1, 2. Γιατί θα εξετάσουμε τα παραδείγματα τεσσάρων βασιλιάδων του Ιούδα;

ΑΝ ΒΛΕΠΑΤΕ κάποιον να γλιστράει και να πέφτει κάτω, δεν θα προσέχατε όταν περπατούσατε στον ίδιο δρόμο; Εξετάζοντας τα λάθη των άλλων, μπορεί να βοηθηθούμε να μην κάνουμε τα ίδια σφάλματα. Αυτό αληθεύει και για την πνευματική μας πορεία. Μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμα μαθήματα από τα λάθη των άλλων, περιλαμβανομένων και όσων αναφέρονται στην Αγία Γραφή.

² Οι τέσσερις Ιουδαίοι βασιλιάδες για τους οποίους μιλήσαμε στο προηγούμενο άρθρο υπηρετούσαν τον Ιεχωβά με πλήρη καρδιά. Ωστόσο, έκαναν κάποια σοβαρά λάθη. Τι μπορούμε να μάθουμε από τις εμπειρίες τους, και πώς θα αποφύγουμε μια παρόμοια πορεία; Ο στοχασμός γύρω από αυτά τα παραδείγματα μπορεί να μας βοηθήσει να ωφεληθούμε από όσα γράφτηκαν παλιότερα για τη διδασκαλία μας.—Διαβάστε Ρωμαίους 15:4.

3-5. (α) Αν και η καρδιά του Ασά ήταν πλήρης προς τον Ιεχωβά, ποιο πρόβλημα αντιμετώπισε; (β) Γιατί μπορεί να στηρίχτηκε ο Ασά σε ανθρώπους όταν ο Βαασά ήρθε εναντίον του Ιούδα;

³ Ας εξετάσουμε πρώτα το παράδειγμα του Ασά και ας δούμε πώς ο Λόγος του Θεού μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας. Ο Ασά  στηρίχτηκε στον Ιεχωβά όταν ένα εκατομμύριο Αιθίοπες ήρθαν εναντίον του Ιούδα. Εντούτοις, δεν έκανε το ίδιο όταν ο Βαασά, ο βασιλιάς του Ισραήλ, άρχισε να οχυρώνει τη Ραμά, μια πόλη στα σύνορα της επικράτειας του Ασά. (2 Χρον. 16:1-3) Στη δεύτερη περίπτωση, ο Ασά στηρίχτηκε στη δική του σοφία και δωροδόκησε τον βασιλιά Βεν-αδάδ της Συρίας για να επιτεθεί στον Βαασά. Είχε επιτυχία η τακτική του Ασά; «Και μόλις το άκουσε αυτό ο Βαασά», αναφέρει η Γραφή, «σταμάτησε αμέσως να χτίζει τη Ραμά και διέκοψε το έργο του». (2 Χρον. 16:5) Έτσι λοιπόν, η στρατηγική του Ασά είχε επιτυχία—εκ πρώτης όψεως!

⁴ Ποια άποψη, όμως, είχε ο Ιεχωβά για την πορεία του Ασά; Ο Θεός έστειλε τον εκπρόσωπό του τον Ανανί να επιπλήξει τον Ασά επειδή δεν στηρίχτηκε στον Ιεχωβά. (Διαβάστε 2 Χρονικών 16:7-9) «Από τώρα και στο εξής», είπε ο Ανανί, «θα υπάρχουν πόλεμοι εναντίον σου». Ο Βαασά αναχαιτίστηκε, αλλά ο Ασά και ο λαός του βίωσαν πολέμους για το υπόλοιπο της βασιλείας του.

⁵ Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, ο Θεός εξέτασε την καρδιά του Ασά και έκρινε ότι ήταν πλήρης απέναντί Του. (1 Βασ. 15:14) Στα μάτια του Θεού, η αφοσίωση του Ασά στην ουσία ήταν σταθερή, ικανοποιώντας τις θεϊκές απαιτήσεις. Αλλά έπρεπε να θερίσει τις συνέπειες της άσοφης πορείας του. Όταν αντιμετώπισε τον Βαασά, τι έκανε τον Ασά να στηριχτεί σε ανθρώπους—στον Βεν-αδάδ και στον εαυτό του—αντί στον Ιεχωβά; Μήπως σκέφτηκε ότι η διπλωματία ή οι στρατιωτικοί ελιγμοί θα είχαν ευνοϊκότερη έκβαση από το να στραφεί στον Θεό για βοήθεια; Μήπως παρασύρθηκε από αυτό το σκεπτικό επειδή του δόθηκε κάποια κακή συμβουλή;

6. Τι μπορούμε να μάθουμε από το λάθος του Ασά; Δώστε παράδειγμα.

⁶ Θα υποκινήσει εμάς η αφήγηση για τον Ασά να εξετάσουμε τη δική μας πορεία ενέργειας; Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με προβλήματα που φαίνονται ότι είναι πέρα από τις δυνάμεις μας, ίσως διακρίνουμε εύκολα την ανάγκη να στηριχτούμε στον Ιεχωβά. Αλλά τι κάνουμε όταν πρέπει να τα βγάλουμε πέρα με μικρότερα ζητήματα της καθημερινής ζωής; Μήπως καταφεύγουμε στον ανθρώπινο τρόπο σκέψης προσπαθώντας να τα λύσουμε με τον δικό μας τρόπο; Ή αναζητούμε Γραφικές αρχές και προσπαθούμε να τις εφαρμόσουμε, δείχνοντας έτσι ότι στηριζόμαστε στον τρόπο του Ιεχωβά για να λύνουμε τα προβλήματα; Για παράδειγμα, μπορεί ενίοτε να αντιμετωπίζετε κάποια εναντίωση από την οικογένειά σας σχετικά με την παρακολούθηση των συναθροίσεων ή μιας συνέλευσης. Ζητήστε από τον Ιεχωβά να σας κατευθύνει και να σας βοηθήσει να διακρίνετε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να χειριστείτε την κατάσταση. Ή τι θα γίνει αν χάσετε τη δουλειά σας και δυσκολεύεστε να βρείτε κάποια άλλη; Όταν συζητάτε με έναν μελλοντικό εργοδότη, θα τον ενημερώνατε παρ’ όλα αυτά ότι θα παρακολουθείτε τις μεσοβδόμαδες συναθροίσεις τακτικά; Όποιο και αν είναι το πρόβλημα, θα κάνουμε καλά να δώσουμε προσοχή στα λόγια του ψαλμωδού ο οποίος είπε: «Εναπόθεσε στον Ιεχωβά την οδό σου και βασίσου σε αυτόν, και αυτός θα ενεργήσει».—Ψαλμ. 37:5.

7, 8. Τι λάθη έκανε ο Ιωσαφάτ, και με ποια αποτελέσματα; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

⁷ Τι θα πούμε για τον γιο του Ασά, τον Ιωσαφάτ; Είχε πολλές επιθυμητές ιδιότητες. Επειδή στηριζόταν στον Θεό, ο Ιωσαφάτ έκανε πολλά καλά πράγματα. Αλλά πήρε και κάποιες άσοφες αποφάσεις. Λόγου χάρη, σύναψε συμφωνία γάμου με τον πονηρό βασιλιά Αχαάβ του βόρειου βασιλείου. Και παρά την προειδοποίηση από τον προφήτη Μιχαΐα, ο Ιωσαφάτ ενώθηκε με τον Αχαάβ στον πόλεμο εναντίον των Συρίων. Στη μάχη, ο Ιωσαφάτ μόλις που γλίτωσε τον θάνατο. Έπειτα επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ. (2 Χρον. 18: 1-32) Τότε, ο προφήτης Ιηού τον ρώτησε: «Στον πονηρό θα δοθεί βοήθεια, και εκείνους που μισούν τον Ιεχωβά θα αγαπάς;»—Διαβάστε 2 Χρονικών 19:1-3.

⁸ Έμαθε κάτι ο Ιωσαφάτ από εκείνη την εμπειρία; Αν και συνέχισε να θέλει να ευαρεστεί τον Θεό με ζήλο, φαίνεται ότι δεν έμαθε από την εμπειρία του με τον Αχαάβ και από τα προειδοποιητικά λόγια του Ιηού. Ο Ιωσαφάτ σύναψε μια ακόμη άσοφη συμμαχία. Ήταν με έναν εχθρό του Θεού, αυτή τη φορά με τον γιο του Αχαάβ, τον πονηρό βασιλιά Οχοζία. Ο Ιωσαφάτ και ο Οχοζίας κατασκεύασαν μαζί πλοία που τελικά ναυάγησαν, χωρίς να πετύχουν τον σκοπό για τον οποίο είχαν φτιαχτεί.—2 Χρον. 20:35-37.

9. Πώς μπορούν οι κακές συναναστροφές να επηρεάσουν όλη μας τη ζωή;

⁹ Διαβάζοντας τις αφηγήσεις για τον Ιωσαφάτ πρέπει να υποκινηθούμε να εξετάσουμε τη δική μας ζωή. Γιατί το λέμε αυτό; Συνολικά μιλώντας, ο Ιωσαφάτ ήταν ένας καλός βασιλιάς. Έκανε το σωστό και “αναζητούσε τον Ιεχωβά με όλη του την καρδιά”. (2 Χρον. 22:9) Αλλά δεν ήταν άτρωτος στην επιρροή των κακών συναναστροφών. Θυμηθείτε την εξής θεόπνευστη παροιμία: «Αυτός που περπατάει με σοφούς θα γίνει σοφός, αλλά αυτός που έχει δοσοληψίες με τους άφρονες θα έχει κακή κατάληξη». (Παρ. 13:20) Από τη μια, ίσως προσπαθούμε να βοηθήσουμε ενδιαφερόμενα άτομα να έρθουν στην αλήθεια. Ωστόσο, οι μη αναγκαίες δοσοληψίες του Ιωσαφάτ με τον Αχαάβ παραλίγο να του στοιχίσουν τη ζωή. Παρόμοια, το να έχουμε μη αναγκαία συναναστροφή με όσους δεν υπηρετούν τον Ιεχωβά ενέχει κινδύνους.

10. (α) Ποιο μάθημα για τον γάμο παίρνουμε από τον Ιωσαφάτ; (β) Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με το πρόβλημα των κακών συναναστροφών;

¹⁰ Ποιο πρακτικό δίδαγμα μπορούμε να αντλήσουμε από την εμπειρία του Ιωσαφάτ; Ένας χριστιανός μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσει αισθήματα για κάποιον που δεν αγαπάει τον Ιεχωβά, με τη σκέψη ότι δεν μπορεί να βρει κατάλληλο σύντροφο ανάμεσα στους αληθινούς χριστιανούς. Ή κάποιος χριστιανός μπορεί να νιώθει πίεση από μη ομόπιστους συγγενείς να παντρευτεί “πριν να είναι πολύ αργά”. Επιπλέον, μερικοί ίσως νιώθουν όπως μια αδελφή, η οποία είπε: «Έχουμε την έμφυτη επιθυμία για αγάπη και συντροφικότητα». Τι πρέπει να κάνει ένας χριστιανός; Κάτι που μπορεί να τον βοηθήσει είναι ο στοχασμός γύρω από  το τι συνέβη στον Ιωσαφάτ. Εκείνος συνήθως στρεφόταν στον Θεό για κατεύθυνση. (2 Χρον. 18:4-6) Αλλά τι συνέβη όταν συναναστράφηκε με τον Αχαάβ, ο οποίος δεν αγαπούσε τον Ιεχωβά; Ο Ιωσαφάτ έπρεπε να είχε λάβει υπόψη του ότι τα μάτια του Ιεχωβά αναζητούν εκείνους που έχουν την καρδιά πλήρη προς αυτόν. Και στη δική μας εποχή, τα μάτια του Θεού «περιτρέχουν όλη τη γη», και εκείνος είναι έτοιμος «να δείξει την ισχύ του» για χάρη μας. (2 Χρον. 16:9) Κατανοεί την κατάστασή μας και μας αγαπάει. Πιστεύετε εσείς ότι ο Θεός θα καλύψει τις ανάγκες σας για αγάπη και συντροφικότητα με απόλυτα ικανοποιητικό τρόπο; Να είστε σίγουροι ότι κάποια στιγμή θα το κάνει αυτό!

11, 12. (α) Πώς αποκάλυψε ο Εζεκίας τι βρισκόταν στην καρδιά του; (β) Γιατί διαφυλάχτηκε ο Εζεκίας από την αγανάκτηση του Θεού;

¹¹ Το μάθημα που παίρνουμε από τον Εζεκία περιλαμβάνει την καρδιά. Σε κάποια περίπτωση, Αυτός που εξετάζει καρδιές φανέρωσε τι βρισκόταν στην καρδιά του Εζεκία. (Διαβάστε 2 Χρονικών 32:31) Όταν ο Εζεκίας αρρώστησε πολύ βαριά, ο Θεός τού έδωσε ένα σημείο που έδειχνε ότι θα αναρρώσει—μια σκιά που οπισθοχώρησε. Από ό,τι φαίνεται, οι άρχοντες της Βαβυλώνας έστειλαν εκπροσώπους για να ρωτήσουν σχετικά με αυτό το σημείο. (2 Βασ. 20:8-13· 2 Χρον. 32:24) Αποκαλύπτοντας τι έχει στην καρδιά του όταν ο Θεός «τον εγκατέλειψε», ο Εζεκίας έδειξε σε αυτούς τους Βαβυλωνίους «όλο του το θησαυροφυλάκιο». Αυτή η ανόητη πράξη φανέρωσε «όλα όσα ήταν μέσα στην καρδιά του [Εζεκία]».

¹² Η Γραφή δεν μας λέει τι έκανε την καρδιά του Εζεκία να γίνει υπεροπτική. Έφταιγε άραγε η νίκη του κατά των Ασσυρίων ή το ότι θεραπεύτηκε θαυματουργικά από τον Θεό; Μήπως έφταιγε το ότι είχε «πλούτη και δόξα σε πολύ μεγάλο βαθμό»; Όπως και αν έχουν τα πράγματα, επειδή ο Εζεκίας ήταν υπερόπτης «δεν έκανε ανταπόδοση ανάλογη με την ευεργεσία που του έγινε». Πόσο λυπηρό! Μολονότι μπορούσε να απευθύνει ικεσίες στον Θεό αναφέροντας ότι Τον είχε υπηρετήσει με πλήρη καρδιά, για κάποιο διάστημα δυσαρέστησε τον Ιεχωβά. Αργότερα, όμως, «ο Εζεκίας ταπείνωσε τον εαυτό του», με αποτέλεσμα εκείνος και ο λαός του να διαφυλαχτούν από την αγανάκτηση του Θεού.—2 Χρον. 32:25-27· Ψαλμ. 138:6.

13, 14. (α) Πότε θα μπορούσε ο Ιεχωβά να “μας εγκαταλείψει για να μας υποβάλει σε δοκιμή”; (β) Πώς μπορούμε να χειριζόμαστε τον έπαινο που λαβαίνουμε για αυτά που έχουμε καταφέρει;

¹³ Πώς μπορούμε εμείς να ωφεληθούμε καθώς διαβάζουμε την αφήγηση για τον Εζεκία και κάνουμε στοχασμούς γύρω από αυτήν; Να θυμάστε ότι η υπεροψία του Εζεκία έγινε έκδηλη λίγο καιρό αφότου ο Ιεχωβά νίκησε τον Σενναχειρείμ και θεράπευσε τη θανατηφόρα αρρώστια του Εζεκία. Στη δική μας περίπτωση, αν έχουμε καταφέρει κάτι αξιόλογο, μήπως ο Ιεχωβά “μάς εγκαταλείπει για να μας υποβάλει σε δοκιμή”, επιτρέποντας να βγει στην επιφάνεια αυτό που βρίσκεται στην καρδιά μας; Λόγου χάρη, κάποιος αδελφός μπορεί να έχει προσπαθήσει σκληρά για να προετοιμάσει μια ομιλία και να την εκφωνήσει σε ένα μεγάλο ακροατήριο. Πολλοί τον επαινούν για αυτό που έχει κάνει. Πώς θα αντιδράσει στον έπαινο;

¹⁴ Όταν μας επαινούν, θα πρέπει να εφαρμόζουμε τα λόγια του Ιησού: «Αφού κάνετε όλα όσα σας έχουν ανατεθεί, να λέτε: “Άχρηστοι δούλοι είμαστε. Κάναμε αυτό που οφείλαμε να κάνουμε”». (Λουκ. 17:10) Και εδώ επίσης, μπορούμε να μάθουμε κάτι από την εμπειρία του Εζεκία. Η υπεροπτική του στάση βγήκε στην επιφάνεια με το ότι «δεν έκανε ανταπόδοση ανάλογη με την ευεργεσία που του έγινε». Ο στοχασμός γύρω από το πόσο πολλά έχει κάνει ο Θεός για εμάς θα μας βοηθάει να αποφεύγουμε τη στάση που μισεί ο Ιεχωβά. Μπορούμε να μιλάμε με εκτίμηση για τον Ιεχωβά. Εκείνος έχει προμηθεύσει τόσο τις Άγιες Γραφές όσο και το άγιο πνεύμα που υποστηρίζει τον λαό του.

15, 16. Γιατί έχασε ο Ιωσίας την προστασία του Θεού και τη ζωή του;

¹⁵ Τελικά, ποια προειδοποίηση μπορούμε να βρούμε σε αυτό που συνέβη στον καλό βασιλιά Ιωσία; Σκεφτείτε τι οδήγησε στην ήττα και στον θάνατό του. (Διαβάστε 2 Χρονικών 35:20-22) Ο Ιωσίας “βγήκε να αντιμετωπίσει” τον βασιλιά Νεχώ της Αιγύπτου, παρότι ο βασιλιάς είπε στον Ιωσία ότι δεν είχε καμιά διαφορά με εκείνον. Η Γραφή λέει ότι τα λόγια του Νεχώ ήταν «από το στόμα του Θεού». Γιατί, λοιπόν, πήγε να πολεμήσει ο Ιωσίας; Η Γραφή δεν μας λέει.

¹⁶ Πώς θα μπορούσε όμως ο Ιωσίας να ξέρει ότι τα λόγια του Νεχώ ήταν από τον Ιεχωβά; Κατ’ αρχάς, θα μπορούσε να είχε ρωτήσει τον Ιερεμία, έναν από τους πιστούς προφήτες. (2 Χρον. 35:23, 25) Αλλά δεν αναφέρεται πουθενά ότι το έκανε αυτό. Επίσης, ο Νεχώ κατευθυνόταν προς τη Χαρκεμίς για να πολεμήσει «εναντίον άλλου οίκου», όχι εναντίον της Ιερουσαλήμ. Επιπρόσθετα, το όνομα του Θεού δεν περιλαμβανόταν, εφόσον ο Νεχώ δεν ενέπαιζε ούτε τον Ιεχωβά ούτε τον λαό του. Οπότε, η μάχη εναντίον του Νεχώ αποτελούσε κακή κρίση εκ μέρους του Ιωσία. Μπορούμε να διακρίνουμε εδώ ένα μάθημα για εμάς; Όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα, πρέπει να εξετάζουμε ποιο μπορεί να είναι το θέλημα του Ιεχωβά για αυτό το ζήτημα.

17. Όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα, πώς μπορούμε να μην κάνουμε ένα λάθος παρόμοιο με του Ιωσία;

¹⁷ Αν εμφανιστεί ένα πρόβλημα, οφείλουμε να εξετάσουμε ποιες Γραφικές αρχές περιλαμβάνονται και να τις εφαρμόσουμε με ισορροπημένο τρόπο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να θέλουμε να συμβουλευτούμε τους πρεσβυτέρους. Ίσως έχουμε κάνει σκέψεις σχετικά με τα όσα ήδη γνωρίζουμε για το θέμα, και μπορεί να έχουμε κάνει έρευνα στα έντυπά μας. Ίσως όμως υπάρχουν άλλες Γραφικές αρχές που είναι καλό να λάβουμε υπόψη, τις οποίες μπορεί να μας βοηθήσει να αναλύσουμε ένας πρεσβύτερος. Για παράδειγμα, μια αδελφή γνωρίζει ότι έχει την ευθύνη να κηρύττει τα καλά νέα. (Πράξ. 4:20) Ωστόσο, ας υποθέσουμε ότι σχεδιάζει να βγει στην υπηρεσία αγρού μια συγκεκριμένη μέρα, αλλά ο μη ομόπιστος σύζυγός της τής ζητάει να μείνει στο σπίτι. Της λέει ότι τελευταία δεν περνούν πολύ χρόνο μαζί, και θα ήθελε να κάνουν κάτι ως ζευγάρι. Εκείνη μπορεί να σκεφτεί κάποια σχετικά εδάφια, όπως αυτά που αφορούν την υπακοή στον Θεό και την εντολή να κάνουμε μαθητές. (Ματθ. 28:19, 20· Πράξ. 5:29) Αλλά χρειάζεται επίσης να σκεφτεί το ζήτημα της συζυγικής υποταγής καθώς και την ανάγκη να είμαστε λογικοί. (Εφεσ. 5:22-24· Φιλιπ. 4:5) Εναντιώνεται ο σύζυγός της τελείως στη συμμετοχή της στο έργο ή της ζητάει να κάνουν κάτι άλλο μόνο για εκείνη τη μέρα; Χρειαζόμαστε ισορροπία καθώς επιζητούμε να κάνουμε το θέλημα του Θεού και προσπαθούμε να έχουμε καλή συνείδηση.

18. Πώς μπορείτε να ωφεληθείτε εξετάζοντας τις αφηγήσεις των τεσσάρων βασιλιάδων για τους οποίους μιλήσαμε σε αυτό το άρθρο;

¹⁸ Εφόσον είμαστε ατελείς, και εμείς μπορεί να έχουμε μερικές φορές την τάση να κάνουμε οποιοδήποτε από τα λάθη των τεσσάρων βασιλιάδων για τους οποίους μιλήσαμε. Θα μπορούσαμε (1) να στηριχτούμε άθελά μας στην ανθρώπινη σοφία, (2) να στραφούμε σε κακές συναναστροφές, (3) να γίνουμε υπερόπτες ή (4) να πάρουμε αποφάσεις χωρίς να εξετάσουμε πρώτα το θέλημα του Θεού. Πόση καλοσύνη εκδηλώνει ο Ιεχωβά καθώς βλέπει το καλό σε εμάς, όπως έβλεπε το καλό και σε εκείνους τους τέσσερις βασιλιάδες! Ο Ιεχωβά βλέπει επίσης πόσο πολύ τον αγαπάμε και πόσο πολύ λαχταράμε να τον υπηρετούμε πλήρως. Γι’ αυτό, μας έχει δώσει προειδοποιητικά παραδείγματα ώστε να μας βοηθήσει να αποφεύγουμε τα σοβαρά λάθη. Ας στοχαζόμαστε αυτές τις Γραφικές αφηγήσεις και ας είμαστε ευγνώμονες για το ότι ο Ιεχωβά μάς τις έχει προμηθεύσει!