre saadate waa toonkanni gandira cuuamammora albaanni noo yannanni kayise heeꞌroommo heeshsho qaageemmo wote, halaalu doogo aana haꞌreemmo gede kaaꞌlinoehu hayyootu manni daafira Yihowa galaxxeemmo. Konni manni giddo mitu ane darawo ikkinokkihonna ani lophoommo budinni baxxino bude afiꞌrinoho. Ikkirono, insa ayyaanaamittetenni gikki yiino mannaati. Insa assannorinna noonsa lao Yihowa lubbora baxannota leellishshanno. Yihowa dirijjite giddo ledonsa haꞌra dandiinannihu lowohu hayyo afiꞌrino manni no. Ani togoo manni ledo haꞌroommo; tini lowo horo afiꞌreemmo gede assitinoe.