1. 1) ¿Baʼax tu beetaj Jefté bey xan Ana? (Ilawil le dibujo yaan tu káajbal le xookaʼ.) 2) ¿Máakalmáak le kʼáatchiʼob kun núukbil teʼ xookaʼ?

JEFTÉ kaʼacheʼ juntúul juez jach u yojel baʼateʼel yéetel maʼ saajkiʼ. Anaeʼ tu yeʼesaj kabal u yóol, jach tu atendertaj u yíicham yéetel u yotoch. Tu kaʼatúulaloʼobeʼ tu meyajtoʼob Jéeoba yéetel yaan baʼax tu beetoʼob yoʼolal u yaabilajoʼob tiʼ. Letiʼobeʼ yaan baʼax tu prometertoʼob tiʼ Jéeoba yéetel chúukpaj u yóol u tsʼoʼokbesoʼob. Le máaxoʼob u beetmoʼob junpʼéel promesa tiʼ Jéeobaeʼ yaʼab baʼax jeʼel u kankoʼob tiʼ letiʼobeʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik u núukil le kʼáatchiʼobaʼ: ¿Baʼax junpʼéel promesa? ¿Baʼaxten maʼ chéen báaxal u beetaʼal junpʼéel promesa tiʼ Diosiʼ? ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ Jefté yéetel tiʼ Anaeʼ?

2, 3. 1) ¿Baʼax junpʼéel promesa? 2) ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le promesaʼob ku beetik máakoʼ?

² Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ junpʼéel promesaeʼ letiʼe u yaʼalik máak tiʼ Dios yaan u beetik wa baʼaxoʼ. Maʼ xaaneʼ ku yaʼalik yaan u beetik wa baʼax tu yoʼolal, u tsʼáaik junpʼéel siibal tiʼ, u yaʼalik yaan u xupkuba u meyajte yéetel yaan u kanáantik maʼ u beetik jujunpʼéel baʼaloʼob. Junpʼéel promesaeʼ tu juunal máak ku chʼaʼtuklik u beetik, mix máak obligartik. Chéen baʼaleʼ ken u beet máak junpʼéel promesa tiʼ Dioseʼ jach kʼaʼabéet u yilik u tsʼoʼokbesik tumen Dioseʼ bey u páaʼtik ka beetaʼakoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ junpʼéel promesaeʼ bey jeʼex junpʼéel juramento ku beetaʼal tiʼ Dios utiaʼal u yaʼalaʼaltiʼ yaan  baʼax ken u beet máak wa yaan baʼax maʼ ken u beete (Gén. 14:22, 23; Heb. 6:16, 17). ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le promesaʼob ku beetaʼal tiʼ Diosoʼ?

³ Le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ ku yaʼalik: «Le ken u beet wa máax junpʼéel [promesa] wa ku kʼaxtʼantik jeʼel bix u náajmal junpʼéel jalaʼach tʼaaneʼ; unaj u tsʼoʼokbesik le tʼaanoʼ yéetel u beetik le baʼax tu [prometertoʼ]» (Núm. 30:2). Ka máan kʼiineʼ Salomoneʼ tu yaʼalaj: «Le ken [a beet junpʼéel promesa tiʼ Dioseʼ] maʼ u xáantal a tsʼoʼokbesik; tumen tiʼ letiʼeʼ maʼ tu lúubul utsil le j-maʼ ojéelajoʼoboʼ. Beet le baʼax ta [prometertoʼ]» (Ecl. 5:4). Ka máan kʼiineʼ Jesuseʼ tu yeʼesaj xan u kʼaʼabéetil u tsʼoʼokbesik máak le baʼax ku prometertikoʼ, tu yaʼalaj: «Maʼ unaj a jurar wa maʼ ken a béeykuntiʼ. Baʼaxeʼ unaj a beetik tuláakal le baʼax a waʼalmaj tiʼ Jéeobaoʼ» (Mat. 5:33).

4. 1) ¿Bix unaj k-ilik le promesaʼob k-beetik tiʼ Jéeobaoʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il yoʼolal Jefté yéetel Ana?

⁴ Jeʼex k-ilkoʼ maʼ chéen báaxal u beetaʼal junpʼéel promesa tiʼ Jéeobaiʼ. Le bix u tsʼoʼokbesik máak le baʼax u prometermoʼ ku yeʼesik bukaʼaj u yaabiltmaj Jéeoba. Davideʼ bey tu yeʼesil le ka tu yaʼalaj: «¿Máax jeʼel u páajtal u naʼakal tu puʼukil Yuumtsileʼ? ¿Máax jeʼel u páajtal [u] pʼáatal tu kiliʼich [temploeʼ]?». Le baʼax tu yaʼalaj ka tsʼoʼokoʼ ku yeʼesik chéen ku kʼamik le máax ku béeykuntik le baʼax ku jurartikoʼ (Sal. 24:3, 4). Teʼ xookaʼ yaan k-ilik máakalmáak le promesa tu beetaj Jefté yéetel Anaoʼ bey xan wa chéen chʼaʼabil úuchik u tsʼoʼokbeskoʼob.

5. ¿Baʼax promesail tu beetaj Jefté, yéetel baʼax úuchi?

⁵ Le táan u baʼateʼel Jefté tu contra le ammonitaʼoboʼ tu beetaj junpʼéel promesa, tu kʼáat óoltaj tiʼ Dios ka áantaʼak u ganart le baʼateʼel tu contra u enemigoʼoboʼ (Jue. 10:7-9). Jefteeʼ tu yaʼaleʼ wa ka kʼuʼubuk le ammonitaʼob tu kʼaboʼ yaan u kʼubik tiʼ Jéeoba le máax kun yáax jóokʼol u chʼaʼ u beel le ken suunak tu yotochoʼ. Dioseʼ tu núukaj le oración tu beetoʼ, le oʼolal tu yáantaj u ganart le baʼateloʼ. Le ka suunaj tu yotocheʼ u hija jóokʼ chʼaʼik u beel. Le x-chʼúupalaʼ letiʼe máax kun kʼubbil tiʼ Jéeobaoʼ (Jue. 11:30-34). ¿Baʼax kun úuchul wa ku kʼamik le x-chʼúupal le baʼax tu yaʼalaj u taataoʼ?

6. 1) ¿Baʼaxten maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u tsʼoʼokbesik Jefté yéetel u hija baʼax tu prometertoʼob tiʼ Diosiʼ? 2) ¿Bix u yeʼesik Deuteronomio 23:21 yéetel 23 bey xan Salmo 15:4 u kʼaʼanaʼanil u tsʼoʼokbesik máak baʼax ku prometertik tiʼ Jéeoba?

⁶ Utiaʼal u béeykuntik le x-chʼúupal le baʼax tu yaʼalaj u taataoʼ yanchaj u bin u meyajt Jéeoba teʼ tabernáculo tuláakal u kuxtaloʼ. ¿Chéen wa tu jáan beetaj Jefté junpʼéel promesa tiʼ Jéeoba? Maʼatech, maʼ xaaneʼ letiʼeʼ deporsi u yojel u hija kun jóokʼol chʼaʼik u beel. Kex maʼ u yojel wa jach bey kun úuchloʼ, letiʼeʼ tu chʼaʼtuklaj u tsʼoʼokbesik le promesa tu beetaj tiʼ Jéeoba kex maʼ chéen chʼaʼabiliʼ. Jefteeʼ tu yuʼubaj yeʼetsʼ u puksiʼikʼal le ka tu yilaj u tíipʼil u hijaoʼ. Le ka tu yojéeltaj le x-chʼúupal le baʼax tu yaʼalaj u beetik u taataoʼ, letiʼeʼ tu kʼáataj ka chaʼabak u bin u yóoʼt mix bikʼin kun tsʼoʼokol u beel. ¿Baʼaxten tu kʼáataj? Tumen Jefteeʼ minaʼan uláakʼ u paal yéetel wa maʼ tu tsʼoʼokol u beeleʼ mix bikʼin kun yantal u yáabiloʼob. Lelaʼ yaan u beetik u saʼatal u kʼaabaʼ u taata. Kex beyoʼ letiʼobeʼ tu yeʼesoʼob maas táanil yaan Jéeoba tiʼ le bix u yuʼubikubaʼoboʼ. Utiaʼal u yeʼesik baʼax maas kʼaʼanaʼaneʼ, Jefteeʼ tu yaʼalaj: «[¡]Tin beetaj junpʼéel [promesa] tiʼ Yuumtsil yaan in tsʼoʼokbesik!» (Jue. 11:35-39). Letiʼobeʼ chúukpaj u yóol u tsʼoʼokbesoʼob baʼax tu prometertoʼob tiʼ Dios kex maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u beetkoʼobiʼ (xok Deuteronomio 23:21, 23 yéetel Salmo 15:4, TNM).

7. 1) ¿Máakalmáak le promesa tu beetaj Anaoʼ, yéetel baʼaxten? 2) ¿Bix tu núukil Jéeoba le baʼax tu kʼáat óoltoʼ? 3) ¿Baʼax kun úuchul yéetel Samuel yoʼolal le promesa tu beetaj u maamaoʼ? (Ilawil le tsolajiloʼ.)

 ⁷ Ana xaneʼ tu beetaj junpʼéel promesa tiʼ Jéeoba. Lelaʼ tu beetaj teʼ kʼiinoʼob jach yaachajaʼan u yóol tumen maʼ tu páajtal u yantal u paaloʼ, tsʼoʼoleʼ ku sen pʼaʼastaʼal tu yoʼolal (1 Sam. 1:4-7, 10, 16). Le táan u tsikbaltik tiʼ Jéeoba bix u yuʼubikubaeʼ, tu beetaj le promesaaʼ: «Yuumtsil tiʼ máax yaan tuláakal páajtalil: Wa ka beet uts a paktik u mukʼyaj a x-palitsil utiaʼal ka kʼaʼajaken tiʼ teech tu yoʼolal a tsʼáaikten juntúul in xibil paaleʼ, teneʼ bíin in junpáaykunt tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal utiaʼal u meyajtech, ku tsʼoʼokoleʼ utiaʼal u chíikulal le junpáaykunajoʼ maʼ bíin kʼoʼosok u tsoʼotsel u pooliʼ» (1 Sam. 1:11). * Jéeobaeʼ tu yuʼubaj le baʼax tu kʼáat óoltoʼ, ka máan junpʼéel jaʼabeʼ anchaj juntúul u hijo tu tsʼáaj u kʼaabaʼt Samuel. Anaeʼ jach kiʼimakchaj u yóol yéetel maʼ tu tuʼubsaj u promesaiʼ. Le oʼolal ka síij le chaambaloʼ tu yaʼaleʼ letiʼe u kʼáatmaj tiʼ Jéeobaoʼ (1 Sam. 1:20).

8. 1) ¿Chéen chʼaʼabil wa úuchik u beetik Ana le baʼax tu prometertoʼ? 2) Le baʼax ku yaʼalik le Salmo 61, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal Ana?

⁸ Le ka tu chukaj kex óoxpʼéel jaʼab tiʼ Samueleʼ, Anaeʼ tu tsʼoʼokbesaj baʼax tu prometertaj tiʼ Jéeoba. Letiʼeʼ tu bisaj Samuel teʼ tabernáculo yaan Siló tu táan Elí, juntúul tiʼ u nojchil le sacerdoteʼoboʼ, ka tu yaʼalaj: «Tin kʼáataj tiʼ Yuumtsil ka u tsʼáa tiʼ teen le xibil paalaʼ, letiʼeʼ tu tsʼáaj tiʼ teen. Teen xaneʼ tsʼoʼok in junpáaykuntik tiʼ Yuumtsil, tuláakal u kʼiiniloʼob bíin kuxlakeʼ, junpáaykuntaʼan utiaʼal Yuumtsil» (1 Sam. 1:24-28). Desde teʼ kʼiinoʼ Samueleʼ kuxlaj teʼ tabernaculooʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Samueleʼ joʼopʼ «u bin u nojochtal tu táan Yuumtsil» (1 Sam. 2:21). Anaeʼ maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u tsʼoʼokbesik le promesa tu beetoʼ. ¿Baʼaxten? Tumen maʼ kun béeytal u yilik bix kun nojochtal u chan hijo mix kun béeytal u yantal tu yéetel. Kex beyoʼ Anaeʼ tu yilaj maas kʼaʼanaʼan u tsʼoʼokbesik le promesa tu beetaj tiʼ Jéeobaoʼ, maʼ tuukulnaj chéen tiʼ u yutsiliʼ (1 Sam. 2:1, 2; xok Salmo 61:1, 5, 8).

9. ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuke?

⁹ Beora tsʼoʼok k-naʼatik baʼaxten unaj k-tsʼoʼokbesik junpʼéel promesaeʼ, koʼoneʼex ilik u núukil le kʼáatchiʼobaʼ: ¿Baʼax promesailoʼob jeʼel k-beetik tiʼ Jéeobaeʼ? ¿Yaan wa k-tsʼoʼokbeskoʼob kex maʼ chéen chʼaʼabiliʼ?

10. ¿Máakalmáak le promesa maas nojoch k-beetik tiʼ Jéeobaoʼ, yéetel baʼax ku páaʼtaʼal ka k-beete?

¹⁰ Le promesa maas nojoch ku beetik máak tiʼ Jéeobaoʼ letiʼe u yaʼalik tiʼ yaan u kʼubik u kuxtal utiaʼal u meyajtikoʼ. Lelaʼ ku beetik máak ken u yaʼal tiʼ Jéeoba ich oración yaan u meyajtik tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal kex jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ kʼaʼabéet ‹u pʼektkuba› máak, lelaʼ u káat u yaʼaleʼ yaan u beetik táanil baʼax ku yaʼalik Jéeoba maʼ chéen le baʼax uts tu tʼaanoʼ (Mat. 16:24). Desde ken k-aʼal tiʼ Jéeoba tsʼoʼok k-kʼubik k-kuxtal tiʼeʼ «u tiaʼaloʼon» (Rom. 14:8). Toʼoneʼ k-ojel jach kʼaʼanaʼan k-tsʼoʼokbesik le baʼax k-prometertik tiʼ Jéeobaoʼ. Le beetik k-uʼuyikba jeʼex le salmista tu yaʼalaj: «¿Bix jeʼel u páajtal in boʼotik tiʼ Yuumtsil tuláakal le uts u beetmaj tenoʼ? Yaan in tsʼoʼokbesik in tsʼaatʼaanoʼob tiʼ Yuumtsil tu táan tuláakal u kaajal» (Sal. 116:12, 14).

11. ¿Baʼax ta weʼesaj le ka okjaʼanajechoʼ?

¹¹ ¿Tsʼoʼok wa a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel tsʼoʼok a wokjaʼ utiaʼal a weʼesik tiʼ u maasil a kʼáat a meyajte? Wa beyoʼ, jach maʼalob baʼax tsʼoʼok a beetik. ¿Máasaʼ le ka máansaʼab u tsoltʼaanil a wokjaʼeʼ le sukuʼunoʼ tu  kʼáataj wa tsʼoʼok a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba ich oración yéetel ka naʼatik le a kʼubik a kuxtal yéetel a wokjaʼoʼ junpʼéel bix a weʼesik u j-jaajkunajech Jéeoba? Le ka ta núukaj «beyoʼ», tuláakal le muchʼukbaloʼoboʼ u yojloʼob tsʼoʼok a kʼubik a kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel yaan a beetik tuláakal baʼax ku yaʼalik. ¿Máasaʼ jach kiʼimakchaj u yóol Jéeoba yoʼolal lelaʼ?

12. 1) ¿Tiʼ baʼax kʼáatchiʼiloʼob maʼalob ka tuukulnakoʼon? 2) ¿Máakalmáak le modos tu yaʼalaj Pedro unaj u yantaltoʼonoʼ?

¹² Le ka okjaʼanajecheʼ ta waʼalaj tiʼ Jéeoba yaan a meyajtik yéetel yaan a beetik baʼax ku yaʼalik. Chéen baʼaleʼ le okjaʼoʼ chéen u káajbal a meyajtik Dios. Jeʼex u máan le kʼiinoʼoboʼ unaj k-ilik wa láayliʼ táan k-meyajtik Jéeoba jeʼex t-aʼalajtiʼeʼ. Unaj k-tuklik: «Desde ka okjaʼanajeneʼ, ¿kin weʼesik wa in tsʼaamaj in wóol in maas meyajt Dios? ¿Láayliʼ wa táan in meyajtik yéetel tuláakal in puksiʼikʼaleʼ? (Col. 3:23.) ¿Láayliʼ wa kin orar tiʼeʼ? ¿Sáamsamal wa kin xokik le Bibliaoʼ? ¿Kin bin wa tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ? ¿Kin wilik wa in jóokʼol kʼaʼaytaj tak tuʼux ku páajtal? ¿Tsʼoʼok wa u pʼáatal maʼatech in jach tsʼáaik in wóol in beet le baʼaloʼobaʼ?». Apóstol Pedroeʼ tu yaʼaleʼ wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jeʼel u xuʼulul k-meyajtik Jéeoba jeʼex t-aʼalajtiʼoʼ. Utiaʼal maʼ u yúuchultoʼoneʼ unaj k-muʼukʼaʼankúuntik k-fe, u maas yantaltoʼon kʼaj óolal, chúukaʼan óolal yéetel u tsʼíibolalil k-kʼubik k-óol k-meyajt Dios (xok 2 Pedro 1:5-8).

13. ¿Baʼax maʼ unaj u tuʼubsik le máax ku kʼubik u kuxtal tiʼ Jéeoba yéetel ku yokjaʼoʼ?

 ¹³ Maʼ tu páajtal k-jubik junpʼéel promesa k-beetmaj tiʼ Jéeoba. Juntúul máax ku kaʼanal wa ku náakal u yóol u meyajt Jéeobaeʼ maʼ tu páajtal u yaʼalik wa junpuliʼ maʼ tu kʼubaj u kuxtal tiʼ Jéeobaiʼ yéetel tsʼoʼok u jubik le okjaʼ tu beetoʼ. * Tsʼoʼoleʼ wa ku lúubul tiʼ junpʼéel nojoch kʼebaneʼ yaan u kʼubik cuenta tiʼ Jéeoba bey xan tiʼ le múuchʼuliloʼ (Rom. 14:12). Toʼoneʼ maʼ k-kʼáat k-beet jeʼex le máaxoʼob aʼalaʼabtiʼob tumen Jesusoʼ: «Tsʼoʼok u xuʼulul a weʼesik le yaabilaj yanchajtech tu káajbaloʼ». Baʼaxeʼ k-kʼáat ka u yaʼaltoʼon: «In wojel baʼaxoʼob ka beetik, in wojel yaan a yaabilaj, yaan a fe, ka meyajtik Dios yéetel chúukaʼan óolal, yéetel in wojel maas yaʼab le baʼaxoʼob ka beetik bejlaʼoʼ ke le bukaʼaj ka beetik kaʼachoʼ» (Apo. 2:4, 19). Wa ku chúukpajal k-óol k-tsʼoʼokbes le promesa t-beetaj tiʼ Jéeobaoʼ yaan u kiʼimaktal u yóol.

14. ¿Máakalmáak le uláakʼ nojoch promesa ku beetik máakoʼ, yéetel baʼaxten?

¹⁴ Ken tsʼoʼokok u beel máakeʼ ku beetik junpʼéel nojoch promesa, ku yaʼalik tiʼ u núup maʼ ken u pʼate. Tu táan Dioseʼ u tsʼoʼokol u beel máakeʼ junpʼéel baʼal jach kiliʼich. Le promesa ku yaʼalik le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ ku yuʼubaʼal tumen Jéeoba bey xan tumen u maasil. Ku yaʼalikoʼob yaan u yaabiltik u núupoʼob, yaan u kanáantkoʼob yéetel yaan u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal mientras tsʼokaʼan u beeloʼob. Maʼ xaaneʼ yaan uláakʼ máaxoʼob tsʼoʼok u beeloʼobeʼ maʼ jach bey tu yaʼaliloʼoboʼ, chéen baʼaleʼ tu táan Dioseʼ láayliʼ tu beetoʼob junpʼéel promesaeʼ. Le ka tsʼoʼok u beetik u promesaʼobeʼ, tsʼoʼoksaʼab u beeloʼob (Gén. 2:24; 1 Cor. 7:39). Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Le baʼax tsʼoʼok u nuʼupul tumen Diosoʼ mix máak unaj u jatsik». Le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ maʼ unaj u tuklikoʼobeʼ jeʼel u páajtal u divorciarkubaʼob wa maʼ tu bintiʼob maʼalobileʼ (Mar. 10:9).

15. ¿Baʼaxten le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼatech u yilkoʼob le tsʼoʼokol beel jeʼex u yilik u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ?

¹⁵ U jaajileʼ mix máak perfecto le oʼolal le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ ku yantal problemas tiʼob. Le beetik le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ «yaan u yantaltiʼob muʼyajiloʼob» cada wa baʼax kʼiin (1 Cor. 7:28). U máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ maʼatech u yilkoʼob le tsʼoʼokol beel jeʼex u yilik Diosoʼ. Ku yaʼalikoʼobeʼ wa maʼ tu bin utsil tiʼobeʼ jeʼel u páajtal u pʼatkubaʼobeʼ. Chéen baʼaleʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ maʼ bey u tuukuloʼobiʼ. Letiʼobeʼ u yojloʼobeʼ ken tsʼoʼokok u beel máakeʼ táan u beetik junpʼéel promesa tu táan Dios. Wa ku jubikoʼob le promesa u beetmoʼoboʼ bey táan u tuskoʼob Dioseʼ, yéetel jeʼex k-ojliloʼ letiʼeʼ u pʼekmaj le tuusoʼ (Lev. 19:12; Pro. 6:16-19). Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ unaj u kʼaʼajsikoʼob baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo: «¿Yaan wa a watan? Xuʼuluk a wilik bix jeʼel a pʼatkeʼ» (1 Cor. 7:27). Pabloeʼ tu yaʼalaj le tʼaanoʼobaʼ tumen u yojleʼ Jéeobaeʼ u pʼekmaj le máaxoʼob ku divorciarkubaʼoboʼ, le máax beetik beyaʼ táan u traicionartik u núup (Mal. 2:13-16).

16. ¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal u divorciarkuba yéetel u pʼatkuba máakoʼ?

¹⁶ Jesuseʼ tu kaʼanseʼ le Kiliʼich Tsʼíiboʼoboʼ ku yaʼalikeʼ chéen jeʼel u páajtal u divorciarkuba máak wa juntúul tiʼ letiʼobeʼ ku núupkʼebantal yéetel maʼ tu perdonartaʼal tumen u núup (Mat. 19:9; Heb. 13:4). Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, ¿jeʼel wa túun u páajtal u pʼatkubaʼobeʼ? Lelaʼ ku tsolik xan le Bibliaoʼ (xok 1 Corintoiloʼob 7:10, 11). Chéen baʼaleʼ maʼ tu yaʼalik jach baʼax oʼolal jeʼel u páajtal u pʼatkuba máakeʼ. Maʼ xaaneʼ yaan baʼax oʼolal jeʼel u chʼaʼtuklik máak u pʼatkubaʼeʼ. Yaan máax tuklikeʼ tumen kʼasaʼan u núup wa  tumen tsʼoʼok u suut apostataileʼ, deporsi kʼaʼabéet u pʼatik tumen wa maʼeʼ jeʼel u náachkuntaʼal tiʼ Jéeobaeʼ wa jeʼel tak u tsʼáaik u kuxtal tu táan kíimileʼ. *

17. ¿Baʼax unaj u beetik le tsʼokaʼan u beeloʼob utiaʼal u biskubaʼob maʼaloboʼ?

¹⁷ Wa juntúul sukuʼun yéetel u yatan ku bin u kʼáatoʼob áantaj tiʼ le ancianoʼob utiaʼal u yaʼalaʼaltiʼob bix jeʼel u yutskíintikoʼob le problemaʼob yaantiʼoboʼ, le ancianoʼoboʼ unaj u kʼáatiktiʼob wa tsʼoʼok u chaʼantikoʼob le video ¿Jach wa tu jaajil yaabilaj?, yéetel wa tsʼoʼok u xokikoʼob le folleto Jeʼel u yantal kiʼimak óolal ichil a familiaeʼ. Le publicacionoʼobaʼ jeʼel u yáantik u maas yaabiltubaʼobeʼ. Juntúul sukuʼun yéetel u yataneʼ, tu yaʼaloʼob: «Desde ka káaj k-xokik le folletooʼ k-uʼuyik maas maʼalob k-bisikba». Juntúul kiik veintidós años tsʼoʼokok u beeleʼ jach óolak u pʼat u yíicham. Chéen baʼaleʼ ka tsʼoʼok u chaʼantik le video ¿Jach wa tu jaajil yaabilaj?, tu yaʼalaj: «Kex tu kaʼatúulaloʼon okjanajaʼanoʼoneʼ pʼáat minaʼan yaabilaj ichiloʼon. Baʼaleʼ le videooʼ jach maʼalob lúubiktoʼon yéetel bejlaʼeʼ jach maʼalob bix k-bisikba». U jaajileʼ wa le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob ku tsʼáaikoʼob ichil u kuxtaloʼob le tsolnuʼukoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ ku bin utsil tiʼob yéetel ku yantaltiʼob kiʼimak óolal.

18, 19. 1) ¿Baʼax tsʼoʼok u beetik yaʼab taatatsiloʼob? 2) ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-aʼalik yoʼolal le sukuʼunoʼob ku xupkubaʼob bul semana u meyajtoʼob Diosoʼ?

¹⁸ Tsʼoʼok k-tʼaan tiʼ le promesa tu beetaj Jefté bey xan Anaoʼ. Tu yoʼolal le promesaʼob tu beetaj u taataʼoboʼ, u hija Jefté yéetel Samueleʼ tu meyajtoʼob Jéeoba junpʼéel bix maʼ yaʼab máax beetiʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaʼab taatatsiloʼob xaneʼ ku animartik u paalaloʼob utiaʼal u xupkubaʼob u meyajtoʼob Dios, ikil u beetkoʼob beyaʼ ku pʼatkoʼob u kuxtaloʼob tu kʼab Jéeoba utiaʼal u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik. Tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-animartik le táankelmoʼob utiaʼal maʼ u pʼatik u meyajtikoʼob Jéeoba jeʼex u beetkoʼoboʼ (Jue. 11:40; Sal. 110:3).

¹⁹ Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaan kex 67,000 sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob táan u xupkubaʼob u meyajtoʼob Dios bul semana tiʼ tuláakal yóokʼol kaab. Yaneʼ ku meyaj Betel, tiʼ construcción wa ku beetik u superintendenteil tiʼ circuito. Uláakʼoʼobeʼ instructoroʼob, precursor especialoʼob, misioneroʼob, ku kanáantkoʼob u Najiloʼob Asamblea wa le tuʼuxoʼob ku beetaʼal le escuelaʼob ku yantal ichil u kaajal Jéeobaoʼ. Tuláakloʼob ku chupikoʼob junpʼéel juʼun ku kʼaabaʼtik Voto de Obediencia y Pobreza, teʼ juʼunaʼ ku yaʼalikoʼob yaan u beetkoʼob baʼax ku yaʼalaʼaltiʼob yéetel yaan u kuxtaloʼob chéen yéetel baʼax ku tsʼaʼabaltiʼob. Ku prometerkoʼob u tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Jéeoba jeʼel tuʼuxak ka aʼalaʼaktiʼobeʼ, u kuxtaloʼob chéen yéetel baʼax kʼaʼabéettiʼob yéetel maʼatech u náajaloʼob wa maʼ tsʼaʼan permiso tiʼobiʼ. Letiʼobeʼ beyoʼob jeʼex u maasil máakoʼobeʼ, chéen baʼaleʼ tsʼaʼan u beetoʼob junpʼéel jatsʼuts meyaj ichil u kaajal Jéeoba. Tsʼoʼoleʼ maʼatech u tuʼubskoʼob le baʼax u prometermoʼob tiʼ Jéeoba le táan u xupkubaʼob bul semana u meyajtoʼoboʼ.

20. ¿Bix unaj k-ilik le promesaʼob k-beetik tiʼ Jéeobaoʼ, yéetel baʼaxten?

²⁰ Tiʼ le óoxpʼéel promesaʼob tsʼoʼok k-ilik teʼ xookaʼ, ¿yaan wa a beetmiʼ? Maʼ unaj k-tuʼubsikeʼ le promesaʼob k-beetik tiʼ Jéeobaoʼ maʼ chéen báaxaliʼ, le oʼolal unaj k-ilik k-tsʼoʼokbeskoʼob (Pro. 20:25). Wa maʼ t-beetik le baʼax k-promertermaj tiʼ Jéeobaoʼ jeʼel u bin kʼaasiltoʼoneʼ (Ecl. 5:6). Unaj k-beetik jeʼex le salmista ka tu yaʼalaj: «Jeʼel in kiʼikiʼtʼantik a kʼaabaʼ mantatsʼeʼ, bey xan jeʼel in tsʼoʼokbesik in tsʼaatʼaanoʼob sáamsamaleʼ» (Sal. 61:8).