1, 2. (a) Olee otú e nwere ike isi jiri ụwa ochie a tụnyere onye omekome a mara ikpe ọnwụ? (Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a.) (b) Olee otú obi ga-adị onye ọ bụla ma e bibichaa ụwa ochie a?

KA E were ya na ị hụrụ onye omekome e du si n’ụlọ mkpọrọ na-apụta, ndị du ya etie, sị: “Lee onye nwụrụ anwụ na-aga ije!” Nwoke ahụ yiri onye ahụ́ dị; ọ bụghịkwa na e nwere ọrịa chọrọ igbu ya. Gịnịzi mere ha ji kwuo ihe ahụ? Ọ bụ n’ihi na a maala ya ikpe ọnwụ, ndị nche eduru ya na-aga ebe a ga-egbu ya. Ọ dị nnọọ ka à ga-asị na ọ nwụọla. *

² E nwere ike ikwu na ụwa ochie a yiri nwoke ahụ a mara ikpe ọnwụ. Ọ dịla anya a mara ụwa a ikpe ọnwụ, a ga-ebibikwa ya n’oge na-adịghị anya. Baịbụl kwuru, sị: “Ụwa na-agabiga.” (1 Jọn 2:17) A ga-ebibirịrị ụwa ọjọọ a. Ma, e nwere ihe dị iche ná mbibi a ga-ebibi ya na ogbugbu a ga-egbu onye mkpọrọ ahụ. E gbuwe onye ahụ, ụfọdụ ndị nwere ike ịsị na ha ekweghị, sịkwa na e kpere ya ikpe arụrụala ma ọ bụ tụwa anya na a gaghị egbu ya. Ma, ọ bụ Ọkaakaa eluigwe na ụwa kpebiri ibibi ụwa a. Ọ na-ekpe ikpe ziri ezi. (Diut. 32:4)  Ọ gaghị egbu oge tupu ya ebibie ya. E nweghịkwa onye ọ ga na-eme obi abụọ ma ikpe ahụ o kpere ò ziri ezi. E bibichaa ụwa ochie a, onye ọ bụla, ma n’eluigwe ma n’ụwa, ga-eji obi ya niile kweta na Jehova kpere ikpe ziri ezi. Ahụ́ ga-eru onye ọ bụla ala.

3. Olee ihe anọ gbara ọkpụrụkpụ na-agaghịzi adị ma Alaeze Chineke bịa?

³ Ma, olee ihe ndị so ‘n’ụwa’ ahụ Baịbụl kwuru na ọ “ga-agabiga”? Ọtụtụ n’ime ihe ndị mmadụ weere taa ka ihe aka na-agaghị akpa agaghịzi adị. Ò kwesịrị iwute anyị? Mbanụ. Nke bụ́ eziokwu bụ na o so n’ihe anyị na-ekwusa ‘n’ozi ọma alaeze’ Chineke. (Mat. 24:14) N’ihi ya, ka anyị leba anya n’ihe anọ gbara ọkpụrụkpụ na-agaghịzi adị ma Alaeze Chineke bịa, ya bụ, ndị ọjọọ, òtù dị iche iche na-arụrụ aka, àgwà ọjọọ, na nsogbu ụwa. Na nke ọ bụla, anyị ga-atụle (1) nsogbu ihe ndị a na-akpatara anyị ugbu a, (2) ihe Jehova ga-eme gbasara ha, na (3) otú ọ ga-esi jiri ihe dị mma dochie ha.

4. Olee nsogbu ndị ọjọọ na-akpatara anyị ugbu a?

⁴ Olee nsogbu ndị ọjọọ na-akpatara anyị ugbu a? Mgbe Pọl onyeozi buchara amụma na n’oge ikpeazụ a, “a ga-enwe oge dị oké egwu, nke tara akpụ,” o ji ike mmụọ nsọ dee, sị: “Ndị ajọ mmadụ na ndị nduhie ga na-ajọwanye njọ.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Ị̀ hụla ka amụma a na-emezu? Ndị ọjọọ emesiela ọtụtụ n’ime anyị ike. Ha nwere ike bụrụ ndị na-eme ihe ike, ndị na-akpọ ndị agbụrụ ọzọ asị, na ndị omekome obi fere azụ. Ụfọdụ n’ime ha anaghị ezo ihe ọjọọ ha na-eme ezo. Ndị ọzọ na-aghọgbu ndị mmadụ, na-eme ka à ga-asị na ha bụ ezigbo mmadụ. Ọ bụrụgodị na ha emesitụbeghị anyị ike, ha na-akpatara anyị nsogbu. Ọ na-agbawa anyị obi ma anyị hụ ihe ha na-eme ndị mmadụ. Otú ha si emeso ụmụaka, ndị agadi, na ndị ọzọ na-enweghị ike ichebe onwe ha na-atụ anyị ụjọ. Ndị ọjọọ na-akpa àgwà ka anụmanụ ma ọ bụdị na-akpa àgwà ndị mmụọ ọjọọ. (Jems 3:15) Obi dị anyị ụtọ na Okwu Chineke mere ka anyị nwee olileanya.

5. (a) Gịnị mere Jehova ji ka hapụ ndị ọjọọ? (b) Gịnị ga-eme ndị ọjọọ jụrụ ịgbanwe?

⁵ Gịnị ka Jehova ga-eme? Jehova hapụrụ ndị ọjọọ ugbu a ka ọ mara ma hà ga-agbanwe. (Aịza. 55:7) Ọ bụ eziokwu na a ga-ebibi ụwa ochie a n’oge na-adịghị anya, e kpebeghị ndị ọjọọ ikpe ikpeazụ. Ọ bụ ụwa ochie a ka a mara ikpe ọnwụ. Ma, gịnị ga-eme ndị jụrụ ịgbanwe, bụ́ ndị na-akwado ihe ọjọọ ruo mgbe oké mkpagbu ahụ ga-abịa? Jehova kwere nkwa na ọ ga-ebibi ndị ọjọọ niile n’ụwa. (Gụọ Abụ Ọma 37:10.) Ndị ọjọọ nwere ike iche na ha ga-agbanahụ ikpe ahụ. Ọtụtụ ndị amụtala izochi ihe ọjọọ ha mere. Ọtụtụ mgbe, a naghịkwa ata ha ahụhụ maka ihe ha metara. (Job 21:7, 9) Ma, Baịbụl gwara anyị, sị: ‘Anya Chineke na-ahụ ụzọ mmadụ, ọ na-ahụkwa nzọụkwụ ya niile. Ọchịchịrị ma ọ bụ oké itiri ọ bụla adịghị, bụ́ ebe ndị na-eme ihe ọjọọ ga-ezo.’ (Job 34:21, 22) O nweghị ebe mmadụ ga-ezo ka Jehova Chineke ghara ịhụ ya. O nweghị onye ga-aghọgbuli Chineke. Ọ na-ahụ ihe niile ndị ọjọọ na-eme. A lụchaa agha Amagedọn, anyị ga-ele anya n’ebe ha na-anọ, ma anyị agaghị ahụ ha. Ha agaghịzi adị ruo mgbe ebighị ebi.—Ọma 37:12-15.

6. Olee ndị ga-adị ndụ ma e bibie ndị ọjọọ? Gịnị mere o ji bụrụ ozi ọma?

 ⁶ Olee ndị ga-adị ndụ ma e bibie ndị ọjọọ? Jehova kwere nkwa a na-emesi anyị obi ike. Ọ sịrị: “Ndị dị umeala n’obi ga-enweta ụwa, ha ga-enwekwa obi ụtọ dị ukwuu n’ihi udo nke zuru ebe niile.” Otu Abụ Ọma ahụ kwukwara, sị: “Ndị ezi omume ga-enweta ụwa, ha ga-ebikwa n’elu ya ruo mgbe ebighị ebi.” (Ọma 37:11, 29) Olee ndị bụ́ “ndị dị umeala n’obi” na “ndị ezi omume”? Ndị dị umeala n’obi bụ ndị kwere ka Jehova na-ezi ha ihe na ndị na-erubere ya isi. Ndị ezi omume bụ ndị ọ na-atọ ụtọ ime ihe dị Jehova Chineke mma. N’ụwa taa, ndị ọjọọ karịrị ndị ezi omume. Ma, n’ụwa ọhụrụ na-abịanụ, ọ bụ naanị ndị dị umeala n’obi na ndị ezi omume ga-adị ndụ. N’eziokwu, ha ga-eme ka ụwa ghọọ paradaịs.

7. Olee nsogbu òtù na-arụrụ aka na-akpatara anyị taa?

⁷ Olee nsogbu òtù na-arụrụ aka na-akpatara anyị ugbu a? Ọ bụghị ndị mmadụ n’otu n’otu na-akpata ọtụtụ ihe ọjọọ na-eme taa, kama ọ bụ òtù dị iche iche na-arụrụ aka. Dị ka ihe atụ, chegodị banyere okpukpe ụgha ndị na-agwa ọtụtụ nde mmadụ ihe na-abụghị eziokwu gbasara Chineke na ihe ga-eme ụwa na ụmụ mmadụ n’ọdịnihu, na-ekwukwa na a gaghị atụkwasịli Baịbụl obi nakwa ọtụtụ ihe ndị ọzọ na-abụghị eziokwu. Cheekwa banyere ọchịchị ndị na-akpata agha na igbu ndị agbụrụ ọzọ, na-emegbu ndị ogbenye na ndị na-enweghị ka ọ hà ha, na-akwadokwa iri ngarị na ile mmadụ anya n’ihu. E nwekwara ụlọ ọrụ ndị na-emetọsị ikuku na mmiri n’ihi anyaukwu, na-emebi akụ̀ ndị Chineke nyere ụmụ mmadụ n’ụwa, na-erigbukwa ọtụtụ ndị na-azụ ihe ha na-emepụta ka mmadụ ole na ole bụ́ ndị aka ji akụ̀ nwekwuo ego, ndị bụ́ ogbenye ọnụ ntụ abụrụ ájá dị n’ala. O doro anya na ụlọ ọrụ ndị na-arụrụ aka so na-akpata ọtụtụ nsogbu juru n’ụwa taa.

8. Gịnị ka Baịbụl kwuru ga-eme òtù dị iche iche ọtụtụ ndị weere ka ihe siri ezigbo ike taa?

⁸ Gịnị ka Jehova ga-eme? Oké mkpagbu ga-amalite mgbe ndị ọchịchị ga-alụso okpukpe ụgha niile e nwere n’ụwa ọgụ, ya bụ, nwaanyị akwụna ahụ Baịbụl kpọrọ Babịlọn Ukwu. (Mkpu. 17:1, 2, 16; 18:1-4) A ga-ebibi okpukpe ụgha niile kpamkpam. Ma, gịnị ga-eme òtù na-arụrụ aka? Baịbụl ji òtù na ụlọ ọrụ dị iche iche ndị mmadụ weere ka ihe siri ezigbo ike tụnyere ugwu na agwaetiti. (Gụọ Mkpughe 6:14.) Baịbụl buru amụma na a ga-ebibi ọchịchị na òtù dị iche iche na-akwado ha. Oké mkpagbu ahụ ga-akwụsị mgbe a ga-ebibi ọchịchị niile dị n’ụwa ochie a na ndị niile na-anaghị akwado Alaeze Chineke. (Jere. 25:31-33) A gaghịzi enwe òtù ọ bụla na-arụrụ aka.

9. Gịnị mere obi ji kwesị isi anyị ike na a ga-ahazi ụwa ọhụrụ ahazi?

⁹ Gịnị ka a ga-eji dochie òtù na-arụrụ aka? A lụchaa agha Amagedọn, à ga-enwe òtù ọ bụla n’ụwa? Baịbụl sịrị: “E nwere eluigwe ọhụrụ na ụwa ọhụrụ anyị na-echere dị ka nkwa ya si dị, ezi omume ga-ebikwa n’ime ha.” (2 Pita 3:13) A ga-ebibi eluigwe ochie na ụwa ochie, ya bụ, ndị ọchịchị na-arụrụ aka na ndị ha na-achị. Gịnị ka a ga-eji dochie ha? Okwu ahụ bụ́ “eluigwe ọhụrụ na ụwa ọhụrụ” pụtara na a ga-enwe  ọchịchị ọhụrụ na ụmụ mmadụ ndị ọchịchị ahụ ga na-achị. Alaeze ahụ Jizọs Kraịst ga na-achị ga-egosi na Jehova abụghị Chineke aghara. (1 Kọr. 14:33) N’ihi ya, a ga-ahazi “ụwa ọhụrụ” ahazi. A ga-enwe ụmụ nwoke bụ́ ndị ezi omume ga na-elekọta ihe ndị a na-eme. (Ọma 45:16) Kraịst na otu narị puku na puku iri anọ na puku anọ, bụ́ ndị ga-eso ya na-achị, ga na-eduzi ha. Chegodị otú ụwa ga-adị mgbe òtù dị iche iche na-arụrụ aka na-agaghịzi adị, e nweekwa naanị otu nzukọ dị n’otu nke na-akwụwa aka ọtọ.

10. Olee ụdị omume ọjọọ a na-emekarị n’ebe unu bi? Olee nsogbu ọ na-akpatara gị na ndị ezinụlọ gị?

¹⁰ Olee nsogbu àgwà ọjọọ na-akpatara anyị ugbu a? Anyị bi n’ụwa omume ọjọọ juru. Ihe a na-ahụ ebe niile n’oge a bụ omume rụrụ arụ, akwụwaghị aka ọtọ, na tigbuo zọgbuo. Ọtụtụ mgbe, ọ naghị adịrị ndị nne na nna mfe inyere ụmụ ha aka ka ha ghara ịmụta àgwà ọjọọ ndị a. Ndị na-emepụta ihe ndị e ji atụrụ ndụ n’ụwa na-eme ka ihe ndị ahụ yie ihe dị mma, jirikwa iwu Jehova na-eme akaje. (Aịza. 5:20) Ezigbo Ndị Kraịst na-agbalịsi ike ka ha ghara ịmụta ụdị àgwà ahụ. Ha anaghị ekwe ka ihe ọ bụla mee ka ha na Jehova ghara ịdị ná mma n’ụwa a ọtụtụ ndị na-eleghara iwu Jehova anya.

11. Gịnị ka anyị kwesịrị ịmụta n’ikpe Jehova kpere Sọdọm na Gọmọra?

¹¹ Gịnị ka Jehova ga-eme gbasara àgwà ọjọọ? Chegodị ihe o mere gbasara omume ọjọọ juru na Sọdọm na Gọmọra. (Gụọ 2 Pita 2:6-8.) Lọt bụ onye ezi omume. Ihe ọjọọ niile a na-eme n’ebe ahụ nyere ya na ndị ezinụlọ ya nsogbu n’obi. Mgbe Jehova bibiri ebe ndị ahụ niile, ihe o mere abụghị naanị ikpochapụ ihe ọjọọ ndị a na-eme na ha. O mere ka mbibi ahụ “ghọọrọ ndị na-adịghị asọpụrụ Chineke n’ọdịnihu ihe atụ.” Otú ahụ Jehova si kpochapụ ihe ọjọọ niile a na-eme n’oge ahụ ka ọ ga-ekpochapụkwa àgwà ọjọọ niile taa mgbe ọ ga-ekpe ụwa ochie a ikpe.

12. Olee ihe ụfọdụ ị na-atụ anya ime ma Chineke bibichaa ụwa ochie a?

¹² Gịnị ka a ga-eji dochie àgwà ọjọọ? N’ụwa ọhụrụ, anyị ga na-arụ ọtụtụ ihe ga na-eme anyị obi ụtọ. Chegodị ụdị obi ụtọ anyị ga-eji na-arụ ọrụ ka ụwa ghọọ paradaịs ma ọ bụ na-arụ ụlọ, ma nke anyị ma nke ndị anyị hụrụ n’anya. Chegodị otú ọ ga-adị gị mgbe ị ga na-anabata ọtụtụ nde ndị a kpọlitere n’ọnwụ ma na-akụziri ha ihe Jehova chọrọ ka ha na-eme nakwa ihe ndị o meere ụmụ mmadụ. (Aịza. 65:21, 22; Ọrụ 24:15) E nwere ọtụtụ ihe anyị ga na-arụ ga-eme ka ọṅụ ju anyị obi, meekwa ka a na-eto Jehova.

13. Gịnị ka isi ahụ Setan, Adam, na Iv nupụụrụ Jehova kpatara n’ụwa taa?

¹³ Olee otú nsogbu ụwa si akpa anyị aka ọjọọ taa? Ndị ọjọọ, òtù na-arụrụ aka, na àgwà ọjọọ so na-eme ka nsogbu ju n’ụwa a. È nwere onye agha na ịda ogbenye na-emesibeghị ike ma ọ bụ onye a na-akpọtụbeghị asị n’ihi agbụrụ o si? Ọrịa na ọnwụ kwanụ? Ha niile na-akpa anyị aka ọjọọ. Ihe kpatara nsogbu ndị a bụ na Setan, Adam, na Iv nupụụrụ Jehova isi. O nweghị onye n’ime anyị ga-agbanahụli nsogbu nnupụisi ahụ kpatara.

14. Gịnị ka Jehova ga-eme gbasara nsogbu ụwa a? Nye ihe atụ.

 ¹⁴ Gịnị ka Jehova ga-eme gbasara nsogbu ụwa a? Chegodị gbasara agha. Jehova kwere nkwa ịkwụsị agha niile. (Gụọ Abụ Ọma 46:8, 9.) Ọrịa kwanụ? Ọ ga-ewepụ ya. (Aịza. 33:24) Ọnwụ kwanụ? Jehova ga-eloda ya ruo mgbe ebighị ebi. (Aịza. 25:8) Ọ ga-ewepụ ịda ogbenye. (Ọma 72:12-16) Otú ahụ ka ọ ga-eme nsogbu ndị ọzọ niile na-eme ka anyị na-ata ikikere ezé taa. Ọ ga-ewepụkwa ihe Baịbụl kpọrọ “ikuku” ọjọọ nke ụwa ochie a, n’ihi na mmụọ Setan na nke ndị mmụọ ọjọọ ya agaghịzi adị.—Efe. 2:2.

15. Olee ihe ụfọdụ na-agaghịzi adị ruo mgbe ebighị ebi ma a lụchaa Amagedọn?

¹⁵ Chegodị otú ụwa ga-adị mgbe agha, ọrịa, ma ọ bụ ọnwụ na-agaghịzi adị. Ị̀ makwa otú ọ ga-adị? A gaghịzi enwe ụdị ndị agha ọ bụla, ngwá agha ma ọ bụ ihe a ga-eji na-echeta agha. A gaghịkwa enwe ụlọ ọgwụ, ndị dọkịta, ndị nọọsụ, ma ọ bụ ịnshọrans maka ahụ́ ike, ebe a na-edebe ozu, ma ọ bụ ebe a na-eli ozu. Ebe ọ bụ na mpụ na arụrụala ga-ala ka naị, a gaghịzi enwe ndị uwe ojii ma ọ bụ mkpịsị ugodi. A gaghịkwa na-etinye ihe ga-eme ka a mata na ndị ohi abịala. Ihe ndị a niile na-ekowe ndị mmadụ obi n’elu agaghịzi adị.

16, 17. (a) Olee otú obi ga-adị ndị Amagedọn na-egbughị? Nye ihe atụ. (b) Gịnị ka anyị ga-eme ka obi sie anyị ike na a gaghị ebibi anyị ma e bibiwe ụwa ochie a?

¹⁶ Olee otú ihe ga-adị ma Chineke wepụ nsogbu ụwa a? Ọ dịghị mfe iche otú ọ ga-adị. Ogologo oge anyị birila n’ụwa ochie a nwere ike ime ka anyị gharazie ịna-aghọtacha otú nsogbu ụwa si akpa anyị aka ọjọọ. Chegodị gbasara ndị bi n’ebe dị nso n’ọdụ ụgbọ okporo ígwè. O nwere ike ha agaghịzi na-anụcha mkpọtụ ụgbọ okporo ígwè na-eme. Otú ahụ ka ọ dịkwa ndị bi n’akụkụ ebe a na-ekpofu ahịhịa. O nwere ike ha agaghịzi na-anụcha ísì ebe ahụ. Ma, Jehova wepụ nsogbu ndị ahụ niile, anyị ga-ekuru ume ndụ.

¹⁷ Gịnị ka a ga-eji dochie nsogbu juru n’ụwa a? Abụ Ọma 37:11 kwuru, sị: “Ha ga-enwekwa obi ụtọ dị ukwuu n’ihi udo nke zuru ebe niile.” Ihe a Baịbụl kwuru ọ́ naghị eme gị obi ụtọ? Otú a ka Jehova chọrọ ka obi dị gị. N’ihi ya, gbalịsie ike ka ị nọrọ Jehova Chineke na nzukọ ya nso n’oge ikpeazụ a nsogbu na-ezo ka mmiri. Jiri olileanya i nwere kpọrọ ihe, na-eche banyere ya, ghọta na ọ bụ ihe ga-eme eme, na-agwakwa ndị ọzọ banyere ya. (1 Timoti 4:15, 16; 1 Pita 3:15) I mee otú ahụ, obi ga-esi gị ike na a gaghị ebibi gị ma e bibiwe ụwa ochie a. Kama nke ahụ, ị ga-adị ndụ, obi ana-atọ gị ụtọ ruo mgbe ebighị ebi.