1. а) Ифтаһла Һәннә арасында һансы ортаг ҹәһәт вар иди? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.) б) Бу мәгаләдә һансы суаллара ҹаваб тапаҹағыг?

ШҮҸАӘТЛИ башчы вә горхмаз ҹәнҝавәр. Әринә итаәткар вә сакит тәбиәтли гадын. Сөһбәт һаким Ифтаһдан вә Әлгәнанын арвады Һәннәдән ҝедир. Онларын һәр икиси Јеһоваја ибадәт едирди. Бәс онлар арасында башга һансы ортаг ҹәһәт вар иди? Икиси дә Аллаһа нәзир демишди, икиси дә нәзирини јеринә јетирди. Онлар бу ҝүн Јеһова Аллаһа әһд едән инсанлар үчүн ҝөзәл нүмунәдир. Буна ҝөрә дә ҝәлин нөвбәти суаллара ҹаваб тапмаға чалышаг: нәзир вә ја әһд нәдир? Аллаһа әһд етмәк нә дәрәҹәдә ҹидди мәсәләдир? Ифтаһла Һәннәдән бу саһәдә нә өјрәнә биләрик?

2, 3. а) Нәзир вә ја әһд нәдир? б) Мүгәддәс Китабда нәзирлә бағлы нә дејилир?

² Мүгәддәс Китаба әсасән, нәзир вә ја әһд Аллаһа верилән вәддир. Бу заман инсан бир иши ҝөрмәк, тәгдимә вә ја бәхшиш ҝәтирмәк, һансыса хидмәтә башламаг, јахуд нәјисә өзү үчүн һарам етмәклә бағлы Аллаһа сөз верир. Нәзир көнүллү шәкилдә, инсанын өз хошу илә верилир. Анд мәсәләсиндә олдуғу кими, нәзир дејәндә дә инсан нәјисә едәҹәјинә вә ја етмәјәҹәјинә сөз верир. Нәзир андла ејни гүввәдә олдуғу үчүн Аллаһын ҝөзүндә мүгәддәсдир вә мүтләг јеринә јетирилмәлидир (Јар. 14:22, 23; Ибр. 6:16, 17). Мүгәддәс Китабда нәзири јеринә јетирмәјин ваҹиблији вурғуланыр.

 ³ Мәсәлән, Төвратда јазылыб: «Кимсә Јеһоваја нәзир дејәр вә ја анд ичиб өзүнә нәјисә һарам едәрсә, сөзүндән дөнмәмәлидир. Сөз вердији һәр шеји јеринә јетирмәлидир» (Сај. 30:2). Сүлејман пејғәмбәр Аллаһын илһамы илә демишди: «Аллаһа нәзир дејәндә јеринә јетирмәјә јубанма, чүнки Онун ағылсызлардан хошу ҝәлмир. Нәзирини јеринә јетир» (Ваиз 5:4). «Ичдијин анды позма, Јеһоваја дедијин нәзири јеринә јетир», — демәклә Иса Мәсиһ дә нәзир демәјин ҹидди мәсәлә олдуғуну вурғуламышды (Мәт. 5:33).

4. а) Аллаһа нәзир демәк нә дәрәҹәдә ҹидди мәсәләдир? б) Бу мәгаләдә Ифтаһла Һәннә һаггында нә өјрәнәҹәјик?

⁴ Бу ајәләрдән ҝөрүнүр ки, Аллаһа нәзир демәк ҹидди мәсәләдир. Вердијимиз әһдә мүнасибәтимиз Јеһова Аллаһла достлуғумуза тәсир едир. Давуд падшаһ да ҝөзәл јазмышды: «Јеһованын дағына ким чыха биләр? Мүгәддәс мәканында ким дура биләр?.. Варлығыма [Јеһованын варлығына] јаландан анд ичмәјән, сахта анд вермәјән адам» (Зәб. 24:3, 4, һаш.). Бу мәгаләдә Ифтаһла Һәннәнин һансы нәзири дедији вә бу нәзирин онлара нәјин баһасына баша ҝәлдији барәдә данышаҹағыг.

5. Ифтаһ нә нәзир етмишди вә диләји јеринә јетәндән сонра нә баш верди?

⁵ Ифтаһ Аллаһын халгына зүлм едән әмуниләрлә дөјүшә ҝедәндә Јеһова Аллаһа нәзир деди вә нәзирини јеринә јетирди (Һак. 10:7—9). О, Аллаһа белә нәзир етмишди: «Әҝәр әмуниләри мәнә тәслим етсән, онда әмуниләрлә дөјүшдән сағ-саламат гајыданда мәни гаршыламаг үчүн евимин гапысындан илк чыхан Сәнин олаҹаг, еј Јеһова». Ифтаһ әмуниләрә галиб ҝәлди. Билирсиниз, о, евә гајыданда нә баш верди? Дөјүшдән гәләбә илә гајыдан Ифтаһы гаршыламаға севимли гызы чыхды. Вердији сөзү јеринә јетирмәк үчүн Ифтаһ гызыны Јеһоваја тәгдим етмәли иди (Һак. 11:30—34). Бәс бу ҝәнҹ гыз үчүн атасынын дедији нәзир нәјин баһасына баша ҝәләҹәкди?

6. а) Нәзирини јеринә јетирмәк һәм Ифтаһ, һәм дә гызы үчүн нәјә ҝөрә чәтин иди? б) Ганунун тәкрары 23:21, 23 вә Зәбур 15:4 ајәләриндән әһдлә бағлы нә өјрәнирик?

⁶ Атасынын вердији нәзири јеринә јетирмәк үчүн Ифтаһын гызы өмрүнүн сонуна кими мүгәддәс мәканда хидмәт етмәли иди. Бәлкә, Ифтаһ һиссләрә гапылыб нәзир демишди, һәмин ан буну һеч нәзәрә алмамышды? Әсла! О билирди ки, ону гаршыламаг үчүн евинин гапысындан илк чыхан гызы ола биләр. Амма јенә дә бу нәзири јеринә јетирмәк һәм ата, һәм дә гыз үчүн ағыр иди. Бу, онлар тәрәфдән әсл гурбан иди. Ифтаһ евинин гапысындан гызынын чыхдығыны ҝөрәндә јахасыны ҹырыб деди: «Вај, гызым! Белими гырдын». Гызы исә «бакирә галаҹағына ҝөрә ағлады». О, Ифтаһын јеҝанә өвлады иди. Ифтаһын ондан башга оғлу, гызы јох иди. Демәли, гызы аилә гуруб ону нәвә саһиби едә билмәјәҹәкди. Ифтаһын нәслини давам етдирән варис олмајаҹагды. Амма онлар үчүн өз арзуларындан даһа ваҹиб бир шеј вар иди. Ифтаһ деди: «Јеһоваја нәзир етмишәм, сөзүмдән дөнә билмәрәм». Гыз атасына белә ҹаваб верди: «Нәзирини јеринә јетир» (Һак. 11:35—39). Ифтаһ да, гызы да Аллаһа вәфалы инсанлар идиләр. Һагг-Таалаја дедикләри нәзирдән бојун гачырмаг ағылларындан белә кечмирди. Онлар нәјин баһасына олур-олсун, сөзләринин үстүндә дурмаға әзмли идиләр. (Ганунун тәкрары 23:21, 23; Зәбур 15:4 ајәләрини охујун.)

7. а) Һәннә һансы нәзири демишди, нәјә ҝөрә демишди вә нәтиҹәси неҹә олду? б) Һәннәнин нәзири Ишмуилин һәјатына неҹә тәсир етмишди? (Һашијәјә бахын.)

 ⁷ Һәннә дә Јеһова Аллаһа вердији әһдә вәфа етмишди. О, бу әһди чох пәришан оланда вермишди. Ону бу һала салан сонсуз олмасы вә арамсыз истеһзалара туш ҝәлмәси иди (1 Ишм. 1:4—7, 10, 16). Һәннә дәрдини Аллаһа данышыб демишди: «Еј ордулар Аллаһы Јеһова, әҝәр бу гулунун дәрдинә биҝанә галмасан, мәнә нәзәр салсан, бу гулуну јада салыб мәнә бир оғул версән, ону өмүрлүк Сәнә верәҹәјәм, еј Јеһова, онун башына һеч вахт үлҝүҹ дәјмәјәҹәк» (1 Ишм. 1:11) *. Аллаһ Һәннәни мурадына чатдырды, она оғул бәхш етди. Сонсуз гадын үчүн бундан бөјүк хошбәхтлик ола билмәз! Амма Һәннә Аллаһа дедији нәзири унутмамышды, чүнки оғлу дүнјаја ҝәләндә о демишди: «Ону Јеһовадан истәдим» (1 Ишм. 1:20).

8. а) Һәннә үчүн нәзирини јеринә јетирмәк нә дәрәҹәдә чәтин иди? б) Давудун 61-ҹи мәзмурда јаздығы сөзләрдә Һәннәнин әһвал-руһијјәси неҹә әкс олунур?

⁸ Ишмуилин һарадаса үч јашы оланда, о, сүддән кәсиләндә Һәннә Аллаһа дедији әһди јеринә јетирди. Башга ҹүр давранмаг онун ағлындан белә кечмирди. О, Ишмуили Шилодакы мүгәддәс чадыра баш каһин Әлинин јанына ҝәтириб деди: «Мән бу ушаг үчүн дуа едирдим, Јеһова да мәни мурадыма јетирди. Инди ону Јеһоваја верирәм. О, өмрү боју Јеһоваја мәхсус олаҹаг» (1 Ишм. 1:24—28). «Балаҹа Ишмуил исә Јеһованын өнүндә бөјүјүрдү» (1 Ишм. 2:21). Тәсәввүр едирсиниз, бу, Һәннә үчүн нә демәк иди?! О, көрпәсини чох севирди, амма өвлады ондан узагда бөјүјәҹәкди, һәр ҝүн онун јанында олмајаҹагды. Сөзсүз ки, Һәннә дә өвладыны севән һәр бир ана кими баласыны әзизләјиб өпмәк, онунла ојнамаг, назыны чәкмәк, неҹә бөјүдүјүнү ҝөрмәк истәјирди. Лакин Һәннә нәзирини јеринә јетирдији үчүн пешман дејилди. Јеһова онун көнлүнү шад етмишди (1 Ишм. 2:1, 2; Зәбур 61:1, 5, 8 ајәләрини охујун).

9. Даһа һансы суаллары нәзәрдән кечирәҹәјик?

⁹ Ҝөрүндүјү кими Аллаһа нәзир демәк чох ҹидди мәсәләдир. Инди исә ҝәлин нөвбәти суаллары нәзәрдән кечирәк: Бир мәсиһи кими биз һансы әһдләри веририк? Бу әһдләрә садиг галмаг нә үчүн ҹидди мәсәләдир?

10. Мәсиһи үчүн ән өнәмли әһд һансыдыр вә бу әһдә нә дахилдир?

¹⁰ Мәсиһи үчүн ән өнәмли әһд Јеһоваја һәср олунанда вердији әһддир. Чүнки бу әһди верәндә о, тәкликдә дуа едиб Аллаһа сөз верир ки, нә гәдәр ки ҹанында ҹан вар, нәјин баһасына олур-олсун, Она ибадәт едәҹәк. Бунунла о, Иса Мәсиһин дедији кими, өзүнү инкар едир, јәни өз һүгугларындан имтина едир вә сөз верир ки, Аллаһын ирадәсини һәјатда һәр шејдән үстүн тутаҹаг (Мәт. 16:24). Бу андан етибарән һәмин инсан Јеһоваја мәхсус олур (Ром. 14:8). Аллаһа һәјатыны һәср едән һәр бир мәсиһи нөвбәти сөзләри дејән мәзмурчу кими, бу әһдә мәсулијјәтлә јанашмалыдыр. Аллаһа вердији әһдләрлә бағлы мәзмурчу јазмышды: «Мәнә етдији јахшылыгларын әвәзиндә Јеһоваја нә верә биләрәм? Јеһоваја дедијим нәзирләри јеринә јетирәрәм» (Зәб. 116:12, 14).

11. Вәфтиз олунан ҝүн сиз нәји сүбут етмишдиниз?

¹¹ Сиз өзүнүзү Јеһоваја һәср едиб вәфтиз олунмусунуз? Бу, чох ҝөзәл аддымдыр! Вәфтиз олундуғунуз ҝүн  јадыныздадыр? Һамынын гаршысында Јеһоваја һәср олундуғунузу, һәмчинин һәср вә вәфтиз олунмағынызла Јеһованын Шаһидләринә — Аллаһын руһу илә идарә олунан тәшкилатын сыраларына гошулдуғунузу етираф етмишдиниз. Әминликлә вердијиниз ҹаваб сизин Аллаһа сәмими-гәлбдән һәср олундуғунузу вә вәфтиз олунараг Јеһованын хидмәтчиси олмаға һазыр олдуғунузу сүбут едирди. О ҝүн сиз Јеһованын гәлбини шад етмишдиниз!

12. а) Өзүмүзә һансы суаллары вермәлијик? б) Бутрусун сөзләринә әсасән, нә етмәлијик?

¹² Вәфтиз јолун башланғыҹыдыр. О ҝүндән етибарән биз вердијимиз әһдә вәфалы галмалы, јәни Јеһова Аллаһа сәдагәтлә хидмәт етмәлијик. Буна ҝөрә дә өзүмүздән сорушмалыјыг: «Вәфтиз олдуғум ҝүндән бу јана бир мәсиһи кими тәрәгги етмишәм? Бу ҝүн дә Јеһоваја ҹанла-башла хидмәт едирәм? (Кол. 3:23). Аллаһа тез-тез дуа едирәм? Һәр ҝүн Мүгәддәс Китабы охујурам? Ибадәт ҝөрүшләринә мүнтәзәм ҝедирәм? Әлимдән ҝәлдији гәдәр тәблиғдә иштирак едирәм? Јохса бу саһәләрдә зәифләмишәм?» Һәвари Бутрус демишди ки, иманымызы елмлә, дөзүмлә, мөминликлә тамамласаг, бир мәсиһи кими инкишафдан галмајаҹағыг. (2 Бутрус 1:5—8 ајәләрини охујун.)

13. Мәсиһи Аллаһа вердији вәдлә бағлы нәји дәрк етмәлидир?

 ¹³ Јеһоваја һәср олунанда вердијимиз сөзү сонрадан ҝери ҝөтүрә билмәрик. Јеһоваја ибадәт етмәкдән вә бир мәсиһи кими јашамагдан безән инсан өзүнә бәраәт газандырмаг үчүн әслиндә Аллаһа һәср олунмадығыны вә вәфтизинин гүввәдә олмадығыны иддиа едә билмәз *. Вәфтиз олмагла о, һамынын гаршысында өзүнү Аллаһа һәср етдијини ачыг шәкилдә ҝөстәриб. Буна ҝөрә дә инсан ҹидди ҝүнаһ ишләдәрсә, һәм Јеһованын, һәм дә јығынҹағын гаршысында ҹаваб вермәлидир (Ром. 14:12). Ҝәлин елә јашајаг ки, Исанын «әввәлки мәһәббәтин сојујуб» сөзләри бизә үнванланмасын. Әксинә, гој о, бизә десин: «Мән сәнин ишләриндән, мәһәббәтиндән, иманындан, хидмәтиндән вә дөзүмүндән хәбәрдарам. Билирәм ки, сәнин ахырынҹы ишләрин әввәлкиләрдән даһа чохдур» (Вәһј 2:4, 19). Ҝәлин вар ҝүҹүмүзлә чалышыб Јеһова Аллаһа вердијимиз вәдә һәмишә садиг галаг вә гој О, бизә бахыб разы галсын.

14. Даһа һансы әһд инсанын һәјатында өнәмли јер тутур вә нәјә ҝөрә?

¹⁴ Инсанын һәјатында өнәмли јер тутан әһдләрдән бири дә аилә гуранда вердији әһддир. Бәј вә ҝәлин һәм Аллаһын, һәм дә инсанларын гаршысында евлилик анды ичир. Буна ҝөрә дә аилә мүгәддәсдир. Адәтән, аилә гуран ҹүтлүк бир-биринә сөз верир ки, нә гәдәр ки һәр икиси Аллаһын гурдуғу никаһ телләрилә бағлы олуб јер үзүндә јашајыр бир-бирини севәҹәк, гајғы ҝөстәрәҹәк вә һөрмәт бәсләјәҹәкләр. Бу анды ичмәјәнләр дә Аллаһын гаршысында мәсулијјәт дашыјырлар. Чүнки никаһ бағлајанда онлар әр-арвад елан олунублар, бунунла да өмүрлүк иттифаг бағлајыблар (Јар. 2:24; 1 Кор. 7:39). Иса Мәсиһин сөзләринә әсасән, «Аллаһын бир бојундуругда бирләшдирдијини» нә әрин, нә арвадын, үмумијјәтлә һеч кәсин ајырмаға ихтијары јохдур. Одур ки, аилә гуран ҹүтлүк бошанмағы ағлындан белә кечирмәмәлидир (Марк 10:9).

15. Нәјә ҝөрә мәсиһиләр аиләјә бу дүнјанын инсанлары кими јанашмамалыдырлар?

¹⁵ Сөзсүз ки, мүкәммәл аилә јохдур. Һәр аиләнин тәмәли ики гејри-камил инсан тәрәфиндән гојулур. Буна ҝөрә дә Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, аилә гуранлар «һәјатда јени чәтинликләрлә үзләшәҹәкләр» (1 Кор. 7:28). Аилә гурмаг мәсулијјәтдир, ојун-ојунҹаг дејил. Амма бу дүнјада бир чох инсан аиләјә мәһз бу ҹүр јанашыр. Проблем јаранан кими чарәни ајрылмагда ҝөрүрләр. Бизи исә Јеһова белә өјрәтмир. Аиләсини дағыдан инсан Аллаһын јанында јаланчы чыхыр, Аллаһынса јаланчылары ҝөрән ҝөзү јохдур! (Лав. 19:12; Мәс. 6:16—19). Һәвари Булус јазмышды: «Евлисән? Ајрылмаг үчүн бәһанә ахтарма» (1 Кор. 7:27). Булус билирди ки, һәјат јолдашына хәјанәт едәрәк ондан бошанмаг Јеһованын нифрәт етдији һәрәкәтдир (Мәл. 2:13—16).

16. Мүгәддәс Китабда бошанмаг вә ајры јашамагла бағлы нә дејилир?

¹⁶ Иса Мәсиһ давамчыларыны өјрәдирди ки, Аллаһ јалныз бир һалда бошанмаға изин верир: әҝәр хәјанәтә јол верилибсә вә ҝүнаһсыз тәрәф һәјат јолдашыны бағышлаја билмирсә (Мәт. 19:9; Ибр. 13:4). Бәс ајрылмаг, јәни ајры јашамаг барәдә нә демәк олар? Мүгәддәс Китабда бу мәсәлә илә бағлы мүәјјән ҝөстәриш вар, амма орада ајры јашамаға изин верән сәбәбләр  ҝәтирилмир. (1 Коринфлиләрә 7:10, 11 ајәләрини охујун.) Лакин бәзи һалларда, мәсәлән, һәјаты вә Јеһова илә мүнасибәти тәһлүкә алтында оланда, һәјат јолдашы тәрәфиндән кәскин шәкилдә тәгиб олунанда мәсиһи ајры јашаја биләр *.

17. Мәсиһиләр аилә телләрини неҹә мөһкәмләндирә биләр?

¹⁷ Аиләсиндә проблем јашајан мәсиһи мәсләһәт үчүн ағсаггала јахынлашанда јахшы оларды ки, илк нөвбәдә, ағсаггал «Әсил мәһәббәт» филминә бахыб-бахмадыгларыны, «Хошбәхт аиләм» брошүрүнү охујуб-охумадыгларыны сорушсун. Бу вәсаитләрдә бир чох аиләләрә никаһы мөһкәмләндирмәјә көмәк едән илаһи принсипләр јер алыб. Бир ҹүтлүк дејир: «Бу брошүрүн көмәјилә аиләмиз әввәлкиндән гат-гат хошбәхтдир». Ијирми икииллик аиләси дағылмаг үзрә олан бир баҹы дејир: «Әрим дә, мән дә мәсиһијик. Лакин бир-биримизи баша дүшмүрдүк. Бу филм дүз вахтында чыхды. Инди вәзијјәт әввәлкинә баханда даһа јахшыдыр». Әҝәр сиз дә аиләлисинизсә, онда Аллаһын вердији мәсләһәтә әмәл етмәк үчүн ҝүҹүнүзү әсирҝәмәјин. Бу, сизә евлилик андына садиг галмаға көмәк едәҹәк, аиләниз мөһкәм вә хошбәхт олаҹаг.

18, 19. а) Бу ҝүн бир чох мәсиһи валидејнләр нә едир? б) Хүсуси таммүддәтли хидмәтдә иштирак едәнләрин хидмәти барәдә нә билирсиниз?

¹⁸ Ифтаһла Һәннә арасында даһа бир охшар ҹәһәт вар. Онларын вердији әһдин нәтиҹәсиндә Ифтаһын гызы вә Һәннәнин оғлу һәјатыны хүсуси бир хидмәтә һәср етмишди, Јеһоваја мүгәддәс чадырда хидмәт едирди. Онлар чох мәналы һәјат сүрүрдү. Бу ҝүн дә бир чох мәсиһиләр өвладларыны тәшвиг едирләр ки, хүсуси таммүддәтли хидмәтә башласынлар, бүтүн һәјатларыны Јеһоваја хидмәтә һәср етсинләр. Бу валидејнләр дә, өвладлары да ән ҝөзәл тәрифләрә лајигдир (Һак. 11:40; Зәб. 110:3).

¹⁹ Һазырда Јеһованын Шаһидләринин Хүсуси Таммүддәтли Хидмәтчиләринин Үмумдүнја Орденинин тәхминән 67 000 үзвү вар. Бу саја Бејтелдә хидмәт едәнләр, тикинтидә вә сәјјар хидмәтдә чалышанлар, теократик мәктәбләрдә тәлим верән мүәллимләр *, хүсуси өнҹүлләр, хүсуси тәјинатлы мүждәчиләр, ибадәт евләринә вә теократик мәктәбләрин биналарына гуллуг едәнләр дахилдир. Бу инсанлар «Итаәткарлыг вә фәгирлик әһди» верибләр. Бу әһдә әсасән, онлар Јеһованын иши наминә истәнилән јердә хидмәт едәҹәкләринә, садә јашајаҹагларына вә иҹазә олмадан ишләмәјәҹәкләринә сөз верирләр. Хүсуси олан бу инсанларын өзү дејил, онларын јеринә јетирдији хидмәтдир. Онлар дәрк едирләр ки, таммүддәтли хидмәтдә иштирак етдикләри мүддәтдә вердикләри сөзүн үстүндә дурмалыдырлар.

20. Аллаһа вердијимиз әһдә неҹә јанашмалыјыг вә нәјә ҝөрә?

²⁰ Бәс сиз бу әһдләрдән һансыны вермисиниз? Сөзсүз ки, вердијиниз әһдә садиг галмағын ваҹиб олдуғуну баша дүшүрсүнүз (Мәс. 20:25). Јадда сахламалыјыг ки, вердијимиз сөзә нахәләф чыхсаг, ахыры пис гуртара биләр (Ваиз 5:6). Одур ки, ҝәлин дүнја дурдугҹа Јеһованын адыны тәрәннүм едәк вә нәзирләримизи һәр ҝүн јеринә јетирәк! (Зәб. 61:8).