1. (a) Omupanguli Jefta naHanna oya li ya ningi shike sha faathana? (Tala kethano lyopetameko.) (b) Omapulo geni tatu ka yamukula moshitopolwa shika?

JEFTA okwa li omuwiliki omulaadhi nependa, na Hanna okwa li omukulukadhi omuvuliki nomwiifupipiki. Jefta nomukulukadhi gwaElkana, Hanna, mboka ya li haya longele Kalunga gumwe, oya li ya ningi shike sha faathana? Ayehe yaali oya li yu uvanekela Kalunga sha, noya li ya gwanitha po shoka ye mu uvanekela. Oye li iiholelwa iiwanawa lela kaalumentu naakiintu yokunena, mboka ya hogolola okuningila Jehova omauvaneko. Natu kundathaneni omapulo gamwe ga simana: Egano oshike? Osha simana shi thike peni okuuvanekela sha Kalunga? Oshike tatu ilongo kuJefta naHanna?

2, 3. (a) Egano oshike? (b) Mbela omanyolo otaga ti shike kombinga yokuningila Kalunga omauvaneko?

² Ngaashi sha popiwa mOmbiimbeli, egano euvaneko lyolela ndyoka lyu uvanekelwa Kalunga. Omuntu ohu uvaneke a ninge sha, a gandje omagano gontumba, a ye miilonga yontumba nenge a kale kokule niinima yontumba. Omauvaneko ohaga ningwa nemanguluko lyokuninga omatokolo. Ngele omuntu a ningi euvaneko, Jehova ohe li tala ko oshinima sha simana shoka shi na okusimanekwa nokugwanithwa po. Egano olyo oshinima shoka omuntu u uvaneka oku shi ninga nenge kee shi ninge. (Gen. 14:22, 23; Heb. 6:16, 17) Mbela omanyolo otaga ti shike kombinga yesimano lyokukuningila Kalunga omauvaneko?

³ Ompango yaMoses oya tile: ‘Ngele ope na omuntu tu uvanekele  Omuwa sha nenge ta gana, ina yona tuu euvaneko lye, ihe na gwanithe shoka a popi.’ (Num. 30:2) Konima yethimbo Salomo okwa li a nwethwa mo a nyole ta ti: “Ngele to uvanekele Kalunga euvaneko, ino shelelelwa oku li gwanitha, oshoka omagoya inage mu opalela. Gwanitha shoka wu uvaneke.” (Omuuv. 5:4) Jesus okwa li e shi koleke kutya okuningila Kalunga omauvaneko okwa simana sho a ti: “One omu uvu oohokulu ya lombwelwa: Ino gana iifundja, ihe egano lyoye li gwanithila Omuwa.” —  Mat. 5:33.

4. (a) Osha simana shi thike peni okuuvanekela Kalunga sha? (b) Oshike twa hala okwiilonga kombinga yaJefta naHanna?

⁴ Osha yela kutya okuuvanekela Kalunga sha osha kwata miiti lela. Momukalo moka hatu tala ko omauvaneko getu ohagu gumu ekwatathano lyetu naJehova. David okwa nyola a ti: ‘Olye ta pitikwa okuya kondundu yOmuwa? Olye e na ompito okuya motempeli ye ondjapuki? Oomboka ihaa simaneke iikalunga yo ihaa gandja omauvaneko giifundja.’ (Eps. 24:3, 4) Mbela Jefta naHanna oya li yu uvaneka okuninga shike, nongiini sha li oshipu kuyo oku shi gwanitha po?

5. Jefta okwa li u uvaneke shike, noshizemo osha li shini?

⁵ Jefta okwa gwanitha po nuudhiginini euvaneko lye ndyoka a ningile Jehova sho a li ta yi kiita oku ka kondjitha Aayammoni mboka ya kala nokutilitha oshigwana shaKalunga. (Aatok. 10:7-9) Molwaashoka Jefta okwa li a halelela okusindana, oku uvanekele Kalunga a ti: “Ngele oto sinditha ndje Aayammoni, omuntu ngoka ta ka tsakaneka ndje tango ta zi maandjetu, otandi ke mu gandja kOmuwa omayambo, sho te galuka kiita nda sindana.” Oshizemo osha li shini? Aayammoni oya li ya sindika, nomwanakadhona gwaJefta ngoka a li e hole oye a li e ya oku mu tsakaneka sho a galuka kolugodhi. Onkee ano, Jefta okwe mu “gandja kOmuwa omayambo.” (Aatok. 11:30-34) Shoka osha li tashi ti shike komwanakadhona?

6. (a) Ongiini sha li oshipu kuJefta nomwanakadhona ya gwanithe po shoka ya li yu uvanekela Kalunga? (b) Mbela oshike tatu ilongo muDeuteronomium 23:21, 23 nosho wo mEpisalomi 15:4 kombinga yokuningila Kalunga euvaneko?

⁶ Opo a gwanithile po he euvaneko lye, omwanakadhona gwaJefta okwa li e na okukalongela Jehova ethimbo lyuudha kotempeli. Mbela Jefta euvaneko ndyoka okwa li e li ningi inaa dhiladhila nawa? Aawe, otashi vulika a li e shi nawa kutya omwanakadhona oye ta ka za mo tango megumbo e ye e mu tsakaneke. Ihe nonando ongawo, osha li oshidhigu kuyo ayehe yaali, okugwanithila Jehova euvaneko ndyoka. Sho Jefta a mono omwanakadhona “okwa tuula oonguwo dhe” nokwa ti kutya okwa tatula omutima gwe. Omwanakadhona ‘okwa lilile uukadhona we.’ Mbela omolwashike? Jefta ka li e na okanona kokamati nomwanakadhona ke na we esiku a hokanwe noku mu monena aatekulu. Kapwa li nando omukalo gumwe ya li taya vulu okukaleka po edhina lyezimo lyawo nuuthiga wezimo lyawo. Ihe nonando ongawo, shoka hasho sha li oshinima sha simanenena a li ti ipula nasho. Jefta okwa ti: “Onda ninga euvaneko nde li uvanekele Omuwa, noite vulu oku li lundulula.” Omwanakadhona okwe mu yamukula a ti: “Ninga sho wa ti, u shi ningile ndje.” (Aatok. 11:35-39) Jefta nomwanakadhona oya li aadhiginini nokaya li nando ya dhiladhila okuteya euvaneko lyawo ndyoka ya li ya ningile Kalunga Omukombandambanda, nonando osha li tashi ya pula shike. —  Lesha Deuteronomium 23:21, 23; Episalomi 15:4.

7. (a) Hanna okwa li u uvaneke shike, nomolwashike, negalikano lye olya li lyu uvika ngiini? (b) Euvaneko lyaHanna olya li tali ti shike kuSamuel? (Tala enyolo lyopevi.)

⁷ Hanna okwa li wo gulwe ngoka a gwanitha  po nuudhiginini euvaneko lye ndyoka a ningile Jehova. Okwa li e li ningi sho a li muudhigu uunene nomoluhodhi, molwaashoka a li ha shekwa aluhe sho ihaa mono aanona. (1 Sam. 1:4-7, 10, 16) Hanna okwa mbumbulile Kalunga omutima gwe noku uvaneke a ti: “Omuwa Omunankondoawike, tala ndje, ongame omuntu gwoye! Tala kuudhigu wandje e to dhimbulukwa ndje! Ino dhimbwa ndje! Oshoka ngele to ka pa ndje okanona okamati, otandi uvaneke kutya otandi ke ku yapulile, ka kale koye okukalamwenyo kwako akuhe ko itaka kululwa nando.” * (1 Sam. 1:11) Egalikano lyaHanna olya li lya yamukulwa, nokwa mono okanona kokamati. Hanna ka li tuu a nyanyukwa! Ihe nonando ongawo, ka li a dhimbwa euvaneko lye ndyoka a li a ningila Kalunga. Sho a mono okanona kokamati, okwa ti: ‘Onde ki indile kOmuwa.’ —  1 Sam. 1:20.

8. (a) Osha li oshipu ngiini kuHanna okugwanitha po euvaneko lye? (b)  Shoka sha popiwa kuDavid mEpisalomi 61 otashi ku dhimbulukitha ngiini iikala yaHanna iiwanawa?

⁸ Sho Samuel a toyo, e na omimvo ndatu lwaampono, Hanna okwa ningi naanaa ngaashi a li u uvanekela Kalunga. Ka li nando a dhiladhila okulundulula edhiladhilo lye. Okwa li a fala Samuel kOmusaaseri Omukuluntu Eli ketsalihangano kuShilo e ta ti: “Omuwa onda li nde mu indile, a pe ndje okanona haka, oye nokwa pe ndje shoka ndi indile. Onkee otandi ka yapulile Omuwa. Oko okOmuwa mokukalamwenyo kwako akuhe.” (1 Sam. 1:24-28) Ano “omumati Samuel okwa kokele mongulu yOmuwa.” (1 Sam. 2:21) Ihe mbela shoka osha li tashi ti shike kuHanna? Nonando okwa li e hole lela okamwanamati, ngashingeyi ita ka vula we okupopya nako esiku kehe sho taka putuka. Dhiladhila owala kunkene a li ha kala a yuulukwa okuka papatela, okudhana nako, okuka putudha nokupopya nako iinima ayihe mbyoka ta dhimbulukwa sho ka li okashona. Nonando ongawo, Hanna ka li i ipa uusama okugwanitha euvaneko ndyoka a ningile Kalunga. Jehova okwa li a nyanyudha omutima gwe. —  1 Sam. 2:1, 2; lesha Episalomi 61:1, 5, 8.

9. Omapulo geni tatu ka kundathana?

⁹ Ngashingeyi sho tu uvite ko nkene sha simana okuningila Kalunga euvaneko, natu kundathaneni omapulo ngaka taga landula: Omauvaneko geni Omukriste tashi vulika a ninge? Ongiini tatu vulu okukala metsokumwe nomauvaneko getu?

10. Euvaneko lini lya simanenena ndyoka Omukriste ta vulu okuninga, nolya kwatela mo shike?

¹⁰ Euvaneko lya simanenena ndyoka Omukriste ta vulu okuninga, olyo okwiiyapulila Jehova. Omolwashike mbela? Molwaashoka ohu uvanekele Jehova megalikano lye tali zi komutima kutya ote ke mu longela onkalamwenyo ye ayihe, kutya nduno otashi pula shike. Oohapu dhaJesus otadhi ti kutya omuntu ohi ‘idhimbwa ye mwene,’ ano he etha ashihe e tu uvanekele Kalunga kutya ota ka longa ehalo lye monkalamwenyo ye. (Mat. 16:24) Okuza kesiku ndyoka ota ningi ‘gwOmuwa.’ (Rom. 14:8) Kehe gumwe ngoka ta ningi euvaneko lyokwiiyapulila Jehova oku na oku li tala ko li li oshininima sha simana, ngaashi owala omupisalomi ngoka a popi kombinga yomauvaneko ngoka a ningi a ti: “Omuwa otandi mu futu shike moluuwanawa we auhe e u ningile ndje? Omauvaneko gandje otandi ga gwanithile Omuwa montaneno yaantu ye ayehe.” —  Eps. 116:12, 14.

11. Owa li wa pulwa shike esiku wa ninginithwa?

¹¹ Mbela owi iyapulila Jehova nowa ninginithwa? Ngele osho, shoka oshinima oshiwanawa. Ngele oto dhimbulukwa nawa esiku wa ninginithwa  montaneho yOonzapo, owa li wa pulwa ngele owi iyapulila Jehova nowu uvite ko kutya “eiyapulo lyoye neninginitho lyoye otayi ku ndhindhilikitha wu li gumwe gwomOonzapo dhaJehova to longo metsokumwe nehangano lye tali wilikwa kombepo ye.” Eyamukulo lyoye montaneho yaantu oyendji olye shi koleka kutya owa gwana okuninginithwa wu li omukalele gwaJehova. Kungawo owa nyanyudha tuu shili omutima gwaJehova!

12. (a) Omapulo geni tatu vulu okwiipula? (b) Omaukwatya geni Petrus a tumbula ngoka tu na okukokeka?

¹² Eninginitho oli li owala etameko. Onkee ano, otwa hala okutsikila okukala metsokumwe neiyapulo lyetu mokukala aadhiginini miilonga yetu yokulongela Kalunga. Otatu vulu okwiipula ngeyi: Onda huma ngaa komeho pambepo okuza sho nda ninginithwa? Mbela otandi tsikile ngaa okulongela Jehova nomutima aguhe? (Kol. 3:23) Mbela ohandi galikana, ohandi lesha Ombiimbeli, ohandi yi kokugongala nokukutha ombinga muukalele ngaashi tashi vulika? Nenge opu na shimwe shomiinima mbino ihaandi shi gwanitha po? Omuyapostoli Paulus okwe shi yelitha kutya otatu vulu okuyanda okukala inaatu ipyakidhila we ngele otwa kala tu na omaukwatya ngaashi: eitaalo, ontseyo, eidhidhimiko netilokalunga. —  Lesha 2 Petrus 1:5-8.

13. Omukriste ngoka i iyapulila Kalunga nokwa ninginithwa oku na okukaleka shike momadhiladhilo?

 ¹³ Itatu vulu nando okulundulula euvaneko lyetu ndyoka twa ninga lyokwiiyapulila Kalunga. Ngele omuntu okwa kala inaa hala we okulongela Jehova nenge inaa hala we okukala nonkalamwenyo yopaKriste, ita vulu okutya ka li lela i iyapulila Kalunga nonokutya ka li a ninginithwa nelalakano. * Osha yela kutya okwa li i iyapulila Kalunga nehalo ewanawa nosha li wo elalakano lye. Ngele okwa ningi eyono lya kwata miiti oku na okwiihokolola koshipala shaJehova noshegongalo. (Rom. 14:12) Inatu hala nando ku tiwe kutya otwe ‘etha po ohole yetu yopetameko.’ Pehala lyashono otwa hala Jesus a popye kombinga yetu ta ti: “Iilonga yoye ondi yi shi; ohole yoye, okwiinekelwa kwoye, eyakulo lyoye onde yi tseya. Onda tseya kutya ngashingeyi oto ningi oshindji shi vule petameko.” (Eh. 2:4, 19) Natu tsikileni okukala metsokumwe negano lyeiyapulo lyetu, opo tu nyanyudhe Jehova.

14. Egano etiyali lini lya simanenena ndyoka omuntu ta vulu okuninga, nomolwashike?

¹⁴ Egano etiyali lya simanenena ndyoka omuntu ta vulu okuninga, okuya mondjokana. Omolwashike mbela? Molwaashoka ondjokana oshinima oshiyapuki. Omufuko nombushiki ohaya gana koshipala shaKalunga nomontaneho yaantu kutya oye li omusamane nomukulukadhi. Ohayu uvaneke kutya otaya ka kala ye holathane noya simanekathana “omanga [ye] li momwenyo kombanda yevi, metsokumwe nelongekidho lyaKalunga li na ko nasha nondjokana.” Otashi vulika yalwe inaaya popya oohapu ndhika, ihe nonando ongawo, oya gana natango koshipala shaKalunga. Ohaya tseyithwa ye li omusamane nomukulukadhi, nondjokana yawo oya talika ko oshinima tashi kalelele. (Gen. 2:24; 1 Kor. 7:39) Jesus okwa popi a ti: “Shono Kalunga e shi tula kumwe, inashi kuthwa kumwe komuntu.” Ano kutya nduno omusamane, omukulukadhi nenge omuntu kehe ita vulu okuyona po ondjokana. Onkee ano, mboka taya yi mondjokana oye na okukala ye shi kutya okuhengana hako ekandulopo lyuupyakadhi. —  Mark. 10:9.

15. Omolwashike Aakriste kaaye na okutala ko ondjokana ngaashi uuyuni hawu yi tala ko?

¹⁵ Odhoshili kutya kapu ondjokana ya gwanenena. Ondjokana kehe oyi na aantu yaali inaaya gwanenena. Nomolwaashoka Ombiimbeli ya ti kutya mboka ya hokana otaya ka kala ye na ‘uudhigu monkalamwenyo’ yawo omathimbo gamwe. (1 Kor. 7:28) Shinikitha oluhodhi, aantu oyendji muuyuni oye na etaloko lya puka li na ko nasha nondjokana. Ngele oya adhika kuupyakadhi mondjokana yawo, ohaya hengana owala. Ihe Omukriste gwashili omulumentu nenge omukiintu hasho ha ningi nando ngawo. Okuteya egano lyondjokana okwa faathana nokufundja Kalunga ngoka e tonde iifundja. (Lev. 19:12; Omayel. 6:16-19) Omuyapostoli Paulus okwa nyola a ti: “Ngele ou li moondjokana, ino etha po omukiintu gwoye.” (1 Kor. 7:27) Paulus okwa li ta vulu okutya ngawo, molwaashono okwa li e shi kutya Jehova naye oku tonde eteyondjokana. —  Mal. 2:13-16.

16. Ombiimbeli otayi ti shike kombinga yokuteya ondjokana nokutopoka?

¹⁶ Jesus okwa ti kutya ondjokana otayi vulu owala okutewa ngele gumwe gwomaaihokani ngoka kee na ondjo okwa tokola kaa dhimine po kuume ke kopandjokana ngoka a hondela. (Mat. 19:9; Heb. 13:4) Ongiini kombinga yokutopoka nakuume koye kopandjokana? Ombiimbeli oya yelitha wo nawa kombinga yokutopoka. (Lesha 1 Aakorinto 7:10, 11.) MOmbiimbeli kamu na enyolo tali popile okutopoka. Ihe Aakriste yamwe mboka ya hokana  ohaya tala ko oonkalo dhimwe dhi li etompelo lyokutopoka. Pashiholelwa, otashi vulika ya dhiladhile kutya oonkalamwenyo dhawo nekwatathano lyawo naJehova otayi ka kala moshiponga ngele oya kala nomuntu ngoka he ya hepeke nenge omushunimonima. *

17. Ongiini aaihokani Aakriste taya vulu okukaleka ondjokana yawo ya kola?

¹⁷ Uuna aaihokani ya yi kaakuluntugongalo ya ka konge omayele ge na ko nasha nuupyakadhi womondjokana yawo, otashi ka kala shi li nawa aakuluntugongalo ye ya pule ngele oya tala ngaa okavidio What Is True Love? [Ohole yashili oshike?] nongele oya konakona ngaa pamwe okambo Egumbo otali vulu okukala ehala lyombili. Omolwashike shi li nawa oku ya pula ngawo? Molwaashono iilongitho mbyoka otayi tsu omuthindo omakotampango gaKalunga ngoka ga kwathela oyendji ya koleke oondjokana dhawo. Aaihokani yamwe oya ti: “Okuza sho twa konakona okambo hono, otwa kala tu na enyanyu mondjokana yetu shi vulithe nale.” Omukulukadhi ngoka a kala mondjokana uule womimvo 22, sho ondjokana yawo ya li yi li pokuteka okwa ti: “Aatuhe otwa ninginithwa, ihe katwa li hatu tsu tu thithe. Okavidio oke ya pethimbo ewananwa, oshoka oke tu kwathela. Ngashingeyi otatu shi enditha nawa tu li aaihokani.” Mbela owu li mondjokana? Opo mu shi endithe nawa, tuleni omakotampango gaJehova miilonga mondjokana yeni. Uuna tamu shi ningi, otashi ke mu kwathela mu kale metsokumwe negano lyeni.

18, 19. (a) Aavali Aakritse oyendji oya ninga po shike? (b) Mboka ye li miilonga yethimbo lyu udha oya ninga egano lini?

¹⁸ Owa ndhindhilika kutya Jefta naHanna oya li ya ningi ishewe shike sha faathana? Egano lyaJefta nolyaHanna olya li lya ningitha aanona yawo yi igandje ya ka longe ketsalihango. Shoka otashi ti kutya oya li ye na onkalamwenyo ya dhenga mbanda. Kunena, aavali Aakriste ohaya ladhipike oyana ya ye miilonga yethimbo lyu udha noya kaleke onkalamwenyo yawo yi ipyakidhila niilonga yaKalunga. Mboka ye shi ninga oya gwana okupandulwa.—Aatok. 11:40; Eps. 110:3.

¹⁹ Ngashingeyi opu na Oonzapo dhaJehova dhi li aalongi yethimbo lyu udha 67 000 lwaampono muuyuni auhe. Yamwe Aabetel, yamwe ohaya longo miilonga yokutunga, yamwe aatonatelishikandjo, aalongi yoosikola dhopakalunga, aakokolindjila yi ikalekelwa, aatumwa, aatonateli yomahala gokuningila iigongi nenge aatonateli yomahala goosikola dhOmbiimbeli. Ayehe oya ninga “Egano lyokuvulika nokukala ya gwanenwa.” Oyu uvaneka kutya otaya ka longa nuudhiginini mukehe oshilonga shoka taya pewa, tashi humitha komeho Uukwaniilwa. Oyu uvaneka wo kukala ye na onkalamwenyo inaayi kitakana nokaaye na iilonga yimwe inaayi pitikwa. Aantu hayo ya talika ko ya simana, ihe iilonga mbyoka taya longo oyo ya simana. Oya mona kutya osha simana okukala metsokumwe negano lyawo omanga ye li natango miilonga yethimbo lyu udha.

20. Oshike tu na okuninga “esiku kehe,” nomolwashike?

²⁰ Omauvaneko gangapi wa ningila Kalunga gomwaangoka twa kundathaneni, limwe, gaali nenge gatatu? Otu shi kutya omauvaneko getu ngoka twa ninga otu na oku ga tala ko ge li oshinima sha simanenena notu na okuninga ngaashi tatu vulu tu ga gwanithe po. (Omayel. 20:25) Ngele otwa kala inaatu gwanitha po euvaneko lyetu, otashi vulika shi tu etele iilanduliko ya kwata miiti. (Omuuv. 5:6) ‘Onkee ano, natu imbileni aluhe Jehova omahambelelo, sho tatu mu pe esiku kehe shoka twe shi uvaneka.’ —  Eps. 61:8.