1. (a) Ntyi’i mejô Jephthé ba Anna be mbe be funa’ane bevôm bevé? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.) (b) Minsili mivé bia ye yalan ayé’é di?

A MBE ñyôyo’o ntebe ôsu; a mbe ésemé minga. A mbe ñyôyo’o mbo bita; a mbe a sili’i émiene si. Ntyi’i mejô Jephthé ba Anna, minga Elkana, bese bebaane be mbe be kañe Zambe wua, be mbe fe be funa’ane vôm éziñ. Môt ase ya be be a nga bo Zambe ngaka’a, a tôé ngaka’a éte. Be ne mbamba bive’ela asu befam a binga ya melu ma, ba tobe na, ba bo Yéhôva bengaka’a. Ve bi ne sili minsili miziñ: E bo ngaka’a a tinan aya? Amu jé bi nji yiane biasé ngaka’a bia bo Yéhôva? Jé Jephthé ba Anna be ne ye’ele bia?

2, 3. (a) E bo ngaka’a a tinan aya? (b) Jé Kalate Zambe a jô a lat a ngaka’a môt a bo Zambe?

² Kalate Zambe a liti na, môt a bo Zambe ngaka’a a ka’ale nye jôm éziñ e bôt été. A ka’ale nye na, a ye bo mam méziñ, a ye ve nye biôm biziñ, a ye bo nye ésaé ngumba aval, nge ke na a ye tyi mam méziñ. Môt a bo ngaka’a, a bo de a nleme wé émien. Ngaka’a é ne jôm é ne étyi mise me Yéhôva, amu éyoñ môt a bo ngaka’a a ne fe ane a kane ngana. (Met. 14:22, 23; Beh. 6:16, 17) Jé Kalate Zambe a jô a lat a jam ete?

³ Metiñe me Moïse me mbe me jô’ô na: “Éyoñ môt a ye  tiñeti atiñ be Yéhôva, nge kan ngana . . . , a ye bo te tyam njôane wé; a ye bo aval ane jam ese e nga so anyu dé e né.” (Nb. 30:2) Mvuse ya valé, Salomon a nga tili na: “Éyoñ w’atiñeti Zambe atiñ, te bu’u mboane ya été; amu a nji yene mekut mvaé: bo’o jam ô nga tiñeti.” (Ec. 5:4) Yésus a nga liti na, ngaka’a é nji bo jôme ya nyoñ éngbwemese éyoñ a nga jô na: “Mi wô’ôya fe ane be nga jô bôte betôle na, te laa minsos éyoñ wo akalane minka, ve bo Zambe ane ô nga jô na wo aye bo.”—Mt. 5:33.

4. (a) Amu jé ngaka’a bia bo Zambe é nji bo jame ya nyoñ éngbwemese? (b) Amu jé e ne mfi na bi yé’é bive’ela bi Jephthé a Anna?

⁴ E ne fo’o été na, e bo Zambe ngaka’a a nji bo jame bia yiane nyoñ éngbwemese. Amu nge bia bo nalé, bi ne ndaman amvôé dangan bia be Yéhôva. David a nga tili na: ‘Za a ye bet nkôle Yéhôva? A za a ye tebe vôme wé a ne étyi? Môt . . . a boya te kee nleme Wom [Yéhôva] mfa’a ya minsos, a nga bo te kalane medu’an.’ (Bs. 24:3, 4) Jé Jephthé ba Anna be nga ka’ale Zambe, a ye e mbe tyi’ibi ya tôé bengaka’a bap?

5. Jé Jephthé a nga ka’ale Yéhôva, a jé é nga boban?

⁵ Jephthé a nga tôé ngaka’a a nga bo Yéhôva éyoñ a nga ke bo bita a bone b’Ammon, mbe bete be mbe be tibili’i ayoñe Zambe. (Bm. 10:7-9) Mbôle a mbe a bili beta nkômbane ya dañe bita, a nga bo Zambe ngaka’a nyi: “Nge w’aye fo’o ve bone be Ammon mo mam, a ye bo na, jôm ése j’aye kui mimbé ya nda jam a zu tôbane ma, éyoñ m’aye bulan mvo’é be bone be Ammon, j’aye bo jôme Yéhôva.” Yéhôva a nga wô’ô nye, amu Jephthé a nga dañe bone b’Ammon bita. A ngone jé nje é mbe môt ôsu a nga zu tôbane nye éyoñ a nga bulan. Nnye a nga ye “bo jôme Yéhôva.” (Bm. 11:30-34) Jé nalé a mbe a tina’an asu dé?

6. (a) Ye é mbe tyi’ibi asu Jephthé ba ngone jé na be tôé ngaka’a a nga bo Yéhôva? (b) Aval avé Deutéronome 23:21, 23 a Besam 15:4 ba liti bia na bi nji yiane nyoñe bengaka’a bia bo Zambe éngbwemese?

⁶ Ngone Jephthé é nga yiane ke bo Yéhôva ésaé e tabernacle ngumba ényiñe wé ôse, asu ya na ésa wé a tôé ngaka’a a nga bo Yéhôva. Ye Jephthé a nga bo Yéhôva ngaka’a éte teke taté fas? Momo, a mbe a yeme na, ngone jé é ne bo môt ôsu a ye zu tôbane nye. To’o nalé, jam ete e nga bo bese bebaane nlem mintaé. Éyoñe Jephthé a nga yene ngone jé, “a nga nyape mengômesane mé,” a jô na nlem ô ne nye abé. Ngone jé é nga ‘yôn éto jé ya éndun ngon.’ Amu jé? Jephthé a nji be a bili mona fam, éyoñe ji, susu’a ngone jé ja zu nyiñ teke ke aluk, nge biaé bon. Éyôlé jé, a éli’i jé bia zu jañ. Ve biôm bite bi nji be bi dañe bo mfi mise me Jephthé. A nga jô ngone jé na: “Me kuiya anyu dam be Yéhôva, me vo’o bulan mvus.” Ngone jé ki é nga yalane nye na: “Bo’o me aval ane jam e nga so anyu dôé.” (Bm. 11:35-39) Jephthé ba ngone jé be nga ke ôsu a tôé ngaka’a be nga bo Yéhôva akusa bo mam be nga jañele.—Lañe Deutéronome 23:21, 23; Besam 15:4.

7. (a) Ngaka’a fé Anna a nga bo Yéhôva, amu jé, a aval avé Yéhôva a nga yalane nye? (b) Jé ngaka’a Anna a nga bo é mbe é tina’an asu Samuel? (Fombô’ô ayemé.)

⁷ Anna a mbe môte mfe a nga tôé  ngaka’a a nga bo Yéhôva. A nga bo ngaka’a jé éyoñ nlem ô mbe nye abé, amu mvane jé é mbe é kpwe’ele nye mbôle a mbe nkôkôm. (1 Sa. 1:4-7, 10, 16) Anna a nga kate Yéhôva minju’u mié, a ka’ale nye na: “A Yéhôva ya minsamba mewosan, nge w’aye fo’o fombô nju’u ya mbo ésaé wôé a ne minga, a simesane ma, a bo te vuan mbo ésaé wôé a ne minga, ve ve mbo ésaé wôé a ne minga mona fam, wôna m’aye ve nye Yéhôva melu mese ya ényiñe jé, a ôtyenjeñ vi aye bo te kui nye nlô.” * (1 Sa. 1:11) Yéhôva a nga yalane meye’elane mé, Anna a nga biaé mona fam. Ngo’o avale mevak a nga wôk! Ve a nji vuane ngaka’a a nga bo Zambe. Éyoñ a nga biaé mona fame wé, a nga jô na: “Me nga ja’é nye be Yéhôva.”—1 Sa. 1:20.

8. (a) Ye é mbe tyi’ibi asu Anna na a tôé ngaka’a a nga bo Yéhôva? (b) Aval avé mejô me David me ne kalate Besam 61 ma bo na, ô simesane mbamba jam Anna a nga bo?

⁸ Éyoñe Samuel a nga tyi mebé, a bili mimbu mila, Anna a nga bo aval a nga ka’ale Zambe. A nji jeñe na a bo teke tôé ngaka’a jé. A nga nyoñ Samuel a ke nye be Beta Prêtre Élie e tabernacle e Silo, ane a nga kate Beta Prêtre na: “Me nga ye’elan ajô mone nyu; a Yéhôva a veya me jam me nga ja’é nye: ajô te fe me keeya nye be Yéhôva; nté ôse a vee, a ne nkeane be Yéhôva.” (1 Sa. 1:24-28) “Mon ate Samuel a nga yaé asu Yéhôva.” (1 Sa. 2:21) Ve jé jam ete e mbe e tina’an asu Anna? A mbe a nyeke’e mone mone wé nya abui, ve éyoñe ji, a yiane kañese na a zu bo mimbu teke nyiñ a nye. Tame simesan aval a mbe a nyeñele mone wé, a vôé a nye, a ba’ale nye, na ba nye be bo mbamba be mam bese nyia a nye’e mon a ne ngule ya bo nté mone wé a yaé. To’o nalé, Anna a nji jôban amu a nga tôé ngaka’a jé. Nleme wé ô nga fôn be Yéhôva.—1 Sa. 2:1, 2; lañe Besam 61:1, 5, 8.

9. Minsili mivé bia zu fas?

⁹ Mbôle bi nga tu’a wô’ô na, bi nji yiane nyoñe ngaka’a bia bo Yéhôva éngbwemese, bi nga zu ñhe fase minsili mi: Avale bengaka’a avé Bekristen ba bo Yéhôva? Abime ngul avé bia yiane ve na bi tôé bengaka’a bangan?

10. Bengaka’a bese Kristen é ne bo, ngaka’a fé ja dañ, a nalé a tinan aya?

¹⁰ Ngaka’a ja dañe bengaka’a bese Kristen é ne bo, é ne éyoñ ja ve ébiene ngumba be Yéhôva. Amu jé? Amu na, a bo ngaka’a éte étam, éyoñ a ye’elane Yéhôva, a ka’ale nye na, to’o jé to’o jé, a ye bo nye ésaé ényiñe jé ése. Avale Yésus a nga jô, môt a ‘nyum émiene mam,’ a nji beta nyiñ asu dé émien, a tyi’i na nkômbane Zambe ñwô wo ye tebe ôsu ényiñe jé. (Mt. 16:24) Ataté éyoñ éte, ‘a ne nyô Yéhôva.’ (Bero. 14:8) Môt ase a ve émien ngumba be Yéhôva a nji yiane bo fianga a ngaka’a jé. Ntili Besam a nga jô a lat a ngaka’a a nga bo Yéhôva na: “Jé m’aye ve Yéhôva amu mbamba be mam mé mese a nga bo ma? M’aye ve Yéhôva biôm me nga tiñeti, ya, vôm bôte bé bese be to.”—Bs. 116:12, 14.

11. Jé é nga boban môs ô nga duban?

¹¹ Ye ô veya womiene ngumba be Yéhôva, a nyoñe mbaptizô? Nge ô boya de, a ne mbamba jam! Ba’ale’e na môs  ô nga duban, e mise me bôt, be nga sili wo nge ô veya womien ngumba be Yéhôva, a nge wo kôme wô’ô na, “mveane wo ve womiene ngumba be Yéhôva a mbaptizô wo liti na, ô ntoo Ngaa Yéhôva, a na, Yéhôva nnye a wulu ékôan éte a zene ya mbamba nsisime wé.” Ô nga yalane na ôwé, nalé a liti’i na ô ntoo ve duban ane Ngaa Yéhôva. Teke vaa nge beté, ô nga ve Yéhôva nlem avak!

12. (a) Minsili mivé bia yiane sili biabebien? (b) Mefulu mevé Pierre a nga jô na bia yiane jeñe na bi bi?

¹² Mbaptizô ô ne atata’a ya ényiñe Kristen. Bia kômbô ke ôsu a tôé ngaka’a bi nga bo Zambe na, bia ye bo nye ésaé. Ve bi ne sili biabebiene na: ‘Nté ane me nga duban, ye ma yaé fo’o nsisim? Ye é mbe tyi’ibi asu Jephthé ba ngone jé na be tôé ngaka’a be nga bo Yéhôva? Ye ma ke ôsu a kañe Yéhôva a nleme wom ôse? (Beco. 3:23) Ye ma ye’elan, ye ma lañe fo’o Kalate Zambe, ye ma tabe bisulan, ye ma kañete mbamba foé éyoñ ése me bili fane ya bo de? Nge na ye ma nyoñe mam méziñe ya été éngbwemese?’ Nlômane Pierre ô nga liti na, bi ne bo teke  te’e nsisim nge bia kô’ôlane ñyeman, mban, a ntaban ane bebuni mbunane wongane yôp.—Lañe 2 Pierre 1:5-8.

13. Jé Kristen ja ve ébien ngumba be Yéhôva ja yiane tu’a yem?

¹³ Éyoñ ô boya Yéhôva ngaka’a éziñ, jôm éziñ é nji yiane bo na ô bulan a mvus. Nge môt éziñ a nji kômbô ke ôsu a bo Yéhôva ésaé, nge nyiñ ane Kristen, a se ngule ya jô na a nji kôme ve émiene ngumba be Yéhôva, a na mbaptizô wé ô ne momo. * Môt éziñ a nji tindi nye na, a ve émien ngumba be Zambe. A ye be’e ayeme ya minseme mise a bo mise me Yéhôva, a mise m’akônda. (Bero. 14:12) Bia yiane tabe ntyele na, be jô na ‘bi li’iya nye’ane wongan ya atata’a.’ Ve bia kômbô na, Yésus a bo ngule ya jô mfa’a wongane na: “Me ayeme mimboane mi mam miôé, a nye’ane wôé a mbunan a mboan a njiban, a na, mimboane mi mam miôé mi asu’ulan mi adañe mi ya atata’ abui.” (Nli. 2:4, 19) Enkelan ôsu a nyiñ avale bi nga ka’a Yéhôva éyoñe bi nga ve nye binyiñe biangan, ndemben bia ye ve nye nleme mvaé.

14. Ngaka’a fé éfe é ne nya mfi môt a ne bo, a amu jé?

¹⁴ Ngaka’a baa é ne nya mfi môt a ne bo, é ne môs alu’u dé. Amu jé bia jô nalé? Amu na aluk é ne étyi. Bôte ba lu’an ba kane ngana mise me Zambe, a mise me bôt. Éve’an é ne na, éyoñe Bengaa be Yéhôva ba lu’an, môt ase ya be be a wô’ô ka’a na, a ye nye’e, a ye nyeñele, a ye semé nyô mbok, a na a ye bo de “nté ôse [bebaane] ba ye nyiñe si va avale Yéhôva a nga tiñeti asu bôte be ne nlu’an.” Sa ke bôte bese mbe ba tote bifia bite, ve môt ase a wô’ô kane ngana éyoñ a luk. Môs ôte ba jô na, be nto nnôm ba ngal, nalé a tinane na, alu’u dap da yiane tabe nté ôse ba ye nyiñ. (Met. 2:24; 1 Bec. 7:39) Yésus a nga jô na: “Ajô te e jôme Zambe a maneya lat, môt a bo’o teke kandé je.” Abendé Yésus ete da nambe nnôm, ngal, da nambe fe bôte bevo’o bese. Beluk ba yiane ñhe ba’ale na, be nji yiane tyam alu’u dap.—Mc. 10:9, Mfefé Nkôñelan.

15. Amu jé Bekristene be nji yiane biasé aluk avale bôte ya émo ji ba bo?

¹⁵ E ne fo’o été na, teke alu’u éziñ é ne nkone nkon. Melu’u mese me ne zañe bebo mam abé bebaé. Ajô te nde Kalate Zambe a jô na, beluk ba “ye yene njuk” biyoñ biziñ. (1 Bec. 7:28) Mbia jam a ne na, abui bôte ya émo ji da biasé aluk. Éyoñe minju’u mia kui nda alu’u jap, ba jeñe ve na be tyam aluk dap. Ve sa ke nne Bekristen ba yiane bo nalé. Môt a nji tôé ngaka’a a nga bo môs alu’u dé a ne ane a du’u Zambe, Zambe ki a vini belaa minsos! (Lv. 19:12; Min. 6:16-19) Nlômane Paul ô nga tili na: “Ye ô ne nlatan a minga éziñ? Te jeñe na ô kandane nye.” (1 Bec. 7:27, Mfefé Nkôñelan.) Paul a mbe ngule ya jô nalé, amu a mbe a yeme na Yéhôva a vini fe môt a tyam aluk.—Mal. 2:13-16.

16. Jé Kalate Zambe a ye’ele a lat a ntyaman aluk, a nkandan?

¹⁶ Yésus a nga ye’ele na, jam e ne bo na beluk be tyam alu’u dap, e ne éyoñe wua ya be be a bo mejian. (Mt. 19:9; Beh. 13:4) Ve ye Kalate Zambe a kañese na belu’u be kandan? Valé fe, Kalate  Zambe a kate bia jam bia yiane bo. (Lañe 1 Becorinthien 7:10, 11.) Teke éfus éziñe ya Kalate Zambe ja jô na, belu’u ba yiane kandan. Ve mam méziñ me ne bo na beluk be kandan, aval ane éyoñe môte wua a tibili nyô mbok aval e ne na, awu é ntoo nye bebé, nge ke éyoñ wua a kamane nyô mbok na a kañe Zambe. *

17. Jé é ne volô Bekristene na alu’u dap é tabe ayap?

¹⁷ Éyoñe belu’u ba ke yene bemvendé na be ve be melep, bemvendé ba yiane sili be nge be ndôme yene vidéo Qu’est-ce que le vrai amour ? a yé’é nsoé kalate, Nda bôte jôé é ne nyiñe meva’a été. Amu jé? Amu bikpwelé bite bia ngôné miñye’elane ya Kalate Zambe mi ne volô abui melu’u na, e yemete élat é ne zañe jap. Belu’u béziñ ba jô na: “Nté ane bi nga yé’é nsoé kalate ôte, alu’u dangan é ne meva’a été.” Minga éziñ a ne lu’an den a ntoo mimbu 22. A mbe a nga kômbô tyam alu’u dé, a nga jô na: “Bia bese bi mbe Bengaa be Yéhôva, ve bi nji be bi wô’ôtane mam avale da. Vidéo ate a nga kui fo’o mbamba éyoñ! Éyoñe ji bia nnôme wom bi nga nyiñe mvo’é.” Ye ô ne nlu’an? Tôñe melebe me Yéhôva e nda alu’u jôé. Nge wo bo nalé, wo ye tôé ngaka’a ô nga bo môs alu’u dôé a meva’a mese!

18, 19. (a) Jé abui bebiaé e ne Bekristen da bo? (b) Jé bi ne jô a lat a bôte ba ve bebiene ngumba asu ékôane Yéhôva?

¹⁸ Ye wo yeme bevôm befe Jephthé ba Anna be mbe be funa’an? Bese bebaane be nga ve Yéhôva bone bap na be ke saé e tabernacle. Ényiñe ya tabernacle é mbe ényiñe ja dañe mvaé. Melu ma, abui bebiaé e ne Bekristen da kañese na, bone bap be ve bebiene ngumba asu ékôane Yéhôva. Bia yiane se’e bebiaé ba bo nalé.—Bm. 11:40; Bs. 110:3.

¹⁹ Éyoñe ji, bobejañ a bekale bangan ba ve bebiene ngumba asu ékôane Yéhôva be ne bebé 67 000 e si ése. Bobejañ béziñ ba saé Béthel, bevo’o ba lôñe meba m’Éjôé, ba bevo’o be ne bejome mekônda, nge beye’ele ya besikôlô y’Éjôé. Bôte bevo’o be ne bekpwa’a mefan be ne ngum aval, nge ke bemissionaire, ba bevok ba ba’ale meba bia bo beta bitôkan, a ba saé bevôm bia bo besikôlô y’Éjôé. Balé bete bese ba “Kane ngana ya bo mewôk a bo teke fulu akum,” nalé a tinane na, ba kañese mbe’e ôse ékôane Yéhôva ja ve be mfa’a ya na, mam y’Éjôé me ke ôsu. Ba kañese fe na, be sili nté nkôñ ényiñe wop si, a na b’aye ke bo ésaé éfe éziñ, nge ékôane Yéhôva é nji ve be ngule ya bo je. Ésaé ba bo nje é ne ngum aval, sa ke bebien. Ba yeme na, e ne nya mfi ya bi fulu éjôte nyul asu ya na, be ke ôsu a bo ésaé jap.

20. Jé bia yiane bo “môs ôse,” a amu jé?

²⁰ Bengaka’a bese bia te yen ayé’é di, bengaka’a tañeya ya été ô bôya Yéhôva? Ô yianeya yeme na, ô nji yiane nyoñe bengaka’a wo bo Yéhôva éngbwemese. (Min. 20:25) E bo teke bo aval ô nga jô Yéhôva na wo ye bo, a ne soo wo ayaa Zambe. (Ec. 5:6) Ajô te, ‘eñyiané jôé Yéhôva bia ya ékaña’a nnôm éto, nde bia ye bo ngule ya tôé mintiñetane miangan môs ôse,’ a meva’a mese.—Bs. 61:8.